خانه عرب زاده یزد، در محله تاریخی و قدیمی فهادان شهر یزد واقع شده است. به همین دلیل این خانه از خانه های تاریخی ایران را با نام خانه فهادان نیز می‌شناسند. این خانه میزبان موزه سکه و مردم شناسی حیدرزاده است. در این مطلب برای شما از تاریخچه، معماری، پلان، موزه حیدرزاده یزد، اشیای داخل موزه، بخشهای مختلف خانه، مسیر دسترسی، قیمت بلیط ورودی خانه عربزاده خواهیم گفت.
تاریخچه خانه عرب زاده
خانه عربزاده حدود ۱۲۰ سال پیش، در دوران قاجار توسط حاج محمد حسن عرب ساخته می‌شود. اما نام این منزل با نام همسر یکی از نوادگان او یعنی علیرضا عرب سر زبان‌ها افتاد. از همین رو به نام خانه تاریخی عربزاده معروف می‌شود.
معماری خانه عرب زاده
این خانه بر اساس الگوهای معماری درونگرا، بخشهای متفاوتی در گرداگرد حیاط را دور هم جمع آورده است. این حلقه به وجود آمده، بخش اصلی خانه را تشکیل می‌دهند. اصطبل و حیاط که در همان ابتدای هشتی واقع شده‌اند، بخش فرعی خانه محسوب می‌شوند.
ورودی خانه از جنوب شرقی ساختمان و در یک هشتی باز می‌گردد. یزدیها به این ورودی کرباس می‌گویند. سمت چپ کرباس به پشت بام راه دارد. پایین آن اصطبل واقع شده است. سمت راست کرباس نیز راهرویی وجود دارد که به حیاط خانه ختم می‌شود. بالای کرباس نیز گچکاری به سبک رسمی‌بندی دیده می‌شود. که نورگیر بین آن، روشنایی ورودی خانه را تامین می‌نماید.
بعد از طبقه اول، بیشتر بخشهای خانه در زیرزمین آن است. بعضی از این بخش‌ها خدماتی و فرعی می‌باشند و بعضی دیگر اصلی و پر اهمیت هستند. بیشتر اتاقهای زیرزمین، از یکدیگر جدا هستند. در عین حال، هر کدام به صورت جداگانه با طبقه اول ارتباط دارند. عمده‌ترین فضای زیرزمین سرداب جنوب غربی آن است. این سرداب طاقی با قوس کلیل است و دیوارهای تراش خورده دارد. همچنین دریچه‌ای نیز به بادگیر خانه دارد.
تزئینات این بنا گچ بری‌های بسیار پرکار و تراشخورده است. این گچبری بر فراز قاب‌های نما و درگاه وجود دارد. پر تراشترین نقطه گچبری مربوط به هشتی ورودی است. این گچبری‌ها با نقوش اسلیمی و اشعار مذهبی در مورد واقعه کربلا در جای جای خانه دیده می‌شوند.
پلان خانه عرب زاده یزد
ورودی اکثر این خانه‌های درونگرا، شامل فضای سرپوشیده‌ای است. این فضا از در ورودی شروع می‌شود و تا زمانی که فرد وارد حیاط شود، ادامه دارد. اما در خانه عربزاده برعکس باقی خانه‌ها، این فضا و دستگاه ورودی تا معبر عمومی پیش رفته است. یعنی حریم خصوصی ملک قبل از در ورودی آغاز می‌شود.
بعد از گذر از راهروی ورودی، چند تالار در اتاقهای پنج دری و سه دری وجود دارد. اتاق بالاخانه مخصوص مهمانان است. زیرزمین نیز زیر اتاقهای پنج دری قرار دارد. دو طرف تالار تابستانی را دو گوشواره فرا گرفته است.
