سنگ نگاره های تیمره اطلاعات با ارزشی در مورد شیوه زندگی و معیشت، نحوه‌ی شکار، نحوه‌ی جنگ، مراسمات آیینی انسانهای پیش از تاریخ ایران را ارائه می‌دهند. سنگنگاری یکی از قدیمی‌ترین میراث بشریت است، که در بیشتر نقاط جهان یافته شده است. در این محتوا سعی شده است تا به معرفی سنگ نگاره‌ها در ایران، تعریف سنگ نگاره‌ها، موقعیت جغرافیایی تیمره، موقعیت کمره در تاریخ ، سایر سنگنگارههای پر تعداد در نزدیکی سنگنگارههای تیمره، تاریخچه کشف سنگنگارههای تیمره، نقوش سنگنگارههای تیمره اعم از حیوانی، گیاهی، انسانی، هندسی، نمادها و خط و علت فراوانی بزکوهی در سنگنگارههای تیمره، سنگ‌نگاره‌ها و رمزگشایی از تاریخ پر گهر ایران، سنگ‌نگاره‌ها و دفینه‌یابی، تهدیدات سنگنگارههای تمیره و ایران و تبدیل سنگنگارههای تیمره به قطب جاذبه‌ی گردشگری در ایران پرداخته شود.
سنگ نگاره ها در ایران
هنر سنگنگاری اساسا یک سیستم نوشتاری است که پیام‌های فرهنگی، اعتقادی و افسانه‌ای را منتقل می‌کند. در سراسر شهرهای مختلف ایران هنر سنگ نگاری ( در حال حاضر در بیست و چهار استان کشف شده)وجود دارد که در مجموع در سراسر ایران بیش از پنجاه هزار سنگ‌نگاره کشف شده است. سنگنگارههای تیمره، بزرگترین مجموعه سنگنگارههای ایران را تشکیل داده است. این منطقه به بهشت حکاکی در سنگ ایران، معروف شده است. همچنین سنگنگارههای تیمره قدیمی‌ترین صخره نگارههای ایران هستند. قدمت سنگنگارههای تیمره در خمین، در حدود چهل هزار سال است. شناسایی سنگ‌نگارها در ایران، برای اولین بار توسط مردم محلی در منطقه‌ی کوهدشت در استان لرستان صورت گرفته است.
سنگ نگاره چیست؟
سنگ‌نگاره تصویری است که با برداشتن بخشی از سطح سنگ بوسیله تراشیدن یا ساییدن در سنگ یا صخره ایجاد می‌شود، اگر تصویر یا نوشته حکاکی شده باشد به آن petroglyph گویند اما اگر بر روی صخره یا غار نقاشی شده باشد به آن Pictograph می‌گویند. نمونه‌های نقاشی شده در غارهای میرملاس در استان لرستان و نرگسلو در بجنورد در استان خراسان شمالی است و نمونه‌های حکاکی شده در سنگنگارههای تیمره خمین و گلپایگان به وفور موجود است.
نمونه‌های نقاشی شده با استفاده از رنگدانه‌های طبیعی گیاهان مانند انار، پوست گردو و روناس، رنگ‌های معدنی مثل اکسید آهن و ژیپس و یا با مواد آلی نظیردوده‌ی زغال صورت گرفته شده است. این نقاشی‌ها با انگشت دست و با پر پرندگان و یا با گیاهان مثل علف نی بر روی صخرهها کشیده شده است. ابزارهای طراحی و حکاکی سنگ‌ها عبارتند از سنگ چخماق، استخوان ران شکار شده و یا ابزارهای فلزی هستند. در ایران، نقوش حکاکی شده خیلی بیشتر از نقاشی‌های صخره‌ی است. ابزارهای حکاکی سنگ‌نگاره‌ها را می‌توان براساس عصر و دوران تاریخی تقسیم‌بندی کرد.
موقعیت جغرافیایی تیمره
سنگنگارههای تیمره در سه استان اراک، اصفهان و لرستان واقع شده است اما بیشترین تمرکز حضور سنگنگارههای تیمره در بخش شرقی استان مرکزی در شهرستان خمین واقع شده است، این بخش به تیمره مشهور شده است.
