سی و سه پل اصفهان یا پل الله وردی خان تنها یک پل برای عبور و مرور نیست. اینجا یکی از زیباترین جاهای دیدنی اصفهان است، که در کنار نقش جهان، همه آن را نمادی از شهر زیبای اصفهان می‌دانند. سی و سه پل یا پل شاه عباسی از پل های تاریخی ایران در اصفهان طولانی‌ترین پل ساخته شده بر روی زاینده‌رود است. تمام قسمت‌های آن در عین اینکه زیبا هستند پاسخ‌گوی یکی از شرایط سازه‌ای مورد نیاز برای ساخت پل‌ها نیز می‌باشند. با ما همراه باشید تا هرآنچه در مورد تاریخچه سی و سه پل اصفهان، دلیل نامگذاری، دلایل اهمیت آن، معماری و زیبایی‌های آن، آدرس و اطلاعات ضروری برای بازدید پل الله وردی خان اصفهان را به شما بگوییم.

معرفی 33 پل اصفهان

ساخت و ترکیب متریال‌های ایرانی در این پل و استفاده از طاق و قوس برای ساختن دهانه‌ها از ستودنی‌ترین قسمت‌های سی‌و‌سه پل اصفهان است. تمام کسانی که از پل الله وردی خان اصفهان دیدن می‌کنند، آن را شاهکاری از معماری و فن پل‌سازی در کل دنیا می‌دانند. در سی و سه پل اصفهان به طور کامل می‌توان همنشینی زیبایی معماری و فن ساخت و ساز را مشاهده کرد. سی‎و‎سه پل اصفهان یا الله وردی خان اصفهان یکی از مشهورترین و می‎توان به راحتی گفت، زیباترین پل‎های ایران، و اصفهان است، که بر روی رودخانه زاینده‎رود پرخروش بنا شده است. قدمت این بنای زیبا و شاهکار به دوره صفویه و پادشاهی شاه عباس اول باز می‎گردد.

زمانی می‌خواستند که چهارباغ قدیمی را به چهارباغ بالا و باغ هزار جریب متصل کنند، سی‌و‌سه پل اصفهان ماحصل این تصمیم است. این پل که زمان صفویه ساخته شد، امروز به دیدنی‌ترین پل در اصفهان تبدیل شده است. محال ممکن است کسی در ایران زندگی کند و نام این پل را نشنیده باشد. تمام کسانی که به اصفهان سفر می‌کنند، حتما از این پل دیدن کرده و در طاق‌های ایرانی آن دمی استراحت می‌کند.

اینجا تنها یک پل نیست و در هیچ زمانی نیز نیوده است. حتی در زمان‌های گذشته جشن‌ها و آیین‌های محلی را در اینجا برگزار می‌کردند. افراد مختلف از شاه گرفته تا رجال بزرگ و مردم عادی در مراسم شرکت می‌کردند. این پل میزبان تمامی مهمانان حضور یافته در آن جشن‌ها بود. اگر اینطور نبود تا به امروز نیز با شکوه و استوار باقی نمی‌ماند.

دلایل نامگذاری سی و سه پل

سی‌و‌سه پل اصفهان نزدیک به 395 سال پیش در زمان صفویان ساخته شد. بر طبق اسناد در آن زمان این پل 40 دهانه داشته است اما به مرور به شکل امروزی تبدیل شده است. شاید این پل را با نام های مختلف بشناسید. پس هرگاه این نام‌ها را شنیدید بدانید منظور سی و سه پل اصفهان است.

آن را پل شاه عباسی می‌نامند چون در زمان شاه عباس اول دستور ساخت آن صادر شده است. در آن زمان یکی از سپهسالاران بزرگ ایرانی به نام الله وردی‌خان بر روی پروسه‌ی ساخت و اجرای پل نظارت داشته است. به اهتمام و تلاش‌های او ساخت 33 پل اصفهان تا مرحله آخر به درستی پیش رفت. به دلیل حضور ایشان نام پل را الله وردی‌خان نیز نامیده‌اند. از طرفی مردم برای عبور کردن از زاینده رود و رفتن به محله جلفا اصفهان، از این پل استفاده می‌کردند.

به همین سبب پل را جلفا نیز می‌نامیدند. در ابتدای ساخت 33 پل اصفهان، چهل دهانه برای پل ساخته شد. از میان چهل دهانه مذکور آب عبور می‌کرده است. برای همین امر آن را چهل چشمه نیز میخواندند. اما بعدها سی‌و‌سه دهانه برای پل باقی ما‌ند و تا به اکنون این نام بر روی پل مانده است. حتی به آن سی و سه چشمه نیز گفته می‌شود.