حیاط خانه شکل مستطیلی دارد و در جهت شمال شرقی به جنوب غربی قرار گرفته است. فضای اصلی خانه در سه سطح است. سطح اصلی همان طبقه اول و همکف حیاط محسوب می‌شود. اتاقهای طبقه اول رو به حیاط هستند. فضاهای خدماتی همه در پشت فضاهای مجاور حیاط قرار دارند یا در دو گوشه شمالی و غربی و به دور از انظار ساخته شده‌اند. فضاهای اصلی طبقه اول در سه طرف شمال شرقی و شمال غربی و جنوب غربی حیاط واقع شده‌اند.
سطح سوم خانه، طبقه دوم آن می‌باشد که دارای مساحت کمی است. در دو طرف طبقه دوم ایوان رفیع و عمیق جبهه جنوب غربی، قرار گرفته شده است. دو اتاق و پنجره‌های آن، گوشوارههای ایوان محسوب می‌شوند. پشت این اتاق، سه دری کوچکی است که تنها راه دستیابی به پلکانی می‌باشد که مستقیم از کنار هشتی به بام راه دارد.
وسط حیاط، حوض بزرگی با دیوارههای کوتاه قرار گرفته است. یک تخت بزرگ چوبی در بخش بالایی حوض گذاشته‌اند، تا زمانی که باد از روی آب حوض می‌گذرد، هوای زیر و اطراف تخت را خنک کند.
بادگیرهای خانه عرب زاده
در قسمت انتهایی حیاط و در انتهای ایوان بادگیر خانه قرار گرفته است. این بادگیر با وجود اینکه یکی به نظر می‌آید، در واقع سه بادگیر به هم پیوسته است. بخش مرکزی آن به صورت مستقیم هوا را از بالای خانه به ایوان می‌رساند. در عین حال هم از سمت دریچه‌ای که زیر بادگیر و در کف ایوان است، تالار سرداب را هم تهویه می‌کند. دو طرف بادگیر، مجرای باریکتری دارند و هر کدام به تنهایی تا طبقه دوم ادامه پیدا کرده‌اند و به یکی از گوشوارههای ایوان راه یافته‌اند. به همین ترتیب از یک بادگیر مضاعف که بر فراز بام خانه قرار گرفته است، چهار بخش مستقل خانه استفاده می‌نمایند.
بخش مطبخ خانه عرب زاده
یکی از بخشهای خانه که کاملا به همان شکل و معماری زمان قاجار باقی مانده است، مطبخ این خانه است. شما می‌توانید به خوبی سبک و سیاق مطبخ‌های قدیمی را در اینجا مشاهده کنید. حتی دیوارها و سقف این مطبخ را با کاهگل مرمت کرده‌اند و یکی، دو قسمت را دست نخورده گذاشته‌اند. در قسمت‌های مرمت نشده می‌توانید آثار دودزدگی و سیاهی به جا مانده از دود آتش و تنور پخت نان در گذشته را به خوبی ببینید. در این مطبخ تمام وسایلی که در زمان گذشته برای آشپزی و نگهداری غذا استفاده میکرده‌اند، را به نمایش گذاشته‌اند.
موزه حیدرزاده در خانه عرب زاده
استاد حسین حیدرزاده از متخصصان علم سکه‌شناسی است. او از سال ۱۳۳۵ شروع به جمع‌آوری کلکسیون ارزشمندی از سکه‌ها نمود. در سال ۱۳۸۳ به همت وی خانه عربزاده تبدیل به موزه‌ای شد که بیشتر از ۵۰۰۰ سکه از دوره هخامنشیان تا عصر حاضر را در آن به نمایش گذاشتند. به همین دلیل این خانه به موزه حیدرزاده نیز شناخته می‌شود. معروفترین سکههای موجود در این موزه، مربوط به سکه طلا و نقره عباس بن مأمون، احمد بن علی سامانی، سکه جلوس کریمخان زند و سکه نادرشاه است که شعار شیعی روی آن حک شده است.
علاوه بر سکههای این موزه، مجموعه‌ای از ابزار جنگی، انگشترهای عقیق و برنجی، وسایل روشنایی، تسبیحات و اقلام زینتی دیگر نیز در این موزه وجود دارند. به نوعی این مکان، هم موزه سکه محسوب می‌شود و هم موزه مردمشناسی.
