سهره خاكي از پرندگان بومي آوازخوان ايران است كه اين پرندگان به خانواده سهرهييان (Fringillidae) تعلق دارند. در محاوره به این پرنده از حیوانات ایران به اشتباه سره خاکی نیز میگویند. این پرنده یکی از خانواده سهره های ایران از حیات وحش ایران است. در اين محتوا تلاش شده است تا به معرفي خانواده سهرهها در ايران، مشخصات ظاهري سهره خاکی، زيستگاه و پراكنش سهره خاكي در ايران جهان، تغذيه سهرههاي خاكي، عادات و رفتار سهرههاي خاكي، صداي و آواز سهرههاي خاكي، توليد مثل سهره خاكي، ريشهيابي نام، عکس سهره خاکی، کلیپ سره خاکی و حفاظت از سهرههاي خاكي پرداخته شود.
خانواده سهره ها در ايران
خانواده سهرهها از راستهي گنجشکسانان با جثۀ کوچک تا متوسط و داراي منقار ضخيم هستند که توانايي آوازخواني را دارند. اين پرندگان از پرندگان آوازه خوان ايران طبقهبندي ميشوند. خانواده سهرهها در ايران وسيع هستند.
اين خانواده شامل سهرههاي جنگلی، سر سیاه، پیشانی سرخ، دمگاه زرد، سبز، زرد، معمولی يا طلايي، کوهی، سینه سرخ، بال سرخ، صورتی، مغولی، سهره خاکی، گلی، نوک قیچی، دمگاه سفید، نوک بزرگ و سیاه سهره است.
سهرهها از پرندگان رنگين به شمار ميروند. در محتواي جداگانه به طور مفصل به معرفي سهره طلايي، ریشه یابی نام سهره و سهره در فرهنگ و ادبیات ایران پرداخته شده است.
کلیپ سهره خاکی
در کلیپ کوتاه زیر این پرندگان زیبا را مشاهده مینمایید.
مشخصات ظاهري سهره خاکی
طول بدن سهرههاي خاكي سيزده الي چهارده سانتیمتراست. در حالت گسترده، طول بالهاي اين پرندگان بيست و پنج تا بيست و هفت سانتیمتر است.اين سهرهها به نسبت گونههاي ديگر اين پرندگان درشت جثه هستند. رنگ غالب اين پرندگان خاكي است.
منقار در اين پرندگان كوتاه، ضخیم، سياه و خاكستري رنگ است. دم اين پرندگان تقريبا بلند و دو شاخه است.
رنگ دم سياه با حاشيه سفيد رنگ است كه در تضاد با رنگ غالب بدن اين پرندگان است. پاها در اين پرندگان نسبتا كوتاه و قهوهای مایل به خاکستری است.
نر و ماده از نظر شكل اندكي متفاوت هستند و دارای اندكي تغییرات فصلی نيز ميباشند. پرندگان نر سهره خاكي بالغ داراي سر و رو تنه نخودی کمرنگ هستند. در پرهاي آنها سایهای به رنگ صورتی در فصل بهار و سايهي به رنگ خاکستری در زمستان مشاهده ميشود.
از ويژگي شاخص در آنها، وجود پوشپرهاي صورتي در شاهيرهاي سياه با حاشيه سفيد است كه اين تضاد رنگ به راحتي قابل تشخيص است.
در اين نوع سهرهها، پوشپرهای زیر بالها، شکم و پوشپرهای زیر دم سفید رنگ هستند. خط فاصلهي چشمي در اين نوع سهرهها وجود دارد كه رنگ آن در نرها سياه و در مادهها قهوهاي رنگ است. چشمها در اين پرندگان سياه رنگ است.
پرندهي ماده سهرهخاكي بالغ تا حدی شبیه به نرها است اما رنگ پرها در پرندگان ماده، كمي كمرنگتر و ماتتر است و درخشش پرهاي نرها را ندارند.
همچنين منقار مادهها، قهوهای مایل به خاکستری است. غیر از پرندگان نر بالغ از نظر الگوی رنگی تقريبا اين پرندگان مشابه هم هستند.
زیستگاه و پراکنش سهره خاكي در ايران و جهان
با توجه به نام انگليسي اين پرندگان كه Desert Finch است، زيستگاه آنها، مختص نواحي بيابان و صحرا نيست اما به طور کلی مناطق خشک و باز را بر مناطق مرتفع ترجیح میدهند. در مناطق بياباني هر جا آب باشد به وفور يافته ميشوند.
در واقع زيستگاه سهرههاي خاكي بوتهزارها، درختزارها و باغات، دشتهاي نواحی بیابانی و نیمه بیابانی، واحهها و كشتزارها است. پراكنش جهاني اين نوع سهره در جنوب اوراسیا در كشورهاي قزاقستان، ترکیه، ایران، شمال چین و پاکستان است.
در ايران سهره خاكي در تابستان در دامنههاي جنوبي رشته کوه البرز و در كوهپایههای رشته کوه زاگرس به وفور يافته ميشود كه در اين مناطق تابستانگذراني ميكند.
