باغ ارم شیراز یک بهشت در دل شهر زیبای شیراز است. شما هم بوی خوش بهار نارنج به مشامتان می‌خورد؟ منظورم کسانی اند که از این باغ در اسفند تا اردیبهشت ماه دیدن کرده‌اند. خیلی خوب است که یکی از کلان‌شهرهای داخل کشور به خاطر باغ‌هایش مشهور است. اما گل سرسبد تمام آنها به راستی باغ ارم شیراز است. مطمئنا عکس این باغ را در خیلی جاها دیده‌اید و تعریف آن را از خیلی‌ها شنیده‌اید. اما شنیدن کی بُوَد مانند دیدن؟ بهتر است همه چیز را خودتان از نزدیک شاهد باشید. قبل از همه چیز به اطلاعاتی در مورد باغ ارم نیاز دارید، پس با ما همراه باشید تا هر آنچه در مورد دلایل نام‌گذاری این باغ، دلایل اهمیت آن، معماری، تاریخچه باغ ارم شیراز، قیمت بلیط، قسمت‌های مختلف، زیبایی‌ها، آدرس و اطلاعات ضروری برای بازدید مورد نیاز است را به شما بگوییم.

این باغ یک نمونه از باغ های ایرانی ثبت شده در فهرست یونسکو است. به راستی هر جای شیراز دوست‌داشتنی که بروی، باغ‌ها و فضاهای سرسبز را می‌بینی. ماجرای این شهر چیست؟ چرا اینقدر همه جای شهر را زیبا و دلبر کرده‌اند؟

باغ ارم شیراز

شاید شما هم شنیده باشید که اینجا به عنوان باغ گیاه‌شناسی دانشگاه شیراز شناخته شده است و در اختیار پژهشکده‌های این دانشگاه قرار دارد. اما این ذره‌ای از گردشگری بودن و عمومی بودن باغ کم نکرده است. به بازدید از اینجا که رفتید، در برخورد اول با باغ ارم شیراز، ردیف‌هایی از درختان سرو و بهارنارنج و گل‌های زیبا به پیشواز شما می‌آیند. شما را مبهوت زیبایی‌های خود خواهد کرد. به راستی که از قدم زدن در میان این حجم از سبزینگی و درختان حس آرامش را به انسان هدیه می‌دهد. سپس حوض زیبای جلوی عمارت باغ ا خواهید دید. تازه می‌فهمید که اینجا چه خبر است! آیا می‌دانید این باغ زیبا در کنار باغ‌های مشهور دیگر داخل کشور به ثبت آثار جهانی یونسکو درآمده‌اند؟ در کل 9 باغ زیبای ایرانی به ثبت رسیده است، که باغ ارم شیراز نیز یکی از آنهاست.

چرا از باغ ارم بازدید کنیم؟

باغ ارم شیراز یکی از 9 باغ زیبا و برتر داخل کشور است. این باغ‌ها تحت عنوان باغ ایرانی یا باغ های ایرانی در سال 2011 به ثبت آثار جهانی یونسکو درآمده است. همانطور که وارد باغ می‌شوید و در دل معابر آن عبور می‌کنید، نهر آب بسیار زیبایی در کنار شما جاری است. داخل این کانال آب را با کاشی‌های لاجوردی بسیار زیبایی مزین کرده‌اند.

در افق دیدن شما عمارت زیبایی قرار دارد که خود شاهکاری از دوران قاجار است. شما با بازدید از این باغ شیراز از چند دوره‌ی تاریخی پشت سر هم و از سلطه‌ و تاثیر حاکمان مختلف بر آن بازدید می‌کنید. از دوران کریم‌خان زند تا همین حال حاضر که باغ ارم به باغ گیاهشناسی دانشگاه شیراز تبدیل شده است. پس حتما در اولین فرصت برای بازدید از این باغ زیبا و دیگر باغ‌های مشهور شیراز از جمله باغ جهان‌نما، باغ دلگشا، باغ عفیف‌آباد، باغ نارنجستان قوام، باغ نظر و … راهی شیراز شوید. به چند دلیل:

