پل یونسی بجستان یکی از پل‌های تاریخی ایران است که در سال 1381 به عنوان یکی از آثار ملی به ثبت رسید. قدمت این پل از جاهای دیدنی بجستان استان خراسان رضوی به دوران حکومت صفویه باز می‌گردد. در ادامه قصد داریم تا تاریخچه پل یونسی بجستان، آدرس پل آجری بحستان و ویژگی‌های معماری آن را مورد بررسی قرار دهیم.
تاریخچه پل یونسی بجستان خراسان رضوی
تاریخچه پل یونسی بجستان به دوره صفویه باز می‌گردد. این پل در تاریخ ۱۲ ام بهمن ماه ۱۳۸۱ به عنوان یکی از آثار ملی ایران در فهرست آثار به ثبت رسیده است.
آدرس پل یونسی بجستان
پل یونسی بجستان در روستای یونسی استان خراسان رضوی واقع شده است. پل یونسی زیبا و باستانی روی رودخانه فصلی کالب شو قرار گرفته است. این پل در مسافت ۲۰۰ متری روستای یونسی احداث شده است.
ویژگی های معماری پل یونسی بجستان
این پل ۹ دهانه با ابعاد مختلف دارد. پایه‌های این پل در جهت خلاف جریان آب به شکل مثلث ساخته شده‌اند. در مجاورت پل یونسی بجستان بقایای آب انبار زیبا با پوششی گنبدی شکل وجود دارد. مصالح به کار رفته برای ساخت این آب انبار آجر و ساروج هستند. این گونه به نظر می‌رسد که آب انبار و پل در مسیر کاروان رو قرار داشته است. همچنین لازم به ذکر است که پل تاریخی یونسی در مسیر جاده‌ای به نام جاده عراق قرار گرفته است. کاروان‌هایی که از سوی کویر مرکزی و جنوب ایران به سوی مشهد حرکت می‌کردند پس از این که از کاروانسراهای قاسم‌آباد، مرندیز و یونسی عبور می‌کردند. با عبور از روی این پل به سوی مشهد حرکت می‌کردند. این پل در سال‌های اخیر مورد بازسازی قرار گرفته است.
روی پایه‌ها و فاصله بین چشمه‌های اصلی پل یونسی بجستان در استان خراسان رضوی دهانه‌های کوچک‌تر به منظور کاهش وزن پل و صرفه‌جویی در مصالح و عبور آب‌های طغیانی احداث شده‌اند.
جاهای دیدنی اطراف پل یونسی بجستان
پل یونسی بجستان در محدوده محله یونسی شهرستان یونسی واقع شده است که از لحاظ موقعیت جغرافیایی در مجاورت جاذبه‌های گردشگری زیر واقع شده است.
رباط زین‌آباد
در مسیر جاده فیض‌آباد به بجستان و در مسافت ۴۰ کیلومتری شهر بجستان در مسیر کاروان رو یزد به مشهد واقع شده است. مساحت رباط یونسی حدود ۲۵۰۰ مترمربع می‌باشد. این رباط دارای ۸ ایوانچه و ۲ تالار می‌باشد که برای استراحت کاروانیان مورد استفاده قرار می‌گرفته است. تزیینات رباط یونسی در پیشانی تاق‌ها و ایوان‌ها شامل طرح آجری خفته راسته می‌باشد. در این مسیر کاروانی پس از رباط یونسی، حوض انبار یونسی در مسافت 800 متری واقع شده است. این حوض انبار نیز شامل سردر، رشته پلکان و مخزن برداشت آب می‌باشد. تاریخچه حوض انبار نیز به دوران حکومت صفویه باز می‌گردد.
در ضلع شمالی و جنوبی این رباط و در اطراف صحن این رباط فضاهایی برای اقامت مسافران قرار داشت. عرض این فضاها 3 متر می‌باشد، همچنین در این اضلاع اتاق‌هایی با ابعاد 3 در 4 قرار دارند. بخش شاه‌نشین این رباط که بخش شاخص آن را تشکیل می‌دهد در ضلع غربی این رباط واقع شده است. ورودی شاه‌نشین دارای سه چشمه طاق، دو دالان در بخش پشتی شاه‌نشین می‌باشد. این رباط به عنوان یکی از یادگاری‌های معماری عصر قاجاریه شناخته می‌شود.
رباط فخرآباد
رباط فخرآباد دارای فضاهای وسیع می‌باشد که بیانگر این موضوع است که در زمان رونق و آبادانی توسط کاروان مورد استفاده قرار می‌گرفته است. کاروانی که قصد سفر به سوی کویر را داشتند از این رباط استفاده می‌کردند. بنای رباط فخرآباد به دوران حکومت قاجار تعلق دارد. از ویژگی‌های برجسته معماری این رباط می‌توان به سردرد ورودی ایوانچه‌های اطراف ورودی اشاره کرد که به عنوان توقفگاه تابستانی، شاه‌نشین، بارانداز، فضای اصطبل و صحن اشاره کرد. از تزیینات قابل‌توجه این رباط نیز می‌توان به آجرهایی با پخت ناقص اشاره کرد که با ترکیب آن‌ها با آجرهای معمولی اشکال هندسی شگفت‌انگیز در بخش پیشانی سردر ورودی و قسمت شاه‌نشین آن ایجاد شده است.
