سرای حاج رضا قزوین بنایی بسیار عالی که در بخش جنوبی بازار قزوین قرار گرفته است. این سرا از وسعت زیادی برخوردار است و حیاطی بزرگ دارد. بنای دو طبقه سرا حاج رضا شهر قزوین در دو اشکوب ساخته شده است. این سرا توسط طاق‌های زیبا به صورت تیمچه درآمده‌اند. سرای حاج رضا قزوین شامل عرصه 2 هزار متر مربع، اعیان 6 هزار متر مربع، حیاط بزرگ، هشتی وسیع، دو عدد اشکوبه و یک عدد درایگاه زیبا می‌باشد. این درایگاه دارای هندسه کاملی است. محوطه شترخان و بارانداز در بخش شمالی این سرا در گذشته قرار داشتند که امروزه تخریب شده‌اند.

تاریخچه سرای حاج رضا قزوین

تاریخ ساخت سرای حاج رضا قزوین به عصر قاجار باز می‌گردد. این بنا در سال‌های 1240 تا 1260 در قزوین احداث شده است. این سرا به دست مرحوم حاج رضا احداث شده است. حاج رضا برادر حاج ملا عبدالوهاب بوده است که در آن زمان مجتهد بوده است.

درواقع حاج ملا عبدالوهاب در دوران فتحعلی شاه و محمد شاه مجتهد معروف زمان بوده است. حاج ملا عبدالوهاب حمام حاج رضا را ساخته است. این اثر باستانی و تاریخی در سال 1384 و 11 مرداد به عنوان یکی از آثار ملی ثبت شده است. این بنا با شماره ثبت 12614 در فهرست آثار ملی ثبت شده است.

معماری سرای حاج رضا قزوین

در سرا حاج رضا قزوین یک طاق‌نما وجود دارد که دارای کاشی‌کاری و قوس جناغی بسیار زیبا می‌باشد. این طاق‌نما بنا را به یک تیمچه سرپوشیده تبدیل کرده است. سرا حاج رضا قزوین از سمت شمال به بازارچه وزیر اتصال دارد. طاق‌های حجره‌های این بازار و طاق نمای ایوان این سرای زیبا کاشی‌کاری با زمینه آجری دارد و همچنین دارای قوس جناغی است.

این سرا در زمان گذشته محل دادوستد بازرگانان تبریزی و قفقازی بوده است از این رو به عنوان یکی از سراهای قابل‌توجه شناخته می‌شده است؛ اما امروزه این سرا به حالت نیمه متروک درآمده است و از حجره‌های سرای حاج‌رضا شهر قزوین به عنوان انبار استفاده می‌کنند.

ویژگی‌های معماری سرای حاج رضا قزوین

سرا حاج رضا قزوین به عنوان یکی از بخش‌های بازار شهر قزوین به حساب می‌آید. این سرا در بخش جنوبی بازار قزوین قرار گرفته است. در وسط این سرا یک حیاط بزرگ وجود دارد. در اطراف سرا حجره‌ها و اتاق‌های دو طبقه ساخته شده‌اند. طاق حجره‌ها و طاق نمای ایوان سرا با قوس جناغی و کاشی‌کاری در زمینه آجری تزیین شده‌اند. در سمت غربی ورودی کاروانسرا طاق‌های زیبایی وجود دارند که شبیه به یک تیمچه سرپوشیده است.

هر یک از طبقات سرای حاج‌رضا قزوین دارای 65 حجره است. در میانسرای این کاروانسرا امروزه حوض و فضای سبز وجود ندارد.

آدرس سرای حاج رضا قزوین

آدرس سرای حاج رضا قزوین در خیابان امام خمینی و در پایانه بازار بزرگ قزوین می‌باشد. سرا حاج رضا قزوین در انتهای بازار آجیل‌فروشان و در بخش جنوبی سرای رضوی این شهر قرار گرفته است. این کاروانسرا در محل تقاطع بازارچه وزیر و بازار قیصریه شهر قزوین قرار گرفته است. سرای تاریخی و بزرگ حاج رضا قزوین بنا به دلایل مختلف از رونق افتاده است

امروزه گرد سنگین بی‌توجهی چهره این سرای تاریخی را مشوش و مغشوش کرده است. این سرای زیبا که در زمان گذشته مرکز تجارت فرش، سرای دباغان و محل دباغی بوده است امروزه به محلی برای جمع‌آوری ضایعات، تفکیک زباله، پسماند و پارکینگ تبدیل شده است. با وجود اشکوبه ها و طاق‌های بسیار زیبا سرای حاج رضا قزوین مورد بی‌مهری و کم‌توجهی مسئولین و اصناف واقع شده است. این سرای بسیار زیبا در عصر حاضر در حال سپری کردن روزهای غم‌انگیزی است.