جذابیت های باغ ارم شیراز

• شیراز خود به تنهایی یک مقصد فوق‌العاده برای باغ‌گردی است.
• نمونه گیاهان و درختان داخل باغ بسیار متنوع و زیبا هستند و مانند آن را در جای دیگری پیدا نخواهید کرد.
• تمام این باغ‌ها از شهرت جهانی برخوردار هستند. شاید برایتان جالب باشد که از دانشگاه‌های خارجی و آژانس‌های مسافرتی تورهای شیراز گردی برگزار می‌شود و برای دیدن باغ‌های مشهور شیراز از جمله باغ ارم و باغ جهان‌نما وارد کشور می‌شوند
• عمارت داخل باغ ارم یکی از زیباترین و پابرجاترین عمارت‌های قاجاری است که در کنار بازدید از دیگر بخش‌های باغ باید حتما از آن هم دیدن کنید.
• به جرات می‌توان گفت که باغ ارم شیراز زیباترین باغ در داخل کشور است و همین مسئله بازدید از آن را دوچندان واجب کرده است.
• در کنار راهروها و معابر داخل باغ صندلی‌ها و نیمکت‌هایی برای رفاه حال بازدیدکنندگان قرار داده شده است. می‌توانید هروقت خسته شدید، بر روی این نیمکت‌ها بنشینید و از تماشا کردن اطراف خود نهایت لذت را ببرید.
• برای ریلکس کردن و کسب آرامش در کنار بازدید از دیگر جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی بهتر است، به باغ ارم بروید و مقداری از شلوغی‌های شهر فاصله بگیرید.
• دسترسی به این باغ آسان است و در هر کجای شهر شیراز که باشید با خودروی شخصی، تاکسی، اتوبوس و مترو می‌توانید خود را به اینجا برسانید.

تاریخچه‌ی باغ ارم شیراز

در مورد تاریخ پرفراز و نشیب باغ ارم در شیراز چه می‌دانید؟ کسی دقیقا نمی‌داند این باغ توسط چه کسی و چه زمانی ساخته شد. اما این باغ توانسته خود را در سفرنامه های قرن دهم و یازدهم جا کند. در دوره آل اینجو و سلجوقیان این باغ  محل سکونت حکام و سران بلند پایه‌ی ایران در آن عصر بوده است. پس از آن به دلیل اینکه شیراز پایتخت ایران در دوران زندیه به شمار می‌رفت. کریم خان توجه زیادی به این باغ زیبا داشت و اقدامات گسترده‌ای برای زیباسازی باغ انجام داد. بازسازی‌های زیادی در دو دوره سلجوقیان و زندیان بر روی قسمت‌های مختلف باغ صورت گرفت(حوالی سالهای 1750 تا 1794) و آن را سرپا نگه داشت. و اما بیشترین تغییرها و تحولات در این باغ به دوره قاجار برمی‌گردد. دوره‌ای که عمارت داخل باغ (عمارت کلاه فرنگی) در آن ساخته شد.

در دوره ناصرالدین شاه قاجار حاج نصیر الملک شیرازی باغ را از سران ایلخانی خرید و اقداماتی را برای ساخت عمارت در باغ انجام داد. اما مرگ امانش نداد، پس از درگذشت او خواهرزاده‎اش ابوالقاسم خان نصیرالملک اداره باغ را به دست گرفت و کار ناتمام دایی‌اش را پایان بخشید. در دوره پهلوی‌ها باغ ارم شیراز به سران ایل قشقایی رسید. اگرچه بعضی کارشناسان می‌گویند باغ در ابتدا هم محل سکونت سران قشقایی بود.

