روستای چوپانان را می‌توان از منظم‌ترین روستاهای خشتی جهان نامید. خانه‌های خشتی که به زیبایی و در کنار هم به‌صورت منظم ساخته‌شده‌اند. این روستا از روستاهای ایران از توابع شهرستان انارک و شهر نائین، استان اصفهان است. در این مقاله ضمن معرفی روستای چوپانان، در خصوص تاریخچه این روستا، ویژگی‌های و جاذبه‌های گردشگری آن، مسیر دسترسی به روستا و مواد مهم قبل از سفر به این روستا را به اطلاع شما می‌رسانیم. در خصوص روستاهای خشتی ایران آیا اطلاعاتی دارید؟ آیا منظم‌ترین روستای خشتی جهان را می‌شناسید؟ آیا از جاذبه‌های گردشگری روستای چوپانان اطلاع دارید؟ برای این‌که جواب این سؤال‌ها را پیدا کنید تا انتهای این مقاله همراه ما باشید. در این مقاله ما به سؤالات شما پاسخ‌خواهیم داد.

 معرفی روستای چوپانان

روستای چوپانان یکی از روستای های بخش انارک در استان اصفهان می‌باشد. این روستا که به‌عنوان منظم‌ترین روستای خشتی دنیا شناخته می‌شود، یکی از روستاهای دیدنی ایران است. شاید درباره ماسوله به‌عنوان روستای پلکانی ایران مطالب زیبای خوانده باشید اما روستا چوپانان در یک منطقه تخت و هموار ساخته‌شده است. اگر از بالا نگاهی به این روستا بیندازید آن را شبیه به صفحه شطرنج مشاهده می‌کنید.

ساخت این روستا به‌صورت منحصربه‌فرد بوده. به‌نحوی‌که شما اگر در داخل یک کوچه از این روستا قرار بگیرید می‌توانید انتهای بخش شرقی یا انتهای بخش غربی روستا را مشاهده کنید. درواقع هیچ کوچه بن‌بستی در این روستا وجود ندارد. خانه‌های این روستا بسیار قدیمی بوده و تقریباً مربوط به 100 سال پیش می‌شوند.

 تاریخچه روستای چوپانان

روستای چوپانان نسبت به برخی از روستاهای ایران روستای قدیمی به شمار نمی‌رود. این روستا در تاریخ 1280 هجری شمسی تأسیس‌شده است. قبل از احداث این روستا در آن محل، چاه آبی بود که دامداران و کشاورزان از آن برای آب‌رسانی و آب دادن به گوسفندان خود استفاده می‌کردند. در سال 1280 خورشیدی چند نفر از شترداران و صاحبان گله‌های شتر و گوسفند تصمیمی می‌گیرند که در محل این چاه قناتی حفر کنند. پس‌ازاینکه قنات حفر شد مشخص شد که مقدار آبدهی این قنات بسیار زیاد است و حتی می‌توان از آن برای مصارف کشاورزی نیز استفاده کرد.

به‌این‌ترتیب سنگ بنای روستای چوپانان گذاشته می‌شود. بنیان‌گذاران اصلی این روستا درواقع شتردارانی از انارک بوده‌اند که به شغل باربری در کشور مشغول بوده‌اند. به علت هرج مرج ها و مشکلات دوره قاجار این گله‌داران تصمیم می‌گیرند که در منطقه ساکن و مستقر شوند.

اولین خاندان‌ها در این روستا مستقر می‌شوند. هرکدام از این خاندان برای آبیاری زمین‌های خود بر اساس مقدار زمین و بزرگی خاندان خود مشخص می‌کند که چند روز از آب قنات را برای مصارف کشاورزی استفاده کنند.