پیشنهاد برای بازدید از سرای حاج رضا قزوین

از مهم‌ترین امتیازات استان قزوین می‌توان به نزدیک بودن اماکن دیدنی و تاریخی آن به یکدیگر اشاره کرد. این موضوع باعث شده است تا بتوانید در مدت زمان کوتاه از جاذبه‌های گردشگری این شهر بازدید کنید. این سرا دز نزدیکی کاروانسرای و سرای سعدالسلطنه، سرای سعدیه، کاخ چهل ستون و بقعه چهار انبیا قرار گرفته است.

از دیگر سراهای قزوین می‌توان از سرای وزیر و سرای ضرابخانه نام برد.

شکل ظاهری سرای حاج رضا قزوین چگونه است؟

سرا حاج رضا قزوین که به عنوان یکی از کاروانسراهای بازار شناخته می‌شود دارای صحن وسیع با حجره‌هایی در اطراف آن می‌باشد. این بنا به طور کلی ترکیبی از تیمچه و کاروانسرا است. امروزه این سرای زیبا و تاریخی به بازار مربوط نیست اما کیفیت طرح و اجزای آن بیانگر این موضوع است که این سرا به کاروانسراهای بازاری شباهت زیادی دارد.

صحن این سرا بزرگ است و دارای چشم‌اندازهای گسترده و فضای دل‌باز است. در اطراف سرا حجره‌های متعدد به صورت تکراری قرار دارند و در طبقه بالا رواق قرار گرفته است. این رواق در حقیقت مجموعه‌ای ایوانچه‌های پی در پی می‌باشد که دسترسی به حجره‌ها را ساده ساخته است. تمامی حجره‌های طبقه پایین مثل حجره‌های مدرسه دارای ایوانچه است. بر خلاف طبقه بالا این حجره‌ها به یکدیگر مربوط نیستند… این ایوانچه‌ها اکثراً مستطیل شکل هستند. ایوانچه‌های وسط جبهه‌ها و گوشه‌های صحن دارای قاعده نیم هشت هستند. اندازه دهانه حجره‌های میانی در هر جبهه از دیگر حجره‌ها کمی بزرگ‌تر است اما به طور کلی تحولی مهم در ضرباهنک نما در این بخش‌های مشاهده نمی‌شود.

مدت زمان بازدید از سرای حاج رضا قزوین

به طور کلی برای بازدید از این سرای تاریخی بسیار زیبا به 30 دقیقه زمان نیاز خواهید داشت.

ساعات دسترسی به سرا حاج رضا قزوین

شما می‌توانید همه روزه از ساعت 8 تا 1 بعدظهر و همچنین ساعت 4 تا 8 عصر از این سرای تاریخی باشکوه بازدید کنید.

امکانات موجود در سرا

از مهم‌ترین امکانات موجود در سرا حاج رضا قزوین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سرویس بهداشتی
• راهنما
• آنتن دهی موبایل
• دسترسی به اینترنت
• آب‌خوری

اماکن نزدیک به سرا

همان‌طور که گفتیم دیدنی های قزوین به یکدیگر نزدیک هستند از مهم‌ترین جاذبه‌های نزدیک به سرای حاج رضا قزوین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پارکینگ بازار که در 300 متری این سرا قرار گرفته است.
• مسجد سلطانیه که در فاصله 789 متری از این سرا واقع شده است.
• حسینیه حاج سید جوادی‌ها در فاصله یک کیلومتری
• در نهایت بانک ملی ایران که در فاصله 500 متری از این سرا قرار گرفته است.

