دریاچه مهارلو در حکایتی از دنیای عجیب و شگرف طبیعت

دریاچه مهارلو شیراز را به صورت  اعجابی شگفتی‌ساز و تماشایی، در استان فارس و نزدیکی شهر شیراز واقع در جنوب ایران مشاهده می‌نمایید. در معرفی دریاچه مهارلو از دریاچه های ایران می‌توانید، از رنگ زیبای قرمز یا صورتی منحصربه‌فرد دریاچه که نمادی از قدرت است، سخن بگویید. نمای کارت‌پستالی که ناخودآگاه با زیبایی غیرمتعارف خود، عاملی در جذب شما به سوی این جاذبه توریستی می‌باشد. البته نامهای دیگری نظیر مهلو، مهلویه، ماهلویه، یا حتی جنکال و دریاچه نمک نیز، بر این دریاچه گذاشته شده است. در ادامه یه معرفی دریاچه، حیات وحش، پوشش گیاهی، موقعیت جغرافیایی، آدرس، لوکیشن دقیق، روستای مهارلو و پیشبینی آب و هوایی دریاچه مهارلو فارس خواهیم پرداخت.

راستی می‌دانید که این دریاچه دوست‌داشتنی را می‌توانید، در  جنوب ‌شرقی شیراز افسانه‌ای مشاهده نمایید. آنهم درست در 23 کیلومتری جاده‌ای که از شیراز، به طرف فسا رهسپار می‌گردد. بنابراین در بررسی و معرفی، از شهر شیراز، دریاچه مهارلو شیراز و جاذبه‌های تماشایی آن، دقایقی از وقت خود را به ما اختصاص دهد.

مهارلو جاذبه‌ای تماشایی در شیراز

امروز قصد گردشگری از جاذبه‌ای را داریم که به‌ هیچ وجه، نامی از معمولی بودن را با خود یدک نمی‌کشد. صبر کنید، سخن از یک دریاچه است. اما دریاچه‌ای که بر خلاف تصور شما نه تنها به رنگ آبی نیست، بلکه قرمز رنگ نیز می باشد. درست خوانده‌اید، یک جاذبه گردشگری حقیقی که به نام دریاچه مهارلو شیراز معروف است. البته در راستای نامگذاری این دریاچه بی‌شک باید، به نام روستایی که دریاچه مهارلو در مجاورت آن بستر گشوده است، اشاره کرد. روستای زیبای مهارلو که می‌تواند به  نوعی الگویی جذاب، جهت گردشگران محسوب شده و در گذشته به دشت گل نیز شناخته می‌شد.

شناخت شیراز شهر جادویی

شیراز را با قدمتی طولانی در تاریخ ایران زمین، مشاهده می‌نمایید که به شهر گل و راز و بهار‌نارنج می‌شناسند. شهر با گنجینه‌ای از فرهنگ و هنر پر‌آوازه شاعری، دیده می‌شود که به حافظ لسان‌الغیب و سعدی پادشاه سخن خود، می‌بالد. اما در زمینه نام شیراز باید بگویید که منشأ آن، از فعالیت باستان‌شناسی و یافتن لوح‌های گلی تمدن ایلام می‌باشد. البته تلفظ شیراز در طی ایام، از نام شهر تیرازیس یا سیراجیس به صورت  فعلی آن تغییر یافته است. راستی بدانید آب و هوای شهر شیراز، متأثر از کوه‌هایی است که از هر طرف آن را محاصره نموده‌اند. همچنین شما می‌توانید بخوبی شاهد زمستان‌های سرد و همینطور تابستانی گرم، در این شهر تاریخی و توریستی باشید. بنابراین نسیم خنک و پر از لطافت فصل بهار را، به همراه رایحه خوش بهشتی بهارنارنج‌ها‌، چاشنی مناسب گردشگری خود ساخته و از هوای دلچسب پاییزی نیز، بهره ببرید.

