پل های تاریخی ایران از آثار و سازه‌هایی هستند که در جای جای کشورمان قرار گرفته و در هر دوره معماری، کاربرد و مصالح مختلفی در آن بکار گرفته شده است. اگر می‌خواهید به صورت کامل با پل های تاریخی ایران آشنا گردید با ما همراه شوید. در این مقاله به معرفی، بیان تاریخچه، معماری و آشنایی با پلهای قدیمی می‌پردازیم.
معرفی پل های تاریخی ایران
کشورمان دارای موقعیت جغرافیایی‌های مختلفی است و مردم برای تردد بین شهرهای مختلف از راه‌های متنوعی استفاده می‌کردند. پل‌ها از جمله سازه‌هایی بودند که برای تسهیل در عبور و مرور مسافران، کاروان‌های تجاری و گروه‌های نظامی مورد استفاده قرار می‌گرفتند.
گردشگران و معماران از اکثریت پل های تاریخی ایران دیدن کرده‌اند. و آن‌ها را به عنوان نمادی از عظمت ایران می‌شناسند. در واقع می‌توان گفت که معماران و هنرمندان ایرانی، هنر خود را در ساخت پل‌ها به نمایش می‌گذارند. پلهای تاریخی ایران در گذر زمان پایداری خود را حفظ کرده و زیبایی آن هر بیننده‌ای را مجذوب خود می‌کند.
دوران حکومت ساسانیان بر ایران، آغاز تحول پل‌سازی در ایران بوده و مشخصه بارز این نوع از پل‌ها بکارگیری تکنیک «طاق زنی» می‌باشد. پل سازی در ایران در دوران صفویان به اوج خود رسیده است. و حاکمان این دوران دستور ساخت پلهای باشکوهی را می‌دادند که مظهر زیبایی شهرشان محسوب گردد.
تاریخچه پل های ایران
قدیمی‌ترین و البته ابتدایی‌ترین شکل پل‌ها به زمانی مربوط می‌شود. که انسان‌ها توانستند با استفاده از تنه درختان و سنگ‌های بزرگ از نهرها، مسیل‌ها و رودخانه‌ها عبور کنند. پل‌ها در مناطق کوهستانی و یا دارای عوارض طبیعی بسیار بیشتر از مناطق کویری و مسطح مورد استفاده قرار می‌گرفت.
رفته رفته پل‌ها شکل واقعی‌تری به خود گرفتند، یعنی پایه‌ها و تکیه‌گاه‌هایی برای احداث پل می‌ساختند. و سپس چندین تخته سنگ یا تیر چوبی بر روی آن‌ها قرار می‌دادند.
پل های دوران هخامنشیان و ساسانیان (پل های ایران باستان)
قدمت پلهای ساخته شده در دوران هخامنشیان به قرن 4 و 5 پیش از میلاد در پاسارگاد باز می‌گردد. این پل دارای 16 متر پهنا بوده که بر روی 3 ردیف پایه بنا نهاده شده است. هر کدام از ردیف‌های این پل دارای 5 ستون سنگی می‌باشد و در نهایت روی آن تخته‌های چوبی قرار دارد.
پلهای بر روی راه شاهی، پل تنگ (بر روی رود سیمره)، پل باستانی درودزن (بر روی رودخانه کر)، پل باستانی (بر روی رودخانه کرخه)، پل خدا آفرین (بر روی رود ارس)، پل تنگه بلاغی و پل تخت شاه‌نشین (بر روی رودخانه بشار یاسوج) از جمله پلهای تاریخی ایران در دوران هخامنشیان می‌باشد. در دوران ساسانیان نیز پلهای متعددی مانند پل شادروان شوشتر(بند قیصر شوشتر)، پل نعمان، پل دزفول، پل شاپوری، پل شهرستان، پل خسرو، پل ساسانی دره شهر، پل کر و دختر و پل چم نمشت احداث شد.
