اقوام ایران است که در تلفیقی هیجان‌انگیز از تبارهای مختلف، نشانه‌ای بر هویت و اعتبار سرزمین بلندآوازه ایران میباشد. سرزمین آریایی ایران با همه زیبایی‌های طبیعت چهارفصل خود، دیار آشنا و تعلق‌خاطر همه اقوام ایران است. پرنده سرکش سخن پروازی مهیج و ماجراجویانه را در دایره هستی بر سر ایران و ایرانی‌تباران آغاز می‌نماید. آنگاه در اندک مدتی مبهوت رنگارنگی خیره‌کننده فرهنگ، سنن و حتی آداب‌ورسوم مردمان این سرزمین می‌گردد. رخساره‌هایی که دریک سرزمین واحد، تجلی‌بخش گوناگونی قومیت‌های آن هستند. اقوام ایرانی که دست‌به‌دست هم داده‌اند و در پناه سقف بلند آسمان ایران‌زمین، عنوان زیبای یک ایرانی را از آن خود نموده‌اند. امروز بیایید ابتدا تفاسیری در لغت، برای مفاهیم قوم و قومیت پیدا نماییم. سپس در معرفی قومیت‌های ایرانی نظیرترک، کرد، ترکمن، فارس، بلوچ و غیره در این دیار آریایی همراه ما باشید.
اقوام ایران
بگذارید برای شما از جغرافیایی که اقوام ایران در گوشه گوشه این سرزمین افسانه‌ای سکنی گزیده‌اند، داستان‌ها حکایت کنیم. بنابراین در شناخت جادوی هم‌زیستی مسالمت‌آمیز اقوام ایران، دقایقی از وقت خود را به ما اختصاص دهید.
شناختی از قوم، قومیت و اقوام ایران
اگر از شما در رابطه با مفاهیم قوم و قومیت پرسیده شود، چه پاسخی خواهید داد؟
البته در مورد قوم باید بگویید که یک قوم نشانگر انسان‌هایی هستند که از برخی جهات باهم دارای وجه مشترک می‌باشند. از این ویژگی‌ها می‌توانید، به یکسانی زبان و سرزمین محل سکونت اشاره کنید. اما تعجب نکنید، اگر گفته شود برخورداری از رنگ مو، حالت و رنگ چشم، تیرگی و روشنی پوست و غیره یا به‌طورکلی نژاد مشترک نیز عاملی مؤثر میباشد.
آنگاه اگر قوم دارای منش سیاسی، همچنین تابع فرهنگ و روابط اجتماعی خاصی باشد، قومیت نقش خود را علنی می‌سازد. راستی صبر کنید، شما در ایران، گاه شاهد قومیت‌هایی هستید که پذیرای افراد غیر قوم خود از طریق ازدواج هستند. اما با نادیده شمردن مسئله تلفیق قومیت به این شیوه، بهتر است سخن را به چگونگی پیدایش اقوام ایران رسانید.
عشایر خراسان
چگونگی پیدایش اقوام ایران
راستی تاکنون به این موضوع اندیشیده‌اید که تنوع اقوام ایرانی چگونه به وجود آمده است؟
باید بدانید که در حدود 2000 سال پیش از میلاد مسیح (ع) آریایی‌ها، در سه گروه مادها، پارس‌ها و پارت‌ها به این سرزمین مهاجرت نمودند. آنگاه این سرزمین را، ایران به معنای دیار آریایی‌ها نام نهادند. اما بدانید که ایران با نژاد آریایی، منحصربه‌فرد نماند و در طی گذر ایام به اقوام گوناگون گسترش یافت. البته این تنوع قومیت گاه توسط جنگ‌ها صورت پذیرفت، یا در پی حمله‌ها و تسخیر کشور شکل گرفت.
حتی حمله اسکندر مقدونی و یا هجوم مسلمانان عرب می‌تواند، برخی از آنها را پوشش بدهد. همچنین ممکن است گوشه‌ای از تشکل قوم‌ها را، ناشی از حمله چنگیز خان مغول به خاک ایران نیز بدانید. راستی مهاجرت‌های ترکان غزنوی و غیره نیز، در شکل دادن به این قومیت‌های ایرانی و اقوام ایران بی‌ارتباط نمی‌تواند باشد.
اقوام ایرانی
شناختی به‌اختصار از اقوام ایران
اگر بخواهید از اقوام ایران نام ببرید، باید به نژاد فارس، ترک، کرد، قوم لر و بلوچ نیز اشاره کنید. همچنین اقوام ایران، در وجود قوم قشقایی، شاهسون، قوم بختیاری، مازنی، قوم کرمانج، اقوام لک و قوم تالشی نیز ادامه می‌یابد. اما نباید تصور کنید که گنجینه طلایی نام این اقوام، به همین‌جا خاتمه می‌یابد. همچنین شما می‌توانید از قوم عرب، گیلک و ترکمن نیز، در قوس و قزح رنگین جاده اقوام ایران سخن بگویید.
