رشته کوه البرز، تابلوی پرغرور ایران

رشته کوه البرز با قامت رفیع خود، چشم‌اندازی باعظمت از استحکام و قدرت را، در ناحیه شمالی ایران به نمایش می‌گذارد. از تماشای دامنه‌های سپیدپوش و برفی رشته‌کوه البرز، احساساتی خوشایند و دلپذیر گریبان گیر افراد می‌گردد. امروز پشتاره (کوله‌پشتی) سفری را در عظمت رشته‌کوهی پرآوازه بر زمین نهاده و خود را در شکوه البرز غرق می‌سازیم. پس بیایید برای شما از جادوی رشته‌کوه البرز در معرفی زیبایی‌های قامت برافراشته البرز و قلل مرتفع آن داستانها بگوییم. حتی از پوشش‌های گیاهی و جانوری، رشته‌کوه سخن گفته و تأثیر شکوه آن را در ادبیات و فرهنگ کشور بشناسیم. راستی بد نیست از جغرافیا و بخش‌های گوناگون رشته‌کوه البرز، چگونگی پیدایش، همچنین ریشه‌یابی نام آن نیز مسائلی گفته شود. اما در رابطه با نقش این رشته‌کوه در طبیعت، تاریخ، ادبیات، فرهنگ و حتی طریق دسترسی به برخی از نواحی البرز نیز آشنا می‌شوید.

همچنین بدانید رشته‌کوه البرز که ریشه آن از کوه سحرانگیزی در اوستا سرچشمه می‌یابد، به نام هره برزیتی معروف است. بنابراین درگذشته به نامهایی چون هربرز و هیربرز نیز شناخته می‌شد. رشته کوه البرز در کنار رشته کوه زاگرس از جمله رشته کوه های مهم ایران هستند.

شناختی در راستای پیدایش رشته‌کوه البرز (Alborz)

بهتر است بدانید که رشته‌کوه البرز با ظاهر عظیم کمانی شکل خود، دارای منشاء‌‌ متعلق به دوره سوم زمین‌شناسی می‌باشد. دورانی که نمو فعالیت‌های کوه‌زایی، پیدایش ارتفاعاتی نظیر آلپ و هیمالیا را در برداشته است. همچنین مطلع باشید که بر اثر انرژی داخلی زمین بر رسوبات آن، این لایه‌ها به‌ سوی بالا جنبش می‌یابند.

آنگاه چین‌خوردگی‌ها، حاصل می‌شوند. بنابراین رشته‌کوه البرز پدیده زایش کوه، از چین‌خوردگی‌های کوههای آلپ و هیمالیا، در دوران سوم که سنوزوئیک نام دارد، می‌باشد. البته رشته‌کوه البرز، واقع در راستای غرب به شرق بوده و همچنین دارای وسعتی، معادل 51.500 کیلومتر مربع است. کوه بلند البرز برخوردار از ویژگی‌های خاص این دوره، متشکل از دره‌های عمیق، سنگ و صخره‌ها می‌باشد. راستی از مشخصات دیگر نیز می‌توانید، به قله‌های بلند و درعین‌حال نوک‌تیز آن اشاره نمایید.

موقعیت رشته کوه البرز

آیا می‌دانید با قرار گرفتن رشته‌کوه البرز، در فواصل دریای خزر و فلات مرکزی ایران چه اتفاقی پیش‌آمده است؟

این امر موجب تفاوت بسیار، در البرز شمالی و جنوبی شده است. رشته‌کوه البرز به‌مانند مانعی مستحکم، جلوی نفوذ رطوبت دریای خزر و ابرهای باران‌زا را به بخش جنوبی آن می‌گیرد. بنابراین شما شاهد آب و هوایی معتدل و مرطوب، در جنگل‌های سرسبز و با طراوت نواحی البرز شمالی هستید. راستی این طراوت و شادابی به‌ویژه در بخش‌های جنوبی دریای خزر، بسیار جلوه‌گری می‌کند. همچنین با پایان پذیرفتن البرز جنوبی به فلات مرکزی ایران، دشت‌های خشک و فاقد درخت نمایان می‌شود. همین‌طور گل‌سنگ‌ها و تماشای همیشگی برف نیز، از مواردی است که به‌وفور در کوههای البرز جنوبی مشاهده می‌گردد. البته رشته‌کوه البرز به صورتی پیوسته در سمت غرب از تالشان جمهوری آذربایجان، شروع و در ناحیه شرق به هندوکش، بهشت کوهنوردان و صخره‌نوردان افغانستان مرتبط می‌شود.