پل های دوران ساسانیان
پل های ساسانی دارای استحکام بالایی بوده و اغلب پل های تاریخی ایران مربوط به این دوره می‌باشد. البته اغلب پلهای برجای مانده در اثر گذر زمان تا حدودی تخریب شده‌اند و نیاز است مورد مرمت قرار بگیرند.
احداث پل پس از ظهور اسلام در ایران
پلهای قوسی زیبایی در دوران پیش از اسلام به دست رومیان و ایرانیان ساخته شد. و در دوران پس از اسلام نیز روند پل سازی ادامه یافت. پل سنگی ایذه از پل های تاریخی ایران بوده که طاق آن 150 متر از سطح آب فاصله داشت. در قرن 3 تا 5 نیز خراسان بزرگ و ماوراء النهر در گروه مهم‌ترین مراکز شهری بودند که پلهای مشهوری در آن ساخته شد.
پل امیر (رود کر- فارس)، پل ابوطالب (فارس)، پل هندوان (شهر اهواز)، پل ایدج (پل شهر ایذه)، پلهای هیرمند و فره (سیستان)، پل گاومیشان (شرق سیمره)، پلهای بدر و کشکان (رود کشکان) و پل کله هر (رود کشکان- روستای مملو) از جمله پل های تاریخی ایران در اوایل دوران اسلامی می‌باشد.
پل های تاریخی ایران در دوران غزنوی و سلجوقی
معروف‌ترین پل دوران غزنویان، پل طوس بوده که بر روی رود «کشف رود» (راهی که طوس را به هرات و بلخ متصل می‌کند) ساخته شده است. ساخت پل در دوران سلجوقیان اهمیت زیادی داشته و از مهم‌ترین آثار این دوران می‌توان به پل ضیاء اشاره نمود. پل ضیاء را ضیاء الملک وزیر دربار سلجوقیان را در 20 کیلومتری نخجوان و بر روی رودخانه ارس بنا نهاد.
پلهای میانه و شهرچای (حوالی شهر میانه)، پل آجری نوژی وران (راه باستانی بیستون به سقز)، پل آجری قره‌چای (جاده همدان- کرمانشاه)، پل خیرآباد (جاده بهبهان- گچساران، دهستان خیرآباد)، پل خاتون (رود کرج) و پل خشت دیماین (راه مالرو اشکور) نمونه‌هایی از پل های تاریخی ایران در دوران پس از مغول هستند.
پل‌سازی در دوران ایلخانان تا صفویان
در دوران ایلخانیان ساخت جاده و احداث پل تداوم داشته و از پل های تاریخی ایران در این دوران می‌توان به پل علی‌شاه جیلانی (بر روی رودخانه اندر آب اهر)، پل بابا محمود (در سه کیلومتری جنوب روستای سهروفیروزان از توابع فلاورجان) اشاره کرد.
با شروع حکومت شاه عباس و انتخاب شهر اصفهان به عنوان پایتخت ایران، این شهر به یکی از زیباترین شهرهای شرقی مبدل گشت. اصفهان در زمان صفویان آینه تمام نمای هنر ایرانی بود که هر فردی را مدهوش خود می‌ساخت. ساخت پل های تاریخی در ایران در زمان صفویان به اوج خود رسیده است. و اغلب پلهای باقیمانده در کشورمان مربوط به آن دوران است.
سی و سه پل اصفهان، پل خواجو اصفهان، پل چوبی اصفهان، پل آجری کوچه (روستای کوچه کنگاور)، پل خان (رودخانه کر)، پل شاه عباسی (اشتهارد- بوئین زهرا)، پل آجری میان راهان (روستای میان راهان کنگاور)، پل آجری خرم آباد، پل پنج چشمه (رود زنگمار، تبریز- ماکو) و پل فرسفج (روستای فرسفج تویسرکان) از جمله پل های تاریخی ایران در زمان حکومت صفویان بر ایران هستند.
