خانه مدرس یکی دیگر از خانه های تاریخی ایران و شهر تهران در محله قدیمی و دیدنی عودلاجان قرار گرفته است. این خانه علاوه بر تاریخی بودن، شاهد حوادث مهم سیاسی ایران نیز بوده است. اگر در کوچه پس کوچه های محله عودلاجان در تهران قدم بزنید و از هرکس آدرس خانه تاریخی و دیدنی مدرس را بپرسید، قطعاً اطلاعات خوبی در اختیار شما قرار می‌دهد. سید حسن مدرس از رجال سیاسی در ایران بود، که توانست خاطرات زیادی از خود به جای بگذارد. خانه وی امروزه موزه‌ای بی‌نظیر و پر بازدید است. در این مقاله به معرفی خانه موزه مدرس، آثار، بخش‌بندی، تاریخچه بنا و آثار و آدرس خانه مدرس تهران خواهیم پرداخت.
معرفی خانه موزه مدرس
یکی دیگر از عمارت‌های تاریخی و دیدنی که شاید کمتر نام آن را شنیده باشید، خانه تاریخی و دیدنی مدرس است. ارزش معماری و تاریخچه سیاسی و اجتماعی این موزه بسیار زیاد است. در گذشته این بنا به مدت زیادی رها بود. این امر شاید یکی از عادی‌ترین اتفاقاتی ست که برای بسیاری از خانه‌های تاریخی و مهم ایران رخ می‌دهد. اما این خانه همچون خانه طباطبایی‌های کاشان بخت با آن یار بوده و از سال 1393 مرمت آن آغاز شد. ناجی این بنای تاریخی شخصی به نام حاج محمد انصاری بوده است که آن را خریداری کرد. امروزه این بنا یک دارالقرآن نیز محسوب می‌شود و فعالیت‌های فرهنگی و پژوهشی زیادی در آن صورت می‌گیرد. هدف اصلی از ادامه فعالیت خانه دیدنی مدرس خدمت‌رسانی به پژوهشگران و علاقه‌مندان به این شخص است.
شورای بین‌المللی موزه‌ها بر حسب قوانینی که دارند بازدید از خانه موزه‌ها به خصوص این خانه را برای عموم آزاد گذاشته‌اند. این مجموعه با اثاثیه‌ای گردآوری شده اند و بر اساس موقعیت پیوسته‌ای زمانی به شکل نظام بندی ساختاری مشابه با موزه‌های تاریخی را به خود اختصاص داده‌اند.
هدف اصلی این خانه موزه آشنایی با ابعاد شخصیتی ایشان است و در برخی از بخش‌های موزه کتابخانه و مرکز مطالعات مدرس شناسی دیده می‌شود. به طوری که مستندات اصیل و کتاب‌هایی در این بخش نگهداری می‌شود که در خصوص زندگی شهید مدرس است.
این خانه تاریخی در دوره قاجار طراحی و اجرا شده است و از الگوی معماری سنتی ایرانی در آن استفاده شده است. موزه دارای سه حیاط مرکزی بوده و راهروهای متصل به هم دارد همین‌طور سه درب ورودی برای موزه در نظر گرفته شده است و اتاق‌ها نیز در تعداد مشخصی طراحی شده اند. البته برخی از بخش‌های بنا به دلیلی عدم رسیدگی دچار آسیب‌های زیادی شده است.
آثار خانه موزه مدرس
بخشی از فضای خانه مربوط به کتاب و مقالات شهید مدرس است و تاریخچه و اطلاعاتی از فعالیت‌های فرهنگی شهید مدرس در این بخش نگهداری می‌شود.
بخشی به عنوان کتابخانه کلی در موزه دیده می‌شود که علاوه بر آثار شهید مدرس یک سری کتاب‌های پژوهشی دیگر را شامل می‌شود. یک مرکز مطالعات مدرس شناسی وجود دارد که میزبان اهل کتاب است و برای پژوهشگران گزینه خوبی محسوب می‌شود.
ویترین تاریخی در تالار اصلی موزه مدرس قرار دارد و دقیقاً در بخش اندرونی واقع شده است. در این بخش دست خطی از وی به فرزندانش دیده می‌شود که به آنها علم و زهد را توصیه کرده است. قالی‌های نخ نما و فرسوده‌ای که در این بخش قاب شده اند خود نمادی از فضای اتاق است. پنجره‌های قدیمی و ترازو هنوز هم در این فضا دیده می‌شود.