کلامی افزونتر از شیراز

با بازدید از جاذبه هیجان‌انگیز دریاچه مهارلو که تعجب شما را بر‌می‌انگیزد، به تماشای آثار تاریخی دیگری نظیر ارگ کریمخان، حافظیه و آرامگاه سعدی نیز بپردازید. همچنین باغهای پر از نارنج و گلهای رنگارنگ نارنجستان قوام و  باغ خوش‌منظره ارم را ببینید و سر شوق بیایید. اما حیف است اگر در کنار تماشای دریاچه مهارلو، از دیدار مسجد نصیرالملک با بازی رنگ و نور و دیگر جاذبه‌های شیراز غافل شوید. بهتر است جهت خرید سوغاتی‌ها، به بازار وکیل از جاذبه های گردشگری بروید. همچنین به خریدی جانانه، از شیرینی‌جات خوشمزه نظیر مسقطی شیرازی و … تا عرقیجات تازه نیز بپردازید. تازه بهتر است صنایع دستی شیراز مانند، قلم‌زنی، منبت‌کاری‌، خاتم‌کاری و … را به عنوان سوغاتی از خاطر نبرید. اما بگذارید از غذاهای دلچسب شیرازی نظیر، قورمه‌به، شکر‌پلو، اشکنه‌پلو و … نیز نام برده که با نوش جان کردن آنها، مزه سفر را تکمیل نمایید.

گنجینه‌ای از نمک در دریاچه مهارلو

در حقیقت نام قدیمی دریاچه نمک، مصداق خوبی بر دریاچه مهارلو  می‌باشد. زیرا ابتدا با آبی شور مواجه می شوید. سپس حتی در برخی از نواحی تقریباً خشک و بی‌آب دریاچه، ذخائری از نمک در بستر آن دیده می‌شود. دریاچه‌ای که میانگین ژرفای آن، حتی در زمان فراوانی آب به یک متر می‌رسد و بیشترین میزان عمق دریاچه مهارلو را، برابر سه متر تخمین می‌زنند. در واقع بهتر است بدانید که از نمک دریاچه مهارلو، به منظور تأمین نیاز‌های نمک در شیراز استفاده می‌شود. همچنین شایان ذکر است که این نمک به منظور بکارگیری در مصارف غذایی و صنایع پتروشیمی نیز، کاربرد مؤثری دارد. همینطور به علت درجه بالای خلوص نمک، از نظر کیفیت نیز آن را نمکی برتر و از نوع مرغوب می‌دانند.

رنگ قرمز دریاچه مهارلو

شاید تصور شما تنها بر حول محور شگفتی‌ساز بودن دریاچه مهارلو، با رنگ قرمز آن تجلی ساده‌ای از زیبایی می‌باشد. رنگ قرمزی که بر مراتب عظمت و شکوه تماشایی دریاچه، می‌افزاید و از نظر گردشگری آن را بسیار قابل‌توجه نشان می‌دهد. حتی پیشنهاد ویژه، گرفتن تصاویر هیجان‌انگیز، زیبا و چشم‌گیر از دور‌نمای جذاب و صورتی رنگ دریاچه مهارلو می‌باشد.

اما آیا تابحال به چگونگی تشکیل این رنگ غیر‌معمول، در دریاچه مهارلو از دریاچه‌های ایران  اندیشیده‌اید؟

چرا دریاچه‌ای که باید به رنگ زیبای آبی که مظهری از آرامش و آسایش را در پی دارد، نباشد و به رنگ قرمز رخ‌نمایی نماید؟

البته اغلب آغاز فصل بهار، روندی بر شروع  تغییر رنگ دریاچه مهارلو و مصادف با قرمز شدن آب تلقی می‌گردد.

عللی بر رنگ قرمز دریاچه مهارلو

در ابتدا متوجه باشید که میزان تبخیر آب، در این دریاچه با شدت بیشتری انجام می‌پذیرد. بنابراین دلیل قابل‌قبولی در شور شدن بسیار آب دریاچه مهارلو می‌توانید، پیدا نمایید. سپس محیط برای رشد و ازدیاد کشند قرمز که در واقع یک نوع جلبک دریایی است، مناسب می‌گردد. در این حالت با پدیده شکوفایی این نوع جلبک، آنها را با تراکم بسیار در آب مشاهده می‌نمایید. البته تماشای تراکم بسیار جلبک دریایی، با تولید لکه‌هایی که اغلب قرمز رنگ می‌باشند، امکانپذیر است. راستی بدانید که این شکوفایی جلبکی، در بعضی از موارد منجر به تولید سمی می‌شود که به نابودی ماهیان می‌انجامد. در واقع تولید لایه‌ای جلبک‌ها نیز مانعی، در جهت تبادل آب با اکسیژن هوا شده و اینگونه تولید سم می‌نماید. بنابراین سم تولیدی با تأثیر بر سیستم عصبی ماهیان، باعث از کار افتادن دستگاه تنفسی و مرگ آنها می‌شود.