شهرت سی و سه پل اصفهان

با جدیت می‎توان گفت زیبایی شهر اصفهان و اولین جاذبه‎ای که این شهر برای گردشگران دارد، این پل زیبا و بی‎نظیر است. این پل زیبا و بهتر است بگویم این شاهکار معماری که به دستور الله وردی خان ساخته شده است، به دلیل داشتن سی‌وسه چشمه یا سی وسه دهنه به نام مشهور و پر آوازه سی و سه پل در آماده است.

بی شک آب زاینده رود، زاینده زیبایی این پل زیبا(سی‌وسه پل) و شهر پرآوازه اصفهان(نصف جهان) است.  تصویر این پل زیبا و طولانی در آب زلال زاینده رود، زیبایی این پل را دوچندان می‎کند. و پیاده روی شبانه کنار این پل فضایی زیبا و خاطره انگیزی برای گردشگران بجای می‎گذارد.

اگر پای حرف سفیران و تاریخ‌نویسان مختلف بنشینیم، متوجه خواهیم شد که هر کس به گونه‌ای زبان به ستایش این پل گشوده است. همانطور که در شرح حال سرپرسی سایکس از انگلستان می‌بینیم که از زیبایی‌های طاق‌ها، نقاشی‌های بر روی دیوارها، عرض مناسب معابر در بالای پل و … سخن می‌گوید. او آن را از محدود پل‌های زیبا و موفق زمان می‌داند. امروزه تا چه حد گردشگران و سفرنامه‌نویس‌ها از شهرها و معماری جدیدی که پدید آورده‌ایم، تمجید خواهند کرد؟ در ادامه به چند حقیقت جالب در مورد سی و سه پل اصفهان خواهیم پرداخت.

حقایقی در مورد سی و سه پل که باید بدانیم

• سی و سه پل اصفهان از جمله 11 پل برتر ایران است که باید حتما بارها از آن بازدید کنید و دیدن آن تنها محدود به یکبار نمی‌باشد.
• ساخت پل 47 سال به طول انجامیده است و بیش از 450 سال است که قدمت دارد و برجای مانده است. باید حتما روحیه‌ی تاریخی و ارزشمندی که در داخل این پل نهان است را از نزدیک تجربه کنید.
• سی و سه پل طولانی‌ترین پل بر روی زاینده‌رود است.
• این پل حتی اگر زاینده رود خشک باشد، باز دیدنی است و بازدید از آن ارزشمند است.
• آیا می‌دانید که ساخت پایه‌های پل با ملات ساروج و سنگ و آهک به حدی قوی است که تا به امروز با صلابت روز اول برجای مانده است. ملات ساروج یک خاصیت فوق‌العاده که دارد این است که با برخورد رطوبت به آن، قوی و قوی‌تر می‌شود. به همین دلیل سازندگان و معماران قدیمی، در بسیاری از سازه‌ها و گنبدها به‌خصوص جاهایی که در معرض رطوبت بوده است از آن استفاده کرده‌اند.
• آیا می‌دانید که ایده‌ی ساخت پل در سال 1008 به ذهن شاه عباسی رسید و تنها سه سال طول کشید تا به ساخت آن را شروع کنند.
• این پل هم از دور دیدن دارد هم از داخل طاق‌ها دیدنی است . اگر سطح آب پایین باشد، می‌توانید از طبقه همکف آن بازدید کنید که ریتم طاق‌های آن خود زیبایی دیگری است.
• برخی می‌گویند که نام این پل را سی‌و‌سه پل اصفهان نامیده‌اند چون 33 به آناهیتا که الهه‌ی آب است ربط دارد.
• چهارباغ از الگوهای باغ‌سازی ایرانی است که دو محور عمود برهم دارد. سی و سه پل اصفهان نیز در امتداد یکی از این محورها قرار دارد.
• با بازدید از سی و سه پل اصفهان، شما از یکی از شاهکارهای معماری ایرانی بازدید کرده‌اید.

تاریخچه‌ی سی و سه پل اصفهان

قدمت ساخت سی‌و‌سه پل اصفهان به سال 1011 برمی‌گردد. زمانی‌که شاه عباس اول به سردار خود الله وردی خان دستور داد پلی شاهکار بسازد. پلی دیدنی که  به منظور متصل کردن دو خیابان چهارباغ اول و چهار باغ بالا در شهر اصفهان احداث شود. او می‌خواست پل در شان سلسله صفویان و معماری بی نظیر شهر اصفهان باشد. برای همین ساخت آن را به استاد حسین بنا اصفهانی سپردند. او فرزند کسی است که مسجد شیخ لطف‌الله اصفهان را طراحی کرده است. آن معمار چیره دست کسی جز استاد محمد رضا اصفهانی نبود. طول سی و سه پل اصفهان به 360 متر می‌رسد. در آن زمان به تشخیص معمار، طولانی‌ترین دهانه‌ی زاینده‌رود برای ساختن پل انتخاب شد.این مکان جایی بود که فشار و خروش آب نیز از کمترین حالت ممکن برخوردار بود. پهنای پل 14 متر است و در نوع خود بی‌نظیر است.