اقوام ایران
قوم ترک از اقوام ایران
قوم ترک را یکی از بزرگترین اقوام ایران، می‌بینید که از افرادی شجاع، باغیرت و متعصب تشکیل شده است. راستی بدانید که ترک‌زبانان، در پذیرایی حسنه از مهمانان و مهمان‌نوازی بسیار معروف هستند. همچنین علاقه و تعلق‌خاطر آنان به دین اسلام و مذهب تشیع، ریشه در تمامی روح و روان آنان دارد. عشق به امام حسین(ع) در این قوم، با درخشندگی تلالو دارد. همچنین این افراد شدیداً دارای حب وطن بوده و به‌طور خاصی ایران‌دوست، هستند.
نمونه واضح این وطن‌دوستی، در ستارخان سردار ایستادگی و مقاومت آذربایجان و مدافع مشروطیت، مشاهده می‌شد. همچنین در رابطه با دلاوری‌ها و شجاعت‌های باقر خان، سالار ملی و تعهد او به انقلاب مشروطیت سخن بسیار است. راستی بدانید که نخستین حکومتی که از ترک نژادان، تشکیل شده و بر کشور ایران فرمانروایی می‌کردند، غزنویان بودند. البته اقوام ترک‌زبان، نسبت به زبان خود نیز از حساسیت بالایی برخوردارند.
جغرافیای محل زندگی قوم ترک از اقوام ایرانی
مکان اصلی زندگی قومیت ترک بر استان‌های زنجان، اردبیل، آذربایجان غربی و استان آذربایجان شرقی منعطف میباشد. البته بدانید که جغرافیای زندگی اقوام ترک‌زبان، فقط به این نواحی خلاصه نمی‌شود. همچنین این قوم از اقوام ایران را، در مناطق دیگری نظیر استان‌های قزوین، گیلان و همدان نیز خواهید دید. همچنین مردم ترک‌زبان را در شمال خراسان، مرکزی، فارس، تهران و قم نیز می‌توانید، مشاهده نمایید.
اقوام کرد از دریای اقوام ایران
اقوام کرد را می‌توانید، از نژاد ایرانیانی بدانید که یادگاری از مادها به عنوان نیاکان و اصل خود هستند. قوم کرد از قومیت ایران، در زیباترین و بکرترین مناطق ایران به زندگی خود ادامه می‌دهند. راستی بدانید طبیعت زیبا و پرطراوتی شامل چشمه‌ها، آبشارهای زیبا، کوه‌های مرتفع، جنگل‌های مملو از درختان بلندقامت بلوط، این گنجینه و نعمت باارزش ایران و غیره تشکیل‌دهنده محیط زندگی اقوام کرد است. کردها با روحیه لطیف مهمان‌نوازی، شناخته می‌شوند.
آنان از گروه انسان‌های شادی هستند که با موسیقی زیبای کردی و برگزاری مراسم جشن و سرور، معروف هستند. همچنین قوم بزرگ کرد از اقوام ایران، افرادی بسیار دلاور، شجاع و جوانمرد به شمار می‌آیند. اما بهتر است بدانید که کردهای ایران، پیرو دین اسلام ولی اغلب سنی مذهب هستند. راستی لباس کردی زنان با تنوع بسیار در رنگ، یکی از زیباترین و شادترین پوشش‌های اقوام ایران میباشد.
پراکندگی اقوام کرد در ایران
راستی آیا تابحال فکر کرده‌اید که پراکندگی جغرافیایی قومیت کرد، در کدامین نواحی ایران بیشتر است؟
کردها به عنوان سومین قوم بزرگ از اقوام ایران ، در کردستان، نواحی جنوب آذربایجان غربی و در مناطقی از غرب و شمال غربی ایران سکونت دارند. همچنین این نواحی شامل استان‌هایی مانند، کردستان، کرمانشاه و ایلام نیز می‌شود. راستی کردها در استان خراسان شمالی، همدان، ابرکوه و لرستان نیز زندگی می‌کنند.
اقوام عرب از اقوام ایران
البته گفته می‌شود که سیر مهاجرت اقوام عرب، به ایران به دوره اشکانیان برمی‌گردد. اما با این وصف بنا بر نوشته‌ها در میانه قرن نهم هجری، اعراب عشایری جدیدی به ایران وارد شدند. این اعراب نیز به همراه سید محمد بن فلاح، رهبر مشعشعیان با تصرف هویزه به ایران آمدند. بهتر است بدانید که قوم عرب در خوزستان، به زبان عربی با چند لهجه خاص تکلم می‌کنند. لباس مردان عرب بسیار بلند، تا مچ پای آنان و به رنگ سفید میباشد.
این لباس را، دشداشه می‌نامند و البته زنان عرب نیز از شیله و عبا جهت پوشش استفاده می‌کنند. همچنین مردم عرب خوزستان، اغلب پیرو مذهب تشیعِ می‌باشند. راستی یکی از رسوم، در بین قومیت عرب در جنوب ایران، قهوه خوردن سنتی و طریق سرو آن از ظرفی به نام دله است. این مراسم در مکانهای فاقد در که به مضیف شناخته می‌شود، انجام می‌گیرد.
بانوی عرب حرقویه
جغرافیای عرب‌ها در اقوام ایران
اقوام عرب را به صورت عمده، در جنوب غربی ایران مشاهده می‌نمایید. البته پراکندگی جغرافیایی این قوم در منطقه، از ناحیه جنوب در رامهرمز، بهبهان و دزفول شروع می‌شود. آنگاه تا سواحل خلیج‌فارس و اروندرود نیز، می‌رسد. همچنین بدانید که این منطقه وسیع، شامل شهرهای هویزه، خرمشهر، سوسنگرد، شوش و غیره است.