موقعیت جغرافیایی دریاچه مهارلو

دریاچه مهارلو در غرب دریاچه بختگان و در شرقی‌ترین بخش، جلگه شیراز قراردارد. همچنین  این دریاچه در گستره ای به مساحت 23.500 هکتاری، در جنوب شرقی شهر تاریخی شیراز واقع است. راستی باید بدانید که ارتفاع دریاچه مهارلو، از سطح دریای آزاد برابر1460 متر می‌باشد. البته آب این دریاچه نیز، از طریق چندین چشمه آب زیرزمینی در نواحی شمالی و غربی، همچنین سه رودخانه و آبهای جاری از کوه های نزدیک فراهم می‌گردد. رودخانه‌های حمزه، سروستان و همینطور رودخانه خشک سرچشمه گرفته از ارتفاعات و کوه‌های شمال غربی شیراز، از جمله شط‌هایی هستند که به دریاچه مهارلو سرازیر می‌شوند. همچنین در این میان نمی‌توانید، تأثیر میزان آبهای بارشی را نیز، با مقدار آب دریاچه بی‌ارتباط  بشمارید. راستی منطقه دلپذیر و گیرای دریاچه مهارلو، در سال1385 جزء یکی از هفت ناحیه نمونه گردشگری برگزیده شد.

روستای مهارلو در نزدیکی دریاچه مهارلو

صبر داشته باشید، می‌خواهیم شما را در نزدیکی ناحیه زیبای ساحلی دریاچه مهارلو، با روستای جذاب مهارلو که از توابع شهرستان سروستان می‌باشد، آشنا سازیم. محیط این روستا نیز، پر از جاذبه و مملو از دوستی‌های صادقانه و درخشنده می‌‌باشد. روستایی که عشق به خدا، کار و تلاشی راستین و دوستی مردم، تلالویی از زیبایی را در آن روشن می‌سازد. دهکده سراسر جاذبه دشت گل را، در مسیری آسفالته و واقع بر 57 کیلومتری جاده شیراز به فسا جستجو نمایید. گرچه روستا اغلب زمستانی سرد دارد، اما آب و هوای دل‌انگیز و معتدلی، جلا‌دهنده پوشش بهار و تابستان آن می‌باشد. راستی آیا می‌دانید که پیشینه روستای مهارلو، با عنایت به نشانه‌های بجامانده از کاروانسرای شاه‌عباسی به دوران صفویان  بر‌می‌گردد؟

روستایی با مناظر هیجان‌انگیز و طبیعتی بکر در دامنه‌های زیبای زاگرس جنوبی، با آرامشی دلچسب و طرب‌انگیز که شما را به تماشا فرامی‌خواند.

شناختی بیشتر از روستای گردشگری مهارلو

یکی از موقعیت های اقتصادی روستای مهارلو بر فعالیت باغداری و باغهای بادام با گلهای صورتی و سفید، درختان انار‌ با لذت تماشای گلهای درشت سرخ رنگ و درخت انجیر استوار است. تازه دامداری به روشهای سنتی و مدرن با تکنیک‌های صنعتی، کشاورزی و همچنین استخراج و برگیری نمک از دریاچه مهارلو،  این روستای دلگشا را به مرکز درآمد‌زایی در شیراز تبدیل نموده است. البته از صنایع دستی دشت گل نیز می‌توانید، به بافت دستبافت قالی‌های ارزشمند و زیبای مردمان آن اشاره کنید. راستی عاشقان هنر معماری می‌توانند به تماشای طاق‌های بلند، در ساختار خانه‌های قدیمی و پنجره‌های کمانی شکل آنها بپردازند. آنگاه با کسب طراوت روح از منظره دلربای دریاچه مهارلو، از تماشای مسرت‌بخش روستا به‌وجد بیایید و لذتی جانانه ببرید.

 

جاذبه‌های دیدنی در روستای مهارلو

به نظر می‌رسد چشمه آب معدنی، یکی از جاذبه‌های گیرا در روستای تاریخی مهارلو باشد.  البته بنا بر اعتقاد اهالی روستا، آب چشمه را در بهبود بیماری‌های پوستی بسیار مؤثر می‌دانند. در این روستا با مردمانی مسلمان و پیرو مذهب شیعه، در بالای تپه‌ای سرسبز، زیارتگاه خدیجه بانو واقع ‌می‌باشد. همچنین می‌توانید جوشش آب چشمه زیبای خونی را، در نزدیکی این زیارتگاه با سرمستی و شوق تماشا کنید. اما اجازه دهید از بنای سنگی کاروانسرای شاه عباسی گفته شود که علی رغم تخریب زیاد، طاق‌های جناغی و کمانی زیبای آن هنوز مشاهده می‌شود. همچنین به تماشای سروی بلند قامت و ایستا، در آرامگاه شهدای روستا با قدمتی چند صد‌ساله خواهید نشست. تازه موفق به زیارت بانوی قابل احترام روستا در بقعه بی‌بی‌شریفه‌ در گورستان دشت گل نیز می‌شوید. اما بدانید که جاذبه گردشگری روستا، در تماشای دریاچه مهارلو تکمیلی جاودانه از زیبایی می‌یابد.