بخش‌های مختلف رشته‌کوه البرز

از دیدگاه ویژگی‌های زمین‌شناسی می‌توانید، رشته‌کوه البرز را به سه بخش تقسیم کنید. باید بدانید آستارا چای نام رودخانه‌ای، در حدفاصل مرز ایران و جمهوری آذربایجان می‌باشد. البرز غربی با قامتی ایستاده، شروعی از رودخانه آستارا چای را دربر دارد. البته در ادامه به دره سپیدرود می‌رسد. راستی بدانید که البرز غربی، همچنین شامل ناحیه وسیعی از کوههای تالش نیز می‌شود. سپس این کوه‌ها درگذر از گردنه حیران با دورنمای زیبا و هیجان‌انگیز به غرب شهرستان هشتپر می‌رسد.

آنگاه امتداد البرز باختری را، از جنوب شهر رشت به دره سپیدرود مشاهده می‌کنید. اما از دره سپیدرود، البرز مرکزی این مقر مقاومت را می‌بینید که تا دره فیروزکوه و رود تالار به معنای آب گل‌آلود امتداد دارد. همچنین البرز شرقی این الگوی غرور و ابهت نیز از دره فیروزکوه با تنگه‌واشی معروف، تا گرگان رود ادامه می‌یابد. حتی راستای آن تا حد خراسان نیز کشیده می‌شود.

قله‌های رشته‌کوه البرز

اسطوره‌ای از مقاومت، الگویی از طاقت، دورنمایی از شکوه و تقدس را در قلل مرتفع رشته کوه البرز جستجو نمایید. آنگاه در قلل بلند مرتبه البرز که فریادی از بالندگی را به ظهور می‌رسانند، خداوند را جستجو نمایید. صعود به مکانی که نزدیکتر از همیشه به آسمان نیلگون خداست، حالتی عرفانی در شما برمی‌انگیزد. آنگاه در صعود بر فراز قله‌های خوش‌منظره و افسانه‌ای رشته‌کوه البرز با تسخیر کوه به اوج سرمستی و شعف دست‌ بیابید.

آوازه قدرت در نمای قامت بلند قله دماوند

در البرز مرکزی، درست در بخشی از شهرستان آمل که لاریجان می‌نامند و یا بهتر بگوییم در ناحیه جنوبی دریای خزر با دلربای بلندقامتی که دماوند می‌نامند، مواجه می‌شوید. نامش را به تفسیری، نشانگر آتش‌فشان قله رفیع آن می‌دانند. رشته‌کوه البرز این سمبل زیبایی را، به عنوان بلندترین کوه ایران و حتی خاورمیانه در آغوش خود جای داده است. راستی ارتفاع این رفیع‌ترین قله ایران، به بلندای 5610 متر از سطح آب‌های آزاد می‌باشد. همچنین مطلع باشید که با قرار گرفتن رودخانه‌های نفس‌گیر و زیبایی، نظیر تینه، هراز، لار و … در پیرامون کوه دماوند، بر شکوه آن افزوده می‌شود. راستی تعجب می‌کنید، اگر بدانید که دمای هوای این قله در زمستان حتی به 60 درجه زیر صفر نیز می‌رسد. البته شکل بارش در ارتفاعات دماوند، غالباً به شکل جامه سپید برف می‌باشد.

