مسجد وکیل کرمان

مسجد وکیل کرمان کجاست؟

بله درست شنیده‌اید، مسجد وکیل کرمان یکی از مساجد زیبای قاجاری است که در استان کرمان و در مجموعه وکیل شهر کرمان قرار دارد. مسجدی به همین نام هم در شیراز وجود دارد. مسجد وکیل شیراز در کنار بازار، حمام و آب‌انبار تاریخی وکیل شیراز شهرتی جهانی دارد. اما جای دارد از زیبایی‌های مسجد وکیل کرمان صحبت کنیم. مسجدی که آرایه‌های گچبری و آجرکاری بسیار زیبایی دارد. مسجد وکیل کرمان را کمتر کسی می‌شناسد اما اینجا جایی است که اهل هنر حتما یکی دوبار از آن بازدید می‌کنند. این مسجد در کنار بازار وکیل کرمان قرار دارد. این چیدمان سنتی در تمام بافت‌های قدیمی که در شهرهای قدیمی وجود دارد، دیده می‌شود. ورودی این مسجد از داخل بازار قدیمی وکیل کرمان است. با ما همراه باشید تا در مورد دلایل اهمیت این مسجد، تاریخچه، معماری، زیبایی‌ها، آدرس و اطلاعات ضروری برای بازدید بیشتر برایتان بگوییم.

مسجد وکیل کرمان

اگرچه بخش زیادی از مسجد در اثر زلزله‌ی بم تخریب شد. اما آنچه از مسجد برجای مانده است از سردر ورودی و تزیینات آجرکاری تا کاشی‌کاری فیروزه‌ای آن به راستی دیدنی است. در کنار اینها بازسازی‌هایی در دوره‌های اخیر بر روی مسجد زیبای وکیل انجام شد که آن را سرپا و باشکوه نگه داشته است. به این در مسجد بروید و از سردر زیبای آن، آرایه‌ها و ساختمان‌های تاریخی مجاور آن دیدن کنید. کرمان منطقه‌ای از ایران است که گفته می‌شود در طول دروان‌های مختلف، حاکم ظالم و رنگ ظلم و جنگ به خود ندیده است. اما جای تاسف است که بر اثر زلزله بم بخش‌های زیادی از بافت قدیمی و تاریخی این شهر را از دست دادیم.

چرا از مسجد وکیل کرمان بازدید کنیم؟

اینجا تنها یک مسجد قدیمی نیست. شما از یک مجموعه‌ی قاجاری دیدن خواهید کرد. دیدن طاق‌های بازار وکیل کرمان که بلند و آجری هستند و با ریتم بسیار زیبایی در طول راسته‌ها تکرار شده‌اند به راستی ارزشمند است. در کنار مسجد وکیل، ارگ، بازار قدیمی وکیل کرمان، کاروانسرا و حمام وکیل کرمان وجود دارند. همین ترکیب را در شهرهای دیگر مانند کاشان، یزد و شیراز می‌بینیم. گویی این چیدمان در کنار یکدیگر یک قانون و یک اصل در شهرسازی بوده است. اما هر کدام از اینها به طرز بسیار متفاوتی بسیار زیبا هستند. و این نقطه‌ی اعجاب معماری ایرانی است.

مجموعه وکیل کرمان

مسجد در قسمت‌های آغازین بازار وکیل است. گچبری‌های قاجاری را می‌توانید در دو سردر مسجد که یکی از داخل بازار است و دیگری از داخل کوچه ببینید. این مسجد به دستور حاکم وقت کرمان در زمان قاجاریان ساخته شده است، برای همین رد معماری این دوران را می‌توان در ساخت مسجد به خوبی دید. بازدید از این مسجد به دلایل زیر از اهمیت برخوردار است:

• این مسجد یکی از زیباترین آثار برجای مانده از دوران قاجار در کرمان است که تنها به خودش محدود نمی‌شود و در بافت مجموعه‌ای از آثار قرار دارد.
• مجموعه وکیل آثار برجای مانده از 20 سال حکومت پدر و فرزندی است که بر کرمان حکومت داشتند.
• در کنار بازدید از مسجد می‌توانید به بازدید از بازار وکیل، حمام وکیل و دیگر بخش‌های این بافت تاریخی غنی بروید.
• مجموعه وکیل با شماره 1011 به ثبت آثار ملی ایران درآمده است.
• در بدو ورود سردر بسیار زیبایی را خواهید دید که از آن گذر خواهید کرد در حالیکه تزئینات آن دیوانه‌کننده است. سپس به یکباره فرش زیر پای خود را که از سنگ منظمی است خواهید دید. و اطراف شما را دیوارها و ایوان‌های مسجد فرا گرفته در حالی که از کاشی‌های معرق بسیار زیبایی پوشانده شده‌اند.

تاریخچه‌ی مسجد وکیل کرمان

قدمت این مسجد به دوران قاجار برمی‌گردد. زمانی‌که محمد اسماعیل خان نوری وکیل الملک، حاکم کرمان بود. اسماعیل خان بر نظم و احداث بناهای شاخص شهری تاکید زیادی داشت. ساخت مجموعه وکیل توسط او در سال 1248 آغاز شد. البته بخش‌هایی از این مجموعه نیز بعدها توسط فرزند اسماعیل خان که مرتضی قلی خان وکیل الملک ثانی نام داشت اضافه شد. اما در هر دو دوره بر ایجاد نظم شهری و حفاظت از آثار ساخته شده اهتمام زیادی ورزیده شد. کما اینکه امروزه می‌توان از این مجموعه فاخر و دیدنی از نزدیک بازدید کرد.

معماری مسجد وکیل کرمان

معماری مسجد زیبای وکیل مانند دیگر جاذبه‌های تاریخی در این استان، معماری درونگراست. این درونگرایی از آب و هوا و وضعیت اقلیمی منطقه ناشی شده است. تاریخ ساخت و پایه‌ریزی آن به بین سالهای 1248 تا 1277 هجری قمری برمی‌گردد. پلان مسجد به خوبی نشان می‌دهد که نقش حیاط مرکزی به عنوان صحن مسجد بسیار بارز بوده است. برای وارد شدن به این مسجد باید از سردر بسیار زیبایی عبور کنید. مسجد در پلان به شکل مستطیل است. ایوان و شبستان ستوندار مسجد از زیباترین بخش‌های آن بوده‌اند. معماری کویری در مسجد مشهود است. قرم تکرار شده‌ی قاب‌ها و طاق‌ها، به کار بردن رنگ خاک و مصالح بوم‌آورد برای ساخت و ساز و استفاده از کاشی‌های آبی‌رنگ از خصوصیت بارز این معماری است. پس در بازدیدهای خود از مسجد وکیل به دنبال این نشانه‌ها و عناصر باشید.

تعداد 40 ستون در شبستان‌های مسجد وکیل قرار دارد و ساخت آن را از مسجد وکیل شیراز الهام گرفته‌اند. معماری مسجدهای تاریخی به این دلیل در بافت بازار قرار دارد که همواره نیاز به بودن در مسجد احساس می‌شده است. همجواری مسجد و بازار یکپارچگی اجتماعی و اخلاقی خاصی را ایجاد می‌کند که تاثیرات آن را در دوره‌های مختلف سنجیده‌اند. در گذشته بر این باور بودند که مساجد به کار کسبه‌ی بازار رونق می‌دهد و کسبه به راحتی می‌توانند برای انجام فرایض دینی خود به مسجد بروند.