راستی پراکندگی اقوام عرب به مناطقی در استان‌های فارس، کهکیلویه و بویر احمد نیز ادامه دارد. همین‌طور شما می‌توانید، شاهد جغرافیای محل زندگی این اقوام ایران، در استان خوزستان، خراسان، بوشهر، هرمزگان و استان ایلام نیز باشید.
هیچ می‌دانید که کسی قادر به کتمان جنگاوری، دفاع سرسختانه از ناموس، شجاعت‌ها و دلاورهای قومیت ایرانی بلوچ نیست. بلوچ‌ها که نژادشان بی‌شک آریایی است و در راست‌گویی، تلاش بسیار و همچنین عزیز شمردن مهمان یکی از بهترین‌ها هستند. همچنین بدانید که بلوچ‌ها، به زبان بلوچی محاوره و گفتگو می‌کنند. البته اقوام بلوچ از اقوام ایرانی هستند که نسبت به اعتقادات خود، بسیار تعصب دارند و به آنها پایبند می‌باشند.
راستی آگاه باشید که قوم پیرو مذهب تسنن بلوچ، به‌طورجدی کمک به جوانی که قصد ازدواج را دارد، می‌پسندد. این موضوع به نام بجار، شناخته می‌شود. همچنین اقوام بلوچ، دارای پیشینه تاریخی چندین هزارساله بوده و بنا بر کتیبه‌ها و نوشته‌ها، قدمت این قوم را به پیش از ظهور اسلام نسبت می‌دهند. همین‌طور این قومیت ایرانی را، در عالم دوستی بسیار وفادار می‌بینید. البته در برابر دشمن نیز، دارای مقاومت زیاد و پرطاقت مشاهده می‌شوند.
دیدار با اقوام ایرانی بلوچ در کجای ایران؟
قومیت بلوچ را اغلب در استان کوهستانی بلوچستان، واقع در استان سیستان و بلوچستان مشاهده می‌نمایید. حالا اگر بپرسید در کجاهای آن؟
پاسخ می‌دهیم در زاهدان، ایران‌شهر، خاش، سراوان، همچنین نیک شهر و بندر چاه‌بهار نیز قوم بلوچ را می‌بینید. حتی اگر عجله نداشته باشید، باید گفت که شهرهای سرخس و تربت‌جام در شمال شرقی استان خراسان، و گرگان نیز محل سکونت این قوم می باشد. اما همچنین پراکندگی این قومیت ایران را می‌توانید، در ناحیه شرق استان هرمزگان و در جنوب استان کرمان نیز مشاهده نمایید.
نخست مطلع باشید که قوم ترکمن، مسلمان و پیرو مذهب حنفی می‌باشند. این قومیت ایرانی بسیار پای بند مذهب بوده و چشم‌انداز مذهب، در تمامی مراسم آنها انعکاسی ویژه دارد. اما جالب است بدانید که در میان اقوام ترکمن، جشنی به نام « آق قویون» یا گوسفند سفید وجود دارد. این مراسم با رسیدن هر مرد به سن شصت‌وسه سالگی، به‌پاس بزرگداشت حضرت محمد (ص) به این سن برگزار می‌شود.
همین‌طور بدانید که قوم ترکمن، نسلی به‌جامانده از اجداد خود ترکمانان اُغُوز هستند. اما زبان قوم ترکمن، انشعاب خاصی از ترکی اُغُزی و زبان ترکمنی میباشد. راستی می‌دانید که اسب نژاد ترکمن، از اصالت خاصی برخوردار است. همچنین افراد این قوم نیز، در تربیت و پرورش اسب دارای تبحر و استادی خاصی می‌باشند. همچنین به عنوان هنر صنایع‌دستی، بافت قالی و نمد را در قوم ترکمن مشاهده می‌نمایید که تجلی‌گاه خاصی دارد.
باید بدانید که اقوام ترکمن، در جنوب شرقی دریای خزر و ترکمن‌صحرا واقع در بخش شمال شرقی ایران و رشته کوه البرز زندگی می‌کنند. همچنین سکونتگاه ترکمن‌ها را در ناحیه شمالی استان گلستان، مناطق راز و جرگلان در بجنورد واقع در خراسان شمالی می‌بینید. بنابراین از شهرهای گنبدکاووس، آق‌قلا، بندر ترکمن و مراوه‌تپه سرزمین رنگ‌ها، به عنوان شهرهای اصلی ترکمن‌ها می‌توانید نام ببرید.
همچنین محل زندگی قوم ترکمن، در کلاله با تپه‌های تاریخی و پیش از تاریخ و سیمین شهر نیز میباشد. اما اجازه دهید گفته شود که نگین شهر، گمش تپه با خانه‌هایی قدیمی 150 ساله، انبار آلوم و داشلی برون نیز، جهت زندگی اقوام ایرانی ترکمن شناخته می‌شود.
