خانه صولت یا موزه مردم‌شناسی ابرکوه یکی از آثار باقیمانده از اواخر دوره حکومت زندیه و اوایل دوره حکومت قاجار می‌باشد. مهم‌ترین ویژگی این موزه ستون‌های گچ‌بری شده آن می‌باشد. که دارای نقوش اسلیمی، گل و بوته بسیار برجسته و زیبا هستند. خانه صولت از جاهای دیدنی ابرکوه دارای حیاطی به وسعت 150 متر است. و از طریق دالان‌های پرپیچ و خم می‌توان به آن‌ها دسترسی پیدا کرد. موزه مردم‌شناسی ابرکوه در یکی از بخش‌های این خانه دایر شده است. خانه صولت یا موزه مردم‌شناسی ابرکوه در 24 بهمن ماه 75 به عنوان یکی از آثار ملی با شماره 1839 ثبت شده است.

موزه مردم‌شناسی ابرکوه از غنی‌ترین منابع فرهنگ، معماری و تاریخ ایران در استان یزد شناخته ‌شده است. این موزه فوق‌العاده زیبا و شگفت‌انگیز نمونه‌ای از اوج ایران در شکل هنری مقرنس می‌باشد. این موزه خارق‌العاده در روستای ابرکوه یزد قرار گرفته است که از لحاظ معماری برای ارائه چیزهای زیادی دارد. خانه صولت یا موزه مردم‌شناسی ابرکوه در حقیقت نمونه‌ای بسیار زیبا از معماری سنتی ایران شناخته شده است که دارای تمام ویژگی‌های فوق‌العاده برای جذب بازدیدکنندگان به سمت خود می‌باشد.

بازدیدکنندگان در خانه صولت می‌توانند آثار باستانی بسیار زیادی که به جامعه پارسی گذشته تعلق داشته است را مشاهده کنند.

تاریخچه خانه صولت یا موزه مردم‌شناسی ابرکوه

تاریخچه خانه صولت یا موزه مردم‌شناسی ابرکوه به دوران قاجار بازمی‌گردد. برخی از اشیا گران‌قیمت و قدیمی موجود در موزه مردم‌شناسی شهر ابرکوه به دوران آغاز اسلام تعلق دارد. اکثر موارد موجود در این موزه به دوره‌های مختلف اسلام و مخصوصاً سلسله‌های ایلخانی، صفوی و قاجار تعلق دارد.

خانه صولت یا موزه مردم‌شناسی ابرکوه در سال 1385 توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری افتتاح شد. هدف از افتتاح این موزه خارق‌العاده نگهداری و نمایش آثار بسیار ارزشمند و مرتبط با زندگی سنتی مردم این روستا می‌باشد. آثار این موزه به کمک مردم و دولت جمع آوری شده‌اند و در اختیار موزه قرار گرفته‌اند. سردر این موزه بلند و بسیار باشکوه است که در محله دروازه میدان روستای ابرکوه واقع شده است. همان‌طور که ذکر شد بیشتر این منطقه به دوره زند و قاجار تعلق دارد.

معماری خانه صولت یا موزه مردم‌شناسی ابرکوه

به طور کلی می‌توان گفت مساحت خانه صولت به حدود هزار متر مربع می‌رسد. حیاط خارجی این خانه باشکوه نیز حدود 150 متر وسعت دارد. خانه صولت یا موزه مردم‌شناسی ابرکوه متشکل از سه طبقه می‌باشد. در سراسر این خانه شاهکارهای باشکوه معماری و طراحی ایرانی به چشم می‌خورد. زیباترین ستون‌ها در سطح دنیا را می‌توانید در این خانه تاریخی و یا موزه مردم‌شناسی مشاهده کنید. تمامی نقش و نگارهای گل و گچ‌بری‌های پیچیده که در این خانه به چشم می‌آیند نمونه‌ای عالی از زیبایی، ظرافت و دقت هنر معماری اصیل ایرانی هستند.

خشت و آجر مصالح از جمله مصالح ساختمانی هستند که اغلب برای ساخت خانه صولت ابرکوه مورد استفاده قرار گرفته‌اند. تزئینات پرکار گچ‌بری نیز در اطراف این خانه مشاهده می‌شوند. اصول ساختمان‌سازی سنتی نواحی کویر ایران در معماری این بنا به طور کامل رعایت شده است. از جمله اصول می‌توان به قرار گرفتن عناصر اصلی خانه در جبهه‌های شمالی، جنوبی و غربی اشاره کرد. سطوح خارجی دیوارهای این خانه سفید هستند. در ساخت حوض موجود در این خانه نیز از خشت استفاده شده است و باغچه این خانه زیبا در مرکز خانه واقع شده است.

ورودی این موزه نیز به عنوان یک شاهکار ایرانی محسوب می‌شود. ورودی خانه صولت یا موزه مردم‌شناسی ابرکوه با کارهای   زیبا و در کنار نمونه‌های زیبای مقرنس‌کاری مشهور ایرانی آراسته و تزیین شده است.