علم‌کوه دومین قله بلند در رشته کوه البرز

اما بدانید که در منطقه تخت سلیمان در مازندران، قله مرتفع علم‌کوه در بلندای 4848 متری واقع است. وجه‌تسمیه تخت سلیمان بر منطقه، نشان از اعتقاداتی ناشی از حضور حضرت سلیمان در قله کوه دارد. همچنین علم‌کوه را در رشته‌کوه البرز مرکزی و کوه‌های منطقه تخت سلیمان، مشاهده می‌کنید. البته آن را تا سطح وسیعی نیز، منتسب به البرز غربی می‌دانند. اما آگاه باشید که معروفیت قله، بیشتر به علت یک دیواره متخلخل از جنس گرانیت، در ناحیه شمالی آن است. دیواره‌ای به رنگ زیبای حنایی روشن، با صعودی نسبتاً سخت و با تکنیک که مورد توجه و علاقه خاص، دیواره نوردان و صخره‌نوردان داخلی و اقصی نقاط جهان است.

قله آزاد کوه، سلسله جبال البرز

قله آزاد کوه، از دیگر قلل رشته‌کوه البرز مرکزی است که در شهرستان نور مازندران و در مرکز البرز می‌بینید. همچنین این قله مخروطی شکل، از ارتفاع 4355 متری برخوردار است. البته بدانید که در دامنه‌هایی که دارای شیب هستند، به اوج نقطه تلاقی در دو دره یال می‌گویند. راستی بدانید که طریقه ارتباط قله آزاد کوه، با دیگر قله‌های البرز از ناحیه یال جنوبی آن می‌باشد. همچنین آگاه باشید که در فصل زمستان، احتمال سقوط بهمن در قله آزاد کوه و دره‌های آن وجود دارد. لذا بالا رفتن از این قله، چندان آسان نیست و صعودی مناسب در سرمای زمستان، در انتظار شما نخواهد بود.

صعودی ماجراجویانه به قله خلنو در رشته‌کوه البرز

اگر قصد صعود به رفیع‌ترین کوه استان تهران را دارید، به روستای لالون یا لالان از توابع فشم سری بزنید. شما می‌توانید قله بلند خنلو را، در ارتفاعی برابر4380 متری در رشته‌کوه البرز مرکزی تماشا کنید. آنگاه مطمئن باشید که شکوه و عظمت قله، با تلفیقی از هیجان، زیبایی و قساوت در دیدگان شما تجلی می‌یابد. شاید بهترین راه صعود به این طبیعت سراسر زیبا را، از طریق روستای لالون باید دانست. روستایی که به خاطر رویش لاله‌های زیبا در بهار، با خلق بدیع‌ترین دورنما بدین نام خوانده می‌شود. همچنین در مسیر صعود قله خنلو، شاهد چشمه‌های هیجان‌انگیز، رودخانه‌ها و آبشاری زلال و رغبت‌انگیز می‌باشید.

بینالود در رشته‌کوه البرز

در رشته‌کوه البرز و درست در 26 کیلومتری شمال شرقی نیشابور، چشم شما به جمال زیبای قله بینالود تلاقی می‌کند. البته کوه بینالود در استان خراسان رضوی، با بلندای 3211 متری خود رفیع‌ترین کوه این منطقه محسوب می‌شود.

قله توچال در رشته کوه البرز

در جنوب منطقه البرز مرکزی، قله توچال را در ارتفاع 3962 متری در شمال استان تهران مشاهده می‌نمایید. همچنین بدانید که کوه توچال از طولی معادل، 12 کیلومتر برخوردار می‌باشد. البته توچال را با تله کابین و پیست‌های اسکی آن، دارای محبوبیت بسیار زیاد خواهید دید.

جاذبه دیدنی قله خشچال رشته کوه البرز

بی‌شک باید بدانید که در رشته‌کوه البرز غربی، در سر‌حد دو استان قزوین و مازندران قله باابهت خشچال قرار دارد. راستی در بالا رفتن و صعود به قله 3930 متری خشچال، با چشم‌انداز شوق‌انگیز دریاچه و همچنین دره مهیج اوان در جنوب کوه روبرو خواهید شد. همین‌طور آبشار زلال و با طراوت میج را، در شمال کوه با لذتی جانانه تماشا می‌کنید.

