رودخانه مارون (رود مارون)

رودخانه مارون، یکی از رودخانه‌های دائمی ایران است. استان کهگیلویه و بویراحمد جاذبه‌های طبیعی و تاریخی زیادی دارد. این استان، طبیعت منحصر به‌ بفرد و چهار فصلی دارد که در نوع خود بی بدیل است. رودخانه مارون یا رود مارون یکی از جاذبه‌های زیبای دهدشت کهگیلویه و بویراحمد است. در این مقاله سعي شده است به مشخصات جغرافیایی، زمين شناسي رسوبات، آب و هوای سرزمین‌های اطراف اين رود، انواع ماهی‌های اين رودخانه، جذابیت‌های گردشگري اين منطقه و سد يا درياچه مارون پرداخته شده است.

 رود مارون

رژیم آب آن از باران و برف كوه‌هاي سربه فلك كشيده زمين‌هاي اطراف اين منطقه شامل می‌شود. البته رژیم بارانی بیش از رژیم برفی در اين رود تاثیر دارد. نام اصلی و قدیمی رودخانه‌ی مارون، تاب بوده است اما امروزه به آن، مارون می‌گویند.

مطالعه رودخانه‌ها نه تنها مورفومتری رودخانه‌ها را تعيين می‌کند بلکه می‌تواند اطلاعات انسانی مانند باستان شناسی، زمین شناسی و مطالعات جوامع انساني و فرهنگ مردم را نيز آشكار كند. رود مارون نقش اساسی در پیدایش حیات جوامع روستایی و حتي شهري در حاشیه مسیر عبورش شده است. مارون مانند رگ حیات، باعث بوجود آمدن تمدن‌های شهری و روستایی این منطقه شده است. همین موضوع سبب به وجود آمدن شهرهای بزرگ مانند بهبهان، رامشیر، شادگان و روستاهای مختلف در دو استان خوزستان و کهگیلویه و بویراحمد شده است.

دبی آب رودخانه مارون در مناطق کوهستانی بیش از 119 متر مکعب است. در مناطق مصب آن به  25 متر مکعب می‌رسد. دمای آب این رودخانه در فصول مختلف سال بین 10 تا 30درجه‌ی سانتیگراد متغیر بوده و عمق آب رودخانه بین 1 تا  15 متر است.

مشخصات جغرافیایی رود مارون

رود مارون یکی از بزرگترین رودخانه‌های کوه زاگرس بوده که از اهمیت بسزایی برخوردار است. مساحت تقریبی حوضه رودخانه مارون، 4600 کیلومتر مربع و طول رود مارون حدود 280 کیلومتر است. منشا اصلي رودخانه مارون از کوه‌های زاگرس است. گویا این کوهستان مادر بسیاری از رودهای ایران است. شروع این رود، از سرچشمه کوه‌های سادات و اراضی مرتفع زاگرس بوده که طبیعتی دیدنی دارد.

از جمله سرشاخه‌های دیگر رودخانه مارون، می‌توان به کوه‌های سفید در روستای آبرزگه  و کوه‌های موگرمون در روستای موگرمون اشاره کرد. سرشاخه ديگر این رودخانه کوه سیاه است، که یکی از مرتفع‌ترین کوه‌های استان کهگیلویه و بویراحمد به شمار می‌آید.

حوضه آبریز آن عمود بر پشته‌های زاگرس است، كه مهمترين منطقه آبريز آن دشمن زياري است. اين حوضه آبريز همچنان به سمت جنوب غربی ايران جریان دارد. این رودخانه پس از عبور از توپوگرافی مرتفع و مناطق شیبدار با ارتفاعات 3100 متر و پیوستن به برخی رودخانه‌های فرعی وارد دشت بهبهان، تقریباً با 350 متر ارتفاع می‌شود. سپس با پیوستن به رودخانه جراحی به تالاب شادگان خوزستان می‌ریزد. در فصول پرآب سال این رود پس از گذشت چند کیلومتر از طریق خور‌موسی به خلیج همیشه فارس می‌رسد.

حوضه آبریز این رودخانه بسیار پهناور و صدها هکتار است. در زمان سیلاب‌های فصلی اين رود، یکی از خروشان‌ترین و پر‌آب‌ترین رودخانه‌های ایران است. شنا در اين رودخانه حتي در فصل كم آب به دليل عمق متفاوت و دبي آن سالانه قرباني مي‌گيرد، بخصوص غرق شدن بچه‌ها در اين رود‌خانه بسيار گزارش شده است.

زمين‌شناسي رسوبات رود مارون

حوضه رود مارون از رسوبات دوره کرتاسه تا دوره پالئوسن تشکیل شده است. این رسوبات از دریای کم عمق باقی مانده است. در دوره‌هاي زمين‌شناسي، در اين منطقه، در اعماق دریا مجموعه رسوبات با ضخامت بسیار زیاد رسوب شده‌اند، که در طی گذشت زمان اين رسوبات سخت و سنگي شده‌اند. در حال حاضر اين رسوبات، ارتفاعات فعلی اين منطقه را تشکیل داده‌اند. با توجه به موقعيت اين رسوبات، این رودخانه در بالادست، بسیار شفاف و تميز است. اما در پایین‌دست به علت عبور از لایه‌های گچی، نمکی و همچنین به علت گرما و تبخیر بسیار زیاد به ‌خصوص از عیدنک در نزدیکی روستای لنده به بعد و تا قبل از ورود به دشت بهبهان، از کیفیت نامطلوبی برخوردار است.