پل سازی در دوران افشاریه و زندیه
در دوران حکومت افشاریان بر کشورمان، توجه خاصی به پل سازی نگشت. و به دلیل اوضاع آرام مملکت، نگهداری از پل‌ها به خوبی صورت گرفت. در دوران زندیه نیز کم و بیش پل سازی صورت گرفت. که از میان آن‌ها می‌توان به پل رودخانه خشک (شیراز)، پل صلوات آباد (دارای سنگ نوشته‌ای مربوط به سال 1184 می‌باشد) و پل خاتون خوی اشاره نمود.
پل سازی در دوران قاجار
در دوران حکومت قاجار بر کشورمان، تنها در زمان صدارت امیرکبیر پل‌ها مرمت شده و یا احداث شدند. پل آجری حاجی امیر (رودخانه کبوترلانه- کنگاور)، پل خاتون (شهرستان خوی)، پل چالان چولان (بروجرد- درود)، پل حاجی فتحعلی (بروجرد)، پل خشتی نور (نور)، پل محمدحسن خان (بابل) در این دوره ساخته شدند.
همینطور پل دالکی (فارس)، پل دره روآه (بروجرد- ملایر) و پل لوشان (قزوین- رشت) از جمله پل های تاریخی ایران در زمان حکومت قاجار محسوب می‌گردد.
پل سازی در دوران پهلوی
در دوران حکومت پهلوی، ساخت پل‌ها مبتنی بر معماری نوین بوده و در ساخت آن‌ها آهن، بتون و سنگ‌های تراش به کار رفته است. دو پل بسیار بزرگ (در مسیر راه آهن) ساخته شده که به دلیل عظمت آن با سایر پل‌ها متفاوت می‌باشد. پل ورسک(ساخته شده توسط مهندسان آلمانی) در کوه‌های البرز و پل قطور (ساخته شده توسط مهندسان اتریشی) در آذربایجان غربی دو پل ذکر شده هستند.
همینطور پل سفید (طول 153 متر) و پل اهواز (طول 496 متر- رود کارون) از جمله شاهکارهای پل سازی در دوران قاجار محسوب می‌شوند.
پل سازی در دوران پس از انقلاب تاکنون
درحقیقت پل سازی پس از انقلاب اسلامی پیشرفت چشمگیری داشته است. و مهندسان ایرانی به راحتی توانستند بزرگترین سازه‌ها را طراحی و اجرا نمایند. پل صدر (تهران) و پلهای موجود در بزرگراه تهران- پردیس از پلهای عظیمی هستند، که در این دوران احداث شدند.
بکارگیری فناوری و دانش روز توسط مهندسان مجرب، سبب افزایش ایمنی و سرعت ساخت شده است. و به همین دلیل پلهای متعددی در این دوران به مرحله اجرا رسیده است. سازه‌های این دوران نیاز به تحلیل تخصصی داشته و نمی‌توان ساده از کنار آن گذشت.
امروزه به دلیل راحتی در ساخت و قابلیت گردشگری اقدام به ساخت پل های معلق رواج یافته است.
معماری پل های تاریخی ایران
پلهای تاریخی ایران دارای اجزایی هستند، که در ادامه به معرفی و بررسی هر کدام از آن‌ها می‌پردازیم.
پایه ها
با نگاهی به قدیمی‌ترین دوران پل سازی در ایران (دوران هخامنشیان)، می‌توانیم چنین اظهار کنیم. که پل سازی در آن عهد یکی از شاهکارهای معماری است. عمق و طول زیاد رودخانه‌ها، عدم وجود ابزارهای مناسب برای ایجاد پِی، عدم رعایت نکات فنی در قسمت میانی پل و مقاومت نداشتن مصالح مصرفی در پل‌ها سبب شسته شدن پایه پل‌ها در گذر زمان می‌شد.