ریشه‌یابی نام رشته‌کوه البرز

کلمه البرز یا هربرز، به‌عنوان کلمه‌ای اوستایی شناخته می‌شود. البته بنا بر فرهنگ عمید، دو کلمه « هر» و «برز» تشکیل‌دهنده این واژه، در زبان پهلوی نیز می‌باشند. همچنین بدانید که در فرهنگ معین، «هر» به معنای کوه و «برز» تفسیری از قد و قامت و بلندا می‌یابد. بنابراین اعتقاد بر این است که البرز درگذشته، به هربرز شناخته می‌شد. اما پژوهشگرانی نیز بر این اعتقاد هستند که البرز، همان هیربرز می‌باشد.

کلمه « هیر»، به معنای آتش مقدس، یا بلخ مکانی برای آتش مقدس بوده و اشاره به محلی، برای هیربدان و موبدان نیز است. بنابراین هماهنگی، بین البرز و هیربرز بسیار است. راستی « برزانت» صفتی است که در حالت مؤنث، برزیتی در معنی دراز و طویل می‌باشد. « هره» نیز که معنای پاسداری و مراقبت است، دارای بنیادی هندواروپایی می‌باشد. در قرون بعد، هره برزیتی مبدل به هالبرز و سپس البرز گردید.

اکوسیستم رشته‌کوه البرز

اگر از شما پرسیده شود که کوهستان به چگونه منطقه‌ای گفته می‌شود، چه پاسخی می‌دهید؟

باید بدانید که کوهستان منطقه‌ای شامل، ویژگی‌هایی نظیر شیب، بلندا و گستره‌ای جغرافیایی می‌باشد. البته در این زمینه تغییرات دما را نیز، نباید نادیده شمرد. تغییراتی که همزمان با افزایش ارتفاع، باعث افت دما و ایجاد یخچال‌های طبیعی می‌گردد. یعنی ذخایر ارزشمند آب شیرین که رشته‌کوه البرز، نمونه‌ای از این کوهستان‌ها می‌باشد. همچنین رشته‌کوه البرز با ایجاد تنوع آب و هوایی و زیست‌محیطی، نقش بزرگی در اکوسیستم ایفاء می‌نماید. البته رشته‌کوه البرز، در ممانعت از ازدیاد بیابان‌زایی کمک مؤثری است. بنابراین شاهد رشد و رویش گیاهان مختلف، در ارتفاعات گوناگون و تنوع کاملی از جانوران هستید. راستی باوجود معادن گوناگون و گنجینه ارزشمند زغال‌سنگ به‌صورت عمده در رشته‌کوه البرز، همچنین منابع معدنی دیگری نظیر سرب، فسفات، آهن و … این اکوسیستم رنگ جالب‌تری نیز در رشته‌کوه البرز می‌یابد.

آب وهوای رشته‌کوه البرز

از آنجا که رشته‌کوه البرز جزء مناطق سرد و کوهستانی می‌باشد، بی‌شک انتظار آب و هوایی بسیار سرد در زمستان‌های آن می‌رود. در ارتفاعات بالای 3000 متر در دامنه‌های جنوبی البرز مرکزی، شاهد آب و هوایی مرطوب، نیمه مرطوب و سردسیر می‌باشید. زمستان‌های این مناطق، بسیار سرد و طولانی بوده و بارش برف، در آن زیاد دیده می‌شود. همچنین در ارتفاعاتی که دارای 2000 یا3000 متر بلندا از سطح دریا هستند، آب‌وهوا نیمه مرطوب اما سردسیر می‌باشد. البته زمستان‌های این نقاط نیز، در مدتی طولانی ظاهر می‌شوند. با وجود ذخایر عظیم برف در ارتفاعات البرز، آب مورد استفاده در کشاورزی و همچنین آبهای معدنی نیز تأمین می‌شود. راستی در مناطق کوهستانی، اغلب با تابش شدید اشعه خورشید در تابستان مواجه می‌شوید. همچنین این نواحی در بیشتر از چند ماه در سال، مملو از برف و یخبندان هستند. بهار نیز در این مناطق، بسیار گذرا می‌باشد.

