دریای عمان یا خلیج عمان، مهمترین راه آبی ارتباطی و تجاری ایران و دارای زیباترین سواحل و مناطق بکر طبیعی و شگفت انگیزترین مناظر و چشم اندازهای دریایی است. دریای عمان خلیج فارس را از طریق تنگه هرمز به دریای عرب و اقیانوس پهناور هند متصل میکند. این دریای پهناور و نیلگون از شمال به کشورهای ایران و پاکستان از جنوب به کشورهای عمان و امارات از غرب توسط تنگه هرمز به خلیجفارس و از سمت شرق به دریای عرب و اقیانوس هند متصل میشود. در ادامه با ما همراه باشید، تا به معرفی دریای عمان، تاریخچه، معرفی بنادر و سواحل دریای عمان، جاذبه های دیدنی این دریا، اکوسیستم و پوشش جانوری و مشکلات زیست محیطی سواحل و آبهای دریای عمان و بهترین فصل سفر به این دریای زیبا بپردازیم.

معرفی دریای عمان
جالب است بدانید دریای عمان طولی در حدود ۶۱۰ کیلومتر دارد و مساحت این خلیج ۹۰۳ هزار کیلومتر مربع است. از آنجا که مدار راس السرطان از شمال این دریا عبور میکند، این دریا یکی از مناطق گرم کره زمین است. حداکثر درجه حرارت آب در مرداد ماه ۳۳ درجه و در دی ماه حدود ۲۰ درجه است. دریای بی نظیر عمان حدود ۷۸۴ کیلومتر خط ساحلی دارد و یکی از زیباترین سواحل تجاری و تفریحی را در کنار خود جای داده است. این سواحل که حدود نیمی از سواحل جنوبی ایران را شامل میشود، از تنگه هرمز تا بندر گواتر ادامه دارد. در مطلب کلی راجع به دریا و دریاچه های ایران نیز پرداختهایم. برای مشاهده اینجا را لمس(کلیک) نمایید.

دریای زیبای عمان نسبت به خلیج فارس عرض کمتری دارد، اما عمق آن به نسبت بیشتر است. عمق این دریا در قسمتهای شرقی آن بیشتر است و هرچه به سمت غرب بروید از عمق دریا کاسته میشود. عمیقترین نقطه این دریا در اطراف بندر چابهار حدود ۳۳۹۸ متر است. کمترین عمق دریا نیز در تنگه هرمز به ۷۳ متر میرسد. این دریا با مناطق نفتخیز خود و داشتن بخش بزرگی از تولید شیلات ایران، از مهمترین نقاط تجاری و بازرگانی به حساب میآید. ایران از طریق دریا عمان با اقیانوس هند، شرق دور و آفریقایی شرقی، دریای مدیترانه و اروپا ارتباط دارد.
تاریخچه خلیج عمان
تا قرن ۱۸ میلادی اروپاییان این دریا را به دریای مکران مینامیدند. اما امروزه میدانیم که در دریای عمان در حقیقت خلیج تنگه هرمز تا دریای مکران است و دریای مکران با دریای عمان متفاوت است. دریای مکران امروز پهنه آبی است، که در نقشهها از آن با نام دریای عرب یاد میشود و خلیج فارس و دریای عمان از طریق این دریای عرب به اقیانوس هند وصل میشوند. در بسیاری از منابع تاریخی و قرون وسطی این دریا را بحر فارس و بهره اخضر نامیدهاند. اما در جغرافیای جدید بحر عرب، بحر عمان و خلیج فارس سه منطقه جدا هستند. هرچه که بود، در طول تاریخ همواره این دو دریا عمان و خلیج فارس تحت حاکمیت ایرانیها بوده است.

نامهای دریا عمان در طول تاریخ
در منابع تاریخی قدیمی به خلیج عمان و دریای عرب با یکدیگر، دریای مکران و بحر اخضر و در بعضی منابع اروپایی به این دریا، اریترا و دریا رومیروم و دریای هندوس میگفتند. این نامها گاهی به کل اقیانوس هند و پهنههای آبی که به آن مرتبط هستند، نیز گفته میشد. خلیج عمان به همراه دریای عرب امروزی از سوی جغرافینویسان مکران نامگذاری شده است. در بعضی منابع نیز دریای مکران به آبهای کل جنوب ایران قلمداد شده و دریا عمان نیز به نام سواحل عمان شناخته شده است.