راستی می‌دانید قدمت اقوام لر، به اوایل قرن چهارم هجری برمی‌گردد. آنگاه محل زندگی قوم لر، به لرستان معروف شده و شامل کسانی می‌شد که در زاگرس میانی زندگی می‌کردند. همچنین اقوام لر، به دو گروه اصلی لر بزرگ و لر کوچک تقسیم می‌شود. قوم لر از اقوام ایران، به زبان لری و لکی سخن می‌گویند. البته بعضی از زبان شناسان بر این باور هستند که زبان لری، یک گویش جنوب غربی بین زبانهای فارسی و کردی میباشد.
همچنین بدانید که از قرن هشتم هجری، مردم لرستان به قبول دین اسلام و مذهب تشیع پرداختند. از خصوصیات بارز این قومیت ایرانی می‌توانید، به شجاعت، سرسختی و تعصب به سرزمین خود، نیز اشاره نمایید. اما از علایق مشترک این اقوام ایرانی می‌توانید، به نگهداری اسلحه و سپس مسئله اسب اشاره کنید. همچنین بدانید کریم‌خان زند مؤسس سلسله زندیان نیز، از طایفه لرها بوده است.
بانوی قوم لر
جغرافیای زندگی قوم لر از اقوام ایران
البته حضور پررنگ این اقوام ایرانی را، بیشتر در ناحیه غربی کشور مشاهده خواهید نمود. شما می‌توانید قوم لر را در مناطق و استان‌هایی نظیر لرستان، چهارمحال بختیاری و خوزستان ببینید. تازه باید گفت کهکیلویه و بویر احمد با جاذبه‌های بکر و طبیعتی زیبا نیز، از مناطق لر نشین میباشد. همچنین بخشی از همدان، ایلام و قزوین نیز، به مکانی برای سکونت قومیت لر در ایران اختصاص دارد.
آیا می‌دانید نماد فرهنگ قوم بختیاری، از اقوام لر ایرانی مجسمه چه حیوانی است؟
بنابراین بدانید تندیس شیر سنگی که به گویش لری به برد شیر، شناخته می‌شود، نمایانگر فرهنگ اقوام بختیاری است. البته ایل بختیاری آن را، بر سر مزار قهرمانان، بزرگان قوم و جوانان خود قرار می‌دهند. قوم بختیاری از نسل پارت‌های نژاد آریایی، می‌باشند و در گروه لر بزرگ قرار دارند. افراد قوم بختیاری، مسلمان و شیعه‌مذهب می‌باشند. این قوم در قلب رشته کوه زاگرس زندگی می‌کنند. همچنین انشعابات این قومیت ایرانی، به دو طایفه چهار لنگ و هفت لنگ می‌رسد.
راستی می‌دانید که داشتن اسب‌های زیبا و مناسب، همچنین پسران جنگاور از عوامل غرور و افتخار بختیاری‌ها میباشد. همچنین آنان از دختران و پسران خود، راست‌گویی و راست نشستن بر اسب و راست تیر انداختن که استفاده مناسب از تفنگ و کمان است، را انتظار دارند. البته زبان اقوام بختیاری، از زبانهای لری و در گویش بختیاری میباشد.
شما محل زندگی قومیت بختیاری را، در استان چهارمحال و بختیاری مشاهده خواهید کرد. البته این محدوده از چهارمحال شامل، مکانهای لار، کیار، میزدج و گندمان و از اماکن مربوط به بختیاری تشکیل می‌شود. اما بدانید که سرزمین بختیاری نیز، از ییلاق و قشلاق متشکل میباشد.
راستی نواحی ییلاقی هفت لنگ، از منطقه شور آب، تنگه گزی، دامنه‌های زرد کوه تا نواحی اردل که بهشت‌آباد آن، زیباترین دور نمای خلقت را ظاهر می‌سازد، تشکیل شده است. در ادامه مناطق ییلاقی هفت لنگ، از شهرستان کوهرنگ که دارای چشمه جوشان و گیاهان دارویی است، باید نام برد. آنگاه به چلگرد که آن را همان شهر چهل گرد شاهنامه فردوسی می‌دانند، نیز باید اشاره کرد. اما نواحی قشلاق این قوم، بیشتر محدوده شهرستان‌های اندیکا و مسجدسلیمان میباشد.
راستی بدانید که ایل چهار لنگ بختیاری در وسعت شهرستان‌های فریدن تا دورود و همچنین از شهرستان‌های سمیرم تا لردگان دارای مناطق ییلاقی میباشد. اما قشلاق این قوم نیز، در سطح شهرستان‌های دزفول، ایذه و رامهرمز قرار دارد. بهتر است، عجله نداشته باشید.
شما می‌توانید محل سکونت اقوام بختیاری را، همچنین در شمال، شمال غربی و شمال شرقی خوزستان نیز بینید. اما بختیاری‌ها را در غرب و جنوب غربی اصفهان، شمال کهکیلویه و بویر احمد و شرق لرستان نیز می‌بینید.
عشایر شاهسون مردمان دلاور، دور از ادعا، صدیق و خالصی هستند که شاید نتوانید دقیق به سرچشمه ظهور آنان اشاره کنید. این مردم که اغلب از تبار ترک و عرب بودند، به ایران مهاجرت نمودند. سپس پس از مهاجرت با ایل‌های بومی منطقه آذربایجان، تشکیل ایل جدیدی به نام شاهسون را دادند. همچنین بدانید که اقوام شاهسون، ترک‌زبان بوده و به طریق کوچ‌نشینی زندگی را سپری می‌کنند. البته عشایر شاهسون، دامپروری را شغل اصلی خود محسوب می‌دارند. همچنین ایل شاهسون، مسلمان و پیرو مذهب تشیع می‌باشند.
