خانه فکری بندرلنگه یا عمارت فکری یکی از خانه های تاریخی ایران با معماری خاص در بندر لنگه است که قدمتی بیش از یک قرن دارد. این بنا به دلیل معماری اصیل جنوبی به همراه بادگیرهای بلند و زیبایی که دارد، یکی از مهمترین آثار تاریخی و دیدنی های بندر لنگه است. قدمت بنا به اواخر دوره قاجاریه و سال ۱۲۹۷ خورشیدی برمی‌گردد. در ساخت خانه از بادگیرها و راهروه‌های متعدد برای تهویه داخل ساختمان استفاده شده است. از طرفی بنگله فکری به عنوان یکی از بناهای تاریخی بندر لنگه محسوب می‌شود. عمارت متعلق به یکی از بازرگانان بزرگ و معروف بندر لنگه عبدالواحد فکری بوده است. در این مطلب به معرفی خانه فکری بندرلنگه، قدمت بنا، معرفی بخش‌های مختلف عمارت، معرفی معمار بنا، پلان و نقشه خانه و ویژگی‌های منحصر بفرد آن به عنوان یکی از آثار تاریخی ایران می‌پردازیم.

معرفی خانه فکری بندرلنگه

عبدالواحد فکری یکی از تجار و بازرگانان معروف در اواخر دوره قاجاریه در منطقه جنوب کشور بود. ایشان اصالت بستکی داشته و متولد بستک بود. خانه فکری علاوه بر اینکه محل سکونت خانواده فکری بود، محلی برای داد و ستد و بازرگانی بندر لنگه بود. بازرگانان و تجار زیادی به این محل رفت و آمد داشتند لذا خانه در دو بخش و شامل اندرونی و بیرونی ساخته شده است.

در ساخت خانه فکری بندرلنگه از سبک معماری اصیل جنوب کشور استفاده شده است. نحوه طراحی ساختمان، موقعیت قرارگیری اتاق‌ها و راهرو، بادگیرهای بلند، سقف بلند، مصالح بکار رفته و نوع مواد استفاده شده در سقف متناسب با آب و هوای گرم جنوب کشور است. خانه فکری بندر لنگه در سال ۱۳۷۵ خورشیدی جزو یکی از آثار ملی کشور به ثبت رسید. برای آشنایی با اماکن تاریخی و جاهای دیدنی بندر لنگه، استان هرمزگان و منطقه جنوب کشور به منو استان واقع در صفحه اصلی سایت مراجعه کنید.

ویژگی های خانه فکری بندرلنگه

عمارت فکری بندرلنگه در ارتفاع پنج متر بالاتر از سطح زمین‌های همجوار ساخته شده است. این ارتفاع زیاد موجب تهویه بهتر و خنکی ساختمان می‌شود. با توجه به نوع آب و هوای جنوب کشور مزیت مهمی محسوب می‌شود. خانه دارای پنج بادگیر مرتفع است که نقش مهمی در تهویه هوای داخل ساختمان دارد. علاوه بر این عمارت فکری بندرلنگه دارای تعداد بیست و پنج اتاق است، که در دو بخش بیرونی و اندرونی قرار گرفته است.

دو زیر زمین و راهروهای متعدد با سقف بلند از دیگر ویژگی‌های عمارت است. همانند بسیاری از ساختمان‌های دیگر جنوب کشور برای ساخت خانه از سنگ، ساروج و گچ استفاده شده است. مقاومت زیادی در برابر رطوبت و آب و هوای شرجی منطقه جنوب و باران‌های سیل آسا دارد. مساحت خانه ۳۴۰۰ متر مربع و زیر بنای آن ۱۲۰۰ متر مربع است. خانه در ارتفاع پنج متر بالاتر از سطح زمین ساخته شده است، که دو راه پله از در ورودی به آن منتهی می‌شود.

پلان خانه فکری بندرلنگه

پلان خانه چهارگوش و مستطیل شکل است. خانه رو به دریا قرار داشته و موقعیت آن شمالی جنوبی است. عمارت فکری بندرلنگه دارای سه بخش است. بخش بیرونی مشتمل بر ورودی، اتاقک نگهبانی، حیاط بیرونی، سه اتاق بزرگ و راه پله‌هایی که ورودی را به حیاط متصل می‌کند، است. حیاط دو متر بالاتر از زمین‌های همجوار است. به وسیله دو رشته راه‌پله به ورودی ارتباط پیدا می‌کند.