بخش‌بندی خانه موزه مدرس
طراحی خانه مدرس به شکل داخلی است به طوری که بخش‌های اندرونی و بیرونی دو بخش اصلی این بنا محسوب می‌شود. از عناصر معماری خاصی در طراحی این خانه استفاده شده است. سه حیاط مرکزی وجود دارد که سایر فضاهای مختلف به طریق به حیاط‌های مرکزی متصل می‌شوند اما استقلال هر فضا مشخص است به طوری که هر اتاق نسبت به اتاق دیگر محرمیت دارد اما ارتباط و دسترسی به طور دقیق فراهم می‌شود.
ورودی برای بخش‌های اندرونی و بیرونی جداگانه است اما ارتباط به آنها توسط حیاط مرکزی صورت می‌گیرد و حیاط مرکزی فصل مشترک سایر بخش‌های موزه می‌شود.
در طراحی موزه از تزئینات آجری استفاده شده است مثلاً قطاربندی ها و آجرکاری هایی بر سردرها دیده می‌شود. برای حیاط‌های مرکزی سه حوض در نظر گرفته شده است که بخشی از مرمت بنا را شامل می‌شود.
یک بخش از خانه مربوط به بنیاد مدرس شناسی است و هر ساله ده‌ها دانشجوی تاریخ را به سمت خود می‌کشاند این بنیاد محل نگهداری مستندات اصیل و کتاب‌ها و مقالات است و به طور کلی مکانی بی‌نظیر برای پژوهشگران محسوب می‌شود.
این موزه دارای حیاط و طبخ خانه است. دور تا دور حیاط گلدان های زیبا چیده شده است و اگر خلاقیت عکاسی داشته باشید فرصت خوبی است.
در بخش زیرزمینی این فضا شربت خانه وجود دارد. این فضا بافتی عجیب دارد و بازدید از آن قطعاً بسیار ارزشمند است. خانه تاریخی مدرس در سال 1382 به ثبت رسمی فهرست آثار ملی ایران در آمد.
فضای داخلی خانه موزه مدرس
یک اتاق بی‌نظیر در این خانه دیده می‌شود که مشهور به اتاق اصلی موزه است. وقتی وارد این اتاق می‌شوید یک حس خنکی احساس می‌شود این موضوع بخاطر بافت دیوار است. دیوارهای اتاق سفید هستند و از رنگ سفید و رنگ چوب در طراحی این اتاق استفاده شده است. ورودی این اتاق درب چوبی با شیشه‌های ایستاده قدیمی است و بر سر در آن نیز تاج‌های چوبی مخصوصی استفاده شده است. در این اتاق نسخه‌های کتاب‌های قدیمی از شهید مدرس وجود دارد که در جعبه‌های چوبی و شیشه‌ای سفید رنگ قرار گرفته است و بازدید از آن از روی شیشه امکان‌پذیر است و می‌توانید محتویات نوشته در کتاب را مطالعه کنید.
از گچ کاری خاصی در داخل دیوارهای اتاق استفاده شده است و نیم‌دایره‌های مخصوصی نیز دیده می‌شود. اتاق در قالب دو فضای تو در تور است که یک بخش آن مربوط به تابلو است و بر سر دیوارها از تابلوهایی استفاده شده است که می‌تواند یک انتخاب بی‌نظیر باشد. در بخش نزدیک به سقف اتاق نیز تورفتگی‌های نیم دایره‌ای دیده می‌شود. که بخشی از طراحی و معماری سنتی را شامل می‌شود. نورپردازی‌های وارد بر این اتاق بی‌نظیر است. کف اتاق بسیار تمیز بوده و مکانی دل‌انگیز و آرامش‌بخش محسوب می‌شود.
حیاط خانه موزه مدرس
وقتی وارد حیاط شوید با حوضچه‌ای زیبا روبرو خواهید شد که با رنگ آبی خودنمایی می‌کند. حیاط بافت قدیمی دارد و کاشی‌ها در وضعیت ترمیم نیز با همان سنت همیشگی طراحی شده اند. در بخش‌هایی از حیاط گلدان‌هایی سفالی با گل‌های طبیعی دیده می‌شود که زیبایی این فضا را چند برابر کرده است. زیرزمینی در این حیاط وجود دارد که با درب چوبی و قدیمی خود بسیار ارزشمند است. این زیرزمین همچون یک اتاق زیبا در دوره فعالیت شهید مدرس استفاده می‌شد.