این اقوام ایرانی در شکار مهارت خاصی داشته و در تیراندازی نیز، بسیار معروف می‌باشند. راستی بدانید که شاهسون‌ها در درون چادرهایی به شکل نیم‌کره که با استادی، مهارت و ظرافت بافته می‌شود، زندگی می‌کنند. این چادرها را، آلاچیق می‌نامند و همچنین کومه، چادری است که از آلاچیق کوچکتر و دارای دوام کمتری نیز میباشد.
جغرافیای زندگی ایل شاهسون از قومیت ایرانی
راستی تصور می‌کنید که پراکندگی جغرافیایی ایل شاهسون، شامل چه نقاطی از سرزمین ایران می‌شود؟
بد نیست بدانید که ایل شاهسون، در آذربایجان زندگی می‌کنند. حتی آنها را بیشتر ساکن استان اردبیل، دشت مغان و قره داغ با زیبای‌های زیست محیطی ناب خواهید دید. همچنین قوم شاهسون در بخش‌های از استان فارس، مانند شهرستان نی‌ریز نیز سکونت گزیدند. البته این اقوام ایران زمین را، در شهرستان استهبان و روستاهای محمدآباد و غیره نیز مشاهده می‌نمایید.
ایل قشقایی که جماعت زیادی از آن ترک هستند، دارای ریشه‌ای واقعی از ترک، عرب، کرد و لر میباشد. این اقوام دلیر و پرتلاش که زبان خود را ترکی می‌خوانند، اما دارای زبان ترکی اُغُوز غربی می‌باشند. البته این اقوام ایرانی، برخوردار از دین مقدس اسلام و مذهب شیعه هستند. درواقع ایل قشقایی را جماعتی شاد باید دانست که به رقص‌های گروهی و برگزاری جشن، علاقه بسیاری نشان می‌دهند.
همچنین اجازه دهید که از علاقه وافر ایل قشقایی، در زمینه نوشیدن چای و کشیدن قلیان نیز بگوییم. همچنین از دل‌بستگی و عزیز شمردن خان قبیله نیز، باید گفت. بنابراین به درست کردن مزارهایی در راه کوچ برای بزرگداشت و زیارت آرامگاه خانی که می‌میرد، نیز باید اشاره کرد. راستی بدانید که مردم مقاوم ایل فعال قشقایی غیر از دامپروری، تهیه فرآورده‌های دامی، به کشاورزی و باغداری نیز می‌پردازند.
عشایر قوم قشقایی
مکان زندگی ایل قشقایی از اقوام ایران
گرچه باید محل اصلی زندگی ایل قشقایی را استان فارس دانست، اما پراکندگی جمعیت آنان را در بسیاری از نواحی ایران می‌توانید ببینید. البته شاید این سؤال برای شما نیز، پیش‌آمده است که در کجاها موفق به مشاهده ایل قشقایی می‌شوید؟
دختر قشقایی
شما در استان کهگیلویه و بویر احمد این قوم را، مشاهده می‌کنید. همچنین در شهرهای جونقان، بلداجی، بروجن، سامان، شهرکیان و طاقانک استان چهارمحال بختیاری نیز، قشقایی‌ها را می‌بینید. تازه هفتکل خوزستان که به دومین شهر نفتی شناخته می‌شود، محل اقوام قشقایی است.
راستی بخش مرکزی شهرستان لنجان اصفهان، نیز نظیر پیرامون زرین‌شهر، بیستگان، باباشیخعلی و چم‌های اصفهان مانند چم یوسف علی و غیره نیز سکونتگاه قشقایی‌ها میباشد. البته استان‌های قم، مرکزی و شهرستان‌های دشتی و دشستان استان بوشهر نیز، محل زندگی قشقایی‌های پرشور کشور میباشد.
دختران قوم قشقایی
قوم تالش در سرسبزی قومیت ایران
بی‌شک اقوام تالش را قومی ریشه‌دار و اصیل باید دانست که بنا بر تاریخ، آنان را بازماندگان اقوام کادوس می‌دانند. حتی عقیده بر حضور قوم تالش، قبل از ورود آریایی‌ها به ایران وجود دارد. البته اقوام تالش در استان اردبیل، رضوانشهر، هشتپر و اسالم دارای مذهب تسنن هستند. اما اغلب اقوام تالش، در ایران شیعه می‌باشند. راستی بدانید که شغل اصلی اقوام تالشی، دامپروری است. همچنین اقوام تالش را در کاشت برنج، پرورش انواع ماهی، کرم ابریشم، زنبور‌عسل، ماکیانی چون مرغ و خروس نیز می‌بینید.
جاجیم‌بافی و جوراب‌بافی نیز، از صنایع‌دستی قومیت تالش میباشد. همچنین این اقوام، با گویش تالشی تکلم می‌نمایند که شباهت‌هایی با زبانهای ترکی، تاتی، گیلکی و فارسی دارد. یکی از ویژگی‌های اقوام تالشی را باید، در زندگی مسالمت‌آمیز گروه‌های سنی و شیعه در کنار یکدیگر دید. همچنین از رسوم اقوام تالش، مراسم نوروز خوانی میباشد که نوروز خوانان مژده بهار را می‌دهند.
