روستای شیلاندر زنجان

روستای شیلاندر یکی دیگر از روستاهای ایران در استان زنجان، که معماری آن مانند روستای ماسوله چشم‌نواز است. این روستای کوچک با اقلیمی کوهستانی و چشم‌انداز پلکانی خود، به ماسوله‌ی زنجان شهرت دارد. اهالی روستای شیلاندر، روستای خود را با نام «چیلاندار» می‌شناسند و همچنان از نام قدیمی آن استفاده می‌کنند. در واقع این روستا به عنوان یکی از روستاهای ایران که از لحاظ گردشگری حرفی برای گفتن دارد معرفی می‌شود و طی حیات خود نام های متفاوتی را به خود دیده است. نام چیلانداره به دلیل وارد شدن ادبیات عرب و تلفیق آن با ادبیات فارسی به روستای شیلاندار تغییر یافته و سپس در دوران پهلوی به آن شیلاندره گفته‌اند. در ادامه این مقاله به گشت و گذار در روستای شیلاندر می‌پردازیم تا با طبیعت، دسترسی، اقامت، ساکنان، تفریحات و توسعه گردشگری این روستا آشنا شویم.

طبیعت روستای شیلاندر

این روستا و سایر روستاهای پلکانی در ایران، به واسطه نوع معماری برای گردشگران بسیار جذاب هستند. این روستای بکر و دوست داشتنی در دامنه‌ی کوه‌های طارم علیا استقرار دارد و دارای آبشار و رودخانه‌های خروشان می‌باشد. آرامش و سکوت روستا همراه با صدای گوش‌نواز طبیعت، حالی خوش را به بازدیدکنندگان القا می‌کند. ضمن اینکه طبیعت روستای شیلاندر کاملا دست نخورده است و ردپای تخریب انسان‌های متمدن در این روستا دیده نمی‌شود. همچنین این روستا دارای مراتع سر سبزی است که تابلوی نقاشی روستای چیلانداره را کامل‌تر می‌کند.

طبیعت روستای چیلانداره با درختان سیب، توت، گیلاس و گردو مزین شده و در ماه های اردیبهشت، خرداد و آبان میزبان شما عزیزان است. البته در ماه‌های دیگر سال هم می‌توانید به این روستا سفر کنید. اما فصول ذکر شده بهترین زمان برای دیدار از این روستای به یادماندنی هستند. البته زمستان‌های شیلاندر بسیار سرد است. و طبیعتا سفر در زمستان علاقه‌مندان خاص خودش را دارد. از دیگر شگفتی‌های روستای چیلانداره می‌توان به رقص پروانه‌ها در فضای روستا اشاره کرد. چون در این روستا درختان توت زیادی وجود دارد، پیله‌های کرم ابریشم میهمان درختان توت هستند و بعد از پروانه شدن، آسمانی رنگارنگ در این روستا می‌آفرینند.

دسترسی به روستای شیلاندر

روستای دیدنی چیلانداره واقع در شمال شرق استان زنجان است و فاصله زنجان تا روستای شیلاندر 39 کیلومتر می‌باشد. فاصله زمانی زنجان تا این روستا، یک ساعت و هفت دقیقه است. یکی از مسیر‌های دسترسی به این روستا، جاده زنجان-طارم بوده که 15 کیلومتر این مسیر خاکی بوده و شما باید از قبل آماده چنین مسیری باشید. شما در مسیر زنجان به روستا، ابتدا به روستای تهم می‌رسید؛ می‌توانید در این روستا توقف کنید و نظاره‌گر سد تهم نیز باشید. سپس به مسیر خود ادامه داده تا به روستای علی‌آباد برسید. با پشت سر گذاشتن روستای علیآباد، روستای پروانه‌های زنجان پیش چشمانتان طلوع می‌کند. این نکته را نیز به خاطر داشته باشید که وقتی تابلو شیلاندر را دیدید بعد از بیست کیلومتر سر دوراهی قرار می‌گیرید و باید به سمت چپ بروید.

البته می‌توانید با پیاده‌روی از مسیر رودخانه نیز به روستا بروید. این مسیر مخصوص کوهنوردان بوده و نیاز به راهنمای محلی دارد. اما با این حال مسیر سختی نیست. برای رسیدن به شیلاندر از این مسیر، ابتدا باید به روستای گاوازنگ بروید. می‌توانید با ماشین به این روستا رفته و بقیه مسیر را پیاده طی کنید. این روستا در شمال شرق زنجان و به فاصله پنج کیلومتری آن قرار دارد. بعد از عبور از روستای گاوازنگ باید به گردنه «وای وای» بروید. این مسیر خاکی بوده و در اواسط آن یک سراشیبی وجود دارد که باید آن را در پیش بگیرید. مقصد بعدی تهم است، بعد از رسیدن به تهم به سوی «آق گدیک» حرکت کنید تا به مسیر سربالایی برسید. وقتی این مسیر را طی کردید به دوراهی رسیده و راه سمت راست را انتخاب می‌کنید. کمی دیگر به راه خود ادامه می‌دهید تا به شیلاندر برسید.

