آتشکده آدریان یا آتشکده تهران، نیایشگاهی زیبا و تاریخی برای زرتشتیان ست که در قلب تهران می‌درخشد. با دقت به بافت آتشکده آدریان مشخص می‌شود، که از نظر تاریخی به دوره قاجار باز می‌گردد. در این مقاله معرفی آتشکده آدریان، تاریخچه، ساعت بازدید، قیمت بلیط، آدرس آتشکده و سایر امکانات موجود مورد پوشش قرار گرفته است. در بخش پایانی مقاله انواع آتش در معبد آدریان معرفی شده است و دیدنی‌های اطراف این ساختمان نیز برای علاقه‌مندان بررسی شده است. اگر علاقه دارید علت نام‌گذاری معبد آدریان را بدانید، بخش آخر اطلاعات جالبی در اختیار شما قرار می‌دهد.

معرفی آتشکده آدریان

خیابان سی تیر برای همه ما آشنا است. خیابانی معروف در تهران که غذاهای بی‌نظیرش حال و هوای هر گردشگری را عوض می‌کند. اما شهرت این خیابان به فوت استریت آن محدود نمی‌شود. اگر در این خیابان قدمی بزنید، کمی بالاتر از بساط‌های خوشمزه شهری وارد خیابان میرزا کوچک خان جنگلی می‌شوید. در ابتدای همین خیابان ساختمانی آجرکاری رخ‌نمایی می‌کند. اینجا آتشکده آدریان است، مکانی تاریخی و مشهور که قطعاً درختان کاج ردیف شده در حیاطش برایتان حس سرزندگی را به ارمغان خواهد آورد.

طراحی آتشکده با ستون‌های برافراشته کامل شده است. در میان این ساختمان فضایی با نمای آتشی قرار دارد و همان‌طور که تاریخچه آتشکده آدریان نشان می‌دهد میزبان نیایش‌های زرتشتیان از دیرباز بوده است.

آتشکده آدریان از تاریخ 12 بهمن سال 1381 در فهرست آثار ملی قرار گرفته است و شماره ثبت 7442 را به خود اختصاص داده است. یکی از زیباترین و جالب‌ترین مواردی که در این خیابان و منطقه مورد توجه قرار گرفته است، همزیستی مسالمت‌آمیز ادیان مختلف در آن است. همیشه وقتی صحبت از آتشکده می‌شود به یاد آتشکده‌های مناطق کویری یزد مانند پیر چکچک می‌افتیم اما این بار آتشکده ادریان با معماری بی‌نظیر خود قطعاً برایمان پر از لطف است. سنگ بنای این آتشکده ما را به سیر تاریخ می‌کشاند.

تاریخچه آتشکده آدریان

قدمت آتشکده ادریان به سال 1239 خورشیدی باز می‌گردد. اواخر دوره قاجار بر اساس مراسمی که ارباب کیخسرو شاهرخ در آن حضور داشت سنگ بنای اولیه آتشکده آدریان نهاده شد. پایه‌گذاری معبد آدریان به روز استاد ایزد برمی‌گردد. در ساخت این نیایشگاه، زرتشتیان تهران و انجمن‌های پارسیان هندوستان در تأمین منابع مالی این ساختمان کمک شایانی کردند. ساخت این بنا تا سال 1296 ادامه داشت. روز 3 آذر همان سال درهای معبد آدریان باشد و به مناسبت افتتاح، 6 دختر و پسر آیین سدره پوشانی را در این محل به جار آوردند. این آیین برای کودکان در رده سنی 7 الی 10 سال در نظر گرفته می‌شود و به طور کلی نماد پیروی از عقاید زرتشتی است.

نمای ساختمان آدریان آجری بود در سال 1345 تصمیم برای تغییر نما صورت گرفت و بخشی از ساختمان آن با سنگ مرمر پوشانده شد. اگر به دیوار بیرونی بخش شمالی عمارت دقت کنی کتیبه‌ای دیده می‌شود که در مورد شیر مرد فرهمند نوشته شده است او در انجمن زرتشتیان تهران بسیار فعالیت داشته است.