پوشش گیاهی در رشته‌کوه البرز

شما می‌توانید جنگل‌های وسیع را با گیاهان مختلف، در بخش مرطوب و پرباران شمالی در رشته کوه البرز شرقی ببینید. اما ناحیه خشک و کویری البرز شرقی، در بخش جنوبی از گیاهان شور و خشکی‌پسند مملو است. در بخش جنوبی رویش گیاهانی، نظیر بوته‌های گون، درختچه‌های گز و تاغ را با مقاومت بسیار در برابر کم‌آبی می‌بینید. راستی بدانید که در ارتفاعات مختلف البرز شرقی، ناظر رویش درختان ارس با خواص مختلف، سیب وحشی؛ زغال اخته و زرشک می‌باشید. همچنین از گیاهان بادام‌کوهی، سماق، توسکا با درمان دردهای عصبی، شاه‌بلوط، ممرز، شاه‌بلوط، شمشاد و غیره نیز نباید غافل شد. همچنین در میان کوههای البرز مرکزی، شاهد انواع سبزی‌های خوشمزه با ویژگی‌های حتی دارویی نیز می‌باشید. از میان آنها می‌توانید به انواع سبزی‌های کوهی مانند کنگر، ریواس، اقسام مختلف قارچ‌های کوهی، سیرک و پیازک با اثرات ضد سرطانی و غیره نیز اشاره داشته باشید.

از گل های ایران که در این پهنه می‌رویند، گل سوسن داماش، پامچال و زنبق می‌توان نام برد.

جانوران رشته کوه البرز

تنوع گسترده‌ای از حیات وحش ایران را در این منطقه مشاهده می‌کنید. شما انواعی از پستانداران نظیر خرس قهوه ای، پلنگ، گربه وحشی، بز کوهی، گرگ، گراز و … را در رشته‌کوه البرز مرکزی می‌بینید. همچنین پرندگانی چون، عقاب، عقاب طلایی، تیهو و … نیز که بالغ بر 150 گونه می‌باشند، در این ناحیه وجود دارند. راستی از خزندگانی چون افعی البرزی، مار جعفری، دوزیستان و ماهی‌ها در منطقه تحت حفاظت البرز مرکزی باید نام برد.

اما در البرز شرقی باید از پستانداری چون قوش، پرنده شکاری که صیاد پرندگان در حال پرواز است، سخن گفت. با توجه به وسعت وسیع این رشته کوه، طیف متنوعی از پروانه های ایران در این منطقه پرواز می‌کنند.

البته انواع خفاش، خرگوش وحشی و … را همین‌طور در این ناحیه مشاهده می‌نمایید. اما می‌توانید به خزندگانی مانند نوع فراوان سوسماری به نام آگامای قفقازی که عاشق ارتفاعات است، اشاره کنید. همچنین باید از بزمجه خزری، از مارسمی کفچه‌مار و نوع نیمه سمی تیر مار و انواع مارهای غیر سمی مانند مار چلیپر، گرگ مار، کور مار و … نیز نام برد. از حیوانات ایران که در این پهنه زندگی می‌کنند، بزکوهی و قوچ و میش البرز مرکزی شهره‌اند.

نقش رشته‌کوه البرز در تاریخ

در متون تاریخی از رشته‌کوه البرز، نشانه‌های زیادی یافت می‌شود. حتی می‌توانید قله عظیم دماوند آن را، به عنوان نمادی ملی در کشور ایران محسوب نمایید. همچنین شاهدی بر چاپ تصویر این قله بلند رشته‌کوه البرز، در اسکناس‌های معتبر در ایران بشوید. راستی بدانید که در نوشته‌های تاریخ طبرستان نیز، از البرز و قله دماوند آن سخن بسیار است. همچنین بدانید که رشته‌کوه البرز با قدمتی کهن و از سده‌های نخستین اسلامی، به نام البرز شناخته می‌شده است. حتی تاریخ نویسان نیز، در موقعیت مناسب شهر نیشابور و سرسبزی آن نیز از این کوه نوشته‌اند. برای انتقال آب از دل کوه مقاوم بینالود در رشته‌کوه‌های البرز، به داخل نیشابور اقدام به کندن آبراه‌هایی در داخل زمین می‌نمودند. بدین ترتیب آب از قلب کوه عظیم بینالود که مقر مناسب رویش ریواس و کنگر بود، به نیشابور می‌رسید. آنگاه نیشابور در محصولات فراوانی، معروفیت یافته بود.