سبک معماری خانه صولت ابرکوه

در حقیقت می‌توان گفت خانه صولت یا موزه مردم‌شناسی ابرکوه به آقای صولت که یکی از خان‌های روستای ابرکوه در آن زمان بوده است تعلق داشته است. معماری این خانه بسیار زیبا همچون اکثر خانه‌های این روستا و فلات مرکزی ایران درون‌گراست. برای رسیدن به حیاط خانه صولت باید از ورودی و هشتی این خانه زیبا عبور کنید تا به دالان طولانی با برج چهارگوش بلند تزئین شده برسید.

پس از این که از این راهروی خاطره‌انگیز و خشتی عبور کردید در مرکز خانه صولت حیاطی بزرگ به چشم می‌آید که در چهار سمت این حیاط 4 صفه با گچ‌بری‌های زیبا چشم هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌نماید. در بخش شمالی حیاط خانه صولت یک اتاق پنج‌دری زمستان نشین واقع شده است که دارای درهای بسیار کوچک است. این درهای کوچک رو به آفتاب و دیوارهای بلند باز می‌شود. صفه جنوبی این خانه روبروی این اتاق پنج‌دری زیبا قرار گرفته است که پشت به آفتاب است. این صفه به طور کامل باز است. این راهرو که با این سبک معماری شگفت‌انگیز ساخته شده است دارای دو ستون زیبا گچ‌بری است و مخصوص استفاده در تابستان است.

بخش‌هایی از صفه غربی و جنوبی ساختمان نیز به صورت دو طبقه اجرا شده‌اند و در بخش پایین صفه جنوبی یک پایاب سنگی واقع شده است. این پایاب دسترسی به شبکه قنات موجود در زیر خانه را برای شما امکان‌پذیر ساخته است. از مهم‌ترین ویژگی‌های خانه صولت یا موزه مردم‌شناسی ابرکوه می‌توان به ستون‌های گچ‌بری شده و تزئینی بسیار زیبا اشاره کرد. این ستون‌ها دارای نقوش اسلیمی برجسته هستند. با استفاده از طرح گل و بوته تزئین شده‌اند و همراه با صفه های شبیه به گوشواره در اطراف حیاط به چشم می‌آیند و به حیاط خانه صولت جلوه ویژه‌ای بخشیده‌اند.

آدرس خانه صولت ابرکوه

موزه مردم‌شناسی ابرکوه در میدان امام حسین روستای ابرکوه واقع شده است. این موزه در خیابان شهید باهنر و در مجاورت مسجد آقا قرار گرفته است.

ساعات بازدید از موزه مردم‌شناسی ابرکوه

شما می‌توانید همه روزه به غیر از ایام تعطیل از خانه صولت یا موزه مردم‌شناسی ابرکوه از ساعت 8 صبح تا 2 بعد ظهر و از ساعت سه نیم بعد ظهر تا 7 عصر بازدید کنید. این موزه برای بازدید عموم مردم در ساعات ذکر شده باز می‌باشد.

هزینه بلیط بازدید از موزه مردم‌شناسی ابرکوه

هزینه بازدید از این موزه باشکوه و خانه بسیار زیبا بسیار کم و حدود 2 هزار تومان می‌باشد. در صورتی که به شهر یزد سفر کردید توصیه می‌کنیم حتماً از این خانه بسیار زیبا بازدید کنید؛ زیرا معماری منحصربه‌فرد خانه صولت ارزش بازدید و صرف هزینه را دارد.

مسیر دسترسی به خانه صولت

برای بازدید از این خانه فوق‌العاده زیبا ابتدا باید به شهر یزد بروید و سپس مسیر دوساعته را تا شهر ابرکوه طی کنید. تعدد بناهای تاریخی موجود در شهر ابرکوه و همچنین جاذبه‌های گردشگری این شهر باعث شده است تا گردشگرانی که به استان یزد برای بازدید از شهر یزد سفر می‌کنند در برنامه خود بازدید از ابرکوه را نیز قرار دهند. پیشنهاد می‌کنیم یک شب به‌یادماندنی را در اقامتگاه بومگردی بابا حسن ابرکوه واقع در داخل شهر ابرکوه بگذرانید. در صورت اقامت در این اقامتگاه بومگردی زمان کافی را برای شرکت در تورهای یک روزه به منظور گردش داخل شهر ابرکوه و کویر نوردی را خواهید داشت.

از آنجا که ابرکوه در نواحی کویری واقع شده است بهترین زمان برای بازدید از این شهر و جاذبه‌های گردشگری موجود در آن توصیه می‌شود اوایل فصل بهار و اواخر فصل پاییز به آنجا سفر کنید. البته لازم به ذکر است که در هر زمان از سال می‌توان از این شهر بسیار زیبا بازدید کرد.