این خلیج زیبا در طول تاریخ نامهای مختلفی داشته از مگان و مجان که این نام به صنعت کشتی سازی و معادن مس در زمان سومریان ارتباط داشته است. مردم محلی از این منطقه به عنوان دریای سیستان و بلوچستان، دریای جنوب و دریای چابهار نیز یاد کرده اند. در زمان اشکانیان و ساسانیان نیز نام دریای عمان به کار میرفته و در نتیجه واژه عمان ریشه ایرانی دارد.

معرفی بنادر و سواحل دریای عمان
از مهمترین شهرهای بندری حاشیه این دریا میتوان به چابهار اشاره کرد. بندر تجاری و با موقعیت استراتژیک چابهار، تنها بندر اقیانوسی ایران است که در شمال خلیج عمان قرار گرفته است. چابهار نزدیکترین و آسانترین راه دسترسی کشورهای آسیای میانه به آبهای آزاد است. این بندر زیبا علاوه بر اهمیت تجاری خود یکی از زیباترین شهرهای ساحلی جنوب ایران با آب و هوایی بکر و سواحل شگفتانگیز ماسهای است.

بنادر و سواحل همجوار با دریای عمان شامل موارد زیر است
-
بندر گواتر
این بندر زیبا که در استان سیستان و بلوچستان و در آخرین نقطه مرزی کشور ایران قرار گرفته است، از زیباترین بنادر دریای عمان و همجوار با بندر چابهار است. بندر گواتر با چشماندازهای بی پایان دریای بی کران و سواحل و جاذبههای منحصر به فرد خود یکی از نقاط جذاب برای گردشگری است. درواقع بندر گواتر در حقیقت حدفاصل بین ایران و کشور پاکستان بوده و در حقیقت بندری است که خشکی را به دریا متصل میکند.
-
بندر جاسک
دز واقع بندر دیگر این دریا جاسک است که در استان هرمزگان قرار دارد و یکی از مهمترین بنادر این استان است. از آنجا که بندر جاسک در مجاورت دریا عمان قرار گرفته است، یکی از زیباترین شهرهای ساحلی خلیج عمان به حساب میآید. جنگلهای شگفتانگیز حرا که شهرتی جهانی دارند، در این منطقه قرار گرفتهاند و از جاذبههای این شهر بندری به حساب میآیند.
-
بندر بریس
در کنار دریای زیبای عمان و در 60 کیلومتری شرق چابهار، بندر زیبای بریس با چشماندازی از سواحل ماسهای خودنمایی میکند. بندر بریس که در روستایی به همین نام قرار گرفته است دارای آب و هوایی گرم و مرطوب است. بریس در حقیقت نزدیکترین راه ارتباطی ایران به اقیانوس هند است. آسمان پاک و آبی که منظره پرواز پرندگان دریایی بر فرازش آن را تماشاییتر کرده است. کوههای شگفتانگیز مریخی و چشم انداز بی انتهای دریای جذاب عمان در غرب این بندر از جاذبههای فراموش نشدنی بندر بریس است.
-
بندر کنارک
شهر کنارک در شهرستان کنارک از شهرهای استان سیستان و بلوچستان قرار دارد. شهرستان کنارک شامل شهر کنارک و دو بخش دیگر به نامهای کنارک و زرآباد است. شهر کنارک که در کنار چابهار و دریا آبی عمان قرار گرفته است، از شهرهای بندری ایران است.
کنارک از سمت شرق به شهرستان چابهار و از غرب به استان هرمزگان، از شمال به شهرستان نیک شهر و از سمت جنوب به دریا عمان محدود میشود. علاوه بر داشتن جاذبههای دیدنی این شهر بندری زیبا دارای موقعیت ویژه از لحاظ اقتصادی و صنعت ماهیگیری و شیلات است.
-
ساحل درک
روستای ساحلی درک، در بخش زرآباد و نزدیک چابهار در استان سیستان و بلوچستان قرار دارد. در واقع روستای درک بین دو بندر مهم ایران یعنی بندر چابهار و بندر عباس قرار گرفته است. میتوانید هم از طریق زمینی و هم از طریق هوایی، به روستای درک برسید.
موقعیت قرار گیری و دسترسی سخت به این منطقه باعث شده است که ساحل روستای درک، به یکی از پاکترین سواحل ایران تبدیل شود. این ساحل نقطه اتصال دریا نیلگون عمان به اقیانوس هند است. یکی از چیزهایی که این روستای ساحلی را شگفتانگیز میکند، همجواری خیرهکننده ماسههای داغ بیابان با دریای آبی و خنک عمان است. جایی که دریا با آغوش باز پذیرای کویر گرم و سوزان است. سواحل ماسهای، سواحل شنی و سواحل مرجانی در کنار هم، صخرههای سنگی، چشماندازی از درختان نخل و آبی بیکران دریا به این ساحل، زیبایی جادویی میبخشد. ماسههای سفید ساحل درک خاصیت درمانی داشته و میتوانید برای درمان دردهای ماهیچهای و عضلانی استفاده کنید. کوههای مریخی نیز از دیگر جاذبههای فرازمینی این ساحل زیبا است که تماشای آن را نباید از دست داد.
-
بندر چابهار
یکی دیگر از بنادر مهم این دریای نیلگون، بندر چابهار است. این بندر علاوه بر موقعیت استراتژیکی و مهمی که در این خلیج دارد، دارای طبیعت و جاذبههای طبیعی فراوانی ست که چشم را خیره میکند.
جاذبه های دریای عمان
در سواحل دریای عمان کم نظیرترین جاذبههای تاریخی و طبیعی را میتوان دی،د که نظیر آن در ایران و در جهان وجود ندارد. سواحل دریا عمان یکی از بکرترین و دست نخورده ترین مناظر و چشماندازهای طبیعی را دارا میباشد.

