بنیاد ایرانشناسی شهر بوشهر که در عمارت طبیب بوشهر دایر شده، یکی از شعبه‌های بنیاد ایران شناسی است. این بنیاد با هدف شناسایی و شناساندن مناطق مختلف ایران و مشاهیر آنها راه‌اندازی شده است. بنیاد ایران شناسی شعبه بوشهر در یکی از خانه های تاریخی شهر بوشهر برپا شده است. این بنیاد با هدف گردآوری و ثبت تاریخ و فرهنگ استان بوشهر راه‌اندازی شده است. ما ابتدا تاریخچه راه‌اندازی این مجموعه و معرفی خانه طبیب بوشهر می‌پردازیم. پس از آن به معرفی بخش‌های مختلف بنیاد و پروژه‌های در حال انجام این بنیاد می‌پردازیم. در پایان مطلب راه‌های ارتباطی بنیاد ایرانشناسی شهر بوشهر را بیان می‌کنیم.

تاریخچه بنیاد ایرانشناسی شهر بوشهر

ایده راه‌اندازی بنیاد ایرانشناسی شهر بوشهر در هنگام بزرگداشت یکی از قهرمانان بوشهر شکل گرفت. این بزرگداشت در فروردین سال 1373 به پاسداشت هشتادمین سالگرد شهادت رئیس علی دلواری برگزار شد. مسئولان امر به این فکر افتادند که برای معرفی تمام ابعاد فرهنگی و تاریخی استان بوشهر اقدامی اساسی انجام دهند. جناب آقای عبدالرحمن ندیمی، استاندار وقت بوشهر، برای این منظور مرکزی را اختصاص داده و در بهمن 1373 مرحوم حجت‌الاسلام سید محمدحسن نبوی را به عنوان ریاست این مرکز انتخاب کردند.

شناخت تاریخ و مفاخر استان بوشهر، معرفی آثار نویسندگان و محققان بوشهری و ایجاد کتابخانه تخصصی و پژوهشی اولین اقدامات این مرکز بود. در سال 1377 درخواست این مرکز برای پیوستن به بنیاد ایران‌شناسی کشور تصویب شد. لذا از این تاریخ این مرکز با عنوان بنیاد ایران شناسی شعبه بوشهر به فعالیت خود ادامه داد. در این زمان مکان بنیاد نیز به خانه تاریخی طبیب بوشهر منتقل می‌شود. زنده‌یاد حجت‌الاسلام نبوی تا سال 1381 مدیریت این مرکز را بر عهده داشتند و پس از ایشان دکتر عبدالکریم مشایخی مدیریت بنیاد را برعهده گرفتند.

خانه طبیب بوشهر

همانطور که گفتیم بنیاد ایران شناسی شعبه بوشهر در یکی از خانه های تاریخی شهر بوشهر برپا شده است. این خانه به نام خانه طبیب در یکی از محله های قدیمی بوشهر به نام محله بهبهانی‌ها قرار دارد. این بنا از جمله عمارت‌های قاجاری است که بیش از 100 سال از ساخت آن می‌گذرد. و این عمارت در اصل متعلق به مرحوم سید جعفر طبیب بوده که بعدها در اختیار استانداری بوشهر قرار می‌گیرد. البته بر طبق گفته مردم بومی این بنا را بازرگانی به نام میرزا غلامحسین گلشن احداث کرده است. بعدها این عمارت به خانواده طبیب فروخته شده است.

گفته می‌شود این بازرگان در یکی از سفرهای خارجی خود عمارت باشکوه همتای فرانسوی خود را بسیار پسندید. به همین دلیل معمار آن عمارت را با خود به ایران آورد تا عمارتی برای او بنا کند. البته او سلیقه ایرانی خود را نیز هنگام ساخت بنا اعمال کرده است. این بنای دو طبقه با 300 متر زیربنا دارای 14 اتاق می‌باشد. سبک معماری بنا با بناهای مجاور کاملاً تفاوت دارد و بسیار زیبا و تماشایی است. به خصوص حیاط عمارت و بالکن‌های سراسری آن جلوه این بنا را افزایش داده است. البته در و پنجره‌های چوبی با شیشه‌های رنگارنگ نیز در نمای تماشایی این خانه بسیار تأثیرگذار است. این بنا (احتمالاً به اشتباه) در فهرست آثار ملی ایران با عنوان “عمارت طیب” به ثبت رسیده است.

بخش‌های اداری بنیاد ایرانشناسی شهر بوشهر

کتابخانه

کتابخانه یکی از اولین بخش‌های راه‌اندازی شده در بنیاد ایرانشناسی شهر بوشهر بود. این کتابخانه با خرید کتاب و دریافت کتابخانه اهدایی افراد هم‌اکنون به مجموعه‌ای غنی تبدیل شده است. در حال حاضر این کتابخانه دارای 24000 عنوان کتاب می‌باشد. در این میان 1300 جلد کتاب مرتبط با بوشهر و خلیج فارس انتخاب شده است. دیگر کتاب‌ها موضوعات مختلفی مانند علمی، فرهنگی، ایران شناسی، ادیان، تاریخ، علوم اجتماعی، جغرافیا، فلسفه، منطق و هنر دارند. در سال 1389 این کتابخانه با همکاری بنیاد ایرانشناسی مرکز، ساماندهی و تجهیز شد. لذا هم‌اکنون این مجموعه یکی از کامل‌ترین و مجهزترین کتابخانه های بوشهر محسوب می‌شود.

