پته دوزی به نوعي از سوزن دوزي ايراني كه از دوخت نخهاي پشمي و رنگين بر روي پارچه پشمي و يا شال پشمي ضخيم، در طرحهاي زيبايي چون بوته، سرو و ترنج پديد میگویند. اين هنر زيبا در كرمان ريشهاي عميق و ديرينه دارد و به جرات ميتوان گفت كه در انحصار استان كرمان مخصوصا شهرهايي مانند كرمان، رفسنجان و سيرجان است. هنر سنتي و اصيل پتهدوزي همچنان در روستاهاي اطراف كرمان دوخته و پرداخته ميشود. پتهدوزي حاصل سوزندوزيهاي بسيار ظريف و هنرمندانه ايست كه به همراه انتخاب رنگ و طرح زيبا ست. هنر دستان هنرمندان كرماني، يكي از مشهورترين و معروفترين پارچههاي پرداخته شده ايراني ست كه شهرتي جهاني دارد.
تاريخچه پته دوزي در ايران
هنر زيباي پته دوزي به دليل اينكه هنر دست و از جمله هنرهاي خانگي استان كرمان است، ديرينه و تاريخ مشخص و معيني ندارد. هنر پته دوزي را پته نادري نيز ميگويند. زيرا در زمان نادرشاه افشار اين هنر رواج زيادي داشته است. قديميترين پته ايران مربوط به سده 12 هجري قمري ست. كه روپوش مقبره شاه نعمت الله ولی در ماهان کرمان است .
كاربرد پته دوزي
محصولات هنر زيباي پته دوزي در ايران براي تزئينات منزل استفاده ميشود. ازجمله موارد مورد استفاده ميتوان به عنوان روميزي، سجاده، پرده، كوسن و روتختي ياد كرد. محصولات جديدي كه امروزه باعث شده هنر پته دوزي به شكل استفاده امروزي در آيد، دستبندها و پاپوش هاي زيبايي ست كه ساخته شده است.
طرحهاي پته دوزي
اگر ديرينه نقوش پته را بخواهيد ميتوان گفت كه بن مايه نقشهاي پته از قالي تاثير گرفته است. طرحهاي پته دوزي ريشه در اساطير و ايران باستان دارد. و اعتقادات و آيينهاي زرتشتي را ميتوان در برخي طرحهاي آن ديد.
بهطور كلي طرحهاي پته دوزي به دو دسته تقسيم ميشوند: قسمت نخست طرحهايي نظيز بوته جقه، ترنج، سرو و لچك كه به طرحهاي بوته اي مشهور است. و دسته دوم شامل طرحهايي مانند ترنجداري، گلداني، جانوري و حيواني ست كه به طرحهاي درختي شهره است.
پته دوزي چیست
از دیگر منسوجات ایران میتوان از ترمه نام برد. همینطور از دیگر دست بافته های ایرانی میتوان از گلیم ایرانی، گلیم قشقایی، گلیم پشمی، گلیم سفره کردی و گلیم نقش برجسته ایلام اشاره کرد.