مسجد مرندیز
مساحت مسجد مرندیز حدود 600 مترمربع می‌باشد که این مسجد در 37 کیلومتری ضلع شمال خاوری شهرستان بجستان واقع شده است. از مهمترین ویژگی‌های معماری این مسجد می‌توان به صحن، ایوان، قبله و شبستان گنبد دار اشاره کرد. این مسجد به عنوان یکی از بناهای یک ایوانی شناخته می‌شود. ایوان مقصوره بنا دارای نوعی پوشش است که از ایجاد تاق و تویزه در آن ایجاد شده است. در بخش نهایی این قسمت از مسجد رسمی بندی زیبا روی گچ ایجاد شده است. بخشی از تزیینات این پوشش به نقاشی گل اخرایی و ردیفی از قطار بندی گچی اختصاص دارد.
به دلیل وجود تزیینات و نمای بیرونی اطراف و صحن و ایوان این مسجد از لحاظ نقشه و نوع عناصر تزیینی شباهت زیادی به مساجد خواف، رشتخوار، گنبد مقبره قطب‌الدین حیدر دارد. بنای این مسجد به قرن یازدهم هجری تعلق دارد.
مسجد مزار
در 8 کیلومتری بجستان و در فاصله 3 کیلومتری روستای مزار و در دامنه تپه‌ای مسجد مزار واقع شده است. این اثر ارزشمند در دل کوه حفر شده است و با قلعه دختر مزار به احتمال زیاد در رابطه است زیرا قلعه دختر مزار روی این مسجد قرار گرفته است و به عنوان سردابه و پناهگاه برای ساکنین این منطقه قابل استفاده است. این مسجد در دوران اسلامی به عنوان زاویه و صومعه نیز مورد استفاده قرار گرفته است.
در فضای داخلی مسجد مزار امروزه تغییرات زیادی ایجاد شده است و به عنوان مسجد زمستانی توسط ساکنین این منطقه مورد استفاده قرار گرفته است. فضای داخلی این محل مثل دیگر دخمه‌ها و پناهگاه‌ها در دل خاک‌های فشرده تپه حفر شده است. این مسجد شامل تعدادی ستون به صورت چهارضلعی مستحکم می‌باشد. همچنین این مسجد دارای تاق‌ها و فضاهای وسیع است.
کاروانسرای قاسم‌آباد
از دیگر بناهای ارزشمند باقیمانده از دوران حکومت صفوی می‌توان به کاروانسرای قاسم‌آباد اشاره کرد. این کاروانسرا در 20 کیلومتری ضلع غربی شهرستان بجستان واقع شده است. این کاروانسرا نیز مانند پل یونسی بجستان در سال 1381 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. از ویژگی‌های بارز این کاروانسرا می‌توان به معماری بسیار زیبا، تزیینات، نوع پوشش سقف‌ها و در نهایت بادگیرهای چهارگوش اشاره کرد. این کاروانسرا به عنوان یکی از کاروانسراهای هفتگانه بجستان در زمان حکومت شاه‌عباس شناخته می‌شود که در زمان قدیم در مسیر جاده ابریشم قرار داشته است. راه‌آهن بافق-مشهد امروزه از حاشیه آن می‌گذرد. این کاروانسرا بنایی می‌باشد از معماری گذشته که در دل کویر بجستان واقع شده است. معروف‌ترین جاذبه‌های گردشگری شهرستان بجستان بادگیرهای چهارضلعی است.
پارک طبیعی بجستان
یکی از منحصربه‌فردترین مجموعه‌های استان خراسان رضوی مجموعه باغ زیبای پرندگان و پارک طبیعی بجستان می‌باشد.. این پارک طبیعی همانند نگین زیبا در مرکز شهرستان بجستان می‌درخشد. در این پارک پرندگان زیبا همچون زاغ پاقرمز، طوطی رنگارنگ و طاووس نگهداری می‌شوند.
سیاه کوه هلالی
در بخش جنوب شرقی بجستان و ضلع غربی گناباد منطقه حفاظت شده هلالی قرار دارد که وسعت آن حدود 120 هزار هکتار می‌باشد. این منطقه ییلاقی دارای کوه‌های مرتفع و به‌هم‌پیوسته، دره‌های سرسبز و چشمه‌های متعدد می‌باشد. گونه‌های جانوری مهم در این پارک آهو، کل و بز، قوچ و میش، سمور و حتی گربه وحشی هستند. از مهمترین پوشش‌های گیاهی این منطقه نیز می‌توان به زیره سیاه، کاکوتی، رازیانه، درختان بنه، انجیر، تاغ؛ بیدمشک و زرشک اشاره کرد.