وجود با‌ اهمیت آرتیما (Artemia) در دریاچه مهارلو

آرتمیا همان میگوی آب‌شور، سخت‌پوست کوچکی است که تنها موجود زنده دریاچه مهارلو می‌باشد. آرتمیا را جانداری پر از فایده، اما بدون کوچکترین ضرری می‌شناسند. حتی با توجه به اندام بسیار کوچک دریایی‌اش، آن را  مناسب  تغذیه انواع ماهی‌های پرورشی‌، تزئینی و یا میگوها می‌دانند. حتی خوردن آرتمیا توسط ماهی‌های آکواریمی، نیز موجبات تنوع رنگی جالبی، در اینگونه ماهیان می‌گردد. همچنین به علت عدم وجود اندام دفاعی در آرتمیا، او بیشتر در مناطقی زیست می‌کند که از وجود دشمن درآنها خبری نباشد. البته این موجود سخت‌پوست در آبهای پر از نمک و شور، زندگی کرده و منبع تغذیه‌اش، جلبک دریایی می‌باشد. بنابراین آبهای بسیار شور دریاچه مهارلو که ماهیان امکان زندگی درآن را ندارند، محل زیست آرتمیا می‌باشد. همچنین شکل ظاهری آرتمیا، موجب اطلاق نام گوشواره آبی در زبان لاتین، به این موجود می‌شود.

پوشش گیاهی در پیرامون دریاچه مهارلو

براستی آیا تاکنون به پوشش گیاهی که اطراف دریاچه مهارلو را، در بر‌گرفته است، اندیشیده‌اید؟

بی‌شک نخستین پاسخ صحیح شما می‌تواند، شامل مجموعه‌ای از گیاهان شور‌پسند باشد. اما شما می‌توانید در ورودی‌های آبهای شیرین به دریاچه مهارلو، شاهد رویش گیاهانی باشید که بیشتر از شکل نیزاری برخوردارند. همچنین شاهد رویش گیاهانی نظیر درمنه با خاصیت ضدعفونی کنندگی، گون یا آستراگالوس با اثرات درمانی خواهید بود. البته باید به رشد  شیرین‌بیان گیاهی چند‌ساله، به رنگ بنفش، زرد و سفید، انجیر با بهبود سلامتی پوست و همینطور بلوط که در هضم آسان غذا مداخله دارد، نیز در اطراف تالاب دریاچه مهارلو اشاره نمود.

انواع جانوران پیرامون دریاچه مهارلو

اگر سخن در انواع گونه‌های جانوری را با آبزیان شروع نماییم، شما تنها می‌توانید به آرتمیا اشاره داشته باشید. همچنین از انواع دوزیستان نظیر قورباغه در ورودی تالاب دریاچه مهارلو می‌شود، مشاهده نمود. اما صبر کنید از خزندگان، باید نام جانورانی نظیر اقسام مارها، سوسمار‌ها، مارمولک و لاک پشت را بیان نمود. حالا از انواع پستانداران اطراف دریاچه مهارلو باید به میش وحشی، بز وحشی، پلنگ و گرگ، همچنین قوچ، روباه، گربه وحشی و برخی از جوندگان نیز اشاره کرد.

دریاچه مهارلو و شماری از پرندگان زیبای منطقه

راستی بهتر است آگاه باشید که تالاب دریاچه مهارلو،  مکانی به عنوان محل زیست پرندگان مهاجر می‌باشد. اما در رابطه با پرندگانی که در این ناحیه مشاهده می‌شوند، می‌توانید به پلیکان پا‌خاکستری و پلیکان سفید، لک‌لک‌ها با سرهای فاقد مو و با قد‌های بلند، همچنین فلامینگو پرندگانی با پاهای دراز و منقار‌هایی در اشکال منحنی، چنگر معمولی و کفچه نوک نیز اشاره نمایید. البته پرندگان دیگری نظیر بوتیمار شب، طاوسک، اردک بلوطی، نوعی اردک به نام گیلار، سلیم کوهی با سینه‌ای به رنگ بلوطی  و …  از انواع قابل ذکر و تماشایی در اطراف دریاچه مهارلو می‌باشند.

