رودهای ایران سرمنشا حیات در سرتاسر کشور هستند. در معنای لغوی، رود به جریانی از آب گفته میشود، که از به هم پیوستن آب چند چشمه در دره‌های کوهستانی جاری میشود. تا در نهایت به دریا، دریاچه و یا دشت ریخته میشود. به بستر مسیر رود، رودخانه گفته میشود. که در عامیانه رود و رودخانه با هم اشتباه گرفته و هر دو به یک معنی بکار می‌رود. در این بخش به معرفی رودخانه های ایران (رودهای ایران) بطور مفصل می‌پردازیم.
سرچشمه رودهای ایران
کشور ایران با توجه به قرار گرفتن در منطقه گرم و خشک، اما رودخانه های ایران پرصلابت و جاری هستند، اگر ما به جان آنها نیفتیم… رشته کوه البرز و رشته کوه زاگرس منشا و سرچشمه بسیاری از رود های ایران اند. رشته کوه‌های ایران مانند سپر و عامل رزق و روزی بارش ایران هستند و رودهای ایران را تغذیه می‌کنند.
اغلب رودهای دائمی و پرآب ایران از کجا سرچشمه می گیرند؟
در واقع جواب این سوال خیلی کلی است. اما اگر سعی در جواب دادن به این سوال بصورت خلاصه را داشته باشیم. اغلب رودهای دائمی ایران از کوه های البرز و زاگرس سرچشمه می‌گیرند.
تقسیم بندی رودهای ایران
رودهای ایران از نظر مقدار آب ومدت زمانی که آب در آنها جاریست، به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند: رودهای فصلی و رودهای دائمی.
چرا بیشتر رودهای ایران فصلی و موقتی هستند
در ایران با توجه به دشت بودن و موقعیت جغرافیایی از بارش کم سالانه برخوردار است. به همین خاطر است، که از دیرباز در فرهنگ کشور آب و باغ نقش مهمی داشته اند و نیاکان ما به حفر و ایجاد قنات روی آورده بودند. حال با توجه به دشت بودن و گرم بودن سطح وسیعی از کشور، تعداد رودها و رودخانه های پرآب و دائمی نسبت به وسعت کم است. و بیشتر رودخانه ها فصلی و موقت هستند. یعنی در هنگام تابستان و با شروع فصل گرما به سمت خشک شدن می‌روند. حال خیلی از رودها هم به دلیل جریان داشتن در سطح کویر و شوره زار، شور می‌شوند و قابل استفاده نیستند.
بطور خلاصه که بخش وسیعی از ایران در ناحیه خشک و نیمه خشک قرار گرفته و رودخانه ها در تابستان خشک می شوند. این موضوع را در گردشگری و بازدید از رودها و آبشارهای ایران در فصل های مختلف بایست لحاظ نمود.
رودهای ایران چه ویژگی هایی دارند
پهنه جغرافیایی که در ایران وجود دارد به همراه توپوگرافی هر منطقه، سبب بوجود آمدن آب و هوایی مختلف در این کشور شده است. میزان بارش و روند و رفتار بارشی هر منطقه از ایران به شدت تحت تاثیر جغرافیای آن منطقه است. رودها و رودخانه‌ها در ایران زایده میزان بارندگی‌های جوی است که رخ می‌دهد. بارش‌های جوی بعد از نزول، در صورت داشتن حجم بالا به صورت جوی یا روان آب در سطح زمین به حرکت در می‌آیند.
منبع تغذیه رودها تنها باران و روان آب حاصل از آن نیست. برخی از رودخانه‌ها از چشمه‌ها و ذوب برف‌ها سرچشمه می‌گیرند. تنوع اقلیم و توپوگرافی در ایران سبب شده است که ما هر دو منبع تغذیه‌ای را در ایران داشته باشیم.
رودخانه‌ها تنها و تنها به رودهای سطح زمین محدود نمی‌شوند. در زیر پوسته زمین نیز بنا به سازندها و نوع خاک‌ها، رودهای زیرزمینی نیز داریم. و در زیر سطح خاک، آبهایی نفوذ کرده اند با کمک شیب و تفاوت ارتفاعی در جریان اند. در برخی از قسمت‌ها این رودها در اثر بریدگی‌های موجود در پوسته زمین به سطح می‌‌رسند.
ارس مهمترین و پر آب‌ترین رود دائمی شمال کشور ایران است، که از کوه‌های ترکیه منشا می‌گیرد. این رود از رودخانه های ایران نقشی در جغرافیا و تاریخ این سرزمین نیز دارد. و نوار مرزی ایران و جمهوری آذربایجان را می‌پیماید و به دریای خرز می‌ریزد.
جاجرود رودخانه‌ای در شمال استان تهران است، که رودخانه دائمی و مهمترین رود استان بشمار می‌رود. که از کوه‌های کلون بستگ و خرسنگ از ارتفاعات رشته کوه البرز سرچشمه می‌گیرد.
رود کارون یکی از معروف‌ترین رودهای ایران است. کارون رودخانه ایست، که از کوه زرد کوه که از ارتفاعات زاگرس است، سرچشمه می‌گیرد و به خلیج فارس می‌ریزد. رودخانه‌ای که دورانی در آن کشتی‌رانی انجام می‌گرفته است.
