کاروانسرای سرایان یکی از جاهای دیدنی استان خراسان جنوبی است. کاروانسرای سرایان خراسان جنوبی از دوره صفویه به یادگار مانده است. به دلیل موقعیت مکانی این کاروانسرا سرایان نامیده می‌شود ولی در برخی منابع با عنوان رباط شاه عباسی نیز معرفی شده است. ما در این مطلب ابتدا معرفی کوتاهی از این کاروانسرای تاریخی ارائه خواهیم کرد. در ادامه به بررسی معماری کاروانسرای سرایان می‌پردازیم. در آخر نیز در مورد کاربری فعلی این بنا، آب و هوای سرایان و آدرس کاروانسرای سرایان اطلاعاتی ارائه خواهیم کرد.
معرفی کاروانسرای سرایان
کاروانسرای سرایان خراسان جنوبی بخشی از یک مجموعه تاریخی است که یک حمام، آب انبار، مسجد و بازار تاریخی را شامل می‌شود. این کاروانسرا در میدان آب انبار فاضل خانی قدیم که امروز به نام میدان کوثر شناخته می‌شود قرار دارد. به دلیل ساخت بنا در زمان شاه عباس صفوی، این کاروانسرا با عنوان رباط شاه عباسی نیز شناخته می‌شود. در گذشته کاروان‌های تجاری یا زیارتی که به سمت قهستان و خراسان حرکت می‌کردند در این کاروانسرا اطراق می‌کردند.
معماری کاروانسرای سرایان خراسان جنوبی
کاروانسرای سرایان به صورت یک بنای دو ایوانی احداث شده است. این بنا دارای بخش‌های مختلفی اعم از سردر ورودی، هشتی، صحن، اصطبل یا شترخانه، ایوان‌ها و حجره‌های متعدد است. سردر ورودی بنا با طاق جناغی و تزئینات کاربندی در ضلع جنوبی کاروانسرا قرار دارد. پس از ورودی، یک هشتی با اتاق‌های فرعی قرار دارد و با گذر از هشتی به صحن اصلی کاروانسرا وارد می‌شویم.
دو ایوان کاروانسرا با طاق جناغی در اضلاع شمالی و جنوبی کاروانسرا قرار دارند. برای سهولت بارگیری حیوانات، کف ایوان‌ها و حجره‌ها بالاتر از صحن کاروانسرا ساخته شده است. در چهار گوشه بنا راهروهایی برای دسترسی به فضای پشت ایوان و حجره‌ها وجود دارد. راهروی گوشه شمال غربی برای دسترسی به اصطبل کاروانسرا طراحی شده است.
وضعیت فعلی کاروانسرای سرایان خراسان جنوبی
کاروانسرای سرایان در فاصله سالهای 1388-1384 به طور کامل بازسازی شده است. این مکان پس از بازسازی به یک موزه تبدیل شده است. این بنای تاریخی قرار است با هدف معرفی آداب و رسوم و فرهنگ مردم این منطقه به عنوان موزه مردم شناسی سرایان فعالیت کند. اولین فاز این پروژه در سال 1388 در شترخانه کاروانسرا افتتاح شده است. در این موزه لوازم زندگی مردم سرایان در گذشته و محصولات صنایع دستی سرایان در رشته‌هایی مانند شال بافی، ابریشم بافی و چاقو سازی به نمایش گذاشته شده است.
آدرس کاروانسرای سرایان
سرایان مرکز شهرستان سرایان در شمال غربی استان خراسان جنوبی است. شهرستان فردوس از غرب، شهرستان قائنات از شرق، شهرستان گناباد از شمال و شهرستان بیرجند و طبس از جنوب، همسایگان سرایان هستند. کاروانسرای سرایان یکی بناهای تاریخی شهر سرایان است. شهر سرایان 160 کیلومتر با شهر بیرجند و 40 کیلومتر با شهر فردوس فاصله دارد. در ادامه دو مسیر دسترسی به کاروانسرای سرایان از دو ورودی شهر را بیان می‌کنیم:
ورودی سرایان از سمت بیرجند
میدان شهدا، میدان آزادی، خیابان امام، امام 26، میدان کوثر، کاروانسرای سرایان
کاروانسراهای ایران
از دیگر کاروانسرای های ایران می‌توان از کاروانسرای دیر گچین، کاروانسرای تی تی سیاهکل، کاروانسرای شاه عباسی دامغان، کاروانسرای کلوت شهداد، کاروانسرای سه، کاروانسرای سرایان و کاروانسرای شاه عباسی کهک نام برد.
ورودی سرایان از سمت فردوس
میدان ولیعصر، میدان بسیج، بلوار ولیعصر، میدان قدس، خیابان امام، کوچه روبه‌روی مسجد جامع، بازار میثم، میدان کوثر
جاهای دیدنی سرایان
از دیگر دیدنی های سرایان می‌توان از مسجد جامع سرایان، خانه یزدانی سرایان، خانه شیخ محمد قاضی در سه قلعه، آب انبار فاضلخانی، خانه حسام الدیوان، مزار میرزاها، آب انبار بی بی حسین خان، حمام دو حصاران، خانه ضیایی سه قلعه و مقبره تورانشاه نام برد.
آب و هوای سرایان
برای بازدید از جاهای دیدنی سرایان اطلاع از وضع آب و هوایی لازم است. بدین منظور در این بخش به پیشبینی وضع آب و هوای سرایان خراسان جنوبی در پنج روز آینده می‌پردازیم.
لوکیشن کاروانسرا سرایان
در بخش بالا چندین مسیردسترسی به کاروانسرا سرایان آورده شد. با این حال برای سهولت بیشتر در مسیریابی لوکیشن دقیق کاروانسرا سرایان آورده شده است.
اگر در مسیریابی و استفاده از گوگل مپ سوال یا ابهامی دارید، مقاله راهنمای استفاده از گوگل مپ را از اینجا مشاهده بفرمایید.
امتیاز شما به این صفحه:
کاروانسرای سرایان خراسان جنوبی
کاروانسرای سرایان از کاروانسراهای ایران و جاهای دیدنی سرایان استان خراسان جنوبی است. در مطلب بالا به معرفی، دیدنی های سرایان کاروانسرا سرایان پرداختیم.