در گوشه سمت چپ راه پله ای با نرده‌های آهنی وجود دارد که شما را به طبقه اصلی و داخلی خانه وصل می‌کند. بر روی راه پله از گلدان های گل زیبا استفاده شده است. دور تا دور نرده آهنی نیز گلدان‌های گل آویزان هستند. وقتی از پله‌ها بالا بروید با دو درب و یک پنجره روبرو هستید که پرده‌های تمیز و سفید رنگ آن نشان از ارزش بالای این محفل است. دیوارهای حیاط آجری هستند. اما دیوارهای داخلی با گچ سفید پوشیده شده اند.
حیاط دوم خانه با حوضچه دایره‌ای شکل و کوچک خود بسیار جذاب است. در واقع این حوضچه نشان از پویایی فضا است. دیوارهای آجری در این بخش از حیاط بسیار جذاب هستند. درختی تنومند در وسط حیات دیده می‌شود و گلدان‌های گل سفالی نیز زیبایی فضا را بیشتر کرده است. این حیاط نیز دارای راه پله‌ای متصل به فضای دیگر است.
دسترسی به خانه موزه مدرس
بهترین روش برای دسترسی به این خانه تاریخی مترو است. بازار تهران بسیار نزدیک به محله عودلاجان است و از سوی دیگر تردد ماشین در این منطقه صورت نمی‌گیرد. افراد می‌بایست از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده نمایند. افراد می‌توانند از ایستگاه 15 خرداد استفاده کنند. پس از آن پیاده‌روی 20 دقیقه‌ای نیاز است تا به گذر عودلاجان برسید. در صورتی که بازارگردی را دوست داشته باشید. می‌توانید سبزه میدان را تماشا کنید و از مردمی که در حال خرید هستند، نیز اطلاعات کسب کنید. بازار تهران در نزدیکی خانه تاریخی و دیدنی مدرس خود یک جاذبه گردشگری محسوب می‌شود. ماشین‌های برقی در این منطقه تردد می‌کند که برای افراد مسن و یا دچار مشکل حرکتی می‌تواند مسیر را کوتاه‌تر کرده و گزینه خوبی باشد. پس از خیابان ناصر خسرو یک ردیف اتومبیل دیده می‌شود که می‌تواند مسافران را به خیابان مصطفی خمینی و چهارراه سیروس برساند.
محله امام زاده یحیی تهران
با قدم زدن نیز می‌توانید مسیر امامزاده یحیی تا این خانه تاریخی را قدم بزنید. مسیر طولانی نخواهد بود. در میانه این خیابان یک عمارت بسیار زیبا وجود دارد. در صورتی که خیابان را مستقیم بروید به حمام تاریخی نواب خواهید رسید. نقشه اینترنتی در این مسیر به شما کمک می‌کند. اما پرسش از اهالی محله نیز قطعاً شما را به هدف می‌رساند.
اگر بخواهید یک روز از میان هفته را برای بازدید از این خانه انتخاب کنید. می‌توانید سوار خط 2 مترو صادقیه –فرهنگسرا شوید . ایستگاه بهارستان را دنبال کنید و با رسیدن به آن پیاده شوید. وقتی از ایستگاه مترو خارج شدید تا چهارراه سر چشمه می‌بایست پیاده قدم بزنید، سپس وارد خیابان امیر کبیرشرقی شوید و مسیر گذر میرزا محمود وزیر را طی کنید.
در صورتی که وسیله شخصی دارید. می‌بایست نشانی خیابان امیر کبیر شرقی، کوچه شهید جاویدی و بن بست مدرس را دنبال کنید.
تاریخچه بنا خانه مدرس تهران
همان‌طور که در بخش ابتدایی مقاله اشاره شد، طراحی خانه به دوره قاجار باز می‌گردد و از طرح معماری سنتی ایرانی در آن استفاده شده است. خلاقیت به کار رفته در بنای این موزه بسیار عجیب است. شما با ساختمانی سنتی روبرو هستید اما در موقعیت مرمت آن از سیستم سازهای مدرن استفاده شده است. به طوری که حیاط مرکزی بنا در حال حاضر مسقف شده است و کاربری بی‌نظیری ایجاد کرده است. در سازه اصلی خانههیچ دخالت و آسیبی دیده نمی‌شود.
این خانه یک فضای بسیار الهام‌بخش است و رویکرد معنوی در جای جای آن دیده می‌شود. به طوری که همه سلیقه‌ها را شامل می‌شود. افرادی که به تاریخ علاقه دارند می‌توانند آشنایی خوبی با بزرگان و مفاخر دینی و سایر آثار آنها داشته باشند و یکی از اهداف طراحی بنای موزه آزادمنشی و استقلال است که درنهایت منجر به باورهای دینی و ملی می‌شود.
