غار خربس جزیره قشم

غار خربس قشم یکی از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی زیبا و رازآلود جزیره قشم، در استان هرمزگان می‌باشد. این غار به گفته باستان شناسان، مربوط به هزاران سال پیش و حکومت مادها ست. این غار مثل دیگر غارهای ایران و جهان توسط پدیده زمین شناختی خاصی شکل گرفته است. با گذر زمان بومیان این منطقه دالان‌ها و حفره‌هایی در آن ایجاد کردند که به همدیگر مرتبط می‌شوند. در ادامه به معرفی تاریخچه و ویژگی‌های این جاذبه، معرفی غارهای دیدنی جزیره قشم، از جمله غار نمکدان قشم و غار صدفی قشم و دیگر دینی‌های قشم می‌پردازیم.

غار خربس قشم

یکی از جاذبه‌های طبیعی در کشور ما که در اثر مجموع پدیده‌ها زمین شناختی ایجاد شده است، غارها می‌باشند. غارها یکی از پرطرفدارترین جاذبه‌های طبیعی هستند که در جای جای ایران نمونه‌هایی از آن‌ها را مشاهده می‌کنیم. جزیره قشم در استان هرمزگان نیز در دل خود غارهای بسیاری دارد که هر کدام از آن‌ها زیبایی خاص خود را دارند. از جمله معرو‌ف‌ترین این غارها، غار خربس قشم می‌باشد. این غار فرآیند تشکیل پیچیده‌ای داشته است. غار خربس در اثر تخلیه‌ی ماسه‌ها از حفره سنگ‌ها در اثر گرداب ایجاد شده و با فروکش آب از زیر دریا بیرون آمده است. به طور کلی غار خربس به همراه کوه‌ها و جزیره قشم، حاصل چین خوردگی‌های زاگرس به سمت جنوب می‌باشد. برخی از بومیان به این غار، غار “خربز” نیز می‌گویند.

همانطور که در عکس غار خربس مشاهده می‌کنید، غار به نوعی جزء ارتفاعات قشم است. این غار در 15 کیلومتری جزیره قشم و در سمت راست جاده دسترسی قشم به روستای خربس و روستای رمچاه قرار دارد. در گذشته‌های بسیار دور، بومیان منطقه برای کاربردهای مختلفی در داخل این غار حفره‌ها و کنده کاری‌هایی را ایجاد کردند. هدف از ایجاد این کنده کاری‌ها و حفر دالان‌ها، در ادوار گوناگون، متفاوت بوده است. غار خربس با همتایان خود در دیگر شهرهای ایران، شباهت‎‌های زیادی دارد. از جمله می‌توان شباهت‌های این غار را با “کلات خوروج” در ارتفاعات بوشهر که در واقع یک آرامگاه صخره‌ای است، مثال زد. همچنین این غار از لحاظ شکل سازه‌ای با دخمه‌های شهرهای اهواز، شوشتر، آذربایجان، کردستان، لرستان و بوشهر، شباهت می‌دهد و در دوره‌ای کاربردهای یکسانی داشته است.

غاری در قشم

این غار در ارتفاع 20 تا 30 متری کوهی قرار دارد که رو به ‎روی بخش جنوبی ساحل قشم است. این غار از بیرون دارای 4 دهانه می‌باشد که با استفاده از کنده کاری‌های بشر در گذشته با راهروهای باریکی به همدیگر راه پیدا ‌کردند. ابعاد دهلیزها و دالان‌های غار خربس قشم نزدیک به 4 و نیم در 5 متر می‌باشند. یک تالار با مساحت 25 متر مربعی نیز در دل غار خربس قشم قرار دارد. معماری غار خربس قشم به نوع معماری صخره‌ای می‌باشد که اطراف آن را صخره‌های مرجانی احاطه کرده‌اند. در داخل غار و درون دهلیزها و اتاقک‌های این غار نیز چشمه‌هایی قرار گرفته است.

ورودی غارهای خربس قشم

ورودی غار خربس دارای 9 روزنه بوده و در بخش‌های آن قسمت‌هایی شبیه به طاقچه درست شده است. برای قرار گرفتن روشنایی‌هایی آنها را تعبیه کردند که نمای زیبایی را به این غار می‌داد. در سال‌های معاصر یک برکه در پایین ورودی غار درست شده است. که آب باران را به ویژه در فصل‌های پر بارش نگهداری می‌کند. این برکه در فصل‌های پر بارش، پر آب است. از دیگر اقداماتی که در سال‌های اخیر در غار خربس قشم انجام شده است. می‌توان به سنگ تراشه‌های هنرمندان در بخش‌هایی از غار اشاره کرد. این سنگ تراشه‌ها متناسب با سبک‌های معماری و تاریخی غار، حکاکی شده‌اند. این حکاکی‌ها متناسب با هویت این غار می‌باشند تا ویژگی‌های آن دوران را برای بازدید کنندگان تداعی شود.