بخش درونی یا اندرونی که محل سکونت خانواده فکری بوده است. شامل یک حیاط به ابعاد هفده متر و مربع شکل، اتاق‌هایی دور تا دور حیاط، تالار بزرگ با ابعاد شصت در شصت، ایوان و بادگیرهایی در دو طرف ایوان قرار دارند. در بخش خدماتی خانه یک عمارت شامل آشپزخانه و اصطبل به همراه دو حیاط بزرگ در غرب خانه قرار دارد. یکی از بخش‌های مهم خانه بادگیرهای آن است. تعداد پنح عدد بادگیر به ارتفاع پنج متر و در ابعاد دو در دو متر در چهار گوشه راسته‌های شمالی، جنوبی، شرقی و غربی عمارت احداث شده است.

معماری خانه فکری بندرلنگه

خانه فکری بندرلنگه توسط معمار معروف بندر لنگه استاد محی الدین بنا شده است. وی در کوی بلوکی بندر لنگه زندگی می‌کرد. ارتفاع عمارت فکری پانزده متر است. ورودی عمارت ابعاد چهار در پنج متر داشته و بازدید کنندگان پس از طی چندین پله ابتدا وارد اتاقک نگهبانی می‌شوند. پس از ورود به اتاقک برای رسیدن به حیاط بیرونی دو ردیف راه پله در طرفین اتاقک وجود دارد. که با تعداد ده پله شما را به حیاط بیرونی می‌رساند.

حیاط عمارت فکری

حیاط بیرونی به ابعاد بیست و دو متر در سیزده و نیم متر شامل سه باغچه ردیفی در طول حیاط است. پس از آن از طریق دو ردیف راه پله به ایوان خانه می‌رسیم. در اینجا سه عدد اتاق بزرگ در طرفین و مرکز عمارت وجود دارد. در فاصله ما بین اتاق‌ها راهروهایی به عرض ۱.۸ متر قرار دارد که مشرف به ایوان است. ایوان دارای یک ردیف ستون است که به زیبایی در وسط آن قرار گرفته است.

خانه مستطیلی شکل و موقعیت شمالی جنوبی دارد. معماری بنا با در نظر گرفتن جهت باد و تعبیه تعداد پنج بادگیر در نقاط مختلف عمارت ساخته شده است. بادگیرها در چهار گوشه راسته‌های حیاط اندرونی قرار گرفته و تهویه مناسب و جریان هوا در داخل دالان‌ها و داخل عمارت را موجب می‌شوند. در راسته‌های شرقی و غربی فضای اندرونی تعداد زیادی اتاق در ابعاد کوچک وجود دارد.

بخش خدماتی خانه در قسمت غربی عمارت بوده و به وسیله درگاهی به اندرونی مرتبط است. بر روی دیوارهای حیاط قوس‌هایی همانند لنگر کشتی دیده می‌شود. در بخش نمای ساختمان تا ارتفاع یک متر از ملات ساروج ساخته شده است. از جمله تزئینات داخلی خانه فکری بندرلنگه درهای چوبی داخل عمارت به همراه خورشیدی هلالی شکل با شیشه‌های رنگین در بالای هر درب است که نمای سنتی و اصیل به فضای داخل عمارت داده است.

ساعت بازدید از خانه فکری بندر لنگه

بنای خانه فکری بندرلنگه دارای سقف‌های معمولی به سبک معماری جنوب ایران است. سقف عمارت از تیرهای چوبی و حصیرهای بافته شده ساخته شده است. تیرهای چوبی سقف از جنس چندل‌های آفریقایی و حصیرهای بافته شده از نی و برگ درخت خرما با کاه گل است. در بادگیرهای عمارت بر روی بام خانه جهت استحکام بیشتر از تیرهای چوبی به صورت افقی استفاده شده است.

این موجب افزایش استقامت بادگیر در مقابل بادهای شدید می‌شود. خانه فکری بندر لنگه که به زبان محلی بنگله فکری نیز نامیده می‌شود یکی از اماکن دیدنی و جذاب برای گردشگران است.

با توجه به معماری زیبای خانه، در تمام ایام سال و بویژه تعطیلات نوروز، گردشگران و مسافران زیادی برای بازدید خانه فکری بندرلنگه به آن مراجعه میکنند. عمارت فکری در سال ۱۳۸۸ و ۱۳۹۶ مورد بازسازی و مرمت قرار گرفت. سازمان میراث فرهنگی استان هرمزگان در این خانه دفتری دایر کرده و خانه فکری بندرلنگه تحت عنوان موزه مردم شناسی فعالیت می‌کند.

از میان طاق‌های موجود در ایوان عمارت چراغ‌های سقفی به رنگ آبی آویزان است که تامین روشنایی عمارت را بر عهده دارد. ساعت بازدید خانه فکری بندرلنگه از ساعت ۹ صبح الی ۸ شب است.

شما می‌توانید در تمام ساعات روز برای بازدید از خانه فکری برنامه ریزی کنید. عمارت دارای نگهبان است که در صورت بسته بودن می‌توان با هماهنگی وی از داخل عمارت بازدید نمود. هزینه بازدید برای گردشگران رایگان است، لذا می‌توانید با صرف زمانی در حدود یک ساعت از یکی از شاهکارهای معماری جنوب کشور بازدید کنید.

