پل لاتیدان بندر خمیر یکی از آثار باستانی ایران است که با عنوان طولانی ترین پل تاریخی ایران شناخته میشود. پل لاتیدان بندر خمیر از پل های تاریخی ایران یادگاری از صفویان است که میتواند به یکی از جاهای دیدنی استان هرمزگان تبدیل شود. در متون تاریخی از روستایی به نام روستای لاتیدان در این منطقه نام برده شده که احتمالاً وجه تسمیه پل بوده است. اگر میخواهید بدانید لاتیدان یعنی چه؟ با ما همراه باشید تا به طور کامل با این پل تاریخی آشنا شوید. ما در این مطلب ابتدا معرفی کوتاهی از این پل خواهیم داشت. پس از آن به بررسی معماری و بخشهای مختلف پل میپردازیم. در پایان نیز در مورد اهمیت تاریخی این پل و موقعیت مکانی آن اطلاعاتی ارائه خواهیم کرد.
معرفی پل لاتیدان بندر خمیر
پل لاتیدان یا پل کول پلی تاریخی به طول بیش از 1000 متر است. به همین دلیل این پل با عنوان طولانی ترین پل تاریخی ایران شهرت دارد. برای درک دقیق طول این پل تاریخی کافی است بدانید پل سی و سه پل اصفهان تنها سیصد متر طول دارد. به عبارت دیگر طول پل لاتیدان بندرخمیر حداقل سه برابر طول سی و سه پل است. بنابراین ساخت آن در زمان صفویه نوعی شاهکار به شمار میرود.
این پل بر روی رودخانه کُل یا کول احداث شده است. جالب است بدانید این پل سالها زیر گل و لای مدفون بود. بقایای این پل در سال 1372 بر اثر وقوع سیلاب نمایان شد. ظاهراً مهمترین دلیل تخریب پل نیز احداث آن بر روی رودخانه بوده است. در واقع به دلیل جریان آب امکان ساخت پی و شالوده مستحکم برای این پل وجود نداشته است.
لاتیدان یعنی چه؟ روستای لاتیدان کجاست؟
لاتیدان ظاهراً نام قدیمی این منطقه بوده و مردمان بومی این پل را به نام پل شاه عباسی میشناسند. در گذشته روستا و نخلستان سرسبزی به نام لاتیدان در این محدوده قرار داشته است. روستای لاتیدان امروزه وجود ندارد و مردمان روستای لاتیدان سالها قبل به محل کنونی روستای کلمتلی مهاجرت کردند. معنای دقیق لاتیدان مشخص نیست و به احتمال قوی در گویش محلی مردم معنای خاصی داشته است.
معماری پل لاتیدان بندر خمیر
این پل در زمان آبادانی از سه بخش شرقی، غربی و دیواره سدی میان این دو بخش تشکیل شده بود. عرض بخش غربی و بخش شرقی پل یکسان نبوده و عرض بخش غربی بیشتر بوده است. در ساخت این پل از سنگهای تراش نخورده و ملات ساروج استفاده شده است. سطح گذر پل با سنگهای مسطح فرش شده و لابهلای آن با ملات پر شده است.
ویژگی خاص این پل این است که بدنه کلی پل توسط اندود عایق گونهای پوشیده شده است. بر روی پایههای پل آبگذرهایی در دو ارتفاع تعبیه شده است. طراحی آبگذر از نکات هوشمندانه پل های تاریخی ایران است. این آبگذرها از یک سو در هنگام طغیان رودخانه آب را از خود عبور میدادند. از سوی دیگر موجب صرفهجویی در مصالح و کاهش وزن پل میشدند.
بخشهای مختلف پل لاتیدان بندر خمیر
بخش شرقی پل
عرض بخش شرقی حدود 40/5 متر بوده و ارتفاع آن با شیب ملایمی به تدریج افزایش مییابد. در حال حاضر 270 متر از بخش شرقی باقی مانده است. به طوریکه از ارتفاع یک متر در کنار رودخانه به ارتفاع حدود 6 متر میرسد. بخش شرقی دارای 33 دهانه به ابعاد مختلف بوده که در حال حاضر 20 دهانه آن قابل شناسایی است.