سنگ نگاره‌ها در اراک در مناطق ابراهیم‌آباد، کمیجان، احمد آباد خنداب، یساول و خمین است. در اصفهان سنگ‌نگاره‌ها در مناطق غرقاب و کوچری گلپایگان و ویست خوانسار مشاهده شده است و در لرستان در مناطق خمه الیگودرز، همیان کوهدشت و میهد بروجرد واقع شده است.
خود منطقه‌ی تيمره در واقع در بين شهرهای محلات، خمين و گلپايگان قرار گرفته است. لذا گاهی اوقات به سنگنگارههای این منطقه، سنگ نگارههای خمین یا گلپایگان می‌گویند. اما تعداد زیادی از این ســنگ‌نگاره‌ها در تیمره خمین به وسعت صد و پنجاه کیلومتر گسترده شده است. که این سنگ‌نگاره‌ها بیش بیست و یک هزار سنگ‌نگاره را شامل می‌شود. شهرستان خمین در جنوبی‌ترین نقطه استان مرکزی واقع شده است. که از شمال به اراک، از شرق به محلات، جنوب به گلپایگان و از غرب به ازنا و الیگودرز محدود می‌شود. از نظر تقسیمات استانی، شهرستان خمین از دو بخش مرکزی و کمره تشکیل شده است.
موقعیت کمره در تاریخ و کمره کجاست؟
کمره در واقع نام قدیمی شهرستان خمین است که از پنج دهستان رستاق، گله‌زن، حمزه‌لو، دالایی و جاپلق تشکیل شده است. در واقع کمره در منابع جغرافیایی قدیمی به نام بلاد جبال، جبل، قهستان و عراق عجم عنوان شده است. کمره یا تیمره قبل از اسلام مناطق وسیعی را شامل می‌شد، پس از اسلام به تیمره کبری و تیمره صغری تقسیم شد و در آخر به کمره در استان مرکزی کنونی محدود شده است. یونانیان به این مناطق مدیا یعنی سرزمین مادها می‌گفتند. کمره از ریشه کیمره از قدیمی‌ترین طوایف آریایی گرفته شده است.
طبق نوشته‌ی مورخین یونانی و کتاب اشعیاء نبی مردمان کمره، مردمانی خطرناک که ترس را در دل‌ها ایجاد کرده بودند. تیرهای آنها تیز، سم اسب‌های آنها مانند سنگ خار و چرخ‌های آنها گرداب بود. این مردمان در کل جهان متفرقه شدند و دولت‌های زیادی را در دنیا تشکیل دادند و سپس این دولت‌ها از بین رفتند.کمره، کمیره، تمیره و تمیر هم اکنون فقط بخشی از شهرستان خمین در استان مرکزی است. سنگ نگارههای فراوان در این منطقه گواه تاریخ غنی در این مناطق است.
سایر سنگنگارههای پر تعداد در نزدیکی سنگنگارههای تیمره
بخشی از سنگ‌نگاره‌ها پر تعداد در تنگ غرقاب – قیدو گلپایگان در کنار رودخانه گلپایگان در شرق شهرستان خمين و روستاي فرنق قرار گرفته است. این منطقه داراي بيشترين سنگ‌نگاره‌ها است و در حدود سی هزار سنگ‌نگاره تخمین زده شده است. به جز سنگ نگارههای تیمره در هیچ جای جهان، در یک مکان به صورت متمرکز تعداد زیادی سنگ نگاره وجود ندارد که به اهمیت این منطقه از نظر باستان‌شناسی می‌افزاید.
تاریخچه کشف سنگ نگاره های تیمره
سنگنگارههای تیمره برای نخستین بار توسط معلم تاریخ منطقه‌ی خمین به نام دکتر فرهادی مطرح و کشف شده است.
قبل از او اطلاعاتی در مورد سنگنگارههای با ارزش این منطقه موجود نیست. “کتاب موزه‌هایی در باد “نتیجه پژوهش این استاد در زمینه سنگنگارههای تیمره است. همچنین کتاب سنگنگارههای ایران نوشته‌ی باستان‌شناس هنر ایران آقای محمد ناصری‌فرد است. که کتابی جامع در ارتباط با سنگنگارههای ایران است.