 از خاندان‌های قدیمی این روستا که درواقع مؤسسان این روستا بوده‌اند می‌توان به افراد زیر اشاره کرد:

1. حاج محمدعلی فرزند رمضان (خاندان مستقیمی) مالک دو شبانه‌روز از قنات آبیاری روستای چوپانان
2. حاج محمدعلی فرزند محمدابراهیم (خاندان عمادی) مالک دو شبانه‌روز از قنات آبیاری روستای چوپانان
3. محمد فرزند حاج عبدالله (خاندان بقایی و رحیمی) مالک یک‌شبانه‌روز از قنات آبیاری روستای چوپانان
4. باقر فرزند حاج محمد (خاندان امینی) مالک یک‌شبانه‌روز از قنات آبیاری روستای چوپانان
5. حاج مهدی فرزند حاج عبدالله (خاندان عسگری) مالک یک‌شبانه‌روز از قنات آبیاری روستای چوپانان
6. حاج محمد فرزند حاج رحیم (زاهدی) یک‌شبانه‌روز از قنات آبیاری روستای چوپانان

 ویژگی‌های روستای چوپانان

روستا در منطقه‌ای کویری احداث‌شده درنتیجه این روستا در زمستان دارای آب‌وهوای بسیار سرد بوده و در تابستان دارای آب‌وهوایی بسیار گرم است. اگر در فصل تابستان به این روستا سفر کنید شب‌ها را می‌توانید روی پشت‌بام‌ها بخوابید و ستاره‌ها نورانی آسمان را مشاهده کنید. البته در فصل بهار مراقب بارش باران‌های شدیدی بهاری باید باشید! به‌قدری بارش باران‌های بهاری در این روستا شدید است که از آب آن می‌توان به‌راحتی آب موردنیاز یک سال کشاورزی را تأمین کرد.

با توجه به آب مناسب کشاورزی در این روستا شما می‌توانید انواع درختان را در این روستا مشاهده کنید. از انواع درختان نخل خرما تا درختان پسته و یا حتی انار را می‌توان در این روستا مشاهده کرد. وقتی وارد روستا شوید دیدن این‌همه درخت نخل خرما می‌تواند شمارا شگفت‌زده کند. تقریباً در حیاط خانه‌ها شما می‌توانید یک درخت نخل قدیمی را مشاهده کنید.

جمعیت روستا چوپانان

جمعیت روستای چوپانان در آخرین سرشماری در حدود 2300 نفر بوده است. البته در فصل‌های بهار و تابستان که تعداد گردشگران این روستا بیشتر می‌شود جمعیت افراد روستا نیز افزایش پیدا می‌کند. در فصل زمستان که کشاورزی و دامداری در روستا تعطیل می‌شود جمعیت کمتری در روستا مانده و بقیه به شهرهای اطراف مهاجرت می‌کنند تا دوباره در فصل بهار به روستا بازگردند. لهجه افراد این روستا به لهجه چوپونی معروف است. البته این لهجه تقریباً تا 94 درصد با لهجه فارسی شباهت دارد. اهالی روستای چوپانان با گردشگران بسیار خونگرم و مهمان‌نواز برخورد می‌کنند. شما به‌راحتی می‌توانید با آن‌ها صحبت کنید و از آن‌ها برای مشاهده مناطق اطراف روستا و جاذبه‌های گردشگری روستا کمک بخواهید.

قبل از اینکه به این روستا سفر کنید باید به شما اطلاع دهیم که در این روستا هیچ هتلی را نمی‌توانید پیدا کنید. در عوض خانه‌های خشتی قدیمی با بادگیرهای جذاب انتظار شمارا می‌کشند. شما می‌توانید به‌راحتی اتاق و یا خانه‌هایی را در روستا برای مدت‌های مشخص کرایه کنید. این خانه‌ها به‌عنوان اقامت‌های بوم گردی در این روستا شناخته می‌شود.

دیدنی های روستای چوپانان

جاذبه‌های گردشگری روستای چوپانان شامل قلعه کبودان، مسجد جامع چوپانان، بخش ریگ جن، حوزه ابریشم، کشکی، حوض شیخ حسن، حوض حاج مدرحیم، برجک‌های بادشکن دشت، کاروانسرای مشجری، چشمه‌سارهای گراز و کاروانسرای عباسی عباس‌آباد اشاره کرد. البته بیشتر گردشگرانی که به این روستا سفر می‌کنند بیشتر به خاطر مشاهده کویر و اقامت در یک روستای کویری به این منطقه می‌آیند.

• ریگ‌های روان

ریگ‌های روان نزدیک این روستا که به ریگ جن معروف هستند از مهم‌ترین ریگ‌های روان در ایران به شمار می‌روند. مشابه این ریگ‌ها در عربستان و افریقا دیده‌شده است. اگر شناختی از این ریگ‌ها نداشته باشید در آن‌ها فرورفته و این ریگ‌ها مانند یک باتلاق شمارا به داخل خود می‌کشند.