آتشکده آدریان دقیقاً در جوار دبیرستان فیروز بهرام قرار دارد، دبیرستانی تاریخی با بافت عجیب که مربوط به دوره زرتشتی است. در این مدرسه افراد زیادی تحصیل کرده‌اند.

بخش‌بندی کلی آتشکده ادریان

•     دیوارهای آجری اولین بخشی است که توجه افراد را جلب می‌کند. دیوارهای آجری کاری شده در بیرون از آتشکده قرار دارند. در ورودی آدریان به شکل سنتی چوبی طراحی شده است و سنگ مرمری که در بخش بالایی این در وجود دارد خودنمایی می‌کند. این سنگ مرمر در دست دو فرشته طراحی و نصب شده است.
•     محوطه حیاط دومین بخش از آدریان که به محض ورود از در چوبی با آن روبرو هستیم. اگر به سمت راست در اصلی نیایشگاه دقت کنیم راه‌پله‌ای وجود دارد که ارتباط به طبقه دوم را فراهم می‌کند و مربوط به واحد سرایداری است. در سمت چپ نیز دفتر نیایشگاه آدریان دیده می‌شود و هماهنگی‌های لازم برای بازدید از فضای داخلی در این بخش صورت می‌گیرد.
•     ساختمان مرکزی یک نما با کنگره‌های سفید است که در بالای این ساختمان خودنمایی می‌کنند. عده‌ای نام تالار عبادت را بر روی این ساختمان قرار داده‌اند و برخی نیز معبد را انتخابی بهتر می‌دانند. اگر به دور تا دور عمارت مرکزی دقت کنید 16 گوی سنگی دیده می‌شود که به 16 آتش مقدس اشاره می کنند.
•     ستون‌های سنگی که با طرح قاشقی در بخش جلویی ساختمان قرار دارند زیر یک طاق زیبا قرار گرفته اند. تعداد ستون‌ها 6 عدد است و هر سرستون با طرح 4 گاو به عنوان یک معماری بی‌نظیر در آدریان می‌درخشد. در آیین زرتشتی گاو نماید آفرینش است. در بین گاوها نماد دین زرتشت با شادی عنوان شده است و انگورها از لابه‌لای شاخه گاوها دیده می‌شود.
•     کتیبه‌های سنگی حجاری شده بخش قابل توجه آتشکده محسوب می‌شوند. در بخش بالایی این کتیبه یک خورشید طراحی شده است و در بخش پایین آن نیز یک مجمر آتش دیده می‌شود و در مرکز این کتیبه نیز یک فروهر وجود دارد که به صورت نیم دایره با کمان نشان داده می‌شود.

بخش‌بندی ساختمان مرکزی آتشکده آدریان تهران

وقتی از پله‌های ساختمان بالا بروید یک در چوبی وجود دارد به طوری که یک سنگ با نشان فروهر نشان می‌دهد. در بخش بالای آن دو پنجره و دو مجمر آتشی دیده می‌شود. به محض ورود با کتاب‌های اوستا روبرو می‌شوید که با خط دبیره و گجراتی طراحی شده‌اند. در سمت چپ و راست نیز کلاه‌های زینتی آویزان شده‌اند. بخش‌بندی داخلی ساختمان شامل موارد زیر است:

نمازگاه یا سالن نیایش

  این تالار برای نگهداری آتش استفاده می‌شد. همیشه در نگاه اول افراد فکر می کنند که برای نگهداری آتش می‌بایست یک فضا مانند ضریح استفاده شود و چرخش در دور آن صورت بگیرد اما این بار با یک فضای جدید برای نگهداری آتش روبرو می‌شوید که خالی از لطف نیست. قالی‌های رنگارنگی که در کف سالن نیایش آتشکده آدریان قرار دارد روح‌نواز است. در بخش چپ تالار یک سری کتیبه‌های سنگی دیده می‌شود که دارای قاب‌های گچ‌بری شده هستند و به طور کلی شرایط خوبی دارند.