نقوش سنگ‌نگاره های تیمره
نقوشی که در سنگنگارههای ایران دیده می‌شود. شامل دسته‌های انسانی، حیوانی، گیاهی، هندسی یا نمادها و کتیبه‌ها هستند. این نقوش مشابه و گاهی اوقات عینا با طرح روی اغلب سفالینه‌های پیش از تاریخ ایران هستند. در سنگ نگاره‌ها بیشترین نقوش روی صخرهها، نقوش بزکوهی و سپس نقوش انسانی است.
همچنین بررسی نقوش سنگ‌نگاره‌ها با نمونه‌گیری تصادفی در کل ایران نشان داده است که 88٪ نقوش سنگ‌نگاره‌ها به شکل بزکوهی یا پازن است. بزکوهی با یک شاخ منحنی بلند که تا دم امتداد دارد، به تصویر کشیده شده است. همچنین بزرگترین نقوش بر روی سنگنگارههای تیمره گلپایگان بز کوهی است که صد و دوازده سانتی‌متر ارتفاع و نود سانتی‌متر عرض دارد.
علت فراوانی بزکوهی در سنگ نگارههای تیمره
در بندهش یا بندهشن ( کتابی به زبان پهلوی در مورد آفرینش)، بزکوهی آفريده‌اي براي مقابله با پليدي اهريمن ذكر شده است. بزکوهی در ایران باستان و در بین فرهنگ مردم ایران زمین نمادی از زایش، زندگی، برکت، سرزندگی، آبادانی، فزونی نعمت، آب و باران است. همچنین در ايران پيش از اسلام پازن از حيوانات وابسته به ماه به شمار مي‌رفت و گاهي فقط شاخ بزکوهی نماد ماه بود.
در اسطوره‌های ایرانی، اولین پادشاه و شاه جهان كیومرث است. همچنین در متون زرتشتی نخستین آدم روی زمین، کیومرث معرفی شده است. شــاه جهان كیومرث با اهريمن مبارزه می‌کند و سرانجام به دست اهریمن كشته می‌شود. پس از مــرگ او دو بوته‌ی، ريواس رشد می‌کند. از اين دو بوته‌ی ريواس، يك پسر به نام ماری و يك دختر به نام ماریانه (میشی و مشیانه) به وجود می‌آيد. خداوند فرشــته‌ای به شکل بز کوهی به سوی آنها می‌فرستد تا به آنها شیر دهد. لذا بر طبق این داستان اسطوره‌ای ایران، بزکوهی نمادی از یک فرشته است که در سختی‌ها از سوی خداوند به کمک انسان می‌آید.
داستان دوم در مورد حضور پازن در سنگ نگاره های تیمره
در داستان دیگر که حضور پررنگ پازن یا بزکوهی را در سنگنگارههای تیمره تقویت می‌کند، اقلیم خشک سرزمین ایران است. عناصر آب به خصوص در مناطق کویری اهمیت فوق العاده‌یی داشت. بر طبق این داستان حضور فراوان بزها در سنگ‌نگاره‌ها به خاطر ترس از خشكسالي و بي‌آبي بوده است. در این داستان تیشتر ( درخشان‌ترین ستاره آسمان یا نگهبان باران) به نبرد با اپوشه ( اهریمن خشکسالی ) می‌رود و شکست می‌خورد.
تیشتر به اهوره‌مزدا گله می‌کند، که علت شکست و ناتوانی من به خاطر این است. که مردم مرا آن طور که شایسته است نیایش نموده‌اند و قربانی نداده‌اند. نخست اهوره‌مزدا برای او قربانی می‌کند. و بعد از آن همه‌ي مردم براي اين كه تيشتر بتواند بر اهریمن خشكسالي پیروز شود. براي نگهبان باران، بزکوهی قرباني مي‌کنند. در واقع انبوه سنگ نگارههای بزکوهی براي يادآوري كردن به تيشتر یا ایزد باران است. كه ما براي تو قرباني‌های زیادی كرده‌ايم، تو نيز باران را به سوی ما بفرست و رودخانه‌هایم را پر آب و جاری کن.
به نظر می‌رسد داستان دوم به حضور پر رنگ بزکوهی در سنگنگارههای تیمره و ایران نزدیک باشد. به طوری که حتی در دوره صفویه در دیواره‌ها و گوشه‌های سد طاق شاه عباسی در طبس در استان خراسان جنوبی، سنگنگارههای از بزکوهی در آن حک شده است. این سنگ نگاره نمادی از طلب آب فراوان است. همچنین درسراسر ایران نقوش بزکوهی در چشمه‌ها نیز مشاهده شده است.