امروزه سی‌و‌سه پل محلی برای عبور افراد پیاده است و در هر کدام از طاق‌های آن هنرمندان جمع می‌شوند. شاید از زبان محلی‌ها شنیده باشید که آواز خواندن در دهانه‌های سی و سه پل و پل جلفای اصفهان یکی از زیباترین اتفاقاتی است که در این پل‌ها اتفاق می‌افتد.

معماری سی و سه پل

معماری پل بیش از مساله‌ی دیگر توجه تمام دنیا را به خود جلب کرده است. آیا نمی‌توانستند آن را مستقیم و با چند دهانه‌ی محدود بسازند؟ چرا اینقدر پل را زیبا ساخته‌اند که تمام دهانه‌ها و طاق‌ها از نسبت طلایی و زیبایی برخودار هستند؟ هر کدام از طاق‌های پایین دو طاق ریزتر را در بالای خود دارد. حد فاصل میان دو طاق در پایین به زیبایی در طبقه‌ی بالا به یک طاق کوچک تبدیل شده است. در کنار اینها نورپردازی و انعکاس دهانه‌ها در داخل زاینده‌رود آن را مجلل، باشکوه و ستودنی می‌کند. از تمام دنیا برای دیدن فن ساخت و معماری بی‌نظیر ایرانی که در سی و سه پل اصفهان و در پل خواجو به کار رفته است به اصفهان می‌آیند. در ادامه این دو پل زیبا، بر روی زاینده رود پل چوبی یا جویی نیز قرار دارد.

شالوده و پی سی‌و‌سه پل را با سنگ و آهک مخصوص ساخته‌اند. ادامه‌ی کار را با آجر و گچ کار کرده‌اند. تمام پل از آجر ساخته شده است و چهارصد سال است که با غرور بر جای خود باقی مانده است. از آن زمان ایران مانند این پل را به خود ندیده است. دهانه‌های پل در پایین به نحوی ساخته شده‌اند که به خوبی با نیروی آب مقابله می‌کنند. به جای ایجاد حالت سدگونه و مانع‌مانند، پل حالتی انتقالی دارد. آب به ملایمت به جریان خود در برخورد با دهانه‌های پل ادامه می‌دهد. در کنار اینها در طبقه بالا، غلام‌گردش‌های بسیار زیبا و جالبی در مسیر پل ایجاد شده است.  شما می‌توانید ساعت‌ها بر روی پل و در دهانه‌های مختلف بمانید. شما می‌توانید بدون اینکه مزاحمتی برای عبور و مرور ایجاد کنید به تماشای اصفهان دوست داشتنی و زاینده‌رود دلنشین بپردازید.

بخش‌های مختلف سی‌و‌سه پل اصفهان

از نمای پل به آسانی متوجه خواهید شد، که این یک پل دو طبقه است. طبقه‌ی پایین به‌عنوان پایه و شالوده‌ی اصلی پل است. که وظیفه سازه‌ای و انتقال جریان آب را به عهده دارد. اما طبقه دوم سه مسیر جدا دارد. شما توجه داشته باشید که در آن زمان چقدر حواسشان به همه چیز بوده است. یک لاین در وسط برای عبور چهارپایان و سواره بوده است. در طرفین این لاین، دو لاین جدا برای عبور پیاده ساخته شده است. طاق های نما این مسیرها را نشان می‌دهند. اگر به اینجا رفته باشید، می‌دانید منظورمان کدام قسمت‌ها است.

در کنار سی و سه پل اصفهان

اگرچه این رود پر آب و خروشان چندی ست که دیگر مهمان سی‌و‌سه پل یا همان پل الله وردی خان نیست اما از زیبایی این شاهکار کاسته نخواهد شد(البته در بازه‎هایی از سال حیات در زاینده رود جاریست، که باید قبل از سفر به این موضوع دقت کرد). بنای زیبای سی و سه پل در شب، فضایی بسیار دیدنی برای علاقه مندان به عکاسی ست و منظره هایی بسیار تکرار نشدنی در اختیار عکاسان و علاقه مندان به هنر عکاسی می‎دهد. پیاده روی در کنار زاینده رود و کنار این پل و رفتن به چهارباغ زیبا خاطرات فراموش نشدنی سفر اصفهان خواهد بود.

شاعرانه بگویم، کنار این پل و زاینده رود زیبا، می‎توان شاعرانه‎ترین و عاشقانه‎ترین و زیباترین خاطرات سفر اصفهان را با خود به عنوان سوغات به شهر و دیار خود برد.

