باباطاهر یکی از شعارا و عارفان روشن ضمیر قرن چهارم و پنجم هجری قمری ایران است. این شاعر دوبیتی سرا به سبب اشعار و دوبیتی‌های پر مفهوم و شورانگیزش مشهور و محبوب مردم گشت. آرامگاه باباطاهر عریان در قسمت غربی شهر همدان روبروی کوه الوند و بر بلندای تپه‌ای بنا شده است. امروزه آرامگاه و مقبره باباطاهر وسط میدانی مستطیلی شکل برپایه هشت ستون و گنبدی فیروزه‌ای رنگ بچشم می‌خورد. در این متن به معرفی کلی مقبره، تاریخچه آرامگاه، معرفی شخص باباطاهر عریان، معماری بنا، زمان بازدید مقبره باباطاهر، بلیط ورودی، آدرس و لوکیشن دقیق این بنا پرداخته‌ایم.

تاریخچه آرامگاه باباطاهر

در شمال غربی شهر همدان و در نزدیکی آرامگاه بوعلی سینا، مقبره و آرامگاه باباطاهر عریان قرار دارد. این بنا جزوی از جاذبه‌های استان همدان است. سنگ بنا و تاریخچه ساخت این مقبره به قرن ششم هجری و همزمان با دوران سلسله سلجوقیان باز می‌گردد. در آن دوران بنایی هشت ضلعی آجری بر روی قبر باباطاهر بنا شد. روایات و اسناد تاریخی بدست آمده حاکی از محبوبیت باباطاهر برای پادشاه سلجوقی وقت داشته است. بنای یادبود را نیز برای بزرگداشت این شاعر دوبیتی سرای در دوران سلجوقی ساخته اند. بنای آجری با توجه به بازسازی‌ها تخریب و ویران گشت. امروزه از آن بنای آجری قدیمی اثری نیست. پس از گذشت سال‌ها در دوران پهلوی اول این بنا مجدد بازسازی و مقبره و بنایی هشت ضلعی دیگر از جنس آجر بر روی قبر بنا گردید.

آرامگاه بابا طاهر همدان

طی کاووش و بازسازی که در آن دوران بر روی مقبره انجام گرفت، کاشی مربوط به قرن هفتم هجری یافت شد. بر روی این کاشی به خط کوفی آیاتی از قرآن نوشته شده بود. این کاشی هم‌اکنون در موزه ایران باستان (موزه ملی) نگهداری می‌شود.

ساخت بنای فعلی

در سال 1344 و در دوران پهلوی دوم به دستور محمدرضا پهلوی بنا و مقبره بابا طاهر مورد بازسازی و مرمت قرار گرفت. وظیفه مرمت و ساخت مقبره را به شهرداری وقت شهر همدان سپردند. شهرداری با همکاری انجمن آثار ملی پروژه ساخت مقبره بابا طاهر را به مهندس فروغی واگذار کردند. ساخت و شکل بنای امروزی مقبره باباطاهر نتیجه آن همکاری و تلاش مهندس فروغی ست. بنای آرامگاه به شکلی مهندسی و بسیار زیبا بنا شد. گنبد بنا شده بر پایه هشت ستون، با کاشی‌های میناکاری و فیروزه‌ای پوشیده شده است. این بنا به لحاظ معماری، یکی از شاهکارهای معماری معاصر ایران محسوب می‌شود. آرامگاه باباطاهر در سال 1376 به ثبت آثار ملی ایران رسید.

در داخل مقبره دو لوحه از جنس برنج نصب شده است. بر روی یکی از لوحه‌ها نام اشخاص و کسانی که در ساخت و مرمت این بنا نقش داشته‌اند، حک شده است. بر روی لوحه دیگر نام افرادی که در اطراف و نزدیکی قبر باباطاهر به خاک سپرده شده‌اند، نوشته شده است. در گذشته در مقابل همین بنا اتاق‌هایی ساخته شده بود، که محل اقامت صوفیان و عارفان بوده است. در داخل محوطه مقبره چندین دوبیتی از ایشان بر روی سنگ‌های مرمر حک شده و نصب گردیده است.

معماری مقبره باباطاهر

آرامگاه باباطاهر در زمین و میدانی مستطیلی شکل و بر قاعده هشت ضلعی بنا شده است. این بنا ستون‌های هشت‌گانه‌ای دارد، که به شکل ماهرانه‌ای ساخته شده است. همین امر و حضور ستون‌ها این مقبره را به شگل برجی زیبا درآورده است. گنبد کاشی فیروزه‌ای رنگ به بنا حسی عرفانی داده است.

باباطاهر عریان کیست؟

یکی از عارفان مشهور و شاعران صوفی مسلک، بابا‌طاهر عریان است. این بزرگوار شاعری از خطه تاریخی همدان بودند. باباطاهر در زمان و دوران سلطه سلجوقیان می‌ زیستند. بر اساس مستندات تاریخی ایسان با طغرل سلجوقی در همین شهر ملاقات و گفتگویی داشته‌اند. این عارف و شاعر نامی ایران، 365 دوبیتی شیوا و دلنشین به زبان‌های فارسی و پهلوی سروده‌اند. برخی از این دوبیتی‌ها با گویش شیرین لری سروده شده است.

باباطاهر یکی از بزرگان و پیرهای عرفان نیز بوده‌اند. ایشان علاوه بر سرودن اشعاری دلنشین، دارای دو کتاب یا رساله‌ای ست، در باب عرفا و صوفیان. نام رساله ایشان الفتوحات ربانی فی اشارات الهمدانی ست. شهرت عریان به سبب صوفی بودن و بریدن ایشان از دنیا بر وی نهاده شد.

مقبره باباطاهر عریان کجاست

آرامگاه باباطاهر در قسمت شمال غربی شهر همدان درست روبروی کوه الوند و بر روی میدانی با نام باباطاهر بنا شده است.

زمان بازدید مقبره باباطاهر

مقبره باباطاهر همچون دیگر آثار تاریخی و ملی ایران دارای ساعاتی مشخص برای بازدید گردشگران است. این زمان در 6 ماهه اول سال همه روزه از ساعت 9 صبح تا 9 شب و در نیمه دوم سال از ساعت 9 صبح تا 5 عصر آماده پذیرایی از گردشگران است.

قیمت بلیط و ورودی آرامگاه باباطاهر

برای ورود به داخل مقبره باباطاهر مستلزم تهیه بلیط هستید. بهای بلیط و ورودی مقبره برای گردشگران داخلی 4 هزار تومان و برای گردشگران خارجی 30 هزار تومان است.

لوکیشن مقبره بابا طاهر

با کمک لوکیشن زیر به همراه گوشی همراهتان تا رسیدن به مقبره این عزیز مسیریابی نمایید.

عکس‌های این پست را سرکار خانم شیوا شمشکی عزیز عکاسی نموده‌اند.