کارون از معروف و مهمترین رودخانه های ایران است. در پست مختص به رود کارون می‌توانید عکس‌های بیشتر، اطلاعات کامل و مفصلی را راجع به رودخانه مهم ایران بخوانید. برای دیدن پست رودخانه کارون اینجا را کلیک(لمس) نمایید.
رودخانه باهوکلات
باهوکلات رودی پر آب است، که در سیستان و بلوچستان که از کوه پیر آباد، جنوب شرقی ایرانشهر سرچشمه می‌گیرد و در نهایت به خلیج گواتر در دریای عمان می‌ریزد.
زنده رود، زندک رود، زین رود و زرن رود یا زاینده رود از دامنه‌های زردکوه بختیاری سرچشمه می‌گیرد و در نهایت به باتلاق گاوخونی می‌ریزد.که متاسفانه با بی مهری مسئولین شده است، رودخانه موقت!!!!
زاینده رود
رودخانه زرینه رود
جغاتو یا رودخانه زرینه رود، یکی از طولانی‌ترین رودخانه‌های آذربایجان غربی ست، که از کوه‌های چهل چشمه کردستان سرچشمه گرفته و به دریاچه ارومیه می‌ریزد.
رودخانه کرج
یکی از پرآب ترین رودخانه‌های دامنه البرز، رودخانه کرج است، که از خرسنگ کوه سرچشمه گرفته و به دریاچه نمک قم می‌ریزد.
در استان گیلان رودهای زیادی جاریست، که طولانی‌ترین آن رود سفید رود است که از کوه چهل چشمه استان کردستان منشا گرفته و به دریای خزر می‌ریزد.
رود سپیدرود
در پست مختص به آن به بررسی، معرفی، تاریخچه تاثیرات آن بر فرهنگ، اقتصاد، اثرات زیست محیطی و آلودگی، جاذبه‌های اطراف و اطلاعات بیشتری راجع به رودخانه سپید رود پرداختیم.
رودخانه تجن
مازندران دارای رودخانه دائمی ست، که از کوه‌های داراب کوه و سرکوه که از ارتفاعات البرز هستند، سرچشمه می‌گیرد به نام رودخانه تجن که غایت این رود به دریای خزر می‌ریزد.
رودخانه سیروان کرمانشاه را می‌توان یکی از طولانی‌ترین رودخانه های ایران نامید. این رودخانه در بین رودخانه‌های ایران در جایگاه پنجم ازنظر پرآبی قرار دارد. این رودخانه در مسیر از استانهای کرمانشاه و کردستان عبور می‌کند و در نهایت به کشور عراق می‌رود.
رود سیروان
در پستی جداگانه به معرفی، مسیردسترسی، اکوسیستم و راهنمای کامل آن پرداخته‌ایم.
یکی از رودخانه‌های مشهور مرزی ایران، رود اترک است که از بلندی‌های هزار مسجد در شمال قوچان سرچشمه گرفته و در نهایت به دریای خزر سرازیر میشود.
رودخانه اترک
رودخانه کر
کر رودخانه ایست در استان فارس و در شهرستان اقلید که از ارتفاعات کوه سفید و ده بید سرچشمه گرفته و به دریاچه بختگان می‌ریزد.
رودخانه تلخه رود
آجی چای یا تلخه رود یکی از اصلی‌تری و مهمترین رودهای استان آذربایجان شرقی ست این رودخانه با سرچشمه گرفتن از کوه‌های سبلان و قوشه داغ، به عنوان بزرگترین رودخانه به دریاچه ارومیه می‌ریزد.
رودخانه قزل اوزن یکی از رودهای ایران است، که در غرب ایران جاری ست. این رودخانه که در دسته رودهای دایمی ایران تقسیم بندی میشود، یکی از پرآب ترین رودخانه های ایران است.
رود قزل اوزن زیبا
رودخانه حبله رود
در شهرستان فیروزکوه و گرمسار، رودخانه دائمی ست که از کوه‌های البرز و شهمیرزاد سرچشمه گرفته و در نهایت به دشت کویر می‌ریزد.
رودخانه سیمینه رود
سیمینه رود یا تاتائو که در استان آذربایجان غربی و در شهرستان‌های تکاب و میاندوآب جاریست. این رودخانه از کوهستان‌های سقز و بلندی‌های بانه سرچشمه گرفته در نهایت به سفیدرود می‌ریزد.
همینطور رود زاب کوچک، یکی دیگر از رودهای ایران است که در غرب ایران جاری ست. در نواحی اطراف رود زاب در ایران و عراق مردمانی از قوم کرد ساکن هستند. در نهایت این رودخانه به کشور عراق می‌رود.
رود زاب کوچک
جراحی
یازدهمین رود طولانی ایران که از کوه‌های راه باریک و سفید سرچشمه گرفته و در استانهای کهکیلویه و بویراحمد و خوزستان جریان دارد، رود جراحی ست که در نهایت به آب‌های نیلگون خلیج فارس می‌ریزد.