محل نگهداری آتش

در بخش مرکزی ساختمان آدریان اتاقی چهارگوش وجود دارد که دارای دیوارهایی با ارتفاع 80 سانتی‌متری است. این منطقه دارای شیشه‌های ضخیم است این شیشه‌ها سقف رفته است. وقتی وارد این بخش شوید یک ظرف مسی زیبا خودنمایی می‌کند. داخل ظرف یک تکه کنده نیم سوخته به همراه خاکستر وجود دارد. آتش باریکی که از لابه‌لای این خاکستر نشان داده می‌شود نشان از زنده بودن آتش است. شما می‌بایست از پشت شیشه‌های طراحی شده آتش فروزان را تماشا کنید. شخصی به عنوان آتش‌بان در این منطقه وجود دارد و از نظر مذهبی مقید به آتش است.

 اتاق یشت

اگر به غربی‌ترین بخش ساختمان آتشکده آدریان دقت کنید با اتاقی روبرو هستید که برای مراسم مذهبی مورد استفاده قرار می‌گیرد و دارای دو بخش است. بخش بزرگ‌تر دارای ابعاد 40 در 15 متر است و 100 صندلی و یک میز بزرگ و طویل دارد. بخش کوچک با یک میز بزرگ و 30 صندلی طراحی شده است و یخچال‌های ویترینی نیز دور تا دور چیده شده‌اند. اتاق یشت یک مکان برای برگزاری مراسم مربوط به افراد فوت شده است و با مراسم زرتشتی همراه است.

آشپزخانه مرکزی

در انتهای حیاط آتشکده آدریان یک آشپزخانه دیده می‌شود و پشت ساختمان مرکزی قرار گرفته است. در این فضا دو عدد تنور و چند اجاق قرار دارد. این آشپزخانه کمی خوفناک است و شاید بازدید از آن برای افرادی که اهل تفریحات هیجانی باشند پیشنهاد جالبی باشد.

مجموعه سالن‌های پذیرایی آتشکده آدریان

وقتی از سمت کوچه زرتشتیان به واسطه درب موجود وارد ساختمان آتشکده آدریان شویم با مجموعه‌ای پیچیده از سالن‌های خاص روبرو هستیم که در سه طبقه طراحی شده است. طبق همکف این ساختمان مربوط به سالن خسروی و سالن بهمن است که برای جشن‌ها و عروسی‌ها استفاده شده و همین‌طور یک سالن برای مراسم مذهبی به خصوص مراسم پرسه و سال و سی روزه در نظر گرفته شده است. در طبق اول دفتر مرکزی سازمان پذیرایی و سالن غذاخوری دیده می‌شود و برای طبقه دوم نیز سالن جلسات هیئت مدیره انجمن زرتشتیان ارزیابی شده است که به سالن ایرج در طبقه همکف می‌رسد.

سالن ایرج حال و هوایی متفاوت از سایر سالن های ساختمان آدریان دارد. طراحی این سالن برای مراسمات مذهبی جنبه ویژه‌ای دارد.

4 ساختمان دیگر به جز ساختمان مرکزی در این محوطه دیده می‌شود. دو عمارت در شرق و غرب است. یکی از ساختمان‌های شرقی به دوره قاجار باز می‌گردد و همین‌طور دارای سقف شیروانی است. ساختمان دیگر مربوط به زمان پهلوی دوم است و سقف تخت و مخصوصی دارد. این ساختمان‌ها به خیابان اصلی راه دارند. یک بنای جالب در آتشکده آدریان وجود دارد که جایگاه پخت نان برای آیین‌های زرتشتی است.