پس از اینکه محمد مصدق در دوره محمدرضا شاه به نخست وزیری رسید قشقایی ها از مصدق حمایت کردند. اما پس از کودتای 1332 قشقایی‌ها دست از حمایت خود برنداشتند و طبل جنگ علیه محمدرضا شاه را کوبیدند. نیروهای ژاندارمری و ارتش سران قشقایی را بازداشت و سپس آن‌ها را به تبعیدگاه فرستادند. باغ ارم شیراز که محل سکونت سران قشقایی بود توسط نیروهای شاه مصادره شد. باغ ارم شیراز اکنون در اختیار دانشگاه شیراز قرار دارد.

فیلم باغ ارم شیراز

معماری و تزئینات باغ ارم

در 6 تیر 1390 یونسکو این باغ شگفت انگیز را ثبت جهانی کرد. معماری باغ کاملا ایرانی و گونه‌های بومی مانند کاج، سرو، نارنج و خرمالو در آن وجود دارند. قلب این باغ؛ همان عمارت با نیم‌دایره‌های متقاطع است که همه‌ی بازدیدکنندگان به نحوی خود را به قسمت‌های مختلف داخل آن می‌رسانند. به ساختمان که نگاه کنید متوجه خواهید شد که اینجا سه طبقه است. سقف آن از تقاطع دو نیم‌دایره‌ی کوچک با یک نیم‌دایره بزرگتر ایجاد شده است. انواع تزئینات خانه‌ها و عمارت‌های تاریخی ایرانی از جمله گچبری، آجرکاری و کاشی‌کاری را می‌توان در این بنا دید. دیگر آرایه‌ای که مخصوصا در بناهای دوران قاجاری زیاد دیده می‌شود و در باغ ارم شیراز نیز به کار رفته است، نقاشی است. دو ستون بلند و سنگین را در ایوان طبقه دوم عمارت می‌بینید و در هر دو طرف این ایوان، دو تراس مشرف به باغ ارم شیراز قرار دارد.

جالب است بدانید که موقعیت ساخت و جانمایی ساختمان عمارت کاملا مشرف بر مجموعه‌ی باغ است. معماری اصیل هخامنشیان در تخت جمشید دشت مرغاب که تماما با باغ‌ها عجیبن بوده است به خوبی در شهر زیبای شیراز امروزی دیده می‌شود و این خیلی خوب است. هلال‌های نیم دایره‌ای را می‌توان در طول خط آسمان این عمارت دید که حالتی اقتباسی از دیگر عمارت‌های شهر شیراز دارد. شما همین نیم‌دایره‌ها را در سقف باغ عفیف آباد و باغ نارنجستان (باغ قوام) شیراز نیز می‌بینید. با این تفاوت که در سقف باغ ارم شیراز این نیم‌دایره‌ها به طور پیوسته در طول سقف تکرار شده‌اند.

زیبایی‌های باغ ارم

بدون تردید زیبایی‌های خارق‌العاده این باغ زیبا هر فردی را انگشت به دهان می‌گذارد. این باغ یکی از باغ‌های کم نظیر و می‌توان گفت نه تنها در ایران بلکه در تمام جهان است که هر ساله گردشگران زیادی را هم از داخل کشور و هم از تورهای بین‌المللی جذب خود می‌کند. درختان زیادی که در این باغ وجود دارند مناظر زیبایی را جلوی چشمان شما مجسم کرده‌اند. سروهای بلند قد در میان بوته‌ها سر برآورده اند و زیبایی باغ را دوچندان کرده‌اند. در ادامه، رود آب زیبایی بهشت شیراز را تکمیل می‌کند. باغ ارم شیراز در مرکز خود یک عمارت اصلی دارد، که می‌توان این عمارت را یکی از دیدنی‌ترین نقاط باغ ارم شیراز عنوان کرد. کاشی‌کاری‌های بی‌نظیر و ارزشمندی بر روی دیوار عمارت کار شده است، که حتما از آنها از نزدیک دیدن کنید.