انتخاب بزکوهی به عنوان قربانی از میان حیوانات بومی ایران، شاید به این خاطر است که بزکوهی در فلات مرکزی ایران در آن عصر فراوان بوده است و همچنین بزکوهی به دلیل زندگی در ارتفاعات و دستیابی به صخره‌هایی با شیب تند، در میان اندیشه‌های انسانهای عصر سنگی می‌توانست به ایزد باران نزدیک باشد.
نقوش حیوانات در سنگنگارههای تیمره
علاوه نقوش بزکوهی سایر نقوش حیوانات بومی ایران مانند یوز، شير، پلنگ، گاو، اسب، مرال، گرگ، گراز، آهو، گورخر، سگ، روباه، شغال، مار، لاک‌پشت، قوچ، گوزن، شتر و پرندگاني مانند بوقلمون،کبک، هدهد و درنا و غیره در سنگنگارههای تیمره مشاهده شده است.
شیر در نقوش سنگنگارههای تیمره
شیر در نقوش سنگ نگارههای تیمره به وضوح در میان بزکوهی دیده می‌شود. در واقع شیر در آیین میترایی نماد مرگ است. او حیوانات مفید مثل گاو، بزکوهی و قوچ را می‌کشد. البته نماد شیر به مرور زمان در دوره‌های مختلف تاریخی عوض شده است. به طوری که شیر به نماد مهر و خورشید و سلطنت تغییر کرده است و در نمادهای اسلامی شیر نماد حفاظت در برابر نیروهای اهریمن و شر است.
علاوه بر شیر که نسل آن در ایران منقرض شده است، نقوش سایرگربه‌سانان نظیر یوز و پلنگ در این سنگ‌نگاره‌ها حکایت از تعداد بی‌شمار این حیوانات بومی ایران در گذشته‌ی این سرزمین است. شکار با باز و یوز اهلی در سنگ نگارههای گلپایگان نشان دهنده‌ی این است که ایرانیان از هزاران سال قبل مهارت اهلی کردن حیوانات وحشی مثل یوز و باز را داشتند. آنچه که خانواده‌ی گربه‌‌سانان را در نقوش سنگ نگاره‌ها از سایر حیوانات گوشت‌خوار مثل سگ‌سانان نظیر سگ و گرگ جدا می‌کند، دم بلند و نوک دم عقربی شکل، جثه‌ی کشیده، گردن نسبتا افقی و سر دایره‌ی شکل است.
بررسی سایر حیوانات در سنگنگارههای تیمره
نقوش مردمان اسب سوار در حال شکار در میان سنگ نگاره‌ها نشان دهنده‌ی اهلی نمودن این حیوان در تاریخ قبل از ایران باستان بوده است. در نقوش سنگ‌نگاره نقوش گورخر و گوزن نیز وجود دارد که اثری از این حیوانات در این منطقه در حال حاضر نیست. به نظر می‌رسد که نقش گوزن مربوط به گوزن زرد ایرانی باشد که نسل آن منقرض شده و در حال تکثیر در اسارت و مناطق حفاظت شده است.
مار در نقوش سنگ نگارههای تیمره، نماد حافظ آب و خرد است. مارها با آب‌های زیر زمینی در ارتباط هستند. زيرا غالبا مارها در كنار چشمه‌سارها و جويبارها ديده مي‌شوند و از همين طريق حافظ آب به شمار مي‌روند. علاوه بر سنگ نگاره‌ها، نقوش مار در روی سفالینه‌های آب به خصوص تمدن جیرفت یافته شده است که سبک نقوش مار در سنگ نگارههای تیمره مشابه با سفالینه‌های این تمدن است.
اشکال گیاهی
شکل‌های گیاهان شامل گیاهانی مانند درخت سرو، هوم، گندم، درخت نخل و غیره هستند.
علت انتخاب درخت سرو در نقوش گیاهی از میان درختان و گیاهان بومی ایران به این دلیل است که این درخت هميشه سرسبز و با طراوت است. این درخت در برابر سردي و تاريكي مقاوم است. به همین خاطر درخت سرو نماد مهر، زندگي، نشانه‌ی آزادگي و پايداري در برابر نيروهاي مرگ است.