انواع آتش آتشکده آدریان

آتش دادگاه: این آتش نیاز به مراسم تقدیس ندارد و مردم غیرروحانی نیز می‌توانند از آن نگهداری کنند و مشهور به همان آتش آتشدان منازل است. زرتشتیان این آتش را در منزل خود شعله‌ور می‌سازند.

آدران(آتش آدران): این آتش با عنوان‌های آدریان و درب مهر شهرت دارد. این آتش مختص شهرهای بزرگ است. آتش آدران از ترکیب 4 نوع آتش ایجاد شده است و مراسم تقدیس را به دنبال دارد.

آتش بهرام: آتش بهرام نیز شامل 15 آتش زمینی است و مراسم تقدیس آن در حدود یک سال طول می‌کشد.

گیاه مورد ( مورت )

مورد گیاهی باستانی ست که ریشه در تاریخ و اعتقادات مردم ایران دارد. این درخت ارزشمند علاوه بر جنبه تاریخی و مذهبی خود، دارای خواص درمانی و دارویی بسیاری ست که به وفور در استان فارس یافت می‌شود. این درخت یکی از نمادهای دین و آیین زرتشت بوده که مورد احترام ایرانیان است. مورت، درختچه‌ای کوتاه همیشه سبز، نماد اهورا مزدا در آیین زرتشت بوده و زندگی را نوید می‌دهد. آنچه از اسناد و شواهد تاریخی پیداست، مورت مورد احترام دیگر دیار مانند یونان نیز بوده که در آن دیار آن را نمادی بر عشق و زیبایی می‌دانستند. اگر به آتشکده‌های ایران سری زده باشید، حتما این گیاه مقدس را در کنار آب و آتش مقدس این نیایشگاه‌ها دیده اید.

راه دسترسی به آتشکده آدریان

آدرس آتشکده آدریان: تهران، خیابان جمهوری، خیابان میرزا کوچک خان ، پلاک 4

شما می‌توانید از طریق خودروی شخصی، اتوبوس، مترو و تاکسی به آتشکده آدریان دسترسی داشته باشید. در صورتی که از خودروی شخصی استفاده می‌کنید می‌بایست محدود طرح ترافیک را در نظر بگیرید. در صورتی که قرار است، از اتوبوس استفاده کنید. می‌بایست سوار اتوبوس‌هایی شوید، که از خیابان جمهوری عبور می‌کند. دقیقاً بین تقاطع فردوسی و جمهوری پیاده شوید و پس از آن با کمتر از 5 دقیقه پیاده‌روی به آدریان می‌رسید.

اگر از مترو استفاده می‌کنید نزدیک‌ترین ایستگاه مترو به معبد آدریان، سعدی است که در فاصله یک کیلومتری از آن قرار دارد و نیاز است که در حدود 15 دقیقه پیاده‌روی در نظر بگیرید.

تاکسی‌های مختلفی نیز وجود دارد که در سطح شهر از خیابان جمهوری گذر می‌کند و انتخاب خوبی هستند.

ساعت بازدید از آتشکده آدریان

ساعت بازدید از آتشکده آدریان: شنبه تا چهارشنبه از 8:30 الی 13:00 و پنج‌شنبه‌ها نیز از ساعت 8:30 الی 12:00 تعیین شده است.

نکته:  برای تصویربرداری از بخش‌های مختلف معبد آدریان می‌بایست مجوز داشته باشید.

دیدنی‌های اطراف آتشکده آدریان

در صورتی که زمان کافی دارید می‌توانید سری به دیدنی‌های اطراف آتشکده آدریان بزنید. موزه آبگینه در فاصله 250 متری آتشکده آدریان قرار دارد. کنیسه حییم در فاصله 400 متری معبد آدریان واقع شده است. در چند قدمی کلیسا مریم مقدس، موزه مردم شناسی ارامنه و استریت فود 30 تیر و خزانه جواهرات ملی نیز در فاصله 700 الی 770 متری از آتشکده آدریان قرار گرفته است. بازدید از موزه ملی ایران  در یک کیلومتری آتشکده آدریان را در اولویت خود قرار دهید. خانه موزه مقدم و موزه سکه بانک سپه نیز نسبتا در نزدیکی این آتشکده قرار دارند. از دیگر دیدنی های نزدیک این بنا می‌توان به موزه استاد صنعتی، موزه علوم و فناوری ایران، موزه پست و ارتباطات تهران و پارک شهر اشاره کرد.