این بنا محل سکونت شهید مدرس بوده است و همین‌طور فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی و فرهنگی زیادی نیز در آن شکل گرفته است. در طراحی بنای خانه موزه مدرس از دو بخش مهم استفاده شود که بخش اندرونی مربوط به ساکنین داخل منزل و بخش بیرونی محفلی برای تدریس و تفسیر و … بوده است. در فضای بیرونی ملاقات مردمی نیز صورت می‌گرفت.
بازسازی و مرمت خانه تاریخی مدرس چگونه صورت گرفته است؟
بازسازی و مرمت موزه بر اساس مستندات باقی مانده نشان می‌دهد، که حتی یک آجر اگر سالم بود. باقی ماند و حالت سنتی آن حفظ شد. کانال‌کشی برای رفع رطوبت انجام شد. به طوری که میزان رطوبت به نسبت قبل کاهش یابد و از بهترین متریال در این راستا استفاده شد.
کف سازی حیاط متناسب با آجرهای موجود در موزه شکل گرفت به طوری که قالب سازی و آجرهای سنتی جدید ساخته شد. روی آجرها از لعاب‌های بی‌رنگ استفاده شد و بر روی سقف ها نیز بنایی شیروانی در نظر گرفته شود و مرمت و بازسازی برخی از بخش‌های سقف صورت گرفت. موقعیت سرمایش و گرمایش بر اساس سیستم الکتریکال انجام شد و لوله‌های آب نیز تعویض شد.
ویترین‌های مشهور در خانه موزه مدرس
چند ویترین مشهور در این خانه تاریخی دیده می‌شود. ویترین اول با دست خط شهید مدرس همراه است که به طور کلی درجه و اعتبار حقوقی و فقهی شهید را به تصویر می‌کشد.
درواقع ویترین بعدی مربوط به بخشی از کتاب آرتور میلسیو است او حقوق دان و کارشناسی مالی آمریکا بود.
ویترین سوم مربوط به بریده ای از روزنامه انجمن اصفهان است و بخشی از سخنان مدرس در آن روزنامه منتشر شده بود.
درآخر ویترین بعدی نیز گالری همان متن منتشر شده در روزنامه قانون است.
گالری اصلی در خانه خود شامل سه بخش است:
بخش اول آن شامل تصاویر و اسنادی می‌شود. این اسناد مربوط به دوره ترور و تبعید و شهادت شهید مدرس بوده است. در بخش دوم از گالری زندگی از کودکی و جوانانی و بزرگ‌سالی ایشان مورد بررسی قرار گرفته است و بخش سوم نیز شامل تصاویری از آقای مدرس و دوران پس از انقلاب اسلامی است. همین‌طور ماکتی از مزار او را تشکیل داده است و مجسمه‌ای مومی از امام خمینی (ره) را نشانه گرفته است.
تاریخچه آثار خانه موزه مدرس
این خانه در واقع محل زندگی شهید مدرس در تهران است و آثار به جای مانده از وی نیز قدیمی و مربوط به دوره حیات او بوده است. در دوران پهلوی این خانه مشهور به خانه وزیر مختار بود. وقتی که مدرس تبعید و شهید شد این خانه رها شد و در لیست بناهای متروکه قرار گرفت. این خانه زمانی محل تردد افرادی مانند مستوفی الممالک، ملک‌الشعرای بهار، مصدق و مشیرالدوله است. برخی از تصمیم‌های سرنوشت ساز تاریخ ایران در این خانه انجام شده است.
بر روی دیوارهای خانه تصاویر دسته جمعی از افراد بزرگ جهان دیده می‌شود بخشی از حیات این موزه با گالری های مخصوص دیده می‌شود. دیوارها آجری هستند و موقعیت ملک به طور دقیق ارزیابی می‌شود. این خانه به طور کلی دارای فضای پر بازدید است.
آرش صابری نیا کارشناسی خانه موزه مدرس است. او معتقد است: شهید مدرس در بین سال‌های 1306 الی 1307 از تهران به خاف تبعید می‌شود و در سال 1304 سلطنت چلوی آغاز می‌شود. ایشان در زمان پهلوی به مدت دو الی سه سال در این خانه زندگی کردند. تأثیرات دوران پهلوی در همان دوره وارد معماری خانه نشود و با گذر زمان و به صورت آرام آرام معماری دوره پهلوی تا حدود کمی در ساخت بنا دیده می‌شود.