محل سکونت قومیت تالش از اقوام ایرانی
اقوام تالش از محدوده آستارا تا به رودبار با باغ‌ها و درختان سبز مملو از زیتون آن، زندگی می‌کنند. حتی گستره این قوم به منجیل شهری که با توربین‌های بادی‌اش خاطره ساز می‌گردد، نیز ادامه دارد. از سوی دیگر سکونتگاه قوم طالش را، مابین کوه‌های طالش و سواحل دریای مازندران نیز مشاهده می‌نماید. همچنین از شهرهای رضوانشهر، تالش، ماسال، صومعه‌سرا، فومن و ماسوله نیز به عنوان محل زندگی افراد تالشی باید نام برد. راستی در اسالم، شفت و هشتپر استان گیلان و نواحی اندکی از استان اردبیل نیز، خبر از زندگی قومیت تالش می‌یابید.
شناخت قوم گیلک از اقوام ایرانی
باید بدانید که اقوام گیلان که نام خود را از قوم گیل، اخذ کرده است، حتی پیش از آمدن آریایی‌ها به این سرزمین در منطقه کنونی زندگی می‌کرده‌اند. زبان این قوم از اقوام ایرانی، گیلکی میباشد که ازلحاظ لغات با زبانهای کردی و لری قرابت دارد. همچنین پس از حمله اعراب، گیلک‌ها از اقوام ایرانی بودند که در مقابل اعراب از خود مقاومت زیادی نشان دادند.
حتی اقوام گیلک به‌تدریج، به قبول دین اسلام و مذهب شیعه پرداختند. کار کشاورزی با توجه به آب‌وهوای معتدل و مرطوب در مناطق اقوام ایرانی گیلان، یکی از مشاغل اصلی محسوب می‌شود. حتی آنها در زمینه تولید برنج، چای و برخی دیگر از محصولات دارای بالاترین رتبه‌ها درسطح کشور هستند. همچنین پرورش دام و فرآورده‌هایی دامی نیز، از فعالیت‌های اصلی قوم گیلک میباشد. گیلانیان از روحیه شادابی و نشاط، برخوردار بوده و افرادی بسیار مهمان‌نواز می‌باشند.
بانوی گیلک
سکونتگاه قوم گیلان از اقوام ایران
گیلک‌ها در سواحل نواحی جنوب غربی دریای خزر، در استان گیلان زندگی می‌کنند. شما می‌توانید محل زندگی اقوام گیلک را، در نواحی جلگه‌ای استان گیلان مشاهده نمایید. همچنین شاهد زندگی طایفه‌ای از گیلانی‌ها، به نام گالش‌ها هستید که پراکندگی آنها در بخش‌های کوهستانی و کوهپایه‌ای میباشد. مکان زندگی اقوام گیلک از بخش غربی تا رضوانشهر و اما از قسمت شرقی ناحیه تنکابن تا چالوس قرار دارد. درواقع تا حد کوه‌های تالش و مرز محل سکونت قوم تالش در ناحیه غربی گیلان، سکونتگاه اقوام گیلک میباشد.
اقوام ایرانی
قوم کرمانج از اقوام ایران
این قوم که به کرد شمال معروف است، به زبان کردی اما گویش کرمانجی صحبت می‌کنند. البته بدانید افراد در این قومیت، پیرو مذهب تشیع می‌باشند. همچنین به نظر می‌رسد قوم دلیر کرمانجی در زمان صفویان، وارد این سرزمین شدند و از طوایف کرد عثمانی هستند. راستی عروسی اقوام کرمانجی که درگذشته هفت شبانه‌روز طول می‌کشید، اما در حال حاضر این مراسم فقط در یک شبانه‌روز برگزار می‌شود. باید بدانید که نقش‌های زیبا و رنگ‌های هیجان‌انگیز نیز، می‌تواند نشانگر بنیاد و اساس فرهنگ و سنن قومی کرمانجی باشد.
حتی این مسئله، به‌خوبی در لباس‌های خوش آب و رنگ زنان این قوم نیز مشهود است. راستی از علایق بسیار در این قومیت پهلوان و غیور ایرانی می‌توانید، به کشتی با چوخه اشاره کنید که در خراسان نیز معروفیت دارد. باید بدانید که کردهای کرمانج، رنگ قرمز را نشانه‌ای مبنی بر خو بی و شادی می‌دانند.
پراکندگی اقوام کرمانج قومیت ایران
این شاخه از اقوام ایران را می‌بینید که در خراسان شمالی و شمال خراسان رضوی، سکنی گزیده‌اند. شاید بهتر باشد که بگوییم آنان در شهرهای قوچان، بجنورد، اسفراین، شیروان، مشهد، چناران و درگز با تمدنی هفت‌هزارساله مشاهده می‌شوند. همچنین در مانه و سملقان با جنگل‌های بی‌نظیر بلوط و آبشارهای زیبایش می‌توانیم، اقوام کرمانج را ببینیم. راستی می‌توانید در کلات، آشخانه، فاروج و باجگیران سرزمین شقایق‌ها نیز این قومیت ایرانی دریابید.