 اقامت جهت بازدید از روستای شیلاندر

اگر از استان‌های همجوار یا شهر‌های دیگر برای بازدید از این روستا تصمیم به سفر دارید؛ می‌توانید در هتل زنجان اقامت کنید و بعد از رفع خستگی‌تان به سمت روستای زیبای شیلاندر حرکت کنید. هرچند مردم روستا بسیار مهمان‌نواز و خون‌گرم هستند و اگر قصد اسکان در شب را داشته باشید، آن‌ها پذیرای شما خواهند بود. در استان زنجان چندین اقامتگاه بومگردی وجود دارد که متاسفانه شیلاندر جزو هیچ‌ یک از آن‌ها نمی‌باشد. در صورتی که خانه اهالی روستا کمی مرمت گردد و سرمایه‌ای اندک برای بازسازی روستا تزریق شود، می‌توان به راحتی شرایط اسکان را فراهم نمود. عکس روستای شیلاندر و آشنایی با نوع معماری‌شان در این مقاله قابل مشاهده می‌باشد.

 به طور کلی آدرس روستای شیلاندر زنجان از طریق جاده به این صورت است: زنجان، جاده زنجان-طارم، روستای تهم، دوراهی سمت چپ، روستای علی‌آباد، روستای شیلاندر.

ساکنان روستای شیلاندر

روستای دیدنی شیلاندر و روستای علی‌آباد تقریبا خالی از سکنه هستند. اهالی این دو روستا طی سال‌های اخیر به شهر‌های اطراف مهاجرت کرده‌اند. به همین خاطر این روستای پلکانی با تمام زیبایی‌ها و جذابیت‌هایی که دارد؛ فقط تعدادی خانوار را در خود جای داده است. ساکنان روستا به زبان ترکی صحبت می‌کنند و به باغداری و زنبورداری مشغول هستند. به همین دلیل وقتی در روستا قدم می‌گذارید با کندو‌های عسل مواجه می‌شوید. سایر اهالی روستا که به شهر‌‌ها رفته‌اند؛ برای گذران اوقات فراغت به این روستا بازمی‌گردند و مانند گذشته زندگی در شیلاندر را تجربه می‌کنند. هرچند آرامشی که در فضای این روستا حاکم است، روح هر انسانی را به سوی خود می‌کشاند.

همانطور که ذکر گردید، معماری این روستا پلکانی است. و مصالح استفاده شده برای خانه‌های آن از کاه‌گل و چوب می‌باشد. مشخصه اصلی در این نوع روستا‌ها کارکرد سقف و حیات خانه‌ها است.

که هر حیاطی در بالادست، سقف خانه‌ی دیگری در پایین دست است. ضمن اینکه کوچه‌های روستا باریک بوده و سربالایی و شیب‌دار می‌باشد. البته به دلیل قدمت زیاد این روستا، عدم بازسازی خانه‌ها و مهاجرت اهالی آن؛ خانه‌های روستای شیلاندره استحکام خود را از دست داده‌اند و در حال تخریب می‌باشند.

تفریحات روستای شیلاندر

روستای زیبای شیلاندر تا حدودی یک روستای بکر و دست نخورده است به این معنا که؛ حتی رگه‌هایی از زندگی مدرن در قاب این روستا دیده نمی‌شود. همین ویژگی این روستا را خاص کرده است. طبیعت گردی در مسیر زنجان تا شیلاندر یکی از بهترین تفریحاتی است که می‌توان در مسیر رسیدن به این روستا انجام داد. البته تیم‌های طبیعتگردی باید از راهنمای محلی استفاده کنند تا مسیریابی درستی داشته باشند؛ ضمن اینکه نباید احترام به طبیعت زیبا و محیط‌‌‌‌ زیست را فراموش کنند. بعد از انجام پیاده‌روی، کوهنوردی و هم مسیر شدن با رودخانه شیلاندر؛ به مقصد نهایی خود می‌رسید. در این هنگام بهره‌مندی از آرامش و سکون این روستا و دور بودن از دغدغه‌های شهری، مسرت‌بخش‌ترین حالی است که از این روستا هدیه می‌گیرید.

 البته قبل از رسیدن به شیلاندر به فاصله بیست کیلومتر بعد از زنجان، سد بزرگی قرار دارد که مربوط به روستای تهم می‌باشد. این سد بر روی تقاطع رودخانه تهم و گله رود احداث شده است و منظره بسیار چشم‌نواز و زیبایی دارد. از این مکان می‌توانید برای توقفی کوتاه استفاده کنید و با عکاسی و فیلم‌برداری لحظات نابی را ثبت کنید.