علاوه بر گذر زمان، وجود عوامل طبیعی محیطی چون آب، باد، گرما و سرما باعث شده آثار بسیار کمی از پلهای تاریخی در ایران باقی بماند. پلهای قدیمی برجای مانده نیز در مسیر رودخانه‌های اصلی به چشم می‌خورد، که تنها ویرانه‌ای از پایه‌ها باقی مانده است. در دوران ساسانی نیز با پیشرفت پل سازی و افزایش آن، شکل تکامل یافته‌تری به خود می‌گیرد. و پایه‌ها دارای مقاطع بزرگ‌تر و مستطیل شکل می‌گردند.
طاق دهانه‌ها
با توجه به این که از دوران هخامنشیان و اشکانیان پلهای سالمی باقی نمانده است. و همچنین به علت بازسازی صورت گرفته در پلهای این دوران اطلاعات دقیقی در دسترس نمی‌باشد. اما بی‌شک قوس‌هایی که در پل‌ها ساخته می‌شد، در دوران ساسانی به تکامل بیشتری رسیده است.
قوس دهانه پل‌هایی که در دوران ساسانی ساخته شده‌اند دارای طاق‌های هلالی شکلی بوده‌اند. که حاکی از مقاومت بالای مصالح به کار رفته در ساخت پل می‌باشد. در اوایل دوران اسلامی، معمولا طاق‌های جناغی برای دهانه طاق‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت. در دوران صفویه فرم طاق در دهانه پل‌ها خیر کمتری داشته و به طاق شاه عباسی شناخته می‌شود.
احداث اتاق
در برخی از پلهای تاریخی ایران، معمار برای کاهش فشار طاق‌ها بر روی پایه‌ها و همچنین استفاده از فضای دو طرف تیزه طاق، اتاق و مال بند را احداث کرده است. پلکانی را برای اتاق ساخته‌اند که برای دسترسی به فضای اتاق می‌توانید از آن استفاده کنید.
میل راهنما
جهت خنثی سازی نیروی رانش میل راهنما را بر پل‌ها احداث می‌کردند. بکارگیری میل راهنما در عین رعایت قرینه سازی، زیبایی پل‌ها را افزایش می‌دهد. باستان شناسان معتقدند کاربرد میل برای راهنمایی مسافران در شب، شرایط جوی نامساعد و مه آلود بوده و به همین جهت در ابتدای پل‌ها قرار دارند.
جان‌پناه
به منظور افزایش امنیت مردم و کاروان‌هایی که در شب، آب و هوای نامساعد برفی، بارندگی و مه آلود از پل استفاده می‌کردند. جان‌پناه‌هایی در دو طرف پل ساخته می‌شد. جان‌پناه همان دیوارهای کوتاهی هستند که ارتفاع آن نهایتا به 1.5 متر می‌رسد. و مانع از سقوط افراد به داخل رودخانه می‌گردد.
ساخت جان‌پناه از مهم‌ترین اصول امنیتی در استفاده از پل محسوب می‌شد. و با توجه به کاربرد پل، ارتفاع آن نیز متغیر بود.
کتیبه
اغلب بناهای تاریخی مانند مساجد، مدارس، بقاع متبرکه و… دارای کتیبه هستند و تنها تعداد کمی از پلهای تاریخی ایران را می‌توان یافت که دارای کتیبه (سنگ نبشته) باشند. به عنوان مثال پل دختر در شهر میانه دارای کتیبه‌ای با خط کوفی است.
تزئینات
در پل سازی دوره‌های پس از اسلام، تزئینات با ارزشی از استادکاران ایرانی را شاهد هستیم. که در آن نمونه‌هایی از زیباترین طرح‌ها و کاشی کاری‌ها با رعایت تناسب آجری را می‌بینیم. در اغلب پلهای تاریخی ایران از کاشی و آجر برای تزئین پل استفاده شده است.
پس و پیش گذاشتن آجرها سبب ایجاد طرح سایه روشن در پل شده که نمونه‌ای از آن را در پل آق قلعه می‌توانیم، مشاهده کنیم. در برخی از پل‌ها در قسمت لچکی طاق‌ها از کاشی کاری استفاده شده است. پل خواجو مثالی برای این نوع تزئینات است. ایجاد سنگ تراشی در پل و ایجاد تزئینات مشبک نمونه‌ای دیگر از هنر معماران ایرانی بوده، که سبب افزایش زیبایی بصری پل‌ها می‌شدند.
