خانه ملاصدرا در کهک قم

خانه ملاصدرا در کهک قم یادگاری از حضور این حکیم بزرگ ایرانی در این منطقه است. کهک یکی از جاهای دیدنی استان قم است که در منطقه کوهستانی این استان قرار دارد. گرچه خانه ملاصدرا کهک قم  از خانه های تاریخی ایران را معروف کرده اما این روستا در واقع یکی از روستاهای ییلاقی اطراف قم محسوب می‌شود. پیش از آنکه باغ ملاصدرا قم را به مکانی برای حضور علاقمندان به خانه های تاریخی نماید؛ این منطقه به دلیل طبیعت زیبا و آب و هوای معتدل خود محبوب بود. ما در این مطلب ابتدا معرفی کوتاهی از حکیم ملاصدرا خواهیم داشت. پس از آن به معرفی روستای کهک می‌پردازیم. در ادامه به بررسی معماری خانه تاریخی ملاصدرا از جاهای دیدنی کهک می‌پردازیم. در آخر این مطلب را با ارائه آدرس خانه ملاصدرا، مسیر دسترسی به آن، لوکیشن دقیق، آب و هوا و جاهای دیدنی کهک به پایان می‌بریم.

ملاصدرا کیست؟

صدرالدین محمد شیرازی معروف به ملاصدرا، حکیم و فیلسوف مشهور ایرانی است. او در سال 980 هجری قمری در شیراز چشم به جهان گشود. دوران کودکی و نوجوانی او در شیراز و سپس قزوین طی شد. در 17 سالگی برای ادامه تحصیل و در پی استادان خود شیخ بهایی و میرداماد به اصفهان رفت. او پس از کسب درجه اجتهاد به مقام استادی رسید.

اما عقاید او در برخی مسائل فقهی موجب شد با اتهام بدعت‌گذاری در دین طرد شود. لذا ملاصدرا به ناچار اصفهان را ترک کرده و به روستای کهک در نزدیکی قم رفت. او 5 یا 7 سال در همین روستا به سیر و سلوک و البته تدریس و پژوهش مشغول بود. تا اینکه الله وردی خان، حاکم فارس با ساخت مدرسه خان او را برای تدریس به شیراز دعوت کرد. مدرسه خان شیراز با مدیریت ملاصدرا به برترین مدرسه دوران خود تبدیل شد. دوران حضور در شیراز پربارترین بخش زندگی ملاصدرا بود. ملاصدرا در نهایت در سن 70 سالگی در بصره از دنیا رفت و در نجف به خاک سپرده شد.

کهک کجاست؟

روستای کهک یکی از روستاهای زیبای ایران است. این روستا در جنوب شهر قم و در فاصله 30 کیلومتری از آن قرار دارد. این روستا در کوهپایه قرار گرفته و در نتیجه آب و هوای معتدل و مطلوبی دارد. به جز دره زیدان که در شرق روستا واقع شده سه وجه دیگر روستا در احاطه ارتفاعات کوهستانی قرار دارد. خانه تاریخی ملاصدرا کهک قم را به یکی از مقاصد گردشگری این استان تبدیل کرده است. البته جاذبه های گردشگری روستای کهک تنها به این خانه تاریخی محدود نمی‌شود. امام زاده شاه محمد، غار کهک و منطقه شکار ممنوع کهک از دیدنی های این منطقه محسوب می‌شوند.

خانه تاریخی ملاصدرا

خانه حکیم ملاصدرا در میان باغی با فاصله از بافت مسکونی روستا واقع شده بود. البته در حال حاضر تصرفاتی در باغ ملاصدرا قم صورت گرفته است. اطراف باغ نیز تماماً با خانه‌های روستایی احاطه شده است. ورودی این بنا در ضلع غربی آن قرار دارد.

بخش اصلی بنا که مشتمل بر یک تالار و دو گوشواره است در ضلع شمالی قرار دارد. بنایی با نام عصاری در شمال غربی باغ قرار دارد که معماری آن قابل توجه است. بنای مسجد آقا در شمال شرقی باغ نیز دیگر بخش قابل توجه این مجموعه است. یک قنات نیز در این باغ وجود دارد که می‌تواند اهمیت این مجموعه را افزایش دهد.

پلان خانه به صورت یک هشتی با چهار ایوان طراحی شده است. در گذشته پیرامون شبستان 8 اتاق بوده که در حال حاضر فقط 3 اتاق باقی مانده است. مصالح اصلی این بنا آجر چهارگوش، خشت خام و ملات گچ و آهک است. مهمترین مؤلفه این خانه تاریخی، گنبد آجری آن است. بر روی این گنبد دریچه‌هایی به عنوان نورگیر نیز دیده می‌شود. نمای داخلی بنا با گچ‌کاری‌های زیبایی آراسته شده است.

کاربندی‌های زیبای سقف، مشبک‌های گچی نورگیرها و گچ‌بری‌های سجاده مانند از تزئینات زیبای این بنا محسوب می‌شوند. این تزئینات، فضای گیرایی ایجاد کرده که مشابه بنای امام‌زاده‌ها در دوران صفویه است. در کل این خانه به عنوان یکی از بناهای تاریخی به جا مانده از دوران صفویه شناخته می‌شود.

مرمت خانه ملاصدرا

خانه حکیم ملاصدرا در سال 1375 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت می‌رسد. در آن زمان این بنا در شرایط مناسبی نبوده و به شدت آسیب دیده بود. در دهه هفتاد و پس از آن در دهه نود این مجموعه توسط کارشناسان میراث فرهنگی مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است.

آواربرداری، سبک سازی بام، صندوقه سازی، استحکام بخشی طاق‌ها، اجرای پالانه و بام‌سازی از جمله اقداماتی است که در این مجموعه اجرایی شده است. همانطور که گفتیم بخشی از تصرفات در این مجموعه در اختیار مالکین خصوصی قرار دارد. سازمان میراث فرهنگی قصد دارد با خرید این بخش‌های الحاقی، این مکان را به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری قم تجهیز نماید.

خانه ملاصدرا کجاست؟

این خانه تاریخی در روستای کهک در استان قم قرار دارد. برای رفتن به روستای کهک باید از شهر قم وارد جاده قم-کاشان شوید. پس از طی 12 کیلومتر به یک دوراهی می‌رسید که در آنجا باید مسیر روستای کهک را انتخاب کنید. این مسیر که به سمت ارتفاعات قهستان می‌رود پس از 20 کیلومتر شما را به روستای کهک می‌رساند. این خانه در غربی‌ترین نقطه روستا قرار دارد. ظاهراً در گذشته این باغ خارج از بافت مسکونی روستا بوده ولی در حال حاضر به عنوان محله چال حمام شناخته می‌شود.

جاهای دیدنی کهک قم

از دیگر جاهای دیدنی کهک قم می‌توان از سرو آفین کهک، غار کهک، کاروانسرای شاه عباسی کهک و عصارخانه کهک نام برد.

آب و هوای کهک

برای بازدید از دیدنی های کهک قم اطلاع از وضع آب و هوایی لازم است. به همین منظور در این بخش پیشبینی وضع آب و هوای کهک را در پنج روز آینده مشاهده می‌نمایید.

کهک آب و هوا

لوکیشن دقیق خانه تاریخی ملاصدرا

در بخش بالا آدرس خانه تاریخی ملاصدرا در کهک قم آورده شد. با این حال برای سهولت بیشتر در این قسمت لوکیشن دقیق این خانه تاریخی قرار داده شده است.