بخش غربی
عرض بخش غربی حدود 80/6 متر بوده است. حدود 100 متر از بخش غربی باقی مانده که در واقع تنها بقایای 17 پایه پل است. این پایهها به طور منظم در یک محور احداث شدهاند. در جهت بالا و پایین رودخانه بر روی این پایهها موجشکنهای نیمدایرهای ساخته شده است.
دیواره سدی میانه
دیواره سدی میان این دو بخش چون به طور کامل در معرض جریان آب قرار داشته کاملاً تخریب شده است. ظاهراً این دیواره 2 متر ارتفاع، 7 متر عرض، و 800 متر طول داشته است. برای تقویت این دیواره نیز جرزهای نیم دایره در فواصل منظم احداث شده بودند.
اهمیت تاریخی پل لاتیدان بندر خمیر
بر طبق شواهد موجود، این پل در زمان شاه عباس اول و در جریان ساخت جاده کاروان احداث شده است. این پل در حقیقت محور ارتباطی بندرعباس و لارستان بوده است. چندین روستا از جمله روستای لاتیدان، مغ احمد، دشت سراهو، کاروانسرای جنگوی، آرابی و قلعه پارو در این مسیر قرار داشتند. رودخانه کول از دیرباز یکی از رودخانههای عریض و پرآب منطقه بوده است. به دلیل جریان شدید آب و احتمال وقوع طغیانهای فصلی تنها راه ایمن برای عبور از رودخانه ساخت پل بوده است.
در نتیجه این پل نقش بسزایی در انتقال نیروها در جنگ برابر استعمارگران پرتغالی داشته است. جنگی که در نهایت به نفع ایران تمام شده و پرتغالیها را از خاک ایران بیرون میکند. البته این احتمال وجود دارد که فوریت حمله به پرتغالیها سبب تعجیل در ساخت پل شده است. به همین دلیل شالوده پل آنقدر مستحکم نبوده که سبب دوام پل شود.
پل لاتیدان بندر خمیر کجاست؟
درواقع پل لاتیدان در بخش مرکزی شهرستان بندر خمیر در استان هرمزگان قرار دارد. به طور دقیقتر باید گفت این پل بر روی رودخانه کول در مسیر بندر خمیر به سمت لار قرار دارد. این پل تاریخی هماکنون در مجاورت روستای نیمهکار قرار گرفته است. فاصله پل لاتیدان با بندر خمیر حدود 65 کیلومتر و با بندر عباس حدود 80 کیلومتر است.
جاهای دیدنی بندر خمیر
از دیگر دیدنی های بندر خمیر میتوان به آب انبار تقی خانی، ديوار سدار زنديه، كاروانسراي تقي خاني، کاروانسرای برکه سفید، خانه قاضی، کاروانسرای کیشی دری و برج قلعه خمیر نام برد.
آب و هوای بندر خمیر
برای بازدید از جاهای دیدنی بندر خمیر اطلاع از وضع آب و هوایی مفید است. بدین منظور در بخش زیر پیشبینی وضع آب و هوای بندر خمیر را در پنج روز آینده مشاهده میکنید.
نقشه بندر خمیر
برای گشت و گذار و دیدن دیدنی های بندر خمیر استفاده از نقشه لازم است. به همین خاطر در بخش زیر نقشه بندر خمیر را مشاهده مینمایید.
اگر در استفاده از گوگل مپ سوال یا ابهامی دارید، مقاله راهنمای استفاده از گوگل مپ را از اینجا ملاحظه بفرمایید.
امتیاز شما به این صفحه:
پل لاتیدان بندر خمیر
پل لاتیدان بندر خمیر از آثار باستانی ایران و طولانی ترین پل تاریخی ایران است. در مطلب بالا به معرفی، عکس و معماری پل لاتیدان بندر خمیر پردازیم.