انواع پل‌ها:
- پل قوسی
- پل فلزی
- پل بتنی مسطح
- پل کابلی
- پل بازویی
- پل هوایی
- پل نظامی
- پل سواره‌رو
- پل معلق
- پل تشریفاتی
موارد استفاده از پل ها
معماران و طراحان پل های تاریخی ایران، کاربردهای متفاوتی را برای آن در نظر می‌گرفتند که در ادامه به معرفی آن می‌پردازیم:
- عبور و مرور مردم و لشکرکشی: هدف از احداث این نوع پل‌ها تأمین راه‌های ارتباطی در سواحل رودخانه‌ها و عوارض طبیعی بود.
- ایجاد بند: برای آبیاری زمین‌های کشاورزی در برخی از مناطق لازم بود بندهایی بر روی رودخانه ساخته شود تا آب را از زمین‌های پست و کم ارتفاع برای آبیاری بالاتر بیاورد.
- آب رسانی: به منظور ساحل رودخانه‌ای به رودخانه دیگر مورد استفاده قرار می‌گرفت.
- ایجاد تفرجگاه: در دوران صفویه، پادشاهان پل‌ها را به عنوان تفرجگاه مورد استفاده قرار می‌دادند. برگزاری مراسم گلریزان در نوروز و جشن آبریزان (در تیر ماه) بر روی پل خواجو و سی و سه پل (اصفهان) برای سالیان متوالی شاهدی بر این ادعاست. دو پل ذکر شده استفاده تفریحی داشته و نظیر آن تا قرن 20 در هیچ جایی وجود نداشت.
دانستنی های پل های ایران
قدیمی‌ترین پل قوسی در ایران، پلی است که در قرن 8 توسط اورارتوها و بر روی رود ارس ساخته شد و بقایای آن هنوز برجای مانده است.
بزرگترین پلهای ایران لاتیدان و لالی هستند. پل تاریخی لاتیدان در شهرستان خمیر استان هرمزگان قرار گرفته، قدمت آن به 500 سال قبل باز می‌گردد . در مسیر کاروانی بندرعباس- لار ساخته شده است و دارای 1 کیلومتر طول می‌باشد. همینطور پل کابلی لالی نیز بر روی رودخانه کارون احداث شده و در شوشتر قرار دارد. پل لالی دارای 460 متر طول است.
پلهای مدرن ایران شامل پل طبیعت تهران و پل سفید اهواز می‌باشد. پل طبیعت از بزرگترین پلهای مدرن خاورمیانه محسوب شده که بین بوستان طالقانی و بوستان آب و آتش قرار گرفته و دارای 3 طبقه است. پل سفید اهواز نیز یک پل معلق بوده که در دوران پهلوی اول (سال 1315) ساخته شد. طراحان آن شرکت سوئدی و مهندسین آلمانی بودند و قدیمی‌ترین پل هلالی فلزی خاورمیانه به شمار می‌آید.
درواقع پل خواجو در شهر اصفهان زیباترین پل ایران بوده و توریست‌های زیادی هر ساله از آن دیدن می‌کنند. این پل زیبا بر روی زاینده رود ساخته شده و کاربرد آن به عنوان سد و تنظیم کننده بر روی رودخانه بوده است. در زمان شاه عباس دوم احداث شده و جزو شاهکار معماری ایرانی نیز به شمار می‌آید.
درواقع پل معلق دارای یک اتصال بین دو نقطه مختلف هستند. پل معلق مشگین شهر (طولانی‌ترین پل معلق در خاورمیانه)، پیرتقی (بر روی رودخانه قزل اوزن)، دره خزینه (استان لرستان، بلندترین پل معلق ایران)، مجموعه گردشگری نمک آبرود (استان مازندران)، هیر (اردبیل)، کوه صفه (اصفهان) و آسمان تهران (تهران- فاز دو بوستان نهج البلاغه) از جمله شگفت انگیزترین پلهای معلق در ایران محسوب می‌شوند.