از آنجا که بجستان در منطقه نیمه خشک و بیابانی واقع شده است جهت جذب گردشگران و مسافران عبوری دارای قابلیت‌های نسبتاً خوبی می‌باشد. رویش گل‌هایی همچون لاله و شقایق باعث شده است تا این منطقه فصل بهار خیره کننده و بسیار جذاب داشته باشد. دامنه‌های سیاه کوه هلالی و دره نوبهار از مکان‌هایی محسوب می‌شوند که همچون نگین در حاشیه کویر می‌درخشند.
آرامگاه قطب‌الدین یونسی
از دیگر جاذبه‌های گردشگری در مجاورت پل یونسی بجستان آرامگاه قطب‌الدین یونسی می‌باشد. این آرامگاه نیز در روستای یونسی قرار گرفته است و ساختار معماری آن به صورت گنبد خانه می‌باشد. این آرامگاه به صورت چهار طاقی احداث شده است که مزار قطب‌الدین در آن به خاک سپرده شده است. آرامگاه قطب‌الدین یونسی یک ایوان ورودی دارد که بالای آن گنبدی بزرگ ساخته شده است. تزیینات زیر گنبد این آرامگاه به صورت طاق‌های جناغی می‌باشد.
مسجد جامع بجستان
مسجد جامع بجستان مهمترین اثر باقیمانده از قرن نهم هجری در این شهرستان می‌باشد. این مسجد در دوران حکومت شاهرخ تیموری به تلاش محمد بن فخرالدین بن سیف‌الدین بن مقدم بجستانی احداث شده است. بر اساس کتیبه‌های موجود در مسجد تاریخ اتمام ساخت این مسجد به سال 828 هجری قمری باز می‌گردد. مسجد جامع بجستان در کوچه طاهری واقع شده است و در حال حاضر دو ایوان در دو طرف صحن به صورت مربعی قرار گرفته اند. در انتهای ایوان قبلی محراب مقرنس‌کاری قرار گرفته است و در سمت غرب مسجد یک شبستان واقع شده است. سقف این شبستان روی ستون‌ها استوار گردیده است. با توجه به کتیبه‌های موجود در ایوان شمالی این مسجد، مسجد جامع بجستان در سال 1024 هجری قمری و در زمان حکومت شاه‌عباس کبیر توسط حاج ناصرالدین محمد ابن احمد مورد بازسازی قرار گرفته است.
دیگر جاذبه های گردشگری در مجاورت پل یونسی بجستان
شهرستان بجستان از یک سمت به کویر و از سمت دیگر به کوه‌های مرتفع سیاه کوه ختم می‌شود. از این رو از مهمترین جاذبه‌های گردشگری این منطقه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بوستان کودک
- مسجد شهید ذاکری
- منطقه ییلاقی تنگه نسترن
- بوستان طبیعی نوبهار
- دره آهنگ
- باغ سلیمه مزار
- سد سریده
- افتخار
منطقه تفریحی گردشگری افتخار دارای گونه‌های کم‌نظیر حیات‌وحش، کویر زیبای بجستان می‌باشد.
آب و هوای شهرستان بجستان
اگر قصد سفر در ایران و بازدید از زیبایی‌های آن را دارید، یکی از مهمترین نکات به سبب داشتن آب و هوای متنوع آن، بررسی آب و هوا و شرایط جوی مقصد از مهمترین نکات است. در این بخش برای گردشگرانی که به شهر بجستان سفر می‌کنند، آب و هوا و شرایط جوی این شهر آورده شده است. با مراجعه به این بخش می‌توانید از شرایط جوی این شهر در هر روز آگاه شوید.
نقشه یونسی بجستان
پل زیبا و تاریخی یونسی بجستان به عنوان یکی از پل‌های تاریخی ایران است که بازدید از آن خالی از لطف نخواهد بود. اگر به شهر بجستان سفر کردید، برای بازدید از این پل تاریخی یونسی باید ابتدا به روستای یونسی بجستان تشریف ببرید. با مراجعه به این بخش و با کمک نرم افزار نقشه‌خوانی هچون گوگل مپ تا رسیدن به این پل زیبا را مسیریابی کنید.
اگر روش استفاده از نرم افزار گوگل مپ را نمی‌دانید، با لمس و کلیک بر روی این قسمت، می‌توانید با روش استفاده از این نرم افزارآشنا شوید.
امتیاز شما به این صفحه:
پل یونسی بجستان
پل یونسی در روستای یونسی از جاهای دیدنی بجستان خراسان رضوی است. در مطلب بالا به معرفی، تاریخچه، دیدنی های بجستان و آدرس پل تاریخی یونسی بجستان پرداختیم.