این ریگ‌ها تا همین 30 سال پیش هم به‌عنوان یک بیابان جن‌زده و طلسم شده شناخته می‌شد که هر کس قدم به آن می‌گذاشت در داخل ریگ‌ها فرورفته و ناپدید می‌شد. تا اینکه در سال 1997 کویر شناس ایرانی مقیم آمریکا آقای علی پارسا به همراه رئیس وقت پارک ملی کویر ایران آقای میرانزاده بر فراز این کویر با هواپیما پرواز کرده و راز این کویر را و طلسم آن را شکستند.

• کاروانسرای عباسی

کاروانسرای عباسی در نزدیکی روستای عباس‌آباد است. این کاروانسرا از دیگر جاذبه‌های گردشگری روستای چوپانان است. قدمت این کاروانسرا به دوره شاه‌عباس صفوی برمی‌گردند. البته ساختمان‌های این کاروان‌سرا در دوره قاجار به همت مشیرالملک بازسازی کامل می‌شود. این کاروان سار امروزه در دل منطقه حفاظت‌شده قرارگرفته است. در داخل این کاروانسرا یک قنات قدیمی وجود دارد که به دستور شاه‌عباس صفوی ساخته‌شده است.

• خانه‌های خشتی قدیمی

خانه‌های ساخته‌شده در این روستا از نوعی خاک قرمز است، که از دوردست مانند نگینی در دل کویر است. این روستا بااینکه در یک منطقه تخت و هموار ساخته‌شده است. اما درواقع بر بالای یک بلندی بوده؛ و در ارتفاع می‌باشد. خانه‌های روستای چوپانان در تابستان با استفاده از بادگیرها خنک می‌شود. البته شما در برخی خانه‌های می‌توانید وسایل سرمایشی و گرمایشی پیدا کنید. اما لذت خوابیدن در ایوان‌های این خانه و در کنار بادگیرها تجربه‌ای شیرین است که ممکن است در هیچ روستای دیگری آن را تجربه نکنید. در این روستا تقریباً 120 بادگیر فعال وجود دارد.

در خانه‌های روستایی شما می‌توانید از وسایل سنتی و قدیمی استفاده کنید. استفاده از پشتی‌های رنگارنگ و پتوهای گلدوزی شده مواردی است که هر گردشگری را به خود جذب می‌کند. شما می‌توانید در این خانه‌های قدیمی به‌راحتی شب را به صبح سپری کنید با نسیم بهاری و هوای خوش تابستانی از خواب بیدار شوید. در خانه‌های این روستا به‌ندرت تخت خواب یافت می‌شود و شب را باید با پتو و تشک‌های گرم‌ونرم سپری کنید.

• کمپ در چادرها و در زمین‌های اطراف روستای چوپانان

از نکات قابل‌توجه این است که شما می‌توانید به‌راحتی در دل باغ‌ها و زمین‌های زراعی اطراف این روستا چادر زده و شب را در دل کویر و بیابان بگذارید. البته رعایت نکات ایمنی در خصوص جانوران گزنده مانند مار و عقرب الزامی است. با توجه به پاسگاه انتظامی مستقر در این روستا و اهالی خونگرم آن نگران موارد امنیتی نباشید. آمار جرم و جنایت در این روستا تقریباً صفر بوده و چندین سال است که هیچ درگیری قومی و قبیله‌ای در این روستا رخ نداده است.

اهالی این روستا به‌شدت در خصوص جذب گردشگری دست‌ودل‌باز هستند که ممکن است حتی شمارا به خانه‌های خود مهمان کنند. حتی اگر از خانه‌های روستا به‌عنوان یک اقامتگاه استفاده کنید ممکن است یک‌شب شما را مهمان‌ خانه‌ها و سفره‌های گرم خود کنند.