آیا می‌دانید شهر پل های ایران کجاست؟
سرزمین پلهای تاریخی ایران، استان لرستان می‌باشد. وجود بیش از 90 پل تاریخی در لرستان سبب شده از آن به عنوان پایتخت پلهای تاریخی ایران و گاها جهان نیز یاد شود. وجود رودهای پر آب مانند سیمره، کشکان و سزار سبب شده که به غنی‌ترین شبکه آب‌های روان تبدیل گردد.
قدیمی ترین پل ایران و جهان کجاست؟
قدیمی‌ترین پل ایران پلی است که بر روی رودخانه دز (دزفول) ساخته شده است. این پل را به عنوان قدیمی‌ترین پل در جهان نیز می‌شناسند که قدمت آن به دوران ساسانیان (1700 سال پیش) باز می‌گردد. این پل دارای 370 متر طول و 9 متر عرض بوده و با گذشت بیش از 10 قرن همچنان سالم است.
قدیمی‌ترین پل جهان کجاست؟ پل «گیرسو» در عراق قدیمی‌ترین پل جهان محسوب می‌شود. پل گیرسو با قدمت 5000 ساله در زمان پادشاهی لاگاش بنا نهاده شد. این پل 3300 سال زودتر از قدیمی‌ترین پل ساخته شده در ایران، احداث گشت.
معرفی پل های معروف ایران
اگر تمایل به بازدید از پل های تاریخی ایران را دارید، بهتر است با آن‌ها آشنا شوید. البته لازم به ذکر است که بسیاری از پل ها امروزه به ویرانه تبدیل گشته است. اما برخی از آنان نیز بازسازی شده و مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ادامه به معرفی کامل پل های تاریخی ایران می‌پردازیم.
پل جی
از پل های معروف، مربوط به دوره ساسانیان (پیش از اسلام) بوده و در 4 کیلومتری شرق اصفهان قرار دارد. پل جی بر روی زاینده رود ساخته شده و تاکنون نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. پل نامبرده را می‌توان از جمله قدیمی‌ترین پل های ساخته شده بر روی زاینده رود دانست که از دوران پیش از اسلام تاکنون بارها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است.
مصالح بکار رفته در ساخت پل جی، آجر، خشت و ساروج بوده و کارشناسان دلیل قدمت زیاد آن را نوع مصالح بکار رفته در ساخت آن می‌دانند. این پل 105 متر طول و 5 متر عرض دارد و به همین دلیل کاروان‌ها و مسافران به راحتی می‌توانستند از آن عبور کنند.
دلیل اصلی برای ساخت پل جی، استفاده در لشکرکشی‌های نظامی بوده که بعدها برای امور تجاری، مسافرتی و… نیز بکار گرفته شد. درواقع پل جی را در دوران صدر اسلام به نام پل حسین می‌شناختند و بسیاری از ابنیه‌های تاریخی اصفهان در نزدیکی آن ساخته شدند.
پل دختر لرستان
درواقع پل دختر لرستان در ابتدای جاده پلدختر خرم آباد قرار دارد. امروزه از این پل تاریخی تنها دو طاق چشمه در طرفین شرقی و غربی باقی مانده است. ساخت پل دختر به دوران ساسانی مربوط می‌شود و در قرن 4 هجری قمری نیز مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت.
طول پل دختر 270 متر و پایه‌های آن سنگی می‌باشد. ارتفاع آن 30 متر بالاتر از چشمه بوده و اهمیت زیادی در ایجاد ارتباط بین مناطق جنوب با غرب، مرکز و شمال ایران (در دوران ساسانی) داشته است.