به گفته مردم محلی روستای خربس، در بالای این غار، یک جفت عقاب نر و ماده ماهیخوار لانه کرده‌اند که از گونه‌های کمیاب و نادر می‌باشند. این عقاب‌ها در بالای این غار تخمگذاری می‌کنند. در دل غار خربس قشم نیز گونه‌ای از خفاش‌های کمیاب به نام خفاش‌های دم موشی وجود دارند. که از گونه‌ها در حال انقراض می‌باشند. با این حال غار خربس قشم، زیستگاه امنی برای آنها می‌باشد و خطری آن‌ها را تهدید نمی‌کند.

تاریخچه غار خربس قشم

همانطور که گفته شد، غار خربس، در اثر پدیده‌ی زمین شناختی و خروج از دل آب ایجاد شده است. اما دالان‌ها و اتاقک‌ها و پلکان این غار توسط دست بشر شکل گرفته است. نظریه‌ها در رابطه با کاربردها و استفاده‌هایی که از این غار و دالان‌هایش می‌شده، متفاوت است. به طور کلی قدمت این غار بسیار زیاد است و شاید مربوط به چند میلیون سال پیش باشد، اما از زمان حکومت مادها هویت پیدا کرده است.

برخی باستان شناسان معتقدند در زمان حکومت مادها، غار خربس، یک مکان مذهبی بوده است. یعنی در آن زمان این غار محل عبادت پیروان آیین “میترائیسم” یا آیین “مهرپرستی” بوده است. برخی نیز این غار را محل عبادت الهه “آناهیتا (خدای آب)” می‎دانند. در رابطه با تالار بزرگ 25 متری غار خربس قشم نیز، نظر کارشناسان بر آن است که این تالار محل برگزاری مراسمات مهم و به ویژه یادبودهایی برای مردگان بوده است. دیگر کارشناسان عقیده دارند. بعدها که مردمان این منطقه به دین زرتشت گرویدند. از تالار غار خربس به عنوان محلی برای نگهداری استخوان‌های مردگان یا همان “استوادان” استفاده می‌کردند.

بر اساس یکی از نظریه‌هایی که بیشتر به واقعیت نزدیک‌تر است، غار خربس یک پناهگاه امن برای مردم این منطقه بوده است. آن برای فرار و امنیت داشتن از حمله و غارت دزدان دریایی، این حفره‌ها و دالان‌ها را حفر کرده بودند. آن مردم در صورت امکان وقوع حمله، مواد غذایی و سنگ‌هایی جمع آوری می‌کردند. این کار باعث می‌شد در صورت حمله و شرایط سخت، زنان و کودکان و افراد سالمند، بیشتر دوام بیاورند. کسانی‌که در غار می‌ماندند، با استفاده از آن سنگ‌ها از خود دفاع می‌کردند و افراد جوان نیز به صورت مستقیم با دزدان وارد حمله می‌شدند.

 بازدید از غار خربس قشم

برای بازدید از غار خربس، می‌توانید همه روزه از ساعت 6 صبح تا 8 شب با پرداخت ورودیه مختصری مراجعه نمایید. متاسفانه این غار به دلیل داشتن پله‌های زیاد برای بازدید سالمندان و افراد کم توان مناسب سازی نشده است.

غارهای دیدنی قشم

جزیره قشم به عنوان ادامه چین خوردگی‌های رشته کوه زاگرس به سمت جنوب کشور، محل رخدادهای زمین شناسی طبیعی زیادی در سال‌ها پیش بوده است. غارهای متعددی در آن ایجاد شده‌اند. از جمله این غارهای دیدنی، علاوه‌بر غار خربس قشم که به طور کامل به معرفی آن پرداخته‌ایم. غارهای دیگری به نام غار نمکدان قشم و غار صدفی قشم نیز وجود دارند. در ادامه به معرفی این دو غار می‎پردازیم.

غار صدفی قشم

غار صدفی قشم، یکی از زیباترین غارهای دیدنی جزیره قشم می‎باشد. هر ساله گردشگران زیادی برای دیدن صدف‌ها و فسیل‌های باقی مانده و زیبا از سخت پوستان این جزیره، به غار صدفی قشم می‌روند.

غار نمکدان قشم

یکی دیگر از دیدنی‌های استان هرمزگان در جزیره قشم، غار نمکدان می‌باشد. غار نمکدان قشم در حدود 90 کیلومتری جنوب غربی این جزیره بزرگ قرار دارد که از سطح دریا حدود 237 متر فاصله دارد. این غار به طولانی‌ترین غار نمکی جهان شهرت دارد. درواقع این امر طبق بررسی‌هایی که توسط زمین شناسان دانشگاه شیراز و زمین شناسانی از کشور چک بر روی این غار انجام شد. به طولانی بودن آن تا عمق 6400 متر پی بردند. این محققان به بررسی 6000 متر از این غار پرداختند. در این بررسی سن نمک‌های غار نمکدان تا حدود 570 میلیون سال پیش تخمین زده شد. یعنی زمانی که زمین در دوره کامبرین خود به سر می‌برده است.

