حمام جارچی اصفهان( رستوران جارچی باشی اصفهان)

حمام جارچی اصفهان در سال 1019 هجری قمری توسط ملک سلیمان که جارچی باشی شاه عباس اول بود بنا نهاده شد. حمام جارچی باشی اصفهان از حمام های ایران بزرگ‌ترین و از قدیمی­‌ترین حمام شهر اصفهان محسوب می­‌شود، که دارای 2 حمام زنانه و مردانه می‌­باشد. سال ساخت آن همزمان با میدان نقش جهان اصفهان است. البته امروزه این حمام به رستوران جارچی باشی اصفهان تغییر کاربری داده است. در این مقاله به معرفی، بیان تاریخچه، بررسی معماری، آدرس رستوران سنتی جارچی باشی و دسترسی به این بنای تاریخی می­‌پردازیم.

حمام جارچی اصفهان

ایرانیان از دیرباز به نظافت خود اهمیت می­‌دادند و پس از اسلام حتی این بهداشت و نظافت را به مسلمانان منتقل کردند. مکانی که به نظافت خود می‌‌پرداختند، به گرمابه معروف بود. همانطور که از نام آن پیداست گرمابه از دو واژه «گرم» و «آبه» تشکیل شده است و به معنی مکانی‌‌ست که دارای آب گرم می­‌باشد.

عکس این حمام قدیمی همراه با مؤسس آن در عمارت عالی قاپو موجود بوده و می‌توانید از آن بازدید نمایید. حمام جارچی اصفهان در 24 اسفند ماه سال 1383 با شماره 11545 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و هم اکنون با تبدیل به رستوران سنتی جارچی باشی، کار خود را با قوت بیشتر ادامه می‌­دهد.

حمام جارچی اصفهان کجاست؟

بنای زیبای حمام جارچی اصفهان در بازار بزرگ اصفهان و نزدیک به مسجد جارچی قرار گرفته است. قدمت آن بر اساس کتیبه­ تاریخی مسجد، مربوط به دوران صفویه بوده و یکی از حمام­های قدیمی ایران محسوب می­‌گردد.

حمام­‌های قدیمی ایرانی در کنار مساجد ساخته می­‌شدند، حمام تاریخی جارچی اصفهان نیز از این قاعده مستثنی نبوده و در کنار مسجد جارچی قرار گرفته است.

معنای جارچی

با توجه به اینکه ملک سلطان جارچی بنای این حمام را نهاده است، مردم نیز این حمام را با نام بنیان گذار آن می­‌شناسند و به نام حمام جارچی شهرت دارد. این فرد در زمان صفویه جارچی بوده، جارچی به فردی اطلاق می­‌شد، که خبرهای مهم را در میدان اصلی با  صدای بلند به گوش مردم می‌­رسانید.

تاریخچه حمام جارچی اصفهان

ملک سلطان جارچی در کنار بناهای عظیم و مهم اصفهان مانند میدان نقش جهان، مسجد شاه، مسجد شیخ لطف الله، کاخ عالی قاپو، کاخ چهلستون، مسجد حکیم، بازار قیصریه و عمارت هشت بهشت، تصمیم به ساخت 4 بنای ارزشمند دیگر نمود.

از جمله بناهایی که ملک سلطان جارچی باشی اقدام به ساخت آن کرد می­‌توان به مسجد، حمام، کاخ و سرای جارچی اشاره نمود، که مورد استفاده عموم مردم قرار می­گرفت. از بین 4 بنای ذکر شده تنها کاخ جارچی از بین رفته و 3 بنای دیگر فعال هستند.

مسجد، حمام و سرای جارچی اصفهان، مورد مرمت قرار گرفته و به موزه، سفره خانه و رستوران تبدیل شده‌­اند. پس از مرمت این بناهای تاریخی، گردشگران داخلی و خارجی زیادی را به خود جذب کرده است.

مرمت حمام تاریخی اصفهان

سال ساخت این حمام قدیمی به 450 سال پیش و زمان صفویه باز می­‌گردد. البته پس از گذشت زمان به مخروبه­‌ای تبدیل گشت و از سال 1359 نقش خود را از دست داده و به حال خود رها می­‌شود.

مرمت حمام دیدنی جارچی اصفهان از سال 1382 آغاز و در سال 1390 به پایان رسید. مرمت حمام قدیمی به همت سید احمد افتخاری و همکاری سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری صورت گرفت و در حین حال کاربری آن نیز از حمام به سفره خانه سنتی جارچی باشی تغییر پیدا کرد.

رستوران جارچی باشی اصفهان در حمام

لازم به ذکر است که مساحت این حمام در حدود 2 هزار متر است که حدود 950 متر از آن بازسازی شده است. مرمت این حمام تاریخی همچنان ادامه داشته و اکنون به عنوان موزه- رستوران جارچی باشی به فعالیت خود ادامه می­‌دهد.