اطلاعات تکمیلی در مورد آتشکده آدریان

 اگر بدانیم که علت نام‌گذاری آتشکده آدریان چیست قطعاً خالی از لطف نخواهد بود. آدریان به معنی همراه آتشگاه است و از دو بخش ” آدر و ان” تشکیل شده است. “آدر” به معنی آذر است و در حکم آتش شناخته می‌شود و “ان” نیز نشان از فراوانی آتش است.

در ایران و همین‌طور در دنیا معبد آدریان با عناوین دیگر مانند مسجد زرتشتیان، آتشکده تهران، نیایشگاه زرتشتیان و معبد آدریان شناخته می‌شود.

آتش آتشکده آدریان مشهور به آتش سپندینه است.

زرتشتیان بنای آدریان را MABED تلفظ می کنند.

زرتشتیان برای ورود به این مکان آداب خاصی دارند. مردان کلاه‌های سفید مخصوص بر سر خود می‌گذارند. بانوان از روسری‌های سفید استفاده می کنند. ورود با کفش به داخل ممنوع است. در این مکان معمولاً کسی شمع روشن نمی‌کند.

آتشکده زرتشتیان

تعداد آتشکده‌های ایران کم است، اما محبوبیت و ارزش بالایی دارد. در این بین آتشکده آدریان با معماری ویژه و طراحی خاص خود بسیار خوش درخشیده است. موقعیت مکانی آتشکده آدریان بسیار مناسب است و دسترسی به آن چندان دشوار نیست. از سوی دیگر زمان بازدید نیز مناسب همه افراد است. اطلاعاتی در خصوص قیمت بلیط ورودی آتشکده آدریان به دست ما نرسیده است. اما قطعاً از هزینه مناسبی برخوردار است. در این مقاله اطلاعات کلی در خصوص معبد آدریان ارائه شد. اما چه خوب است، آداب ورود به آتشکده آدریان را بدانیم.

درصورت این که اجازه ورود بدهند، شما به عنوان یک گردشگر ساده برای ورود معبد آدریان می‌بایست بدون کفش وارد شوید، آقایان می‌بایست یک کلاه سفید بر سر خود بگذارند و بانوان نیز می‌بایست با پوشش مناسب وارد شوند. بانوان در شرایط عادت ماهانه اجازه ورود به آتشکده را نخواهند داشت. تهران­گردی یک انتخاب هوشمندانه برای همه سلیقه‌­ها محسوب می‌شود.

 آب و هوای شهر تهران

برای گردشگری در ایران و در شهرهای ایران، یکی از مواردی که باید آن را مد نظر قرار داد، شرایط اقلیمی و آب و هوایی مقصد است. زیرا این مورد در کیفیت سفر شما تاثیر شایانی دارد. در این بخش آب و هوای شهر تهران آورده شده است. شما می‌توانید با مراجعه به این بخش از آب و هوای این شهر آگاه شوید.

تهران آب و هوای

لوکیشن دقیق آتشکده آدریان تهران

در قسمت بالا در این مقاله به آدرس و مسیرهای دسترسی این مکان مذهبی اشاره شده است. در این قسمت به سبب دستیابی بهتر گردشگران به این منطقه، لوکیشن دقیق این نیایشگاه آورده شده است. شما می‌توانید با کمک گوشی همراه هوشمندتان تا رسیدن به این مکان زیبا را مسیریابی کنید.