بازهم گذری به تاریخ و رشته‌کوه البرز

«به اتکای نوشته‌های اوستا، کوه البرز از کوه « زره‌ ها » انشعاب می‌یافته است. اما جیمز دارمستتر که به عنوان یک فرضیه‌پرداز از غرب شناخته می‌شود، دارای عقیده‌ای دیگر است. او « زره ها » را همین «البرز» کوه می‌نامد. آنگاه می‌گوید، کیکاووس در آن هفت قصر ساخت. سپس در یکی از این کاخ‌ها توسط دیوان مازندرانی، به اسارت گرفته شد و زندانی گردید. البته بدانید که در شاهنامه فردوسی، دیوان مازندرانی موجوداتی افسانه‌ای و با کارهای حیرت‌آور بودند. سرانجام زمانی بعد، کیکاووس توسط رستم آزاد گردید. اما دار مستتر همچنین بر این باور است که جایگاه البرز، در نواحی بلخ می‌باشد و در مازندران نبوده است. حتی اعتقاد خلف تبریزی که نویسنده کتاب برهان قاطع است،. بدین‌صورت است. او البرز را به‌عنوان کوهی، در فواصل کشورهای ایران و هندوستان در نظر می‌گیرد. این کوه در بخش جنوبی بلخ قرار دارد.

شکوه رشته‌کوه البرز در ادبیات

در ناحیه مرکزی رشته‌کوه البرز، قله دماوند یادآور استقامت و شکوه اساطیری مردم ایران ‌زمین در عهد باستان است. حتی نقش این قله رفیع را در دماوندیه، شعر ملک‌الشعرای بهار نیز در ادبیات فارسی می‌بینید. همچنین شهرت بسیار قله رفیع رشته‌کوه البرز، به خاطر اعتقاداتی مبنی بر اسارت ضحاک توسط فریدون در دماوند توسط فردوسی است. همچنین آثار فراوانی در ادبیات فارسی، در مورد رشته‌کوه بلند و مستحکم البرز وجود دارد.

در اوِستا :

«رشته‌کوه البرز را جایگاه آغاز خلقت و مکان نزول وحی و جایگاه پل صراط و جایگاه آرامش می‌داند »

راستی باید بدانید که آرش کمانگیر نیز، بنا بر افسانه‌ها از کوه دماوند بالا رفت. سپس به پرتاب نیزه، جهت تعیین سرحد سرزمین ایران و توران اقدام نمود. حتی در داستان‌ها از قله علم‌کوه رشته‌کوه البرز، در تخت سلیمان محل حضور حضرت سلیمان نیز سخن گفته شده است.

فرهنگ و رشته کوه البرز

در فرهنگ مردمی هنوز هم برای کوه‌هایی نظیر رشته‌کوه البرز با قامتی سر بر افلاک کشیده و نگاهی که مستقیم آسمان خدا را می‌نگرد، سخن بسیار است. حتی در فرهنگ باستان نیز از رشته‌کوه البرز، به‌عنوان جایگاه تقرب به خدا نقل‌قول می‌کنند. همچنین رشته‌کوه البرز می‌تواند مکانی پاک برای مردان متقی، متدین و مقدس شمرده شود. این افراد پارسا در قلل کوه‌ها از همه آنچه آنان را به دنیا و تعلقات آن وابسته می کند، رها می‌سازند. حتی اقدام به برپایی مراسم و مناسک مخصوص مذهبی، در قلب کوه‌ها می‌نمایند. البته جایگاه ویژه و اسرار‌انگیز رشته‌کوه البرز، درگذشته به نقش معجزه‌گرانه کوه در تهیه آب شیرین شکل می‌گرفت. همچنین در باور مردم، جنبه دفاعی کوه و مقری به‌عنوان جان‌پناه بودن آن نیز کاهش ‌یافته است. اما بدانید که رشته‌کوه البرز همچنان ایستا و مقاوم ولی کمی خسته از بی‌اعتنایی‌ها، هنوز زنده است و نفس می‌کشد.