بخش مطبوعات

بخش مطبوعات بنیاد ایرانشناسی شهر بوشهر یکی از بخش‌‌های دیدنی این مجموعه محسوب می‌شود. در این بخش مجموعه ارزشمندی از تاریخ مطبوعات بوشهر به نمایش گذاشته شده است. بخش‌های مختلف این مجموعه عبارتند از:

• روزنامه‌های قدیمی بوشهر

روزنامه مظفری، نورافشان، خلیج ایران، اصلاح و تکاپو، یادگار جنوب، سالنامه‌های فرهنگ بوشهر(1337 و 1343 شمسی)

• روزنامه‌های قدیمی فارسی چاپ خارج از کشور

قانون، حبل‌المتین، اختر، کاوه،

• روزنامه‌های قدیمی چاپ ایران

شرف و شرافت، وقایع اتفاقیه، روزنامه دولت علیه ایران، مرد امروز، مجلس، ایران، روح القدس، اطلاعات(سال 1304 به بعد)

• مجلات قدیمی

خواندنی‌ها(اهدا شده توسط مؤسسه تاریخ معاصر ایران)، سخن، آینده، یغما، بررسی‌های تاریخی، ایرانشهر، راهنمای کتاب، یادگار، شکار و طبیعت، فرهنگ ایران زمین

• مجلات جدید

کیهان فرهنگی،کیهان اندیشه، کتاب ماه، دانشمند، دانستنی‌ها، کیهان، اطلاعات، آیینه پژوهش

• هفته نامه های محلی استان

پیام جنوب، نسیم جنوب، لیان، پیغام، آوای بهارستان، آیینه جنوب، دریادلان، دریای جنوب، نصیر، بیرمی، اندیشه جنوب، اتحاد جنوب، سراج، سلام جنوب، عسلویه، آوای توج، پیام، میثاق منتظران، دلیران تنگستان، خلیج فارس

• سالنامه

سالنامه دنیا، سالنامه پارس

بانک الکترونیکی اسناد و تصاویر بنیاد ایرانشناسی بوشهر

اسناد بانک الکترونیکی بنیاد در سه گروه زیر تقسیم‌بندی شده است:

• اسناد : در این بخش اسنادی نظیر مکاتبات کنسولگری‌های خارجی بوشهر، کارگزاری بنادر جنوب، تلگراف های مابین رؤسا و خوانین جنوب و مقاومت جنوب در برابر انگلیسی‌ها نگهداری می‌شود. در این بخش 1740 لوح فشرده حاوی این اسناد نگهداری می‌شود.
• تصاویر: در این بخش تصاویری از تاریخ بوشهر و بناهای ماندگار آن جمع‌آوری شده است. و تصاویر بناهای قدیمی بوشهر اعم از کنسولگری‌های خارجی، عمارت های مشهور، کلیساها، کنیسه یهودیان، بناهای باقی مانده از انگلیسی‌ها و بناهای باقی مانده از مسیحیان در این مجموعه دیده می‌شود. تصاویر قدیمی از اسکله و بندرگاه، نقشه‌های قدیمی، عکس‌های هوایی از بوشهر و مجموعه عکس اهدایی شرکت ایران صدرا نیز از جمله تصاویر موجود در این بخش است.
• بانک اطلاعاتی استان: در این بخش، اطلاعات در دو گروه مشاهیر و ایران شناسی نگهداری می‌شوند. در بخش مشاهیر استان 150 سند و در بخش ایران شناسی بیش از 180000 سند شامل کتاب، مقاله، پایان نامه و سایر اسناد وجود دارد.

آرشیو اسناد

در بخش آرشیو اسناد بنیاد ایرانشناسی شهر بوشهر 1740 سند تاریخی نگهداری می‌شود. اسناد دست اول از نمایندگی سیاسی کشورهای انگلیس، آلمان، فرانسه، روسیه، ایتالیا، نروژ، عثمانی و بخشی از مکاتبات کارگزاری بنادر و جزایر خلیج فارس در میان این اسناد دیده می‌شود. عمده این اسناد توسط یکی از مترجمان رسمی بوشهر، جناب آقای حسن زنگنه به این مرکز اهدا شده است. علاوه بر آن 300 سند از دفتر بایگانی کل (Public Record Office) نیز در این مجموعه نگهداری می‌شود. این اسناد با موضوعات مختلف سیاسی، اجتماعی و اقتصادی حوزه خلیج فارس مربوط به گزارش نمایندگان سیاسی انگلیس در بوشهر است. این اسناد توسط یکی از اساتید دانشگاه لندن خانم “وانسا مارتین” به بنیاد اهدا شده است.