یک فضای بیرونی مشهور به محل درس است و اتاق دیگری نیز وجود دارد که مشهور به گالری اول است و در گوشه حیاط اصلی وجود دارد.
اتاق‌ها در قالب‌های شمالی و جنوبی قرار دارند و نیمکت‌های چوبی در اطراف حیاط دیده می‌شود. یک اتاق پذیرایی وجود دارد که 4 تشک موجود در آن بسیار شهرت یافته است.
قیمت بلیط و ساعت بازدید و آدرس خانه موزه مدرس
آدرس خانه تاریخی مدرس تهران، خیابان امیر کبیر شرقی، کوچه شهید جاویدی، بن بست مدرس، شماره 5 است.
ساعت کاری خانه تاریخی و دیدنی مدرس از روز یکشنبه تا جمعه از ساعت 10 صبح الی 6 عصر است. موزه در حال حاضر باز است و آماده پذیرای بازدیدکنندگان می‌باشد.
روزهای شنبه موزه تعطیل است. اما می‌توانید در سایر روزهای هفته بازدید داشته باشید. بهای بلیط ورودی در آخرین اطلاعات موجود 20 هزار تومان اعلام شده است.
خانه مدرس با مترو
برای رسیدن به موزه خانه مدرس می توان از مترو تهران نیز استفاده کرد. موقعیت مکانی این موزه به گونه ای است که به دو ایستگاه مترو امام خمینی و مترو بهارستان نزدیک است. از در خروجی هر کدام از ایستگاه ها تا موزه مدرس مسیری نسبتا طولانی پیش رو ست. می توانید این مسیر را پیاده روی کرده و هم می توانید با تاکسی به این موزه برسید.
جذابیت‌های خانه موزه مدرس
لذت عکس گرفتن در موزه مدرس را از یاد نبرید. شما می‌توانید در گوشه گوشه اندرونی و بیرونی این خانه عکس بگیرید. خانه در گالری‌های متنوع و همین‌طور زیرزمین شربت خانه و حوض سنتی قدیمی‌اش قطعاً برای شما جذاب خواهد بود.
ساختمان دارای 4 حوض است و حوض اصلی تبدیل به باغچه شده است. حوض‌های گرد شمالی با بتن پرشده‌اند و بازسازی صورت گرفت و یک حوض نیز در بخش زیرزمینی دیده می‌شود که با سنگ زیبای مرمری خود می‌درخشند و امروزه شربت خانه‌ای بی‌نظیر است.
نورپردازی و فضای داخلی موزه بسیار عالی است و شرایط سنتی موجود را گسترش می‌دهد. این منطقه گزینه‌ای بی‌نظیر محسوب می‌شود.
جاهای دیدنی تهران
از دیدنی های تهران در این نزدیکی می‌توان به خانه مهرانگیز کامیز، خانه فراغت دبیرالمک، سر در باغ ملی، موزه ملک، موزه آبگینه، موزه ملی ایران، موزه علم و فناوری، موزه پست و ارتباطات، موزه سکه، خانه پدرسالار، خانه موزه مقدم، مسجد سپهسالار و خانه موتمن الاطبا اشاره کرد.
آب و هوای شهر تهران
یکی از اصلی‌ترین نکاتی که در بازدید از بناها و خانه‌های تاریخی شهر تهران باید در نظر گرفت، آب وهوای این شهر است. در این بخش آب و هوای این شهر و شرایط جوی آن آورده شده است. با مراجعه به این بخش از آب و هوای این شهر و شرایط دمایی و جوی آن در لحظه آگاه شوید.
لوکیشن دقیق خانه موزه مدرس
در بخش‌های بالا به آدرس دقیق و مسیرهای دسترسی به این خانه تاریخی اشاره شده است. در این بخش برای دستابی بهتر به این خانه، لوکیشن دقیق آن آورده شده است. با مراجعه به این بخش و با کمک گوشی همراه هوشمندتان تا رسیدن به این خانه زیبا را به سادگی مسیریابی کنید
عکس‌های این مطلب را جناب آقای دکتر فرزین اشراقی عزیز ثبت نموده‌اند.
امتیاز شما به این صفحه:
خانه موزه مدرس
خانه مدرس یکی دیگر از خانه‌های تاریخی ایران و در محله عودلاجان تهران است. در مقاله بالا به معرفی، تاریخچه، ساعت بازدید، آب و هوای تهران، لوکیشن دقیق و آدرس خانه موزه مدرس تهران پرداختیم.