آدرس خانه فکری بندر لنگه

این خانه در بخش قدیمی بندر لنگه و نزدیک به ساحل قرار دارد. عمارت در قسمت شرقی بندر و در محله‌ای موسوم به محله رودباری‌ها قرار دارد. برای رفتن به عمارت فکری از میدان فرمانداری بلوار شهید چمران را به سمت میدان ۲۲ بهمن طی کنید. بلوار شهید چمران به موازات ساحل دریا قرار داشته و در مجاورت بنگله فکری است. پس از گذشتن از خیابان زینبیه، به خیابان بنای تاریخی فکری می‌رسید. خانه فکری در داخل این خیابان قرار دارد.

عمارت فکری بندر لنگه یک عمارت نسبتا بلند با ارتفاع پانزده متر است. که بادگیرهای آن همانند فانوس دریایی از دور قابل مشاهده است. تقریبا در هر نقطه‌ای از شهر که باشید، بادگیرهای عمارت قابل مشاهده است. هنگام حرکت در طول بلوار شهید چمران، از فاصله دور بادگیرها و بنای عمارت فکری را می‌توان مشاهده نمود. مسافرانی که از سمت بندر عباس وارد بندر لنگه می‌شوند. از میدان فرمانداری می‌توانند تابلوی خانه فکری بندرلنگه را مشاهده کنند.

از جمله مراکز تفریحی و گردشگری نزدیک به بنگله فکری می‌توان به پارک ساحلی کوثر در مقابل عمارت و آن طرف بلوار شهید چمران به سمت ساحل دریا اشاره نمود. پارک مشرف با ساحل بوده و با انواع رستوران‌ها و آلاچیق محلی مناسب برای استراحت و تفریح است. از دیگر مکان‌های تفریحی و سیاحتی بندر لنگه، بنگله، قلعه لشتان، آب انبارهای قدیمی و مساجد قدیمی بندر است.

که جزو مکان‌های دیدنی بندر بشمار می‌روند. برای آشنایی با انواع مکان‌های تاریخی و دیدنی بندر لنگه، استان هرمزگان و مناطق جنوب ایران به بخش آثار تاریخی مراجعه کنید. همچنین در منو فرهنگ مطالبی بسیار مفیدی در خصوص آداب و رسوم و سنت‌های مردم ایران و غذا، صنایع دستی و موزه‌ها آشنا خواهید شد.

جاهای دیدنی بندر لنگه

از دیدنی های بندر لنگه می‌توان به ساحل صدف بندرلنگه، ساحل بندرلنگه، مسجد شیخ حسن رضوان، کلوت های دشت لشتان، مسجد افغان، قلعه لشتان، مسجد گرگ، ساحل بندرلنگه، عمارت بنگله بستکی، بازار مساح(بازار مساء)، مسجد ملک بن عباس، قلعه المرزوقی بندرلنگه، مسجد خداداد، بنای قدیمی شهرداری بندرلنگه، مدرسه مسجد محمدیه دژگان، خانه واحدی، خانه خنجی و مسجد شیخی اشاره کرد.

در اطراف شهر در روستای پارو هم بنگله یا قلعه فکری قرار دارد. که هم نام این خانه زیباست.

آب و هوای بندر لنگه

برای افرادی که به شهر بندر لنگه سفر می‌کنند و قصد دیدن بناهای تاریخی بندر لنگه را دارند، دانستن آب و هوا و شرایط جوی این شهر از مهم‌ترین نکات است. در این بخش شرایط جوی این شهر آورده شده است.

با مراجعه به این بخش می‌توانید از آب و هوای این شهر در هر روز آگاهی یابید.

بندر لنگه آب و هوا

لوکیشن دقیق خانه فکری بندر لنگه

اگر قصد بازدید از دیدنی های بندر لنگه را دارید. در این بخش لوکیشن دقیق خانه فکری بندر لنگه که به بنگله فکری شهرت دارد، آورده شده است.

با مراجعه به این بخش و با کمک نرم افزارهای نقشه‌خوانی گوشی همراه هوشمند مانند گوگل مپ تا رسیدن به این خانه تاریخی و قجری را مسیریابی کنید.

اگر روش استفاده از گوگل مپ را نمی‌دانید. بر روی اینجا کلیک(لمس) کرده تا شما را در روش استفاده از این نرم افزار یاری رساند.

عکس‌های این مطلب را جناب آقای عدنان هاشمی، جناب آقای جاسم تمیمی، جناب آقای علی فرجمندی و سرکار خانم شقایق جعفری ثبت نموده‌اند.