یکی دیگر از رودخانه‌های دائمی ایران، رودخانه شهرچای ارومیه است. این رودخانه پر آب که از ارتفاعات کوه‌های کان کبوتر در کردستان و کوه مرزی شهیدان سرچشمه می‌گیرد. این رود پس از گذشتن از شهر ارومیه و گذراندن مسیری نه چندان پر پیچ و خم به دریاچه ارومیه می‌ریزد. در پست مختص به آن به توصیف، عکس، منشا، آب و هوا، لوکیشن رود شهر چای ارومیه پرداخته ایم.
این رودخانه در نزدیکی شهر ارومیه در استان آذربایجان غربی است. و در انتها به دریاچه ارومیه می‌ریزد.
رودخانه باراندوز چای
رودخانه‌های فصلی ایران
بسیاری از رودخانه‌های مرکز ایران در دسته رودخانه‌های فصلی قرار می‌گیرند، بدین معنا که در فصول پرباران مملو از اب بوده و جاری هستند و در فصول کم بارش جریانی از آنها نمی‌توان دید.
رودخانه هیرمند
این رودخانه از کوه بابا که از ارتفاعات کوه‌های هندوکش سرچشمه می‌گیرد و به استان سیستان سرازیر شده و در نهایت به دریاچه هامون می‌ریزد.
هندیجان
زهره رود یا هندیجان که از کوه‌های کنه کوه در نزدیکی استان فارس سرچشمه گرفته و در نهایت به خلیج فارس می‌ریزد.
رودخانه قم رود
قم رود که از ارتفاعات الیگودرز و کوه‌های گلپایگان سرچشمه می‌گیرد و در انتها به هامون ختم میشود.
ویژگی رود های ایران
بنا بر نوع منبع تغذیه و مدت زمان جاری بودن و یا آبدهی هر رود، به دو دسته، رودهای دایمی و رودهای فصلی تقسیم می‌شوند. این خود یکی از ویژگی‌های رودهای ایران است. برخی از رودهای ایران تنها در فصول خاص و پر بارش و با توجه به حجم بارش، در سطح زمین بوجود می‌آیند. این دسته از رودها را فصلی یا موقت می‌گویند. طول عمر آنها کوتاه است و به طول زمان و فصل بارش بستگی دارد.
برخی از رودها که مهمترین رودخانه‌های ایران و رگ‌های حیات نیز تلقی می‌شوند. آنها در طول کل سال زنده و پویا هستند، منبع تغذیه آنها علاوه بر نزولات جوی، چشمه‌ها و آب برف‌های موجود بر روی کوه‌ها ست. میزان آبدهی و دبی این رودخانه‌ها در طول سال متفاوت است اما خشکی و قطعی دایمی ندارند، مگر در سال‌های خشکسالی متوالی و پایین رفتن سطح آب‌های زیرزمینی.
رودخانه بنگره از رودخانه‌هاي شور شهرستان لارستان در استان فارس است. در ادامه به موقعیت رودخانه بنگره علی آباد، دیدنی های لار و عکس رودخانه بنگره می‌پردازیم.
رودخانه صفارود، یکی از حوضه‌های آبخیز در روستای جواهرده شهر رامسر است. رود صفارود جواهرده رامسر در جواهرده با ایجاد آبشار و پارک جنگلی زیبایی خاصی دارد.
رودخانه ماربر از رودخانه‌هاي دائمی ایران در سمیرم استان اصفهان است. كه حوزه آبريز آن خلیج فارس و درياي عمان است. در مقاله بالا به معرفی و مشخصات رود ماربر، مشخصات رود ماربر، جهت مسیر پیمایش رودخانه ماربر، اهميت رود ماربر براي شهرستان سميرم، جاهای دیدنی سمیرم در حاشیه رودخانه ماربر و ريشه‌يابي نام رودخانه ماربر پرداختیم.
رود زاینده رود یا زنده رود از مهمترین و بزرگترین رودخانه های ایران است. این رود از ارتفاعات زاگرس مرکزی سرچشمه می‌گیرد. در ادامه این مطلب نخست به معرفی رودخانه زاینده رود و تالاب گاوخونی می‌پردازیم. سپس از اهمیت زنده رود بر Weiterlesen
رودخانه شاهرود از رودخانه های ایران یکی از مهمترین رودخانه‌های استان قزوین و شمال ایران است، که از اتصال دو سر شاخه اصلی الموت رود و طالقان رود تشکیل شده است. در این محتوا سعی شده است به منشا و شاخه‌های این Weiterlesen
رود زاب کوچک، یکی دیگر از رودهای ایران است که در غرب ایران جاری ست. در نواحی اطراف رود زاب در ایران و عراق مردمانی از قوم کرد ساکن هستند. در معرفی این رودخانه شاید به معنی زاب نیز توجه داشته باشید Weiterlesen
رودخانه قزل اوزن یکی از رودهای ایران است، که در غرب ایران جاری ست. این رودخانه که در دسته رودهای دایمی ایران تقسیم بندی میشود، یکی از پرآب ترین رودخانه های ایران است. در ادامه متن به توصیف رودخانه قزل اوزن، وضعیت Weiterlesen
