مسجد جامع بجستان از مساجد جامع ایران و مهمترین یادگارهای باقی مانده از دوره تیموریان در بجستان استان خراسان رضوی است. این بنا در دوره “شاهرخ تیموری” و حدود 600 سال پیش بنا گشته است. مسجد جامع بجستان از یک صحن مربع شکل، شبستان، دو ایوان بزرگ شمالی و جنوبی تشکیل شده است. محراب مسجد با تزئینات مقرنس کاری در ایوان جنوبی مسجد قرار دارد. در ادامه به روستا بجستان (شهرستان بجستان)، تاریخچه مسجد جامع بجستان، ویژگی‌های معماری مسجد و دیدنی های بجستان می‌پردازیم.
شهرستان بجستان
بجستان یکی از شهرستان‌های باستانی و بسیار کهن ایران می‌باشد که کمتر کسی نام آن را شنیده است. این شهرستان در ابتدا به روستا بجستان شناخته شده بود اما امروزه با گذر زمان به شهر تبدیل شده است. این شهرستان در قسمت جنوبی استان خراسان رضوی قرار دارد. بجستان را به داشتن آثار تاریخی و طبیعی کهن می‌شناسند. در رابطه با احداث و شکل گیری روستا بجستان، مورخان عقاید متفاوتی دارند. برخی مورخان در نوشته‌های خود آورده‌اند که این روستا توسط “سام نریمان” پدر “زال افسانه‌ای” احداث شده است. این شهر با توجه به شواهد به دست آمده در آن مربوط به دوران هخامنشیان می‌باشد. بجستان در جنوب غربی مشهد قرار دارد و با این شهر نزدیک به 278 کیلومتر فاصله دارد.
بجستان در دوره تاریخی تیموریان روزگار اوج خود را سپری می‌کرد. طبق نوشته مورخان، “تیمور لنگ” قصد تخریب این روستا را کرد. اما به دلیل ارزش بسیاری که این منطقه از لحاظ فرهنگی و غیره داشت، بزرگان و کارگزارانش او را از این کار بازداشتند. علاوه بر آن جالب است بدانید اصلی‌ترین جاذبه تاریخ بجستان در همان دوره تیموریان بنا شده است. این اثر تاریخی بسیار مهم و با ارزش قرن 9 شمسی، مسجد جامع بجستان است. در ادامه با این مسجد بیشتر آشنا می‌شویم.
مسجد جامع بجستان خراسان رضوی
همانطور که پیش‌تر گفته شد، مسجد جامع بجستان در قرن 9 و در دوره تیموریان حدود 600 سال پیش ساخته شد. در آن زمان زمام حکومت بر عهده “شاهرخ” فرزند تیمور لنگ بود. شاهرخ تیموری را در تاریخ بعد از اسلام ایران، در زمره پادشاهانی می‌شناسند که اقدام به احداث بناهای متعددی نموده است. همسر او “گوهرشاد” نیز در این راه مشوقش بوده است.
این دو نفر تا حدی توانستند نابودی‌هایی که تیمور بر بدنه ایران وارد کند را جبران کنند. کار ساخت مسجد جامع بجستان را “محمد بن فخرالدین بن سیف الدین بن مقدم بجستانی” انجام داد. به همین دلیل و به دلیل قرارگیری مسجد در این روستا، نام بجستان زینت بخش این مسجد شد. ساخت مسجد جامع بجستان در نهایت در سال 828 هجری به اتمام رسید.
مسجد جامع با گذر زمان آسیب‌هایی را متحمل شد اما در ادوار تاریخی بعدی قسمت‌ها و بخش‌هایی از آن مرمت شدند. برای مثال مهمترین بازسازی آن در سال 994 شمسی توسط “حاج ناصر الدین ابن محمد بن احمد” انجام شد. که با دوره حکومتی “شاه عباس صفوی ” مقارن است. به تازگی نیز اداره کل میراث فرهنگی و صنایع دستی استان خراسان رضوی این مسجد را مرمت کرد. در این بازسازی از تعدادی هنرمند برای درست کردن درب و پنجره‌های چوبی مسجد که به طور کامل تعویض شدند، کمک گرفته شد. مسجد جامع بجستان به شماره 4502 در 5 آذر 1380 به ثبت ملی رسیده است.