اغلب گردشگرانی که از رستوران جارچی استفاده می­‌کنند، احساس رضایت می­‌کنند، زیرا توانسته‌­اند از فضای اطراف که دارای سبک سنتی و معماری خاص است، نهایت استفاده را ببرند.

پخش موزیک، جاری شدن آب از فواره‌­ها، کاشی­ کاری سنتی سفید و آبی، نقش­‌های موجود در دیواره، طاق بلند و شیشه­‌های موجود در آن شما را غرق در معماری اصیل ایرانی می‌­نماید.

معماری حمام جارچی اصفهان

حمام تاریخی و دیدنی جارچی اصفهان مانند تمامی حمام­‌های قدیمی ایرانی از چندین بخش مجزا تشکیل شده است. سربینه، گرمینه، چال حوض، خزینه و محل نشستن و لباس پوشیدن از بخش‌های تشکیل دهنده حمام می‌­باشد. حمام کردن ایرانی­‌ها دارای مراسم خاص بوده و نیاز بود که در حمام، فضاهای مختلفی ساخته شود.

حمام جارچی باشی دارای دو بخش زنانه و مردانه به صورت مجزا بوده و خانم­ها و آقایان می­‌توانستند به صورت همزمان از آن استفاده نمایند. البته ناگفته نماند که برای ورود به حمام باید بهای اندکی را پرداخت می‌­کردند.

اگر از داخل حمام نگاهی به سقف بیاندازید، طاق‌­های گنبدی و شیشه­‌ای زیبایی را مشاهده می‌­کنید. این روزنه‌­ها نور حمام را تأمین می­‌کردند. جالب است، بدانید که این روزنه‌­های شیشه­‌ای، دیدی به داخل حمام نداشته و تنها با انعکاس و شکست نور سبب روشن‌‌تر شدن محیط حمام می­‌شدند.

بنای اصلی حمام به وسیله سنگ و خشت گذاشته شده و کاشی کاری بسیار زیبایی در آن به کار رفته است. داخل حوض، فواره‌هایی قرار گرفته و در کف حمام نیز جوی آب باریکی جریان دارد.

حمام­‌های قدیمی در ایران معمولا در زیرزمین ساخته می­‌شدند، تا از سرمای زمستان محفوظ باشند. دلیل دیگری که آن را در زیرزمین می­‌ساختند، مربوط به این بود که آب سطحی جاری شده در جوی­‌ها بتوانند در بالاترین مخازن حمام جاری شوند. این قاعده کلی برای تمامی حمام‌­ها از جمله حمام جارچی اصفهان نیز صادق بوده و در ارتفاع کمتری نسبت به زمین ساخته شده است.

برای گرم کردن حمام از چوب استفاده می‌­کردند، اما به تدریج سوخت­‌هایی مانند گازوئیل برای تأمین گرمای حمام مورد استفاده قرار گرفت. علاوه بر معماری خاص حمام که باعث محبوس شدن گرما در آن می‌­گشت، استفاده از سوخت­‌ها سبب گرمایش بیشتر فضا و آب می­‌شد.

آدرس و دسترسی حمام جارچی اصفهان(آدرس رستوران جارچی باشی اصفهان)

بنای تاریخی و زیبای حمام جارچی اصفهان در اصفهان، خیابان حکیم، بازار باغ قلندرها و در نزدیکی مسجد جارچی قرار گرفته است. این حمام همانگونه که در قسمت­های قبل ذکر شد، کاربری آن به رستوران سنتی تغییر پیدا کرد و به همین دلیل می‌­توانید برای صرف نهار و یا شام به این حمام رفته و ضمن بازدید، لحظات خوبی را در آنجا سپری نمایید.

این رستوران اکنون پذیرای گردشگران داخلی و خارجی بوده و بخشی از آن نیز به عنوان سفره خانه به فعالیت خود ادامه می­‌دهد. تجربه خوردن غذا در حمام می­‌تواند برایتان بسیار شگفت انگیز باشد.

آب و هوای شهر اصفهان

یکی از ملزومات سفر در ایران، آب و هوا و دانستن شرایط دمایی منطقه مقصد است. در این بخش برای لذت بیشتر شما از سفر به شهر اصفهان، آب و هوای این شهر آورده شده است. شما می‌توانید با مراجعه به این بخش از شرایط جوی و دمایی این شهر در لحظه آگاه شوید.

أصفَهان آب و هوا

لوکیشن دقیق حمام جارچی اصفهان

در بخش‌های بالایی این مقاله به آدرس و خصوصیات این بنای تاریخی اشاره شده است. در این بخش به منظور دستیابی بیشتر و بهتر، لوکیشن دقیق این بنا آورده شده است. با مراجعه به این بخش و با کمک گوشی همراه هوشمندتان تا رسیدن به این بنای دیدنی را مسیریابی کنید.

عکس‌های این مطلب را جناب آقای دکتر فرزین اشراقی عزیز ثبت نموده‌اند.