پل دختر میانه
پل دختر در 20 کیلومتری شهر میانه و بر روی رود قزل اوزن ساخته شده است. قدمت این پل قدیمی به 600 سال پیش (همزمان با حکومت دوران تیموریان بر ایران) باز می‌گردد. البته لازم به ذکر است که برخی از کارشناسان ساخت اولیه پل را مربوط به دوران ساسانی می‌دانند.
پل دختر میانه در دوران پهلوی به عمد توسط خرابکاران محلی تخریب شده و آسیب زیادی به آن وارد گردیده به همین دلیل بسیاری از ساکنین محلی آن را به نام «پل شکسته» می‌خوانند.
پل چالان چولان
این پل در مسیر قدیمی جاده بروجرد به خوزستان و اصفهان و بر روی رودخانه سزار (روستای گاراژ) ساخته شده است. ساخت پل به زمان ساسانیان برمی‌گردد. طول آن 120 متری است و از 6 طاق تشکیل شده و توانسته در گذر زمان استحکام خود را حفظ کند.
به منظور ایجاد امنیت برای عابران، دیواری آجری به ارتفاع 90 سانتی‌متر بر روی پل ساخته شده که آن را از دیگر پل های تاریخی ایران متمایز می‌کند. این پل در زلزله فروردین ماه سال 1385 خسارت زیادی دیده اما مرمت و بازسازی آن در سال‌های اخیر صورت گرفته است.
پل لاتیدان بندر خمیر
طویل‌ترین پل در کشورمان پل لاتیدان نام دارد، که در استان هرمزگان قرار گرفته است. این پل با شکوه در 50 کیلومتری غرب بندرعباس و بر روی رود کول ساخته شده است. و دارای طولی معادل 800 متری می‌باشد!
متاسفانه 380 متر از قسمت میانی این پل قدیمی در اثر سیلاب‌های فصلی از بین رفته و مرمت این سازه تاریخی هنوز شروع نشده است.
پل کهنه کرمانشاه
در شرق کرمانشاه و بر روی رودخانه قره‌سو ساخته شده است. پل کهنه نقش مهمی در ایجاد راه ارتباطی ایران با عراق و بین النهرین داشته و اغلب کاروان‌ها از روی این پل تاریخی عبور می‌کردند. پل کهنه کرمانشاه توانسته نقش خود را حفظ کند. و همچنان اغلب خودروهای سبک و سنگین از روی آن عبور می‌نمایند.
طول پل کهنه که یکی از پل های تاریخی ایران است، 149 و عرض آن حدود 7 متر می‌باشد، دارای 6 دهانه طاق بوده و قدمت آن به زمان ساسانیان باز می‌گردد.
از دیگر پل های ایران که غیر معروف هستند، می‌توان از پل کسگک نام برد.
معرفی کتاب پل های تاریخی ایران
در این مقاله اطلاعات جامع و را در مورد پلهای تاریخی ایران به شما همراهان ارائه نمودیم. اگر به این موضوع علاقه پیدا کردید و قصد دارید اطلاعات کاملی در مورد پلهای تاریخی در ایران به دست آورید. به شما توصیه می‌کنیم کتاب « پل های تاریخی ایران» نوشته محمد علی مخلصی را مطالعه نمایید.
کتاب پلهای تاریخی ایران دارای 429 صفحه است. و در سال 1379 به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر شده و با مطالعه آن می‌توانید اطلاعاتی با جزئیات بیشتر را به دست آورید. کتاب دارای 3 فصل است، و در آن به معرفی پلهای تاریخی ایران می‌پردازد. فصل اول به توصیف اجمالی اوضاع جغرافیایی، فصل دوم به بیان تاریخچه مختصری از قدیمی‌ترین پل‌ها تاکنون و فصل سوم به ارائه تصاویر ارزنده از پلهای تاریخی که توسط جهانگردان ثبت شده است، مربوط می‌گردد.
عکس‌های این مطلب را جناب آقای مهرداد میثاقیان، سرکار خانم مریم احمدی، سرکار خانم نسترن احمدزاده عزیز ثبت نموده‌اند.
