گنبد سلطانیه زنجان

بزرگترین گنبد آجری جهان، گنبد سلطانیه استان زنجان است. در این مطلب تاریخچه، معماری، آدرس، لوکیشن، ساعات بازدید، قیمت بلیط ورودی به تفصیل بیان خواهد شد.

سومین گنبد بزرگ جهان

  این گنبد در شمار سومین گنبد مرتفع تاریخی جهان بعد از کلیسای سانتا ماریا دفیوره فلورانی و گنبد مسجد ایاصوفیه واقع در استانبول قرار دارد.

تاریخچه گنبد سلطانیه

قدمت این گنبد آجری به دوره ایلخانیان باز می‌گردد. بر اساس شواهد تاریخی این گنبد به دستور سلطان محمد خدابنده مشهور به الجایتو در منطقه باستانی و قدیمی شهر سلطانیه بنا نهاده شد. به دستور ایشان از بهترین معماران و کاشی‌کاران دوران اقدام به ساخت و نظارت بر این بنا کردند. سلطان محمد خدابنده این بنا را به عنوان آرامگاه جدید امام علی(ع) و امام حسین(ع) ساختند. ایشان قصد جابجایی مقبره و آرامگاه این دو امام شیعه را به این مکان داشتند. سلطان محمد خدابنده ارادت ویژه‌ای به این دو بزرگوار معصوم داشتند. ایشان با اعلام این نیت مورد مخالفت بسیاری از علما شدند.

دلیل ساخت گنبد

اما همچنان تا پایان ساخت این بنا بر خواسته خود پافشاری می‌کردند. روایت است، تنها دلیل منصرف شدن ایشان از این تصمیم، خوابی بود، که ایشان دیدند. سلطان محمد پس از ناامید شدن از انتقال امامان معصوم به نجف رفت و مقداری از خاک نجف را آورد و در ساخت این بنا و قسمتی از آن بکار برد. نام آن قسمت را تربت‌خانه گذاردند. به ورودی این گنبد، که پای می‌گذارید غرق در حیرت و عطمت این بنای بزرگ و عظیم می‌شوید.

عظمت گنبد

بنایی کاملا آجری که گنبدی به چه بزرگی به صورت هشت ضلعی ساخته شده است، باعث حیرت خواهد بود. پس از ورود به داخل بنای گنبد با بالا که بنگرید، ارتفاعی ورای باور خواهید دید. بنای گنبد سلطانیه در سه طبقه ساخته شده است. از پله‌های عظیم و طویل به طبقه دوم می‌‌رسیم، که نمایی از کل شهر از آنجا پیداست. از دالان‌های بسیار با پنجره‌های بسیار چه به داخل و چه به خارج عمارت ساخته شده است.

در بیرون از بنا و عمارت و در اطراف آن رد پایی از بناها و ساختمان‌های بسیاری دیده می‌شود. که براحتی می‌توان گفت، 90 درصد آنها تخریب شده است. این رد ساختمان‌ها حکایت از بناهای مهمی چون شفاخانه و بیمارستان و دیگر عمارات را بازگو می‌کند. زمانی که در یکی از تراس‌های گنبد می‌ایستیم و بر شهر و اطراف آن می‌نگریم، با چشمانی بسته می‌توان صدای تاریخ چندهزارساله این مرز و بوم را شنید.

مقبره اولجایتو

به داستان سلطان محمد خدابنده یا همان اولجایتو تاریخی باز گردیم. ایشان بعد از نا امید شدن از آن تصمیم تاریخی، این بنا را به عنوان آرامگاه خود برگزیدند. عمر ایشان به دنیا نبود و در سن 34 سالگی درست بد از دوسال از به اتمام رسیدن ساخت بنا در اثر بیماری فوت کردند. بر اساس اسناد و شواهد پیکر ایشان در سرداب همین بنا به خاک سپرده شد. برخی بر این باورند که الجایتو در کنار کوهی در همین نزدیکی به خاک سپرده شد. و پیکر ایشان در گنبد سلطانیه نیست.