اشیای نگهداری شده در موزه حیدرزاده
- مجموعه‌ای از قفل‌های قدیمی مختلف.
- مجموعه‌ای از اسکناس‌های قدیمی، از دوره ناصرالدین شاه قاجار تا به امروز.
- انواع زینت‌آلات مانند خلخال، دستبند، گردنبند
- مجموعه‌ای از تسبیحات در انواع مختلف ساده، نقرهکوب، عقیق، کهربا
- مجموعه‌ای از منقل و سماور.
- انواع ابزار جنگی و سلاح‌های سرد و گرم.
- انواع و اقسام وسایل دکوری و تزئینی.
- مجموعه‌ای از ترازو و قلیان در سایزهای مختلف.
- انواع و اقسام وسایل طبخ غذا، از دیگ‌های مسی و سنگی گرفته تا تپاها و خمره‌ها.
- بیشتر از دو هزار قباله ازدواج، معاملات ملکی، احکام سلطنتی و دولتی و غیره.
مسیر دسترسی به خانه عرب زاده
خانه تاریخی عربزاده در خیابان امام و در محله و کوچه تاریخی فهادان یزد قرار گرفته است. برای رسیدن به این خانه وارد محله فهادان شوید. در گذر یوزداران، روبه‌روی مجموعه حسینیان خانه ای قدیمی خواهید دید که همان خانه عربزاده است.
برای سهولت بیشتر در بخش پایین لوکیشن دقیق موزه حیدرزاده یزد قرار داده شده است.
ساعات بازدید خانه عرب زاده
شما می‌توانید همه روزه جز ایام سوگواری از ساعت هشت صبح تا هشت شب برای بازدید از موزه تخصصی سکه و مردمشناسی به این خانه تاریخی زیبا مراجعه کنید.
قیمت بلیط خانه عرب زاده
بلیط ورودی این خانه ۳۰۰۰ تومان می‌باشد.
جاهای دیدنی یزد
از دیگر دیدنی های یزد می‌توان به باغ دولت آباد، آتشکده یزد، موزه آب یزد، مسجد جامع یزد، زورخانه یزد، میدان امیرچخماق، میدان ساعت مارکار، کارخانه اقبال، مجموعه حجت آباد وزیر یزد، زندان اسکندر، تالاب پساب یزد، قلعه سریزد، قنات زارچ و مقبره دوازده امام یزد اشاره کرد.
آب و هوای شهر یزد
در بخشهای بالا به ویژگی‌های خانه تاریخی عرب زاده اشاره شده است. در این بخش برای داشتن سفری خوش به شهر یزد، آب و هوای این شهر آورده شده است. با مراجعه به این بخش می‌توانید از شرایط جوی این شهر در هر روز آگاهی یابید.
لوکیشن دقیق خانه عرب زاده
برای یافتن مکان و آدرس آثار باستانی و جاذبه‌های دیدنی در شهرهای مختلف، تنها داشتن آدرس و مسیرهای دسترسی کافی نیست. در این بخش لوکیشن دقیق خانه تاریخی عرب زاده آورده شده است. با مراجعه به این بخش و با کمک نرم افزار گوگل مپ گوشی همراه هوشمندتان تا رسیدن به این خانه تاریخی را به سادگی مسیریابی کنید.
اگر روش استفاده از نرم افزار گوگل مپ را نمی‌دانید، بر روی این لینک(لمس) کلیک کرده تا شما را در روش استفاده از این نرم افزار یاری رساند.
امتیاز شما به این صفحه:
خانه عرب زاده یزد(موزه سکه و مردم شناسی حیدرزاده یزد)
خانه عرب زاده یا موزه سکه و مردم شناسی حیدرزاده از جاهای دیدنی یزد است. در مطلب بالا به معرفی، تاریخچه، پلان، دیدنی های یزد و آدرس خانه عرب زاده یزد پرداختیم.