بخش سمعی بصری

اقلام موجود در این بخش متعلق به دوره‌های مختلف و در قالب دیسکت، لوح فشرده و نوار ویدئویی هستند. از لحاظ محتوا نیز این مجموعه موضوعات مختلف تاریخی، جغرافیایی، فرهنگی و ایران شناسی را شامل می‌شود.

موزه مردم شناسی

این بخش به نمایش آثار و اشیاء مربوط به سبک زندگی مردم بوشهر اختصاص دارد. در حال حاضر آثار محدودی در سه قفسه به نمایش گذاشته شده است. علاوه بر آن، تعدادی اشیاء قدیمی از قبیل ظروف مسی و چرخ خیاطی متعلق به دوره قاجار و پهلوی نیز در این مجموعه به نمایش گذاشته شده است.

طرح‌های در حال اجرا بنیاد ایران شناسی بوشهر

بانک اطلاعاتی استان بوشهر

یکی از اهداف اصلی بنیاد ایرانشناسی ایجاد بانک اطلاعاتی استان‌ها است که به تمامی شعب بنیاد ابلاغ شده است. در این بانک اطلاعاتی باید مجموعه کاملی از اطلاعات مربوط به جغرافیا، تاریخ، سیاست، صنعت، آداب و رسوم و فرهنگ هر استان جمع‌آوری شود. این پروژه در حال اجرا بوده و بخش‌هایی از آن انجام شده است.

بانک اطلاعات مشاهیر استان بوشهر

یکی از طرح‌های در حال انجام بنیاد، تکمیل بانک اطلاعات مشاهیر بوشهر می‌باشد. در این مجموعه تمامی شخصیت‌های علمی، مذهبی، تاریخی، فرهنگی و هنرمندان استان از قرون گذشته تا کنون مورد بررسی قرار گرفته‌اند. و در حال حاضر اطلاعات مربوط به 150 نفر از مشاهیر بوشهر در بانک الکترونیکی بنیاد به ثبت رسیده است. در این مجموعه اطلاعات ارزشمندی از هنرمندان بومی به ویژه در رشته‌های صنایع دستی بوشهر به همراه نمونه آثار ایشان نیز به ثبت رسیده است.

مساجد دیرینه سال

این پروژه نیز یکی از پروژه‌های سراسری بنیاد ایران شناسی می‌باشد. تاکنون 17 باب مسجد که بیش از 70 سال قدمت دارند در استان بوشهر شناسایی شده است.

فهرست مراسم به میزبانی بنیاد ایرانشناسی بوشهر

• اسفند 1378: یادمان فایز، دوبیتی سرای بوشهری
• دی ماه 1381: یادواره عبدالرحیم جعفری، پیر مطبوعات بوشهر
• اردیبهشت 1382: کنگره آیت الله سید عبدالله بلادی بوشهر
• اردیبهشت 1382: نکوداشت عبدالحسین شریفیان، مترجم بوشهری
• آبان 1382: اولین سالگرد درگذشت حجت‌الاسلام سید محمد حسن نبوی
• فروردین 1383: بزرگداشت محمدرضا نعمتی زاده، نیمای جنوب
• بهمن 1383: نکوداشت دکتر سید جعفر حمیدی
• اردیبهشت 1384: بزرگداشت مرحوم باقر خان تنگستانی
• آبان 1384: کنگره بین‌المللی بندر سیراف
• همکاری در برگزاری کنگره صدمین سال دبیرستان سعادت
• سال 1388: همایش نقش جوانان و بانوان در مبارزه با استعمار انگلیس
• خرداد 1389: بزرگداشت حاج حسن کنگانی
• اردیبهشت 1391: همایش روز ملی خلیج فارس

راه‌های ارتباطی با بنیاد ایران شناسی شعبه بوشهر(آدرس خانه طبیب بوشهر)

آدرس: بوشهر، خیابان خلیج فارس

تلفن: 33325815 – 33325708

دورنگار: 33326529

سایت: www.booshehr.iranology.ir

دیدنی های بوشهر

از دیگر جاهای دیدنی بوشهر می‌توان به عمارت گلشن، موزه تاریخ پزشکی خلیج فارس بوشهر، عمارت ملک بوشهر، پارک محله ای مسجد کوفه بوشهر، عمارت کازرونی، پارک شغاب، گنبد نمکی جاشک و ساحل ریشهر نام ببریم.

آب و هوای بوشهر

برای بازدید از جاهای دیدنی بوشهر اطلاع از وضع آب و هوایی لازم است. به همین خاطر در این بخش پیشبینی وضع آب و هوایی بوشهر در پنج روز آینده آورده شده است.

بوشهر آب و هوا

لوکیشن دقیق عمارت طبیب و بنیاد ایرانشناسی بوشهر

در بخش بالا آدرس عمارت طبیب بوشهر آورده شد. برای سهولت بیشتر در مسیریابی در این بخش لوکیشن خانه طبیب بوشهر آورده شده است.