معماری مسجد جامع بجستان
با توجه به بازسازی‌های انجام شده در مسجد جامع بجستان، خوشبختانه این مسجد توانسته است کاربری خود را حفظ نماید. در بنای کنونی مسجد جامع بجستان، از مصالح متفاوتی نسبت به مسجد پیش از مرمت استفاده شده است. از جمله این مصالح، آجر می‌باشد که به طرز بارزی در بسیار ی از بخشهای آن دیده می‌شود. همچنین از گچ و چوب نیز در ایوانچه‌ها و درب‌ها و پنجره‌های آن کمک گرفته شده است.
به طور کلی این مسجد جامع 2 ایوان بزرگ دارد. صحن این مسجد مربع شکل است و دو ایوان آن درست روبروی هم قرار گرفته‌اند. محراب مسجد در ایوان جنوبی ساخته شده است و دارای تزئینات مقرنس کاری نسبتا ساده‌ای است. شبستان مسقف مسجد جامع نیز در غرب مسجد قرار دارد که دارای ستون‌های متعددی است.
دیگر مساجد جامع ایران
از دیگر مسجدهای جامع ایران می‌توان از مسجد جامع اصفهان، مسجد جامع ورامین، مسجد جامع ارومیه، مسجد جامع اردکان، مسجد جامع نایین، مسجد جامع فهرج، مسجد جامع زواره، مسجد جامع یزد، مسجد جامع اردستان، مسجد جامع قاین، مسجد جامع گلپایگان و مسجد جامع ابرکوه نام برد.
دیدنی های بجستان
علاوه بر مسجد جامع، این منطقه آثار تاریخی و طبیعی زیبای دیگری نیز دارد. از جمله دیدنی‌های طبیعی بجستان، غارهایی است که در دل کوه‌های منطقه قرار دارند. قلعه دختر مزار یکی دیگر از جاذبه‌های باستانی بجستان است که در روستای مزار قرار دارد. این قلعه که به گفته مورخان مربوط به دوره ساسانی است بر فراز کوهی قرار گرفته است. از دیگر جاهایه دیدنی بجستان می‌توان از پل یونسی بجستان نام برد.
کاروانسرای قاسم آباد نیز یکی از کاروانسراهای معروف شاه عباسی است که در 20 کیلومتری بجستان می‌باشد. این کاروانسرا در میانه جاده ابریشم قرار داشت. یکی از ویژگی‌های متمایز کننده کاروانسرای قاسم آباد نسبت به دیگر کاروانسراها، داشتن یک بادگیر بزرگ 4 ضلعی می‌باشد. رباط فخرآباد دیگر دیدنی تاریخی بجستان است که در دوره تاریخی قاجاریه احداث شده است. این رباط آجری فضای بزرگی دارد و از بخش‌هایی چون شاه نشین، اصطبل، بارانداز و غيره تشکیل شده است.
آب و هواي شهرستان بجستان
اگر براي بازديد از ديدني‌هاي شهر بجستان به اين شهر سفر مي‌كنيد، دانستن شرايط اقليمي اين شهر از نكات مهم است. در اين بخش به آب و هوا و شرايط دمايي اين شهر اشاره شده است. با مراجعه به اين بخش مي‌توانيد از شرايط دمايي اين شهر آگاهي يابيد.
لوكيشن دقيق مسجد جامع بجستان
براي بازديد از ديدني‌هاي شهر بجستان، تنها داشتن آدرس و مسيرهاي دسترسي به آنها كافي نيست. در اين بخش لوكيشن مسجد جامع شهر آورده شده است. با مراجعه به اين بخش و با كمك نرم افزار گوگل مپ تا رسيدن به اين مسجد ديدني را مسيريابي كنيد.
اگر روش استفاده اين نرم افزار گوگل مپ را نمي‌دانيد، با لمس و كليك بر روي اين قسمت مي توانيد با روش استفاده از اين نرم افزار آگاهي يابيد.
امتیاز شما به این صفحه:
مسجد جامع بجستان
مسجد جامع بجستان از مساجد جامع ایران مربوط به دوره تیموریان از دیدنی های بجستان است. در مطلب بالا به معرفی، معماری، دیدنی های بجستان و آدرس مسجد جامع بجستان پرداختیم.