نقش رشته‌کوه البرز در طبیعت

رشته‌کوه البرز با زیبایی جانانه خود، نقشی جاودانه در طبیعت ایفاء می‌سازد. اگر اجازه دهید از رودخانه‌های روان و جاری، نظیر رودخانه کرج در رشته‌کوه البرز مرکزی شروع کنیم. رودخانه‌ای که قطبی در گردشگری، محسوب می‌شود و بخصوص مناسب کسانی است که به ماهیگیری علاقه دارند. همین‌طور رودخانه جاجرود که از رشته‌کوه البرز، سرچشمه می‌یابد. آنگاه افراد با لذت پیاده‌روی و سرگرمی، در کناره‌های رودخانه مهیای استفاده از هوای پاک آن می‌شوند. حتی می‌توانید مسیر آبشارهای هیجان‌انگیزی چون آبشار خور را، از کوه‌های مرتفع البرز با لذت پاشیدن آب به سروصورت خود پایین بیایید. همچنین طبیعت زیبای البرز را در پوشش‌های درختچه‌ای شیب‌های آن، با انواع متنوع از گیاهان ببینید و لذت ببرید. البته در طبیعت مهیج البرز نشان از یخچال‌های طبیعی، در علم‌کوه، دماوند و … مشاهده می‌نمایید. یخچال‌های که با ذخایر آب شیرین خود، حق حیاتی به جانداران در مجموعه هستی می‌بخشند.

دسترسی به رشته‌کوه البرز

در دسترسی به نقاط مختلف رشته‌کوه البرز، راههای مختلفی وجود دارد. به‌عنوان نمونه برای بالا رفتن از کوه دماوند بهترین مسیر، دامنه‌های جنوبی و صعب‌العبور‌ترین را دامنه‌های شمالی آن می‌دانند. البته در مسیر جنوبی به آبشار یخی که در تمام مدت سال به‌صورت یخ‌زده است، برمی‌خورید. در رسیدن به توچال رشته‌کوه البرز نیز، پیشنهاد می‌شود که در ابتدا خود را به بام تهران برسانید. این کار را می‌توانید، با عبور از ولنجک و یا تجریش انجام دهید. البته برای رسیدن به بام تهران ممکن است از خودروی شخصی، مترو و یا اتوبوس‌های بی آر تی استفاده نمایید. در صورت عدم استفاده از وسیله شخصی، نخست به میدان تجریش و سپس با تاکسی به بام تهران بروید. سپس برای رسیدن به مقصد می‌توانید، با یک پیاده‌روی جذاب و روح‌نواز و یا سوارشدن به اتوبوس مخصوص مسیر، خود را برای ورود به اول توچال آماده سازید.

نماد غرور و صلابت رشته کوه البرز

در زمینه وجود رشته‌کوه زیبای البرز، این طبیعت بی‌نظیر هستی اندکی به فکر بپردازید. آنگاه قامت سراسر غرور، شکوه و عظمت البرز را، تحسین کنید. بخشاینده‌ای که به اذن خدا نمونه‌ای در تعدیل آب‌وهوا، یا با یخچال‌های خود نثار کننده مایه حیات است. آن‌چنان تواضع دارد که حتی از ارمغان معادن فراوان درون خود نیز دریغ نمی‌ورزد. در رشته‌کوه البرز و طبیعت پاکش به صخره‌نوردی، دیواره نوردی و کوه‌نوردی بپردازید. اسکی در قلب ارتفاعات و پیست‌های اسکی آن را، با لذتی تام و جانانه به تجاربی خوشایند تبدیل سازید. در مناطق جنگلی، در جوار رودخانه‌ها و نعمت زیبای چشمه‌ها و آبشارهایش، از این‌همه حسن خداداد مبهوت و سرمست گردید. آنگاه به خود قول دهید که رشته‌کوه البرز را که مغرورانه و صبورانه، نگاه همیشه پیروزمندانه اما مهربان خود را به آسمان دوخته است، هرگز از خود نرنجانید.

بخشی از عکس‌های این مطلب را جناب آقای علی نیکخواه، جناب آقای فرشاد یوسف تبار، جناب آقای علی ثقفی، جناب آقای حامد تیزرویان، جناب آقای مهرداد میثاقیان، جناب آقای امین علی جانلو، جناب آقای صادق میری و سرکار خانم فاطمه بیکدلی ثبت نموده‌اند.