در تمدن‌های کهن ایران کاشت گندم در هزاره هفتم پیش از میلا مسیح صورت گرفته است. نقوش گیاه گندم در سنگ نگاره‌ها دور از ذهن نمی‌تواند باشد.
گیاه هوم، گیاه باستانی ایران است. ظاهرا این گیاه را از تیره‌ی افدرا می‌دانند که گیاهی جارو مانند است. این گیاه در کنار حیوانات و یا در مراسم‌های آیینی در سنگ نگارههای تیمره حک شده است. در مراسم‌ها و رقص‌های آیینی از عصاره گیاه هوم نوشیدنی تهیه می‌کردند و می‌نوشیدند. مشابه رقص آیینی در سنگ نگارههای تیمره در سفال‌های تمدن چشمه علی در جنوب‌شرقی تهران یافته شده است. قدمت این سفال به هزاره چهارم قبل از میلا مسیح می‌رسد که در موزه‌ی لوور فرانسه نگهداری می‌شود.
نقوش انسانی در سنگ نگاره های تیمره
نقوش انسان‌ها شامل مردها در حال شکار به صورت پیاده و یا سواره بر اسب هستند و یا آنها در حال جنگ با ابزارهای متفاوت شامل تیر و کمان، شمشیر، نیزه، سپر و کلاهخود مشاهده شده‌اند. مراسم آیینی و اجتماعات زنان و مردان در بین سنگ‌نگاره‌ها نیز وجود دارد. در برخی از نقوش به راحتی می‌توان با پوشش، زنان و مردان را از هم شناسایی کرد. در برخی نقوش، انسانی با پر پرندگان در دست‌های او وجود دارد که نشان دهنده‌ی آرزوی و اندیشه پرواز مثل پرندگان را داشت.
همچنین در دست‌های نقوش انسانی، کمند، زین، گرز یا چماق، بوکس سنگی، تیردان، چنگک، نیزه‌ی دوشاخ و لگام مشاهده می‌شود. این ابزارها در در طی دوره‌های زمانی، چنان که در نقوش سنگ نگارههای تیمره مشاهده می‌شود، با مرور زمان پیشرفته‌تر شده‌اند. چنگک، گرز یا چماق، بوکس سنگی، استخوان و نیزه نمونه‌های ابزارهای شکار ابتدایی است که انسانهای اولیه فلات مرکزی ایران از آنها استفاده می‌کردند. بوکس سنگی و یا مشت سنگی کهن‌ترین ابزار مورد استفاده در میان انسانهای فلات مرکزی ایران است. در نقوش سنگ نگاره‌ی، انسانی با بوکس سنگی در دستش با گرازی رو به رو شده است.
در نقوش انسانی شناسایی زنان از مردان علاوه بر پوشش لباس، در دوره‌های بدون پوشش لباس با سر بزرگ قابل شناسایی است. سر بزرگ نشانه‌ی موهای زنانه است.
نقوش هندسی و نقوش نمادین در سنگنگارههای تیمره
نقوش هندسی شامل مربع، مستطیل، دایره یا طیفی از اشکال مدور، مثلث، لوزی، چلیپا یا صلیب هستند. همچنین نقوش هندسی نامنظم، مانند نقش نعل اسبی شکل و اشکال نامشخص در آنها نیز دیده می‌شود. نقوش نمادین دیگر فنجان نماها هستند که کاربرد آنها دقیقا مشخص نیست، طبق نظریه‌های دكتر ناصری فرد، پژوهشگر ســنگ نگارههای ايران فنجان نماها دارای ســه كاركرد الف) گاه‌شماری ب) جهت‌يابی و صور فلکی ج) کاربرد آیینی دارند.
الف) ظاهرا انسان اولیه برای شمارش و تقسیم‌بندی سال، حفره‌هایی در دل سنگ‌ها حک می‌کرد.
ب) وصل کردن فنجان‌نماها در جهت مشخص، گویا نشان دهنده‌ی صور فلکی هستند.
ج) ممکن است در مراسمات آیینی این فنجان‌نماها کاربرد داشت. یکی از اين کاربردها ریختن گیاه مقدس در آن يا كوبيدن گیاهان خشك بوده است. ظاهرا گیاه مقدس، گیاه هوم بود. فنجان‌نماها نه تنها در ایران بلکه در سایر کشورهای مثل ایتالیا، پرو، اسکاتلند و سوئیس نیز یافته شده‌اند.