اما آنچه مشهود است، می‌توانید قوم کرمانج را بیشتر در روستاهای اطراف خراسان شمالی مشاهده کنید. البته قوم کرمانج از اقوام ایران، در آذربایجان غربی، رودبار استان گیلان و استان ایلام نیز ساکن هستند. همین‌طور در جنوب استان اردبیل و از جمله بخش‌های سیستان و بلوچستان نیز، از سکونتگاه این قوم میباشد.
قومیت مازنی از اقوام ایران
در ناحیه جنوب دریای خزر می‌توانید، به‌جای مانده نسلی از اقوام تبری را ببینید که به اقوام مازندرانی مشهور هستند. همان اقوام ایرانی که حتی قبل از آمدن آریائی‌ها، در این سرزمین زندگی می‌کردند و به زبان مازندرانی صحبت می‌کنند. همچنین بدانید که قوم مازنی، مسلمان و پیرو مذهب شیعه هستند. البته قوم مازنی با برخورداری و بهره از موهبت طبیعت سرسبز و باشکوه، به فعالیت کشاورزی، باغداری و دامپروری می‌پردازد.
اما بدانید یکی از جشن‌های بااهمیت و سنتی در مازندران، روز بزرگداشت آرش کمانگیر قهرمان مازنی است. این مراسم تیرماه سیزده، نامیده می‌شود و اغلب مصادف با ۲۶ آبان ماه هر سال در مازندران برگزار می‌شود. راستی یکی از الطاف بزرگ همراه سخا و بخشندگی طبیعت در وجود این اقوام ایرانی، برخورداری از روحیه مهمان‌نوازی قومیت مازنی میباشد. بنابراین شما افراد را، در مازندران بسیار خونگرم و همواره در تکریم از مهمان مشاهده می‌نمایید.
مکانهای زندگی قوم مازنی از اقوام ایرانی
بی‌شک تصور می‌کنید که مکان زندگی اقوام مازنی، فقط در استان مازندران است؟
اما باید بدانید که گرچه مقر اصلی قوم مازنی استان مازندران است، اما این قومیت در جاهای دیگری نیز زندگی می‌کند. البته می‌توانید این قومیت را، در مناطقی کوهستانی از استان مازندران مانند لاریجان، کلار، فریم و غیره ببینید. همچنین در نواحی نظیر ساری، آمل و سایر نقاط کم ارتفاع‌تر نیز این اقوام ایرانی را مشاهده می‌کنید. حتی ممکن است شاهد اقوام مازندرانی در استان‌هایی نظیر گلستان و سمنان نیز باشید.
همین‌طور این اقوام ایرانی را در نقاطی از استان گیلان و بخش‌هایی از استان اصفهان نیز، مشاهده می‌نمایید. تازه این قومیت ایرانی در استان تهران در منطقه قصران که شامل فشم، شمشک و غیره است نیز، دیده می‌شوند. راستی در ناحیه دماوند تهران، نظیر دماوند، بومهن، رودهن تا فیروزکوه ممکن است از این اقوام ایرانی نیز سراغ بگیرد.
شناختی از اقوام لک قومیت ایرانی
گرچه افراد قوم لک را مابین کرد و لر می‌دانند، اما کسانی نظیر ماری شیل یا لیدی شیل انگلیسی هستند که قومیت لک را قومی مستقل در کنار طایفه لر و نژاد کرد می‌دانند. اما باید بدانید که قوم لک، از اقوام ایرانی هستند که پیش از آمدن آریایی‌ها نیز در ایران سکونت داشتند. البته مطلع باشید که لک‌ها، با گویش لکی که یکی از انواع زبانهای کردی است، صحبت می‌کنند. راستی اقوام لک دارای دین اسلام و مذهب تشیع می‌باشند، ولی برخی از آنان پیرو آیین اهل حق (پارسان) هستند.
اما بدانید از یکی رسوم قومیت لک که نافه برانه، خوانده می‌شود. این مراسمی است که طی آن زمانی که ناف نوزاد دختر بریده می‌شود، او را برای یک پسر نامزد می‌کنند تا در ایام جوانی مراسم عقد آنان انجام پذیرد. همچنین اقوام ایرانی لک، از اندامی بلندقامت و قوی نیز برخوردار می‌باشند.
مشاهده قوم لک در هرکجای ایران
درواقع باید گفته شود این اقوام را بیشتر در غرب ایران می‌بینید. شما می‌توانید قوم لک را، در شرق و شمال غرب استان لرستان و شرق استان‌های ایلام و کرمانشاه مشاهده نمایید. همچنین این اقوام ایرانی را در غرب و جنوب استان همدان نیز می‌بینید. البته شهر کوهدشت و نورآباد با آب‌وهوای سرد و کوهستانی، از شهرهای استان لرستان محل اقامت لک‌ها میباشد. در استان لرستان محل زندگی قوم لک را در شهر الشتر که به داشتن چشمه‌های پرآب نیز معروف است، می‌بینید.
اما در استان کرمانشاه ناظر این اقوام ایرانی، در شهرهای هرسین، کنگاور و شهر صحنه نیز هستید. همین‌طور در استان همدان نیز، خبر از قومیت لک در نهاوند و تویسرکان بگیرید. راستی افراد قوم لک را در شهرهای چرداول، دره شهر و آبدانان استان ایلام نیز می‌بینید. این اقوام در کردستان، آذربایجان غربی و استان زنجان نیز دیده می‌شوند.
