شهر ارومیه استان آذربایجان غربی به دلیل قدمت بالا، دارای آثار تاریخی و باستانی زیادی است. یکی از این آثار باستانی، بازار ارومیه است، که قدمت آن به دوران صفویه باز می‌گردد. این بازار قدیمی دارای سراها و تیمچه‌های متعدد است. در این مطلب شما در خصوص تاریخچه بازار سنتی ارومیه، تعداد سراها و تیمچه‌های این بازار، موقعیت جغرافیای و دسترسی بازار و فعالیت‌های تجاری رایج در بازار تاریخی ارومیه اطلاعاتی را کسب خواهید کرد.

تاریخچه بازار سنتی شهر ارومیه

قدمت این بازار تاریخی  به دوران صفوی باز می‌گردد. این بازار تاریخی در دوران ساخت خود (صفویه) به وسعت امروزی نبود. در طول دوره‌های زندیه و قاجاریه بر وسعت آن افزوده و بخش‌های دیگری نیز به بازار اضافه‌شده است. بازار از لحاظ قدمت، یکی از قدیمی‌ترین آثار باستانی و تاریخی در شهر ارومیه است. این مکان در کنار مسجد جامع ارومیه و تقریباً در مرکز شهر ارومیه قرارگرفته است. این مجموعه تاریخی در سال 1362 در فهرست آثار ملی ایران ثبت‌شده است.

معماری و سبک ساخت بازار تاریخی ارومیه

بر اساس آثار به‌جای مانده و سبک معماری، بخش اصلی بازار مربوط به همان دوران صفوی است. در این سبک از معماری، ساختار بازار به‌صورت ساده ایجاد شده است. به نمای بنا که بنگرید، جذابیت معماری صفوی را خواهید دید. بازار از سقف‌های گنبدی پشت سره هم تشکیل‌شده است.

بازار تاریخی شهر ارومیه نسبت به دیگر بازارهای بزرگ قدیمی موجود در ایران، معماری ساده‌تری دارد. این بنای تاریخی طاق‌ها، گنبدها و روزنه‌های متعددی را در خود جای‌داده است. این مبحث سادگی در معماری بازار در ساختار داخلی آن نیز مشهود است. این مهم به‌نحوی ست ‌که هیچ‌گونه گچ‌بری، کاشی‌کاری، نقاشی روی دیواره‌ها و طاق‌های بازار مشاهده نمی‌شود. سازه این بازار از نوع تمام آجری بوده و مقدار کمی چوب در آن به‌ کار رفته است. بنا به‌صورت مستطیل شکل است، که طول آن 100 و عرض آن 300 متر است.

سراها و تیمچه‌های بازار تاریخی ارومیه

وسعت بازار رضاییه در حال حاضر حدود 60 هزار مترمربع است. بیش از هزار حجره (مغازه) در داخل بازار فعالیت می‌کنند. مغازه‌های لبنیات‌فروشی، راسته زرگرها، راسته فرش‌فروش‌ها، راسته عطاران، راسته پارچه‌فروشان، راسته مس گرا، راسته چاقو فروشان، راسته کفش‌فروشی‌ها، راسته بلورفروشی‌ها ازجمله مغازه‌های این بازار است. همچنین در این بازار 5 حمام قدیمی بزرگ و یک مسجد نیز وجود دارد.

با توجه به قدمت بازار رضاییه، کاروانسراهای زیادی در بازار ایجادشده است که امروزه تعداد کمی از انها باقی‌مانده است. ازجمله این کاروانسراها که امروز به‌عنوان بارانداز از انها استفاده می‌شود، می‌توان به سرای حاج ابراهیم، کاروانسرای فرش واقع در شمال بازار و سرای شجاع الدوله اشاره کرد.

موقعیت جغرافیای و دسترسی بازار شهر ارومیه

بخش بزرگی از این بازار در بین خیابان‌های امام، اقبال، عسگرآبادی و منتظری قرارگرفته است. با توجه به ساختار بازار رضاییه، تقریباً از هرکدام از این خیابان‌ها می‌توان به داخل بازار دسترسی داشت. فاصله این بازار تا میدان اصلی و مرکزی شهر ارومیه تنها چند دقیقه است. به همین دلیل شما به‌راحتی می‌توانید با استفاده از خطوط تاکسی و اتوبوس خود را به بازار سنتی ارومیه برسانید.

یکی از مشکلاتی که همواره در نزدیکی بازارهای بزرگ و قدیم شهرها وجود دارد، مشکل پارکینگ است. این مشکل در خصوص بازار شهر ارومیه وجود ندارد. بخش‌های نزدیک به مسجد جامع ارومیه دارای چندین محل برای پارک خودرو است، که شما به‌راحتی می‌توانید از انها استفاده کنید.

جاذبه‌های گردشگری نزدیک بازار رضاییه

در دوران قدیم هر گاه بازاری ساخته می‌شد، بناهاب مهمی همچون مساجد، حمام، مکبت یا مدرسه و کاروانسرا نیز در اطراف آن ساخته می‌شد. در نزدیکی بازار ارومیه علاوه بر مسجد جامع ارومیه، کنیسه یهودیان ارومیه نیز قرارگرفته که خود نیز یکی از جاذبه‌های توریستی شهر ارومیه به‌حساب می‌آید.