• امامزاده روستای چوپانان

در داخل روستای چوپانان یک امامزاده وجود دارد که بیشتر منتسب به فرزندان یکی از امامان است. این امامزاده به دست استاد محمدحسین نظریان که خود از اهالی این روستا بوده ساخته‌شده است. استاد نظریان در حدود 70 سال قبل در چندین نوبت در خواب مشاهده می‌کند که نوری از آسمان به زمین محل امامزاده تابیده می‌شود. بعد از چند شبی شخصی به خواب او آمده و اعلام می‌کند. که در زمین امامزاده خانه‌ای را با یکی از فرزندان یکی از امامان ایجاد کند. استان ناظریان که خود در بنایی استاد بوده است. دست‌به‌کار شده با کمک اهالی روستا بنای این امامزاده را ایجاد می‌کند. نکته قابل‌توجه این است که بر اساس اظهارات اهالی این روستا این امامزاده بسیار شفادهنده بوده و تاکنون کرامت‌های زیادی را اهالی این روستا از این امامزاده مشاهده کرده‌اند.

 مسیر دسترسی به روستای چوپانان

برای رفتن به روستای چوپانان باید از جاده انارک به‌ خوی استفاده کنید. این روستا در کنار این جاده واقع‌شده است و مسیر دسترسی به این روستا به‌صورت کامل آسفالته است. این روستا در فاصله 95 کیلومتری از انارک واقع‌شده است. فاصله این روستا تا نائین در حدود 162 کیلومتر، فاصله این روستا تا تهران ۵۳۰ کیلومتر تا اصفهان ۲۹۰ کیلومتر تا یزد ۲۰۰ کیلومتر است.

برای رفتن به این روستا باید از خودروی شخصی استفاده کنید. در بخش‌هایی از این جاده تلفن همراه شما آنتن نخواهد داشت. البته در داخل روستا یک مرکز مخابرات وجود دارد و تلفن همراه برای اپراتورهای همراه اول و ایرانسل نیز در آن آنتن دهی دارند. همچنین یک‌خانه بهداشت نیز در روستا وجود دارد.

مهم‌ترین موارد قبل از بازدید از روستای چوپانان

قبل از اینکه به این روستا سفر کنید از سالم بودم خودروی خود مطمئن شوید. گرمای بیش‌ازحد هوا می‌تواند روی عملکرد خودروی شما تأثیر بگذارد. همچنین اگر خودروی سواری مخصوص کویر نوردی ندارید اصلاً با خودروی شخصی خود به دل کویر نروید. اگر قصد اقامت در چاد و در فضای باز را دارید بهتر است وسایل گرمایشی و جعبه کمک‌های اولیه همراه خود داشته باشید. در روستا فروشگاه‌هایی برای خرید آب‌معدنی و مواد غذایی وجود دارد و نگرانی از این بابت نخواهید داشت. مهم‌ترین نکته همان‌طور که گفته شد سالم بودن خودروی شما و تجهیزات کمپ کردن است.

ورود به این روستا رایگان است اما برای اقامت در این روستا و استفاده از خانه‌های قدیمی باید مبلغی را به‌عنوان کرایه بپردازید. استفاده از راهنمای محلی نیز برای شما هزینه دارد و شما باید به این افراد حق‌الزحمه‌ای پرداخت کنید. البته تمامی این مبالغ توافقی است. فرقی نمی‌کند که در چه زمانی از شبانه‌روز به این روستا سفر کنید اهالی این روستا خونگرم بوده و آماده پذیرش شما می‌باشند.

آب و هوای روستای چوپانان

برای یک گشت و گذار عالی لازم است، تا از شرایط محیطی مطلع باشیم. بدین منظور در این بخش پیشبینی وضع آب و هوای روستای چوپانان در پنج روز آینده آورده شده است.
چوپانان آب و هوای

نقشه روستای چوپانان

در بخش‌های بالا به موقعیت جغرافیایی روستا چوپانان پرداختیم. در بخش نقشه و لوکیشن دقیق روستا چوپان را آورده‌ایم. تا با کمک آن و گوشی همراه هوشمندتان به راحتی تا رسیدن به این روستای خشتی زیبا مسیریابی نمایید.

اگر در مسیریابی و استفاده از گوگل مپ مشکل دارید. حتما مقاله راهنمای استفاده از گوگل مپ را از اینجا مشاهده نمایید.

عکس‌های این مطلب را سرکار خانم سیمین سجادی عزیز ثبت نموده‌اند.