بر روی این کاشی‌ها نوشته‌هایی با خط نستعلیق نوشته شده که فرهنگ و تمدن غنی ایرانی را به خوبی برای گردشگران داخلی و خارجی روشن می‌سازد. بر روی این نوشته ها آنقدر مهارت به کار گرفته شده که یادتان سمت سنگ‌نوشته های دوران هخامنشیان و ساسانیان می‌رود. سروناز محبوب شیراز در باغ ارم شیراز به دلیل زیبایی متفاوتش به خوبی خود را به شما معرفی می‌کند. در سفرنامه‌های مختلف از سروناز باغ ارم شیراز یاد شده است. گردشگران خارجی گفته‌اند در هر فصلی که به این باغ پای بگذارید این باغ زیبایی‌های خود را جور دیگری نشان شما خواهد داد. باغ ارم شیراز از نظر گیاه‌شناسی نیز متفاوت با هر مکان دیگر است گونه‌های غنی و متنوعی از گلها و گیاهان در این باغ می‌رویند.

بخش‌های مختلف حمام باغ ارم شیراز

جالب است بدانید که این باغ زمانی در خارج از شهر شیراز بوده است. با گسترش شهرسازی و ساخت و سازهای جدید کم کم به داخل شهر کشانده می‌شد و اکنون در قلب شهر شیراز جای دارد. گفته می‌شد که در داخل باغ ارم شیراز گونه‌های گیاهی خاصی وجود دارد. که بعضا در کل آسیا تک و منحصربفرد می‌باشند. هم درختان مثمر و هم درختان غیرمثمر در داخل این باغ وجود دارند. از جمله درختان مثمر می‌توان به انار، نارنج، خرمالو، سیب، به، گلابی، گردو، ازگیل و … اشاره کرد. از جمله درختان غیرمثمر در داخل باغ ارم شیراز نیز می‌توان سروناز، کاج، افرا، بید مجنون، اکالیپتوس و سپیدار را نام برد. اما تنوع داخل باغ محدود به این موارد نیست. در ادامه بخش‌های مختلف باغ ارم شیراز را به ترتیب برایتان آورده‌ایم.

• محوطه و باغ ارم

بخش اصلی مجموعه باغ و فضاهای سبز داخل آن است. اینجا یک نمونه بی‌نظیر از باغ‌سازی ایرانی است. همانند آنچه در دوران باستان در پاسارگاد ساخته می‌شد. در زمان کوروش برای اولین بار او کاخ و باغ را در دل هم ایجاد کرد و از ایجاد باغ‌ها به صورت جدا از کاخ خودداری کرد. در باغ ارم شیراز نیز عمارت زیبای داخل آن در دل مجموعه باغ‌ها گرفته است. و این دو جدای از هم نیستند. مساحت باغ ارم شیراز به 3 هکتار می‌رسد. نکته‌ی بسیار جالب در مورد این باغ این است، که در هر فصل یک تصویر از خود نشان می‌دهد و هر سال با پارسالش متفاوت است. چرا که انواع گونه‌های گیاهی و درختی در آن وجود دارد. از آنجایی که باغ گیاهشناسی دانشگاه شیراز نیز به شمار می‌رود. برای همین در کل اهمیت زیادی به عنوان یک میراث ملی دارد.

• عمارت داخل باغ ارم

قلب باغ و در پس گردش‌های داخل باغ یک عمارت تاریخی بسیار زیبا با تزیینات و معماری بی‌نظیر قرار دارد. این بنا را شاهکار درخشان معماری قاجاری می‌دانند. که الگوها و روش ساخت آن را از دوره‌ی زندیه ایده گرفتند. تاریخ ساخت آن به قرن 18 میلادی برمی‌گردد. مجموعه عمارت در سه طبقه ساخته شده است. به داخل فضاهای آن بروید. بر روی طا‌ق‌های نقش نبردهای شاهنامه فردوسی به زیبایی به تصویر کشیده شده است. در کنار اینها نبردهای شاهان قاجار نیز به چشم می‌خورد. ایوان نمای اصلی عمارت، همان صحنه‌ای است که به کرار از باغ ارم شیراز دیده‌ایم. اما پشت این ایوان یک سالن بسیار مجلل و دیدنی قرار دارد، در کنار آن نیز 4 اتاق و دو تراس دیگر وجود دارد.