زمانی که زمستان و برف و یخبندان در اکثر شهرهای ایران حاکم است، شهرها و بنادر ساحلی این دریا آب و هوای بهاری و دلپذیر دارد. جالب است بدانید این دریای عمیق و آبی و شهرها و سواحل آن قدمتی طولانی داشته و طبق آخرین مطالعات باستان شناسی آثاری از این سواحل کشف شده است که متعلق به ۶۵۰۰ تا 7500 سال پیش از میلاد و متعلق به دوره دیرینه سنگی میانه یا عصر حجر قدیم است. در ادامه همراه ما باشید تا شگفتیهای این خلیج نیلگون را به شما معرفی کنیم.
-
چابهار، بهشت جنوب با شگفتانگیزترین مناظر طبیعی
شهر چابهار در جنوب شرقی سیستان و بلوچستان واقع شده و به دلیل جاذبههای شگفتانگیز و آب و هوای بکر و سواحل کمنظیر خود یکی از محبوبترین شهرهای بندری و جزایر گردشگری جنوب ایران است. جاذبههای این شهر ساحلی زیبا در جهان کمنظیر است. از آنجا که این شهر رنگ برف و سرما را هرگز نمیبیند، به آن شهر 4 بهار و بهشت جنوب نیز میگویند.
کوههای مینیاتوری، تالاب لیپار با چشم اندازهای شگفتانگیز و حیات وحشی کم نظیر با نادرترین گونههای جانوری جهان، غارهای طبیعی و مصنوعی، مساجد شگفت انگیز با معماری منحصر به فرد و باشکوه، پلاژ ساحلی و اسکله تیس با چشماندازی از آبی بیکران دریا و تفریحات دریایی چون شاتل، جت اسکی، کلبه غواصی چابهار برای داشتن تجربهای هیجانانگیز و فراموش نشدنی از غواصی در آبهای دریای عمان و تماشای زندگی شگفتانگیز جانداران دریایی و در نهایت تالاب رویایی لیپار با رنگی صورتی که تالاب صورتی نیز شناخته میشود و زیستگاهی برای جاندارانی چون فلامینگو و حواصیل است، تنها بخشی از شگفتی و جذابیتهای بهشت زیبای چابهار است.
-
معرفی نقاط جذاب و دیدنی دریای عمان
بندر چابهار تنهای بخشی از جذابیتهای دریای عمان را به خود اختصاص میدهد. سواحل زیبای سیریک تا گروگ، ساحل صخرهای پزم تیاب، منطقه حفاظت شده حرا رود گز با جاذبههای کمنظیری چون تالاب ساحلی دریایی، جنگلهای حرا و سواحل شنی از دیگر سواحل دریای عمان با زیباییهای حیرتآور است. ساحل دریا کوچک، که به وسیله موج شکن از دریا جدا شده است و مکانی برای ورزشهای آبی چون شنا و آب تنی را فراهم کرده است، بوستان ساحلی دریا بزرگ که در مسیر چابهار-رمین قرار گرفته با چشماندازهای بیپایان از سواحل صخرهای، فرش خزه، موج افشان و در نهایت ساحل بریس آخرین بندر چابهار که در نقطه صفر مرز دریایی قرار دارد، از دیگر مکانهایی است که در سفر به جنوب و دریای عمان نباید از دست داد.