از نمک‌های این غار به عنوان نمک‌ها دارویی استفاده می‌شود که به دلیل داشتن ترکیبات منیزیومی در داخل آن‌ها، خاصیت بسیار زیادی دارا است. با گذشت زمان در اثر رسوب‌های نمکی حاصل از چشمه‌های آب نمک که در بالا و پایین غار نمکدان قشم در جریان هستند، گنبدهای نمکی و قندیل‌های زیبایی تشکیل شده‌اند. هنگامی که وارد غار نمکی می‌شوید، جاری شدن آب را در کف آن مشاهده می‎نمایید. این جوی جو آرامی را در محیط این غار ایجاد کرده است. گنبد نمکی این غار تنها گنبد نمکی است که در جزیره قشم شاهد آن هستیم. قطر دایره‌های این گنبد 6/5 در 7 متر است و دارای دیوار‌هایی با شیب بسیار زیاد می‌باشند؛ حالت توپوگرافی این گنبدهای نمکی نامتقارن است. در قسمت‌های جنوبی آن‌ها نیز تعدادی غار نمکی دیگر با ارتفاع 20 متری وجود دارند.

دیدنی های قشم

علاوه‌بر غار خربس قشم و غارهای نمکدان و صدفی، این جزیره دارای آثار طبیعی و تاریخی متعدد و زیبایی است. که همه ساله، گردشگران زیادی را به ویژه در فصول زمستان، پاییز و اوایل بهار، به سوی این جزیره می‌کشاند. از جمله مهمترین این آثار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

جنگل های حرا قشم

این جنگل‌های خاص از جاذبه‌های مشهور دنیا و از پدیده‌های نادر طبیعی می‎باشد. دلیل خاص و متفاوت بودن این جنگل‌ها به زیر آب رفتن تمام آن و سپس از آب بیرون آمدن از زیر آب در برخی از ساعات روز می‌باشد.

دره ستارگان جزیره قشم

این جاذبه یکی از شگفتی‌های طبیعی زیبا در استان هرمزگان و در جزیره قشم با قدمت بیش از 2 میلیون سال پیش است. دره ستارگان یکی از پربازدیدترین مکان‌های گردشگری قشم به ویژه در شب است.

ژئوپارک قشم

این پارک دیدنی اولین ژئوپارک خاورمیانه است که به دلیل داشتن ویژگی‌های نادر و طبیعی، نام آن در بین ژئوپارک‌های حفاظت شده توسط یونسکو قرار گرفته است. با رفتن به ژئوپارک قشم شاهد شگفتی‌های زیبای طبیعی خواهید بود.

از دیگر جاذبه‌های گردشگری جزیره قشم که با رفتن به این جزیره‌ی سراسر زیبایی باید از آنها دیدن کنید. جزیره ناز، تنگه چاه‌کوه، قلعه پرتغالی های قشم، بام قشم، پارک کروکودیل‌های قشم، آکواریوم پروانه طلایی یا همان آکواریوم مشهور قشم می‌باشند.

جاهای دیدنی قشم

با توجه به وسعت این جزیره دیدنی های قشم کم نیستند. در هر گوشه از ساحل و گوشه گوشه روستاها شما میتوانید جاهای دیدنی قشم را مشاهده کنید. با این حال می‌توان از دیدنی های قشم به قلعه پرتغالی های قشم، دره ستارگان، جنگل حرای قشم، تنگه چاهکوه، پارک کروکدیل های قشم، غار نمکدان قشم، روستا و بندر لافت، دره قاضی، قبرستان سربازان پرتغالی قشم و چاه های تلا لافت اشاره کرد.

آب و هوای جزیره قشم

جزیره قشم، سرتاسر زیبایی و پدیده های طبیعی و تاریخی بسیاری ست. جای جای این جزیره جنوبی ایران، پر از جاذبه های گردشگری و دیدنی های بسیاری ست. برای بازدید از این جزیره دیدنی و زیبا، دانستن شرایط جوی و شرایط اسکان یکی از مهم‌ترین نکات سفر است.

در این بخش برای راحتی گردشگرانی که به این جزیره سفر کرده اند، آب و هوای و شرایط جوی قشم آورده شده است. با مراجعه به این بخش می‌توانید از شرایط جوی این جزیره در هر روز آگاه شوید.

قشم آب و هوا

لوکیشن دقیق غار خربس

زمانی که به جزیره زیبای قشم سفر می‌کنید، با این موضوع که جاذبه‌های این جزیره بسیار پراکنده اند، خواهید رسید. برای اینکه بتوانید در سفر در ایران و جزیره قشم بتوانید تمام جاذبه های قشم را ببینید، داشتن لوکیشن و آدرس یکی از نیازهای مهم است. در این بخش لوکیشن دقیق غار خربس آورده شده است. با مراجعه به این بخش و با کمک نرم افزار گوگل مپ و یا هر نرم افزار نقشه‌خوانی دیگر می‌توانید به سادگی تا رسیدن به این غار را مسیریابی کنید.

اگر روش استفاده از گوگل مپ را نمی‌دانید، می‌توانید بر روی این لینک کلیک کرده تا شما را در روش استفاده از این نرم افزار یاری رساند.

بخشی از عکس‌های این مطلب را جناب آقای بابک معاون عزیز ثبت نموده‌اند.