• استخر باغ ارم شیراز

هرجای این باغ زیبا که بروید، جویباری از کنار شما جاری است. اما یک استخر بسیار زیبا و مجلسی در بخش پایینی عمارت باغ قرار دارد که در روزهای گرم سال هوای اطراف محوطه باغ را خنک و قابل تحمل می‌کرده است. در کنار اینها مهمانی‌ها و جمع‌شدن‌های حاکم‌ها و شاهان قاجاری نیز زمانی در اطراف این استخر برگزار می‌شده است. مساحت این استخر 335 متر مربع است که در نوع خود واقعا بزرگ و شاهانه است. یکی از زیباترین صحنه‌های داخل این باغ، انعکاس ساختمان عمارت داخل این استخر است. به راستی که جان می‌دهد برای عکس گرفتن!

آدرس و دسترسی به باغ ارم شیراز

شهر کهن و فرهنگی شیراز که پر از مناطق گردشگری و دیدنی بی نظیر است در شمال غربی خود، باغ ارم شیراز را دارد. باغ ارم در خیابانی به همین نام قرار گرفته و نزدیک به دانشگاه شیراز است. ایستگاه متروی نمازی می‌تواند شما را به مقصد شیرین تان نزدیک کند. این خط مترو شما را تا نزدیک باغ ارم می‌آورد. پیاده روی چند دقیقه ای و یا گرفتن تاکسی دو راه حل دیگر برای ورود به باغ ارم شیراز است. اگر با خودرو شخصی به شیراز زیبا پا می‌گذارید. از شمال شهر وارد شهر شوید، بلوار شهید چمران می‌تواند بهترین انتخاب برای شما باشد. پس از اینکه بلوار شهید چمران را تا پایان پیمودید، از سمت میدان دانشجو به سمت میدان ارم دور بزنید. اکنون باغ ارم شیراز در سمت راست شما قرار دارد و برای ورود به این باغ به سمت راست بپیچید.

چون باغ ارم در قسمت شمال غرب قرار دارد. بهتر است از شمال شهر وارد شوید. اما در صورتی که همسایه جنوبی شیراز هستید یا از جاده‌های جنوبی استفاده می‌کنید. ابتدا وارد خیابان آزادی شده و سپس خود را به خیابان ارم برسانید. پس از پیمودن این خیابان باغ ارم شیراز در سمت چپ شما قرار دارد. و سپس باید به چپ بپیچید تا خود را به یکی از زیباترین باغ ها و مناظر جهان برسانید. اگر چه باغ ارم شیراز یکی از مناطق گردشگری و دیدنی است. اما هیچ پارکینگی در درون باغ و اطراف نزدیک باغ وجود ندارد. پس باید به فکر پارک ماشین خود باشید. که استفاده از کوچه های اطراف و پارکینگ های درون شهر می‌تواند گزینه های مناسبی برای راه حل این مشکل باشد.

بهترین زمان برای بازدید از باغ ارم شیراز

شاید این در مورد باغ ارم صدق نکند. هر فصل و هر زمانی که به باغ ارم بروید، خاطره‌انگیز و لذت‌بخش خواهد بود. این باغ، هر فصل‌اش زیبا و هر روزش متفاوت از دیروز است. برای همین بهترین زمان بازدید به این باغ می‌تواند اردیبهشت‌ماه باشد که باغ به اوج زیبایی بهاری‌اش رسیده است و تمام درختان شکوه‌های رنگارنگ زده‌اند و آدم دلش قنج می‌رود. می‌تواند تابستان باشد که درختان مثمر شده‌اند و سبزی و نشاط خاصی در کل باغ حکمفرماست. می‌تواند پاییز باشد، می‌گویند پادشاه فصل‌ها پاییز است، این را باید بروید از نزدیک در باغ ارم شیراز ببیند. و حتی می‌تواند زمستان باشد، زمانی که شاخه‌های درختان بدون برگ و خیلی با متانت و زیبایی دست به سوی آسمان کشیده‌اند.