نقوش رسم الخط در سنگ نگاره های تیمره
در این سنگنگارههای تیمره نمونه‌هایی از زبان‌های باستانی و حروف، علائم و نشانه‌های است که تاکنون کارشناسان قادر به رمزگشایی معنی آنها نبوده اند. در سنگنگارههای تیمره سیر خطوط میخی، پهلوی، عربی، فارسی و عبری در بین آنها نیز مشاهده شده است.
علت شباهت سنگ نگارههای تیمره به نقوش سفالی
مردم فلات ايران بخصوص تمدن سيلك كاشان با یادگیری فنون کوزه‌گری و سفال‌گری به تدریج هنر، اندیشه‌ها و فرهنگ‌شان را علاوه بر صخرهها، در اشیا نیز پیاده نمودند. برخی نقوش بزکوهی موجود در سنگ نگارههای تیمره با نقوش سفالینه از نظر پیچش شاخ‌ها، کشیدگی پاها و دم مشابه هم هست.گویایی که آنها را یک نفر کشیده است.
سنگ نگاره های تیمره چه مطالبی را از تاریخ ایران رمزگشایی می‌کنند؟
این سنگ‌نگاره‌ها اطلاعات با ارزشی در مورد شیوه زندگی و معیشت، نحوه‌ی شکار، نحوه‌ی جنگ، مراسمات آیینی انسانهای پیش از تاریخ ایران را ارائه می‌دهند. در بین سنگ‌نگاره‌ها تصویر دو مرد در حال ورزش بوکس نیز دیده می‌شود، که بین آنها یک داور در بلندای ایستاده است. این سنگ‌نگاره نشان می‌دهد، که در هزاره سوم و چهارم قبل از میلاد ایرانیان باستان، مسابقات ورزشی شبیه مسابقه‌ی بوکس را داشتند، در حالی که مسابقه‌ی بوکس به کشور یونان و به سال هزاره ششم قبل از میلاد منسوب شده است. سنگنگارههای ایران نیازمند بررسی و تحقیقات علمی زیادی است تا تاریخ عصر سنگی و پارینه سنگی در ایران تکمیل شود.
در واقع سنگ‌نگاره‌ها قدیمی‌ترین آثار هنری به جا مانده از تاریخ بشریت هستند. سنگ‌نگاره‌ها مثل کتابی هستند که اطلاعاتی از دوره‌های گذشته زندگی مردمان را ارائه می‌دهند. و در کشف و رمز گشایی جنبه‌های مختلف زندگی ماقبل تاریخ به باستان‌شناسان و تاریخ‌نویسانان کمک می‌کنند. به عبارت دیگر، در سنگ نگارههای تیمره حروف رمزی، خط، تبادل پیام، زبان، تاریخ، اسطوره‌ها، هنر و فرهنگ نهفته است. و یکی از بهترین ابزارهای مهم رمزگشایی پیش از تاریخ هستند.
آیا در سنگ‌نگاره‌ها دفینه است؟
طبق مطالعات باستان‌شناسی در ایران و سراسر جهان هیچ ارتباطی بین نقوش سنگنگارههای تیمره و ایران و پیدا کردن گنج و یا دفینه وجود ندارد. راهنما و علائم دفینه‌یابی متفاوت با نقش و نگار سنگ‌نگاره‌ها است.
راه‌کارهایی برای معرفی سنگ نگارههای تیمره برای ایرانیان و دنیا
روش‌های متعددی برای معرفی سنگ نگارههای تیمره برای ایرانیان و جهان وجود دارد. معرفی سنگ نگارههای ایران در کتاب درسی نمونه از این موارد است. استفاده از طراحان مد داخلی برای به کارگیری نقوش سنگ نگاره‌ها در لباس، جواهرات و وسایل تزیینی نمونه‌ی دیگر از این موارد است. در حال حاضر طراحان ایتالیایی از سنگ نگارههای تیمره الهام گرفته‌اند و در طراحی‌های خودشان از آنها استفاده مــی‌کنند. به کارگیری آنها در المان یا یک نماد شهری از سنگ نگاره‌ها، در شهرهای دارای سنگ نگاره یکی دیگر از روش‌های معرفی این آثار باستانی ایران است.