آثار تاریخی موجود در خانه صولت

به طور کلی می‌توان گفت خانه صولت یا موزه مردم‌شناسی ابرکوه تاریخی کهن را به تصویر می‌کشد و دارای گنجینه‌های ارزشمند و تاریخی مرتبط با دوران مختلف حکومت اسلامی به ویژه دوران ایلخانی، صفوی و قاجار می‌باشد. قدیمی‌ترین گنجینه‌های موجود در خانه صولت به اوایل دوره اسلام برمی‌گردد. از مهم‌ترین آثار تاریخی موجود در این خانه باشکوه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اشیای کاوش‌های باستان‌شناسی مسجد جامع، طاووس الحرمین و قلعه بهمن و همچنین مهر آن
• لوازم مردم‌شناسی، لوازم و ابزار مربوط به پیشه و حرفه‌های سنتی این منطقه
• لوازم مورد نیاز برای روشنایی و حمام در دوران باستان همچون دارودان، سفیداب و سفیداب دان
• انواع سنگ‌ها که روی آن‌ها حکاکی‌های بسیار زیبا به چشم می‌آیند. از جمله سنگ‌های حکاکی شده موجود در این خانه می‌توان به سنگ‌های مربوط به سردرد منازل، سنگ‌قبر و غیره اشاره کرد.
• چراغ‌های گردسوز و زنبوری تولید شده از فلزاتی همچون مس، برنج و ورشو
• خمره، ظروف و انواع کوزه‌های شاموتی نیز در موزه مردم‌شناسی ابرکوه به چشم می‌آیند.
• حکمی که از طرف احمدشاه قاجار به یکی از سرداران ابرکوه در زمان حکومت ایشان اهدا شد.

آثار موزه مردم شناسی ابرکوه

• انواع سکه‌های قدیمی همچون سکه امام رضا نیز در خانه صورت یا موزه مردم‌شناسی ابرکوه نیز مشاهده می‌شوند.
• از دیگر آثار تاریخی موجود در این موزه می‌توان به کتب، نسخ خطی نفیس و سندهای قدیمی اشاره کرد.
• ادوات شکار نیز در این موزه باشکوه نظر بازدیدکنندگان را به ‌سوی خود جذب می‌نماید. از جمله ادوات شکار در این موزه می‌توان به تفنگ، تپانچه و چاقو اشاره کرد.
• وسایل آبکشی نیز از دیگر آثار تاریخی موجود در این موزه به شمار می‌آیند. از جمله آن‌ها می‌توان به لعاب‌دار و لوله دار اشاره کرد.
• قفل‌های فولادی دست‌ساز قدیمی نیز از دیگر اشیا تاریخی موجود در این موزه محسوب می‌شوند.
• ادوات کشاورزی همچون داس نیز نظر شما را بدون شک به سوی خود جذب خواهد کرد.
• سه در چوبی بسیار زیبا و قدیمی نیز در خانه صولت یا موزه مردم‌شناسی ابرکوه مشاهده می‌شوند.
• انواع سنگ‌های قدیمی
• اشیای زینتی و زیورآلات
• جعبه آوازهای قدیمی
• لباس‌های محلی
• عکس‌های بسیار زیبا، قدیمی و تاریخی

جاهای دیدنی ابرکوه

از بناهاي تاريخي و جاهای دیدنی ابركوه مي‌توان به خانه آقازاده، گنبد عالی، سرو کهن‌سال ابرکوه، خانه صولت، قلعه فیروزآباد، مسجد جامع ابرکوه، یخچال خشتی ورودی ابرکوه، خندق‌های سنگی قلعه‌ سرورخان، خانه امید سالار، مناره های نظامیه ابرکوه یا سردر نظامیه، قلعه و عمازت عزت آباد، قلعه روستای شهرسب ابرکوه، سد تیزک، قلعه مسکونی تیزک، قلعه بداف، کویر ابرکوه، قلعه رباط، مدرسه نظامیه و مقبره‌ی مولا علی کرم اشاره كرد.

آب و هوای ابرکوه

برای بازدید از دیدنی های ابرکوه لازم است، تا از وضع آب و هوایی شهر مطلع باشیم. بدین منظور در بخش زیر پیشبینی وضع آب و هوای شهر ابرکوه در پنج روز آینده آورده شده است.

ابركوه آب و هوا

لوکیشن دقیق موزه مردم شناسی ابرکوه

در بخش بالا آدرس خانه صولت ابرکوه یا همان موزه مردم شناسی ابرکوه آورده شد. باز برای سهولت بیشتر لوکیشن این جاذبه تاریخی در این قسمت قرار داده شده است. تا با کمک گوشی همراه هوشمندتان به راحتی تا رسیدن به آن مسیریابی نمایید.

عکس‌های این مطلب را جناب آقای احسان باغبان عزیز ثبت نموده‌اند.