جاهای دیدنی روستای شیلاندر

از دیگر جذابیت‌های دیدنی این روستا می‌توان به آبشار شیلاندر اشاره کرد. بازدید از آبشار شیلاندر همراه با درختان زیبای توت، گردو، گیلاس و سیب، لحظات دل‌انگیزی را برای شما فراهم خواهد کرد. ضمن اینکه مناظر دل‌نشینی برای عکاسی نیز محسوب می‌شود. پس اگر به دنبال مقصدی خلوت همراه با طبیعتی بکر هستید، شیلاندر گزینه مناسبی برای شما و خانواده‌تان خواهد بود. همچنین خوردن میوه‌های خوش طعم این روستا و خرید از اهالی، تجربه بسیار خوبی هم برای شما و هم اندک ساکنان شیلاندر فراهم می کند. زیرا این افراد در روستا تنها هستند. اقتصاد و معیشت‌شان بر پایه محصول این درختان و زنبورداری‌شان است. پس شما می‌توانید با خرید میوه‌ها و عسل طبیعی از آن‌ها، سوغاتی‌های باکیفیت و مرغوب را با خود به شهر برگردانید. و همین‌طور به اقتصاد این روستا نیز کمک کنید.

دریاچه سد تهم در نزدیکی این روستا را می‌توان از دیدنی های این روستا بحساب آورد.

توسعه گردشگری در روستای شیلاندر

علاوه بر روستای شیلاندر، روستاهای پلکانی دیگری نیز در ایران وجود دارد. که میزبان گردشگران هستند؛ مانند: روستای پلکانی پالنگان (کردستان)، روستای پلکانی اشتبین (آذربایجان شرقی)، روستای پلکانی اورامان تخت (کردستان)، روستای پلکانی کنگ (مشهد)، روستای پلکانی سرآقاسید (چهارمحال و بختیاری) و ماسوله که در راس همه‌ی این روستاها قرار دارد.

متاسفانه روستای پلکانی شیلاندر علاوه بر اینکه بکر و دست‌نخورده باقی مانده، اهالی آن نیز روستا را ترک کرده‌اند. هرچند در ایران به خصوص در سال‌های اخیر، تعداد زیادی از روستا‌ها خالی از سکنه شده‌اند. اما روستایی مانند شیلاندر که قابلیت‌های کافی برای توسعه گردشگری و جذب گردشگران دارد؛ نباید مورد بی‌مهری قرار بگیرد. در واقع خالی از سکنه بودن یک روستا نباید دلیلی بر نابودی آن قلمداد شود. در بسیاری از نقاط جهان، روستا‌های متروکه را برای میزبانی گردشگران و حفظ ماهیت و حیات آن بازسازی می‌کنند. و به عنوان یک جاذبه وارد چرخه اقتصادی‌شان می‌شود.

از جمله راهکارهایی که می‌تواند به اشتغالزایی و زنده نگه داشتن روستا شیلاندر کمک کند. بازسازی خانه‌ها و ایجاد اسکان برای مسافران است. در هر مقصد گردشگری، بازدیدکنندگان و گردشگران به امکانات و خدمات نیاز دارند. تا ضمن استفاده از چشم‌انداز‌ها و گذران اوقات فراغت، مکانی را برای استراحت نیز داشته باشند.

اقامت جزو نخستین و مهم‌ترین امکاناتی است که باید برای گردشگران فراهم کرد. بهتر است این نکته را نیز متذکر شویم که اسکان در خانه‌های بومی برای گردشگران بسیار جذاب‌تر از هتل‌های لوکس می‌باشد. پس با برنامه‌ریزی درست می‌توان جانی دوباره به این روستا اهدا کرد و چه بسا موجب مهاجرت معکوس نیز شد. زیرا عدم اشتغال در روستاهای ایران مهم‌ترین دلیل مهاجرت ساکنان روستا محسوب می‌شود.

دیگر روستاهای پلکانی ایران

از دیگر روستاهای ایران که بصورت پلکانی ساخته شده‌اند. می‌توان به روستای سرآقاسید، روستای کنگ، روستای ماسوله گیلان و روستای پالنگان اشاره نمود.

آب و هوای روستای شیلاندر

سفر در ایران بر اساس اهداف و دیدگاه‌های مختلفی صورت می‌گیرد. یکی از انواع سفر در ایران، طبیعتگردی و روستا گردی ست. روستاهای ایران خود به دلیل داشتن فرهنگ اصیل و آداب خاص هر منطقه به جاذبه‌ای گردشگری در ایران تبدیل شده است.

برای سفر و بازدید از این روستاها دانستن لوکیشن و آب و هوا و شرایط جوی از مهم‌ترین نکات است. در این بخش آب و هوای روستای دیدنی شیلاندر آورده شده است. با مراجعه به این بخش از شرایط آب و هوایی این روستا در هر روز آگاه شوید.

شیلاندر آب و هوای

لوکیشن دقیق و نقشه روستای شیلاندر

در بخش‌های بالا به آدرس و مسیرهای دسترسی این روستا آورده شده است. در این بخش برای سادگی در مسیریابی، لوکیشن دقیق این روستا آورده شده است. با مراجعه به این بخش و با کمک نرم افزار گوگل مپ تا رسیدن به این روستای دیدنی را مسیریابی کنید.

اگر روش استفاده از نرم افزار گوگل مپ را نمی‌دانید. بر روی این لینک کلیک کرده تا شما را در استفاده از این نرم افزار راهنمایی کند.

عکس‌های این مطلب را سرکار خانم شیلا چینی ساز عزیز ثبت نموده‌اند.