اطلاعات ضروری برای بازدید باغ ارم

همه روزه از ساعت 8:00 تا 21:00 می‌توانید به بازدید از باغ ارم شیراز بروید. هزینه بازدید از آن تنها 5000 تومان است. بستگی به سلیقه شما شاید یک ساعت برای بازدید کافی باشد شاید هم 5 یا 6 ساعت در دل این باغ گردش کنید اما باز هم نتوانید از آن دل بکنید.  ما دو تا سه ساعت گردش را به شما پیشنهاد می‌دهیم.

باغ ایرانی

مجموعه 9 باغ ایرانی به همراه دو باغ در هند و یک باغ در پاکستان به عنوان باغ ایرانی در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌اند. باغ ارم شیراز در کنار 9 باغ چهلستون اصفهان، باغ فین کاشان، باغ ایرانی کاخ پاسارگاد، باغ شاهزاده ماهان، باغ عباس آباد مازندران، باغ دولت آباد یزد، باغ پهلوان پور مهریز و باغ اکبریه بیرجند 9 باغ ایرانی ثبت شده در یونسکو هستند.

جاهای دیدنی شیراز

دیدنی های شیراز را به راحتی نمی‌توان لیست کرد. با این حال از دیگر جاهای دیدنی شیراز می‌توان به آرامگاه سعدی یا سعدیه، مسجد جامع عتیق، حمام وکیل شیراز، بازار وکیل، آرامگاه حافظ یا حافظیه، خانه زینت الملوک، مسجد وکیل، کاخ کوروش کبیر، پاسارگاد، نقش رستم، عمارت شاپوری، مسجد نصیرالملک، دروازه قرآن، مسجد امام سجاد، خانه گلشن(هتل سنتی گلشن) و تخت جمشید اشاره کرد.

آب و هوای شهر شیراز

شیراز یکی از زیبا‌ترین شهرهای جنوبی ایران است که هم طبیعت و هم تاریخی زیبا را با خود حمل می‌کند. این شهر تاریخی به دلیل موقعیت جغرافیایی که در استان فارس و ایران دارد، دارای آب و هوایی گرم است. برای سفر به این شهر زیبا در هر فصل و زمان از سال قطعا دیدنی و جاذبه برای چشمان گردشگران دارد.

اقلیم این شهر به گونه‌ای است که در این شهر باران‌های موسمی و رگباری بسیاری در آن رخ می‌دهد. به منظور غافلگیر نشدن در سفر به این شهر، بهتر است قبل از حرکت آب و هوای این منطقه را بررسی کنید. در این بخش شرایط جوی و دمایی این شهر آورده شده است. با مراجعه به این بخش از آب و هوا و شرایط دمایی این شهر آگاه شوید.

شیراز آب و هوای

لوکیشن دقیق باغ ارم شیراز

در شهر شیراز دسترسی به اماکن تاریخی و جاذبه های شهر شیراز بسیار آسان است. این بدین معناست که گاهی در یک مسیر می‌توانید تعداد زیادی از دیدنی های شیراز را در کنار هم ببینید. برای مثال خانه زینت الملوک، مسجد نصیرالملک و نارنجستان قوام در کنار یکدیگر‌اند. در قسمت بالا به آدرس و مسیرهای دسترسی باغ ارم اشاره شد. در این بخش برای دسترسی و مسیریابی ساده‌تر، لوکیشن دقیق این باغ آمده است. شما می‌توانید با کمک گوشی همراه هوشمندتان تا رسیدن به این باغ زیبا را مسیریابی کنید.

عکس‌های این مطلب را سرکار خانم نسترن احمدزاده و کلیپ این مطلب را سرکار خانم غزاله فرجی عزیز ثبت نموده‌اند.