از مابقی جاذبه‌های دیدنی شهر ارومیه می‌توان از دریاچه ارومیه، آبشار سوله دوکل، تالاب گلمرز ، رودخانه شهرچای و کاظم داشی نام برد.

بازار ارومیه چند درب دارد؟

بازار تاریخی رضاییه دارای چندین درب ورودی است. یکی از این ورودی‌ها از سمت مسجد جامع ارومیه است. درب ورودی بازار از مسجد جامع دارای معماری جالب و منحصربه‌فرد است. در حال حاضر بخش‌هایی از این بازار در دست‌ترمیم و بازسازی است و امکان بازدید از انجا وجود ندارد.

 

در اطراف این بازار شما به‌راحتی می‌توانید فست فود و رستوران‌های مناسب، با بهترین کیفیت غذاها پیدا کنید. همچنین در نزدیکی مسجد جامع ارومیه، در پشت بازار نیز یک سرویس بهداشتی و یک فضای سبز برای استراحت ایجادشده است.

فعالیت‌های تجاری رایج در بازار ارومیه

با ورود به بازار سنتی شهر ارومیه از درب اصلی، اولین مغازه‌هایی که چشم شما را به سمت خودش جلب می‌کند، مغازه‌های لبنیات‌فروشی است. یکی از معروف‌ترین سوغاتی‌های این شهر نوعی پنیر به نام پنیر کوزه‌ای است. این پنیر یکی از بهترین نمونه‌های پنیر کوزه‌ای در ایران است. حتی پنیرهای کوزه شهر وان ترکیه نیز در این بازار یافت می‌شود.

بعد از این شما به راسته طلافروش‌ها وارد می‌شوید. عمده طلاهای موجود در این راسته دارای ساختاری قطور و بزرگ هستند و کمتر در انها ظرافت طلا سازی به‌کار رفته است. این مدل طلاها بیشتر موردپسند اهالی ارومیه است.

بعد از راسته طلافروشان، شما وارد راسته فرش‌فروشان می‌شوید. در این راسته بیشتر فرش‌های ابریشم و تابلو فرش دیده می‌شود. شما شاهد زیباترین تابلو فرش‌های دستباف در این راسته خواهید بود.

راسته‌های بازار

سپس بعد از راسته فرش‌فروشان، شما وارد راسته مسگرها خواهید شد. ظروف مسی بزرگ و کوچکی را در اینجا مشاهده خواهید که همه کار دست مسگرهای با استعداد شهر ارومیه است. حتی در بازار ارومیه شما می‌توانید ظروف مسی ساخت ترکیه را نیز پیدا کنید.

بعد از راسته مسگرها، شما وارد راسته چاقو فروشان می‌شوید و انواع چاقوها و ساطورها با کاربردهای مختلف را مشاهده می‌کنید. انواع چاقوها و کاردهای آشپزخانه و انواع چاقوهای مخصوص قصابی، در این راسته به‌وفور یافت می‌شوند.

بعد از راسته چاقو فروشان، شما وارد راسته آجیل‌فروش‌ها می‌شوید. انواع آجیل و شیری‌های محلی و سنتی را می‌توانید در اینجا مشاهده کنید.

راسته عطاری مست کننده

در ادامه راسته بعدی راسته عطاری‌ها است. انواع ادویه‌های خوش‌رنگ و خوشبو را می‌توانید در این راسته به‌راحتی پیدا کنید. انواع فلفل‌های خوشمزه، میوه‌جات و سبزی‌های خشک‌شده، گیاهان دارویی و عرقیات بخشی از محصولات این راسته است. در کنار این موارد، شما شاهد انواع حلوای گردو، حلوای هویج، نقل بیدمشک، عرق بیدمشک، عرق بادرنجبویه خواهید بود که از سوغات‌های اصلی بازار تاریخی شهر ارومیه به‌حساب می‌آیند.

در بازار حتماً سری با بازار میوه‌ها بزنید. بخش میوه‌فروشی‌ها مملو از میوه‌هایی تازه که بیشتر انها مربوط به دشت‌ها و باغ‌های اطراف ارومیه است. اگر در اواخر فصل بهار و اوایل تابستان به این بازار سری بزنید شاهد انواع میوه‌ها مانند هلو، شلیل، گیلاس، زردآلو، کیوی، پرتقال، سیب خواهید بود.

در کلیپ کوتاه زیر شما کمی از حس و حال بازار سنتی شهر ارومیه را می‌توانید درک و تجسم نمایید.

آب و هوای شهر ارومیه

در زیر پیشبینی وضع آب و هوایی شهر ارومیه را در پنج روز آینده می‌توانید مشاهده کنید. و با توجه به این پیش‌بینی برنامه سفر و بازدید خود را تنظیم نمایید.
شهر ارومیه آب و هوای

لوکیشن بازار سنتی ارومیه

در قسمت پایین لوکیشن و موقعیت جغرافیایی بازار سنتی شهر ارومیه را مشاهده می‌نمایید.

عکس‌های این پست را آقای توحید جعفرقلیزاده عزیز گرفته‌اند.