در کنار اینها افرادی که وارد شهر می‌شدند به بازار دسترسی مستقیم داشتند و از طرفی به راحتی می‌توانستند برای کارهای ضروری و استراحت به مسجدهای همجوار با بازار بروند. این ذهنیت خوب و تحسین‌برانگیز معماران و سازندگان گذشته‌ی ما را نشان می‌دهد. که اقتصاد و روحیه‌ی کاری را با همجواری بناهایی که به آن ایمان و اعتقاد داشته‌اند، تحکیم می‌بخشیدند و همین اتفاق هم افتاده است.

بخش‌های مختلف مسجد وکیل کرمان و تزیینات آن

معماری و تزئینات مساجد قدیمی ایران را به خوبی می‌توان در مسجد وکیل کرمان مشاهده کرد. دلیل آن هم این است که در زمان ساخت آن بسیار سعی شده است که از نمونه‌های موفق و معروف ایرانی الهام گرفته شود. این مسجد را محمد اسماعیل خان نوری وکیل الملک ساخته است. برای همین به این مسجد و مجموعه‌ای که مسجد در آن قرار دارد، مجموعه وکیل می‌گویند. بخش‌های مختلف مسجد وکیل کرمان را می‌توان به موارد زیر خلاصه کرد:

1. سردر رفیع قاجاری مسجد که تزیینات مقرنس‌کاری و کاشی‌کاری نفیسی دارد.
2. حیاط شمالی مسجد وکیل کرمان که ورودی اصلی مسجد به داخل این حیاط که صحن اصلی مسجد است باز می‌شود. تزئینات این بخش از مسجد نیز آجرکاری و گچ‌کاری نفیسی است که باید حتما از نزدیک ببینید.
3. دو شبستان قدیمی در این مسجد وجود دارند. شبستان قدیمی مسجد پوشش گنبدی دارد و ستون‌های آجری، پوشش سقف آن را نگه داشته‌اند و اما شبستان دیگر آن تازه ساخت است و در دوره‌ی معاصر ساخته شده است. مصالح شبستان جدید کاملا با مصالح شبستان قدیمی تفاوت دارد.
4. پوشش دیوارها عمدتا آجری است، آرایه‌های گچبری و کاشی‌کاری نفیسی در مسجد وکیل کرمان وجود دارد و پوشش کف حیاط آن نیز سنگفرش است.

آدرس و دسترسی به مسجد وکیل

آدرس مسجد زیبای وکیل کرمان در شهرستان کرمان، مرکز شهر و در سمت جنوب خیابان طباطبائی می‌باشد. به راحتی از هرجای شهر می‌توانید خودتان را به اینجا برسانید و این ویژگی تمام مساجد قدیمی و مساجد جامع شهرهای مختلف است.

اطلاعات ضروری برای بازدید

مسجد تاریخی وکیل کرمان در تاریخ 25/12/1379 با شماره 3506 به ثبت آثار ملی ایران درآمده است. از آنجایی که کرمان آب و هوایی گرم و خشک دارد، بهترین زمان برای سفر از اوایل اردیبهشت تا اوایل خرداد و از طرف دیگر از اوایل شهریور تا اوایل مهر است. در این دو بازه زمانی هوای بهتری را در کرمان تجربه خواهید کرد.

آب و هوای شهر کرمان

در بخش‌های بالا به ویژگی‌های مسجد تاریخی وکیل شهر کرمان اشاره شد. در این قسمت آب و هوای شهر کرمان آورده شده است تا قبل از سفر به این شهر از موقعیت آب و هوایی و شرایط دمایی این شهر آگاهی یابید.

کرمان آب و هوای

لوکیشن دقیق مسجد تاریخی وکیل کرمان

برای دیدن این اثر تاریخی بجای مانده از دوره قاجار در شهر کرمان در بالا به آدرس و مسیرهای دسترسی این مسجد اشاره شد. در این قسمت لوکیشن دقیق مسجد آورده شده است. شما می‌توانید با استفاده از این قسمت و با کمک گوشی همراه هوشمندتان تا رسیدن به این بنای تاریخی را مسیریابی کنید.