اکوسیستم و پوشش جانوری سواحل و آبهای دریای عمان
در حقیقت سواحل و آبهای دریای عمان زیستگاه مهم ترین گونههای جانوری از پستانداران تا آبزیان، خزندگان و دوزیستان است. خرس سیاه، پلنگ، سنجاب راه راه بلوچی، هوبره از گونههای جانوری نادر و شگفتانگیز این منطقه است. گاو دریایی، نهنگ گوژپشت، دلفین، نهنگ آبی، نهنگ خاکستری، دلفین گوژپشت، دلفین بینی بطری، نهنگ دندان کلفت، نهنگ براید در این خطه زندگی میکنند.
سواحل و مناطق همجوار دریا زیبای عمان زیستگاه انواع خزندگان مانند لاک پشت دریایی که شامل لاک پشتهای سرخ، سبز، پشت عقابی، پشت زیتونی و پشت چرمی میشود. ۳۹ گونه مار دریایی شامل مار دریایی نوک دار، حلقه دار، سر کوچک، خلیجفارس، آراسته، زرد، کوتاه، شکم زرد و افعی میباشد.

دریای عمان زیستگاه گونههای جانوری کمیاب در جهان
بیش از ۲۰۰ گونه پرنده بومی، مهاجر آبزی وکنارآبزی و شکاری به صورت دائم یا به صورت مهاجر فصلی در سواحل دریای عمان زندگی میکنند. شاید برای شما نیز جالب باشد، که بدانید بیش از ۱۱۰ گونه پرنده از مجموعه پرندگان ایران به صورت ساکن و دائمی یا به صورت پرندگان مهاجر در این خلیج زیبا زندگی میکنند. در بین این گونههای پرنده، پلیکان پا خاکستری، گیلانشاه خالدار از پرندگان کمیابی در دنیا هستند که به صورت مهاجر در فصول پاییز و زمستان در سواحل این دریا مشاهده میشوند. از دیگر پرندگان شگفتانگیز میتوان به فلامینگو باکلان، انواع حواصیل، کاکاییها، آب جلبکها، عقاب دریایی دم سفید، پرستو، عقاب شاهی، عقاب ماهیگیر اشاره کرد. طبیعت بکر، آب و هوای معتدل و مطبوع باعث میشود که هر سال بیش از ۶۰ هزار پرنده به این سواحل مهاجرت کرده و در سواحل گرم و زیبای آن مامن گزینند.

گاندو یا تمساح پوزه کوتاه یکی دیگر از گونههای جانوری نادر در جهان است. این تمساح خجالتی و ترسو که بزرگترین خزنده ایران است در محدوده شرق چابهار و در خلیج گواتر زندگی میکند. این نوع از تمساح که در خطر انقراض و نابودی نیز قرار دارد در حدود ۴۰۰ تای آن در محدوده حفاظت شده خلیج گواتر زندگی میکنند.
مشکلات زیست محیطی دریای عمان تا تبدیل عمان به آلودهترین آبهای ایران
تا اینجا هرچه گفتیم از زیباییها و شگفتیهای دریا و سواحل زیبای عمان بود. اما مگر میشود که منطقه بکر و زیبایی وجود داشته باشد و ردپایی از تجاوز و خرابیهای انسان بر تن رنجور آن به یادگار نمانده باشد؟ متاسفانه دریا آبی عمان مانند سایر نواحی طبیعی از دستبرد و زیانهای انسانها بی بهره نمانده است. بیبهره که هیچ حتی محیط زیست و اکوسیستم آن را به ورطه نابودی کشانده است.