جمعیت فارسی‌زبانان بزرگ‌ترین‌ها در ایران
باید بدانید نژاد فارس که در هزاره دوم قبل از میلاد به فلات ایران آمدند، از طایفه و بازماندگان نژاد عیلامی و آریایی هستند. آنها این سرزمین را ایران، به معنای محل زندگی آریایی نامیدند که بعدها به پارس و سپس ایران شناخته شد. همچنین از این نژاد حکومت هخامنشیان و فرمانروایی ساسانیان، دیده می‌شود. البته نژاد فارس به زبان رسمی ملت ایران، یعنی زبان فارسی تکلم می‌کند و دارای مذهب تشیع میباشد.
درواقع فارسی‌زبانان را، باید تلفیقی از قومیت‌های مختلف در ایران محسوب نمود. همچنین از آداب‌ورسوم فارسی‌زبانان شهر تهران می‌توانید، به نذری دادن آنان اشاره کنید. شاید بهتر باشد که از نذر سفره حضرت رقیه ( س) و آجیل مشگل‌گشا نیز، سخن گفت. همچنین به ورزش سنتی زورخانه، در تهران اشاره کرد. اما سنت پسندیده گل‌ریزان که جمع‌آوری کمک برای ورزشکاران باسابقه که در تنگنای مادی قرار می‌گیرند، نیز در زورخانه دیده می‌شود.
پراکندگی و جغرافیای زندگی نژاد فارس از اقوام ایران
شما می‌توانید پراکندگی این بزرگترین نژاد ایران‌زمین، را در سراسر این سرزمین مشاهده کنید. اما بدانید که فارس‌ها بیشتر، در مناطق شهری مانند تهران زندگی می‌کنند. البته فارس زبانان را، در مشهد و اصفهان شهر آثار باستانی و معماری‌های ارزشمند تاریخی نیز مشاهده می‌کنید. همچنین جمعیت بزرگ فارس را، در شهر کویری و بادگیرهای یزد و همین‌طور شهر شیراز در استان فارس نیز ببینید.
دریچه‌ای به آسمان اقوام ایران‌زمین
اقوام ایرانی که به‌اختصار آنان را برشمردیم و همچنین قومیت‌های دیگر، ستاره‌های درخشان آسمان ایران هستند. ستاره‌هایی که با چشمک زدن متوالی خود، شبهای ایران را پرنور و درخشنده می‌سازند. پس بیایید همدل باشیم. سپس بااحساس افتخار اجازه دهیم که در گلستان ایران، همه قومیت ایرانی که هر یک به‌سان گلی خوش آب و رنگ هستند، عطر خود را پراکنده سازند. آنگاه با نسیمی که رایحه خوش آنان را به مشام ما می‌رساند، از شور و شعف سرمست گردیم.
باید برای سرسبزی درخت قدرتمند و قوی ایران تلاش کنیم، زیرا همگی ما ایرانی‌تباریم. بنابراین باید پرچم یکرنگی و صداقت را، در سرزمین اقوام ایرانی به اهتزاز درآوریم تا ایران ما همچنان یکپارچه و متحد بماند.
اقوام ایرانی
عکس‌های این مطلب را جناب آقای حسن مقیمی عزیز ثبت نموده‌اند.
عروسی قوم قشقایی در کنار نمایش سنت کهن ایل قشقایی از اقوام ایران، دنیایی از نشاط را به همراه دارد. در ادامه به رقص و معرفی کامل مراسم عروسی قشقایی ها می‌پردازیم.
کوچ قوم بختیاری بیانگر آداب و رسوم و شیوه زندگی باستانی عشایر ایران و اقوام بختیاری میباشد. در ادامه به ،مسیرها و معرفی کامل آئیین کوچ قوم بختیاری می‌پردازیم.
مراسم عروسی در قوم بختیاری، نمونه‌ای زیبا و بی‌آلایش از یگانگی جان‌ها و اشتراک روح زندگی است. حتی مراسم عروسی در اقوام بختیاری، در قلب طبیعت انجام می‌پذیرد تا تعهد آیین با تقدس طبیعت در هم بیامیزد. آنجا که دل قوای تازه Weiterlesen
ایل عرب جرقویه جمعیتی از عشایر و اقوام ایران در بخش جرقویه جنوب شرقی استان اصفهان زندگی می‌کنند. در ادامه به تاریخچه و معرفی عشایر عرب جرقویه می‌پردازیم.
قوم ترکمن از اقوام ایران را بیشتر در سرزمین دشت‌های سرسبز ترکمن صحرا، واقع در شمال شرقی ایران مشاهده می‌نمایید. همان‌جایی که کوهستان‌های مرتفع، رودهای پرآب و جلگه مملو از لطافت ترکمن‌صحرا، منزلگه هیجان‌انگیز قوم ترکمن را می‌سازد. اما این بار با Weiterlesen
قوم قشقایی را بیشتر در استان فارس، واقع در جنوب غربی ایران و دامنه‌های پوشیده از زیباترین مناظر رشته کوه زاگرس می‌بینید. آنگاه سرمستی و انبساط خاطر این ایل، شما را هم به دیار خوشی رهسپار می‌سازد. زندگی ساده و دور از Weiterlesen