تندیس های سنگی از سنگ نگارههای تیمره در جایزه مسابقات لیگ برتر دوچرخه سواری کشور در شهریور 1399 نمونه بی‌نظیر از معرفی این آثار باستانی و این موزه در طبیعت است.
تهدیدات سنگنگارههای تیمره و ایران
عوامل طبیعی و انسانی بسیاری سنگ نگارههای ایران را تهدید می‌کند. از عوامل طبیعی می‌توان به باران، هوازدگی و فرسایش، گل سنگ‌ها، باد، زلزله، سیل و طغیان رودخانه‌ها اشاره کرد. طغیان رودخانه‌ها در منطقه سنگنگارههای تیمره گلپایگان در سالهای متمادی موجب فرسایش و از بین رفتن سنگ‌نگاره‌ها در کنار رودها شده است.
تهدیدات انسانی مانند گنج‌یابی و دفینه‌یابی در سنگ‌نگاره‌ها، تخریب این مناطق جهت یافتن مواد معدنی توسط معدنکاران و آب‌گیری سدها از جمله آب‌گیری سد كوچري و قاچاقچیان در نابودی این گنجینه‌های با ارزشمند نقش داشته و دارند و خواهند داشت. بایستی تمهیداتی جهت حفظ بخش مهمی از تاریخ و فرهنگ از سوی مسئولین و مردم صورت بگیرد. برای مستندنگاری دقیق و همچنین تجزیه و تحلیل نقوش روی سنگ‌نگاره‌ها، استفاده از روش اسکن سه بعدی بهترین روش است که در ایران در حال حاضر صورت نمی‌گیرد.
تبدیل سنگ نگاره های تیمره به قطب جاذبه‌ی گردشگری
با ایجاد زیرساخت‌ها و آماده‌سازی منطقه تیمره، این منطقه می‌تواند به یکی از قطب‌های جاذبه‌ی گردشگری در کشور تبدیل شود. ثبت جهانی این آثار، ایجاد خانه‌های بومگردی جهت اقامت گردشگران و توسعه گردشگری در این مناطق بر اقتصاد این مناطق تاثیر بسزایی خواهد گذاشت.
سنگنگارههای تیمره به دلایل گوناگون از جمله تعداد زیاد آنها در یک منطقه، قدمت زیاد آنها، وجود خط و سیر تکاملی آن و مسیر آسان دسترسی به آنها و عدم مسیر صعب العبور بهترین مکان برای توسعه‌ی گردشگری هستند.
دیگر دیدنی های گلپایگان
از دیگر جاهای دیدنی گلپایگان می‌توان به مسجد جامع گلپایگان، خانه معظمی ها، مناره سلجوقی گلپایگان، ارگ گوگد، حصار و بارو گلپایگان و خانه شجاع نظام(اقامتگاه بومگردی شجاع نظام گلپایگان) اشاره کرد.
آب و هوای گلپایگان
درواقعیت بر سر اینکه تیمره برای خمین هست یا گلپایگان بین مسئولین این شهرستان بحث و جدل است. با وجود این جدل، هیچگونه تابلو راهنما و امکاناتی این جاذبه تاریخی زیبای کشورمان متاسفانه ندارد. در اینجا پیشبینی وضع آب و هوای گلپایگان در پنج روز آینده آورده شده است.
منابع
سیری بر هنر صخره‌ای، طاهر قسیمی، نشریه باستان‌شناسی، دوره‌ی سوم، شماره‌ی دوم.
تاریخ و فرهنگ کمره، ادیک باغداساریان، تهران 1380
بررسی نمادها و نقوش سنگنگارههای تیمره، لیلا کریمی، دومین همایش ملی باستان‌شناسی ایران، آبان 1394
سير تحول و تطور نقش و نماد در هنرهاي سنتي ايران، گردآوری پرديس بهمني،1389
عکس‌های این پست را سرکار خانم منصوره عمادی عزیز ثبت نموده‌اند.
امتیاز شما به این صفحه:
سنگ نگاره های تیمره
سنگ نگاره های تیمره جاذبه تاریخی بین گلپایگان و خمین واقع است. در مقاله بالا به معرفی، تاریخچه، عکس، آدرس سنگ نگاره تیمره پرداخته‌ایم.