معماری گنبد سلطانیه

براستی یکی از شاهکارهای معماری ایرانی و اسلامی همین گنبد سلطانیه است. این شاهکار آجری نقطه عطف پیشرفت معماری ایران در دوران خود است. تحول در معماری ایران از معماری سلجوقی به معمای ایلخانی را بوضوح می‌توان در این گنبد دید. این گنبد شامل بخش‌های گنبد، سردابه و تربتخانه است.

بنای عظیم سلطانیه در سه طبقه ساخته شده است. در طبقه همکف و طبقه اول زمین این بنا به صورت مستطیلی شکل است. شکل بنا در طبقه دوم و سوم به گونه‌ای دایره و به شکل هشت ضلعی در می‌آید. در طبقه سوم هشت مناره در هشت گوشه‌اش ساخته شده است. این ساختمان هشت در، هشت مناره و هشت ایوان دارد. این عدد بکار رفته در تعداد ارکان‌ها، نشان و نماد از هشت طبقه بهشت است.

یکی از اعجاب انگیز‌ترین تفکر معماری این گنبد، ساعت آفتابی این ساختمان است. نورگیرهای این ساختمان به گونه‌ای مهندسی و ساخته شده است، که ساعت آفتابی بوده و در طول روز ساعت را نشان می‌دهد. تزئینات بکار رفته در این بنا در دو دوره صورت گرفته است. دوره اول که با کاشی کاری و نقش و نگار آیاتی از قرآن و اسم امام علی و اسم خود سلطان بر دیوارها و سقف نگاشته شده بوده است. در دوره دوم به دستور سلطان بر روی تمام این تزئینات لایه‌ای از کچ کشیده شده است. گنبد این بنا دولایه است. لایه بیرونی آن بواسطه کاشی کاری‌های معرق گونه پوشانیده شده است و لایه اول آن آجری ست.

گنبد سلطانیه کجاست

آدرس گنبد سلطانیه بدین نحو است. گنبد عظیم آجری سلطانیه در استان زنجان و در 36 کیلومتری شرق زنجان و در شهر سلطانیه قرار دارد. برای بازدید گنبد سلطانیه می‌توانید از لوکیشن پایین صفحه به‌راحتی استفاده نمایید.

ساعت بازدید گنبد سلطانیه

این گنبد تحت نظارت میراث فرهنگی بوده و دارای ساعاتی مشخص برای بازدید است. گنبد سلطانیه ساعت بازدید بدین نحو است که، در 6 ماهه اول سال از 8 صبح تا 8 شب بوده و در 6 ماهه دوم سال از 8 صبح تا 6.5 عصر ادامه دارد.

قیمت بلیط و ورودی گنبد سلطانیه

این گنبد دارای موزه‌ای از اشیا در کنار خود است. که هزینه‌ای مجزا بابت بلیط آن باید پرداخت شود. برای گردشگران داخلی هزینه بازدید از گنبد 5 هزار تومان و هزینه بازدید از موزه 4 هزار تومان است. این مبلغ برای گردشگران خارجی 50 هزارتومان برای بازدید از گنبد و 40 هزار تومان برای بازدید از موزه است.

جاهای دیدنی زنجان

از دیگر دیدنی های زنجان می‌توان به موزه زنجان، بقعه قیدار نبی، قلعه بهستان، بازار قدیمی زنجان، رختشویخانه زنجان و مسجد جامع زنجان نام برد.

لوکیشن گنبد سلطانیه زنجان

به کمک لوکیشن زیر و با استفاده از برنامه گوگل مپ در گوشی همراهتان به راحتی تا رسیدن به این مکان تاریخی زیبا(سومین گنبد بزرگ جهان) مسیریابی نمایید.

عکس‌های این پست را سرکار خانم شیوا شمشکی عزیز عکاسی نموده‌اند.