گزارشاتي از حضور اين پرندگان در فصل زمستان در بيشتر نقاط ایران مثل استانهاي سمنان، گيلان، مازندران، يزد و كرمان صورت گرفته است.
تغذيه سهره هاي خاكي
سهرههاي خاكي در روي زمين از بذر، دانه، ميوه و ساير قسمتهاي گياهان تغذيه ميكنند. اين پرندگان در فصل زاد و ولد از حشرات تغذيه ميكنند.
عادات و رفتار سهرههاي خاكي
اين پرندگان اجتماعی هستند و در گروههای کوچک و بزرگ با هم ديده ميشوند. پرواز اين پرندگان موجی شکل است.
صداي و آواز سهره هاي خاكي
صداي اين پرندگان صدای شبیه پررت و یا تورر است و در هنگام پرواز به صورت پررررل شنيده ميشود.
ویدیو غذا دادن سهرهخاکی به جوجه هایش
در کلیپ کوتاه زیر صحنه زیبای غذا دادن به جوجه ها را مشاهده مینمایید.
توليد مثل سهره خاكي
فصل توليد مثل در اين پرندگان از اوایل فروردین ماه شروع ميشود. در فصل توليد مثل نيز اين پرندگان از گروه خودشان جدا نميشوند بلكه جوجه آوري در كلنيها صورت ميگيرد. اين پرندگان تک همسر هستند.
لانهي اين پرندگان سبد يا كاسهای از گياهان است كه معمولا بر روی بوتهها یا درختان در فصل بهار ساخته ميشود. درون لانه با پر، مو و پشم پوشيده ميشود.
تعداد كلاچ معمولا چهار تا هفت عدد است. شكل تخم اين پرندگان نیمه بیضی، صیقلی شده، نيلي رنگ، با لكههاي ارغوانی مایل به سیاه در روي آنها است. ابعاد تخمهاي اين نوع سهره 18.9× 14.2میلیمتر
است.
جوجهكشي تخمها تقريبا پانزده روز طول میكشد. جوجهها براي تغذيه به والدينشان نياز دارند كه تغذيه بيشتر بندپایان کوچک را شامل ميشود. جوجهها در چهارده روزگی لانه را ترك ميكنند. اما براي مستقل شدن به بيش از هفده روز ديگر نياز دارند. در اين مدت نيز توسط والدين حمايت ميشوند.
ريشهيابي نام سهره خاکی
سهره خاکی با نام علمي Rhodopiza obsolete و با نام انگليسي Desert Finch است. در تركي به آن قارا دیمدیک سیره و در کردی به آن سه یرهی بور ميگويند. در زبان فارسي به دلیل غالب بودن رنگ اين پرندگان به رنگ خاك، نام سهره خاكي را گرفتهاند.
کلیپ سره های خاکی
در کلیپ زیر چندین پرنده را بر روی درخت میبینید.
حفاظت از سهره هاي خاكي
در فهرست لیست قرمز اتحادیه بینالمللی حفاظت از محیط زیست (IUCN) اين پرندگان با عنوان حداقل نگرانی طبقهبندی شدهاند.
گونههای گسترده و فراوان در این گروه گنجانده شدهاند. در ايران آمار دقيقي از زیستگاه و پراکنش آنها موجود نيست و به صورت گزارشي در استانهاي ايران زيستگاه آنها مشخص شده است.
در مورد اين پرندگان، هيچ گونه برنامه حفاظتي در ايران در نظر گرفته نشده است. مصرف بيش اندازه سموم شيميايي و حشرهكشها در كشاورزي نيز بر جمعيت پرندگان ايران بایستی مطالعه شود.
همچنين شوربختانه در ايران اين پرندگان، در پرنده فروشيها و فروشگاههاي اينترنتي پرندگان به راحتي به فروش ميرسند.
سهرههاي خاكي به ندرت در اسارت تخم ميگذارند. زندگي در اسارت رنگ پرهاي اين پرندگان را تغيير ميدهد و احتمال هيبريداسيون با ساير گونهها را فراهم ميكند. هيبريداسيون در بين جانوران و پرندگان گونههاي حيات وحش ايران باعث ضعيفتر شدن آنها ميشود.
عکسهای این محتوا را جناب آقای حمید دهوی، جناب آقای عدنان هاشمی، جناب آقای حجت تیموری، جناب آقای سیدباقر موسوی،جناب آقای محمد احراری، جناب آقای ناصر ملکزاده، جناب آقای علی ثقفی، سرکار خانم ماهان غلامی، جناب آقای جعفر پناه پور، جناب آقای رضا رمضانی، جناب آقای اشکان بهلول، جناب آقای مهدی مددجو، جناب آقای حمید مهرپرور، جناب آقای ثمود احراری، جناب آقای سلمان حمیدی، جناب آقای علی مهدوی، جناب آقای مرتضی کشاورز و جناب آقای مجید مقیمانی عزیز ثبت نمودهاند.
امتیاز شما به این صفحه:
سهره خاكي
سهره خاكي از انواع سهره های ایران و پرندگان بومي آوازخوان است. در مطلب بالا به مشخصات، آواز، تولید مثل، عکس، لانه و زیستگاه سهره خاکی پرداختیم.