علت خشک شدن دریاچه مهارلو چیست

دریاچه زیبا و صورتی رنگ مهارلو در سالهای اخیر با خشکسالی دسته پنجه نرم می‌کند. این دریاچه به عنوان تنها دریاچه استان فارس دارای اکوسیستم فوق العاده شگفت انگیزی ست که با این خشک شدن رو به نابودی ست. علل گوناگونی برای خشک شدن این دریاچه وجود دارد. مهم‌ترین این دلایل سد تنگ سرخ و افت سطح آبهای زیرزمینی ست. به زبانی این دریاچه از دو راه مهم تغذیه می‌شود. یکی از این راه‌ها رودخانه‌هایی همچون چنارراه و سلطان آباد است. آنها سیل آبهای غربی شیراز را جمع‌آوری کرده و به دریاچه مهارلو می‌ریزد.

با خشک شدن این رودها و ساختن سد بر روی این رودخانه ها یکی از راه‌های تغذیه این دریاچه زیبا قطع شد. دومین راه مهم تغدیه دریاچه، سفره‌های آبهای زیر زمینی ست. با مصرف بی رویه آب در مصارف کشاورزی و خانگی، سطح آبهای زیر زمینی پایین آمد. این افت آب نه تنها برای آب دریاچه مهارلو خطرناک بوده بلکه باعث نشست زمین در این منطقه از ایران و استان فارس می‌شود. با خشک شدن دریاچه پرندگانی که زمانی این محل را به عنوان اقامتگاه موقت و مهاجری انتخاب می‌کردند از این منطقه رخت بربستند. بارش‌هاب اخیری که در منطقه استان فارس رخ داد سبب زنده شدن این دریاچه زیبا در دل استان فارس شد.

هنر و تاریخ و طبیعت همه با هم در شیراز جان

پیشنهاد ویژه ما به شما بازدید از جاذبه‌های ایران زمین، ازجمله مسافرتی دلچسب به شیراز و دریاچه مهارلو می‌باشد. آنگاه پدیده سرخرنگ را در دریاچه، تماشا کنید و از رنگ قرمز آن تعجب کرده و با دیدگانی مبهوت به دریاچه مهارلو بنگرید. حتی ممکن است برای گذران خوش لحظات، در ساحل دریاچه به اسب‌سواری لذت‌بخشی بپردازید و از تخلیه انرژی سرمست گردید. راستی اگر با ورزش جسورانه قایق‌سواری میانه خوبی دارید، با اعضای خانواده  به سپری نمودن ساعاتی مسرت‌بخش و نشاط‌آور با قایق در این دریاچه قرمز رنگ بپردازید. در ناحیه‌ای که برای  گردشگری شما در روستای مهارلو قرار دارد، در میان باغهای خوش‌رنگ انار و انجیر بگردید و لذت ببرید. راستی جالب است که از خود، تصاویر کارت‌پستالی و زیبا بگیرید. آنگاه با لذتی ناب به مسافرت جذاب و گیرای خود به دریاچه مهارلو بیاندیشید و با یادآوری خاطرات شیرین سفر، رنگی از جاودانگی به آن ببخشید.

آب و هوای مهارلو

قاعدتا برای بازدید از هر جاذبه دیدنی، می‌بایست وضع آب و هوایی شهر یا منطقه آن را بررسی نمود. تا هم بتوان برنامه‌ریزی مناسبی کرد، هم این که با لباس مناسب بازدید و سفر را آغاز نمود. بازدید از این دریاچه زیبا نیز هم مستثنی از این موضوع نیست. بدین منظور می‌توانید دمای فعلی و پیش‌بینی وضع آب و هوایی روستای مهارلو فارس را در پنج روز آینده مشاهده نمایید.

مهارلو آب و هوای

لوکیشن دقیق دریاچه مهارلو شیراز

در قسمت بالا به آدرس دریاچه مهارلوی شیراز اشاره شد. در این قسمت لوکیشن دقیق دریاچه مهارلو آورده شده است. شما می‌توانید با استفاده از گوشی همراه هوشمندتان تا رسیدن به این دریاچه زیبا را مسیریابی کنید.

عکس‌های این پست را سرکاران خانم نسترن احمدزاده ، فاطمه قادری  و آقای توحید جعفرقلیزاده عزیز عکاسی نموده اند.