نکات ضروری برای بازدید از سرای حاج رضا

این نکته را باید به خاطر بسپارید که این سرا در روزهای تعطیل و ایام سوگواری بسته است و نمی‌توان از آن بازدید کرد. برای بازدید از این سرای تاریخی بسیار زیبا به موبایل، وجه نقد، کارت بانکی و کفش راحتی نیاز خواهید داشت.

بهترین زمان بازدید از سرای حاج رضا قزوین

از آنجا که قزوین در دامنه‌های البرز واقع شده است دارای زمستان‌های سرد و برفی است؛ اما در فصل تابستان این شهر دارای آب‌وهوای معتدل و نسبتاً خنک است. از این رو اگر قصد بازدید از سرای حاج رضا قزوین را دارید توصیه می‌کنیم در فصل تابستان به این شهر سفر کنید. البته می‌توان گفت بهترین فصل سفر به این شهر زیبا به منظور بازدید از سرای حاج رضا قزوین فصل بهار و ماه‌های اردیبهشت و خرداد است. در این ماه‌های سال دشت‌ها و تپه‌های این شهر بسیار سرسبز است و در صورت سفر به این شهر مناظر شگفت‌انگیز را خواهید دید.

مسیرهای دسترسی به سرای حاج رضا قزوین

در این بخش به بررسی راه‌های دسترسی به سرای حاج رضا قزوین خواهیم پرداخت. شهر قزوین دارای فرودگاه است اما دسترسی به این شهر از راه‌های هوایی غیرممکن است از این رو برای بازدید از این سرای بسیار زیبا می‌توان از قطار، اتوبوس و خودروی شخصی استفاده کرد. البته این شهر دارای راه‌آهن و پایانه مسافربری و اتوبوس‌رانی می‌باشد. این پایانه در جنوب شهر قزوین واقع شده است. می‌توان با تاکسی به مرکز و هسته اصلی شهر بروید.

برای دسترسی به این سرا با استفاده از خودروی شخصی از تهران باید مسیر آزادراه تهران- کرج- قزوین را طی کنید. فاصله تهران از شهر قزوین حدود 153 کیلومتر است و در شرایط بدون ترافیک طی این مسیر 2 ساعت طول می‌کشد. پس از این که به شهر قزوین رسیدید کافی است به خیابان امام خمینی بروید تا بتوانید از این سرای زیبا ولی در حال تخریب بازدید کنید.

محل اقامت در قزوین به منظور بازدید از سرا

برای بازدید از سرا حاج رضا قزوین در این شهر گزینه‌های زیادی برای اقامت وجود دارد. در ایام تعطیلات مسافران به این شهر می‌توانند در پارک‌های شهر چادر به پا کنند. در شهر قزوین اقامتگاه‌های بومگردی و هتل‌های مناسب نیز وجود دارد که در صورت تمایل می‌توانید در آن‌ها اقامت کنید.

یکی از هتل‌های بسیار زیبای این شهر هتل مرمر قزوین است. این هتل 4 ستاره و بین‌المللی دارای 45 اتاق و سوییت است. تمامی اتاق‌ها به سیستم‌های تهویه پیشرفته، سیستم‌های ارتباطی و صوتی- تصویری مدرن مجهز هستند و همچنین این هتل دارای سالن‌های باشکوه برای برگزاری جشن‌ها و مراسم و رستوران‌ها است که غذاهای خوشمزه و مختلف را به گردشگران و مسافران این شهر ارائه می‌دهد.

هتل مرمر قزوین به مرکز شهر نزدیک است از این رو با اقامت در آن می‌توان جاذبه‌های گردشگری و مراکز خرید را ببینید. فاصله هتل مرمر قزوین از مرکز شهر 0.5 کیلومتر است. می‌توانید به راحتی در این هتل اقامت کرده و از روی فرصت به بازدید سرای باشکوه حاج رضا بروید.

آب و هوای شهر قزوین

برای بازدید از جاهای دیدنی قزوین اطلاع از وضعیت هوا لازم است. به همین خاطر در این بخش پیشبینی وضع آب و هوای شهر قزوین را در پنج روز آینده مشاهده می‌کنید.

قزوین آب و هوا

لوکیشن سرای حاج رضا

در بخش بالا آدرس و دسترسی به این سرا آورده شد. برای سهولت در دسترسی لوکیشن دقیق سرا حاج رضا قزوین در این قسمت آورده شده است.