آب و هوای سرزمینهای اطراف رود مارون

حوضه‌ي رودخانه مارون وابسته به ارتفاع است. بنابراين مناطق نزديك به رود، از نظر آب و هوا نيز متفاوت هستند. مناطق و کوه‌های مرتفع با ارتفاع  2500 متر، دارای آب و هوای مدیترانه‌ای سرد است. مناطق تپه‌ی با ارتفاع 2500 الي 1000 متر، دارای آب و هوای نیمه گرمسیری است. آب و هوای زمین‌های کم ارتفاع و دشت‌ها، نیمه خشک است. با تمام این تفاسیر اگر بخواهیم به تنوع آب و هوایی مناطق در امتداد رودخانه مارون نگاه کنیم، از تنوع بسیاری برخوردار است. این تنوع بسته به ارتفاع از گرم تا معتدل متغیر است.

انواع ماهی‌های رودخانه مارون

رودخانه مارون زيستگاه مناسبی برای گونه‌های مختلفی ماهی‌ها از جمله ماهی‌های شیربت، حمری، برزم، کپور معمولی، سیاه ماهی، گل چراغ، زنبور ماهی، مارماهی خاردار آب شیرین، شاه کولی، ماهی نازک، گربه ماهی ارتشی و و سگ ماهی جویباری است. مناطق تفريحي ايجاد شده در اطراف اين رود به خصوص دریاچه سد مارون امکانات ماهی‌گیری را براي گردشگران  فراهم كرده است.

جذابیت‌های رود مارون برای گردشگران و توريست‌ها

رودخانه مارون از روستاهاي بسيار زيبا عبور مي‌كند. از اين روستاها مي‌توان به روستای قلعه دختر اشاره كرد، که روستا دارای قلعه تاریخی و آثار باستانی است.

همچنين از روستاهاي بسيار خيال‌انگيز اين منطقه مي‌توان به روستاي موگرمون، آبرزگه و شهرستان دیشموک اشاره كرد. وجود چشمه‌های آب سرد و گوارا در اين روستاها براي هر مسافري جذاب است. عبور رود مارون از دشت‌ها اين زمين‌ها، زيباي خارق‌العاده‌اي را به اين منطقه داده است.

اين رود منجر به پرورش ماهی‌های قزل سردابی در پایین دست این روستاها شده است. اين مكان‌هاي پرورش ماهي زیبای خاصی را به این منطقه داده است. همچنين شالیزارهای سرسبز و حاصلخیز برنج چمپا‌‌ی محلی، كاشت گندم و باغات دارای تنوع درختاني از جمله درخت گردو، درخت انگور، انار و زردآلو، زيباي خاصي را به اين منطقه داده است. زیبایی‌های مسيرهاي این رودخانه و طبيعت دلنواز روستاها برای هر گردشگري، میتواند خاطره‌ی دلپذير و فراموش نشدني را خلق كند. اگر به این مکان‌ها و روستاهاي زیبا سفر کردید، حفظ و نگهداری محیط زیست آن را نيز از یاد نبرید.

بر روی این رودخانه پل‌های تاریخی زیادی ساخته شده است. سال‌های طولاني و متمادی مسير گذر ایل و طوایف عشایر ییلاق و قشلاق بنام ايران بوده است. از مهمترين اين پل‌ها مي‌توان به پل قلعه دختر در منطقه دشمن زیاری، نزدیک روستاي قلعه دختر، واقع در 30 کیلومتری شمال شهرستان دهدشت اشاره نمود.

در پستی جداگانه به معرفی، تاریخچه و آدرس پل قلعه دختر مارون نیز پرداخته‌ایم. برای مشاهده آن اینجا را لمس(کلیک) نمایید.

سد مارون

بر روی رودخانه مارون، سد مارون با ابعاد ۳۴۰ متر طول و ۱۷۵ متر ارتفاع در سال ۱۳۷۷ ساخته شده است. اين سد خاكي، در فاصله ۱۵ کیلومتری از شمال بهبهان، در استان خوزستان واقع شده است.

در کنار دریاچه مارون مجموعه تفریحی و رفاه زیادی با امکانات فوق‌العاده برای مسافران و گردشگران ساخته شده است. بطوري كه امروزه دریاچه‌ی مارون تبدیل به یکی از جاذبه‌های شهر بهبهان شده است. در کنار این سد، دهکده‌ی گردشگری و تفریحی به نام دهکده‌ی گردشگری مارون ايجاد شده است.

این دهکده گردشگري دارای مساحتی تقریبا 13 هکتار است. دهکده‌ی گردشگری مارون دارای ویلاهایی برای اقامت، خدمات و امکانات تفریحی و گردشگری بسیاری است. فضاهای باز این مجموعه دارای پوشش گیاهی متنوع و بسیار روح انگیزاست. از دیگر امکانات این دهکده می‌توان به پیست دوچرخه سواری، موتورهای چهارچرخ، زمین بازی مینی فوتبال، بدمینتون، والیبال ساحلی، گشت اتوبوسی در دریاچه  است. همچنین امکانات و تفریحات آبی مانند ماهی‌گیری، قایق‌سواری، جت اسکی و شاتل نیز در آن موجود است.

شرایط جوی و آب و هوایی دهدشت

برای بازدید از طبیعت و زیبایی‌های که در آن وجود دارد، شرایط آب و هوایی و دمایی منطقه مورد نظر را باید بررسی کرد. برای دیدن رود مارون، باید شرایط دمایی شهر دهدشت را بررسی کرد. در قسمت پایین شرایط آب و هوایی شهر دهدشت آورده شده است. با مراجعه به این بخش از دما و آب و هوای این شهر آگاه شوید.

دهدشت WEATHER

لوکیشن دقیق رود مارون

برای رود مارون نمی‌توان یک نقطه به عنوان لوکیشن معرفی کرد. این رود مسیری طولانی را طی می‌کند. در این قسمت به محدوده و منطقه رود ماورن اشاره شده است.