عوامل مختلفی چون گسترش صنایع و استفاده غلط از منابع آبی، ورود آلایندهها از کشتیهای نفتی و تجاری، تردد نفت کشها و شناورها، ریختن فاضلاب و زبالههای صنعتی و انسانی به داخل دریا، ریختن زبالههای پلاستیکی قاتل خاموش آبزیان، صید بی رویه و غیر اصولی، باعث بروز آلودگی شدید زیست محیطی دریای عمان و سواحل آن گردیده است.
این عوامل توانستهاند در اندک زمانی اکوسیستم بی نظیر این دریای زیبا را تا 47 برابر حد طبیعی آلوده نماید و بدین طریق آبزیان و موجودات آن را با خطر مرگ و انقراض مواجه سازند. هرچقدر طبیعت در بخشش زیباییها و شگفتیهایش مهربانتر باشد. ما انسانها سرکشتر و بیرحمتر بر آن میتازیم. باشد که با ادامه این خشونت و نامهربانی، طبیعت برای همیشه ما را از نعمت و موهبت زیباییهای بیپایانش محروم کند.

در قسمت پایین ویدیویی از دریای عمان میبینیم و لذتی از زیبایی آن خواهیم برد.
بهترین زمان برای بازدید دریای عمان
بهترین زمان برای سفر به جنوب و سواحل دریای عمان فصل پاییز، زمستان و نیمه اول بهار است. از آنجا که دریای عمان یکی از گرمترین مناطق کره زمین به حساب میآید، در این فصلها آب و هوا به بهترین حالت خود است. با سفر به دریای عمان و سواحل زیبای آن در زمستان که هوای اکثر شهرهای ایران سرد است و نیاز به پوشیدن کت و لباسهای زمستانی است، شما میتوانید هوایی گرم و دلپذیر و بکر را در بنادر و شهرهای ساحلی عمان تجربه کنید.

آب و هوای خلیج عمان
موقعیت جغرافیایی این دریای زیبا عمان بگونهای است که دارای آب و هوایی گرم و مرطوب است. برای اینکه بتوانید از سفر خویش لذت ببرید، یکی از مهمترین نکات آب و هوا و شرایط دمایی این منطقه است. در قسمت پایین موقعیت آب و هوایی و دمایی این خلیج آورده شده است. با مراجعه به این بخش میتوانید از دمای هوا و شرایط جوی این منطقه آگاه شوید. طبیعتا با توجه به وسعت زیاد این دریا لازم است، تا شرایط آب و هوایی شهرهای مختلف در کنار دریا را مطلع شوید. در بخش زیر آب و هوای چابهار در پنج روز آینده آورده شده است.
موقعیت دریای عمان در نقشه
خلیج زیبای عمان دربرگیرنده یکی از زیباترین و شگفتانگیزترین مناظر و سواحل ایران است. علاوه بر جاذبههای گردشگری، آب و هوای بکر و پاک آن، این منطقه را به یکی از بهشتیترین نقاط ایران تبدیل کرده است. بنابراین میتواند انتخابی ایدهآل برای یک سفر زمستانی به نقطهای گرم و معتدل باشد. هرچیزی که از جاذبههای این نقطه از ایران زیبایمان گفتیم را فقط شنیدید، اما زیباییهای آن را تا سفر نکنید و با چشم جان نبینید درک نخواهید کرد. هرچند تمام سواحل دریای زیبای عمان بینظیر است، اما بندرچابهار به خودی خود دنیای دیگری است که تماشای آن را نباید از دست داد.
عکسها و کلیپهای این پست را جناب آقای علی سراج عزیز ثبت نمودهاند.
دریای عمان
دریای عمان یا خلیج عمان، مهمترین راه آبی ارتباطی و تجاری ایران و دارای زیباترین سواحل و مناطق بکر طبیعی و شگفت انگیزترین مناظر و چشم اندازهای دریایی است. در مقاله بالا به معرفی، تاریخچه، جاذبه های دیدنی، ساحلهای مختلف و آب و هوای دریای عمان پرداختهایم.