بنای 33 پل اصفهان

بنای زیبای 33 پل یا الله وردی خان با طول 295 متر و عرض 5/13 متر (در برخی منابع دیگر این ارقام برای پل ذکر شده است) طولانی‎ترین پل بر روی زاینده رود است. این پل شاهکاری ست که از عصر صفویه و شاه عباس اول بجای مانده است. دیوار‎های بلند این پل، محافظ در برابر باد تعبیه شده است. اتاق‎ها و فضاهای تعبیه شده روی پل، محل پناه گرفتن و استراحت مسافران بی‎شمار بوده است. تمامی این نکات و بناهای سی وسه پل نشان از هدفمندی و تدبیر سازنده پل یعنی الله وردی خان است.

طاقچه‌ی بسیار زیبا در هر طرف پل وجود دارد. اگر به پیاده‌روی بر روی سی و سه پل اصفهان بروید. یک طرف شما مسیر پیاده‌روی پل است و یک طرف دیگر منطره‌ی فوق‌العاده زاینده‌رود است که آن را از قاب بسیار زیبای طاق‌های صفوی تجربه خواهید کرد. ارتفاع طاق‌های سی و سه پل متغیر است و به 7 تا 9 متر می‌رسد.

زیبایی‌های سی و سه پل

طاق‌های ایرانی که در دو نسبت مختلف در طبقه پایین و بالا ساخته شده‌اند. اولین چیزی است که از سی و سه پل خود را نشان می‌دهد. در کنار اینها هر کدام از غلام‌گردش‌ها جایی است که می‌توانید به صورت جمعی و خانوادگی در آنجا بمانید. در آن مکان یک میان‌وعده خوشمزه نوش جان کنید. به کار بردن آجر به‌عنوان متریال اصلی ساخت پل از دیگر زیبایی‌های آن است. بسیاری از افراد نیز برای دیدن طریقه مهار نیروی آب و گذر آن از دهانه‌های زیبای طبقه پایین پل به آنجا می‌روند. در حاشیه‌ی زاینده‌رود نشستن و به عکاسی و تماشای پل پرداخت نیز از دیگر کارهایی است که می‌توانید در آنجا انجام دهید.

این پل را به نام‎های سی و سه پل، سی و سه چشمه، چهار باغ،پل الله وردی خوان، پل شاه عباسی و پل جلفا (زیرا در محله جلفای اصفهان بنا شده) می‎خوانند.

آب و هوای شهر اصفهان

اصفهان آب و هوای متنوعی دارد. منظور این است که اگر زمستان به آنجا بروید، خیلی سرد و اگر تابستان به آنجا بروید، خیلی گرم است. برای همین بسیاری از افراد تعطیلات نوروز و بهار را برای مسافرت به اصفهان انتخاب می کنند. برای همین پیک حضور مسافر و توریست در فصلهای خنک سال یعنی بهار و پاییز است. نکته‌ی جالب در مورد سی و سه پل اصفهان این است که حتی اگر در روزهای گرم به آنجا بروید، نسیم خنکی در میان دهانه‌های آن جریان دارد و شما متوجه آن خواهید شد.

آدرس و دسترسی به سی و سه پل اصفهان

شما در شهر اصفهان در هر جای آن که باشید کافیست نام سی و سه پل را ببرید تا شما را به آنجا ببرند. آدرس این پل در شهر اصفهان، میدان انقلاب، خیابان چهارباغ عباسی قرار دارد. اما اگر خود می‌خواهید به پل بروید که به سه طریق می‌توانید اقدام کنید.

مسیر اول دسترسی به پل الله وردی خان اصفهان

اول اینکه با مترو به 33 پل بروید. برای همین به ایستگاه‌های میدان انقلاب بروید که نزدیک‌ترین ایستگاه مترو به سی و سه پل هستند. از ایستگاه مترو تا سی و سه پل تنها کمی پیاده‌روی فاصله خواهید داشت.

مسیر دوم

با اتوبوس نیز  می‌توانید به 33 پل اصفهان بروید. خط اتوبوس از میدان جمهوری به میدان انقلاب بهترین گزینه برای این کار است. با خودروهای شخصی خود نیز از تابلوهای راهنما استفاده کنید و به راحتی خود را به پل برسانید.

اطلاعات ضروری برای بازدید

اینجا یکی از دیدنی‌ترین جاهای اصفهانی است که برای بازدید از آن هزینه‌ای پرداخت نخواهید کرد. در طول بازدید خود متوجه خواهید شد که چگونه با بی رحمی و بی توجهی بر روی دیوارهای آن یادگاری نوشته‌اند و هر لحظه این پل در معرض آسیب دیدن است. متاسفانه پل بیش از 400 سال بر روی پای خود ایستاده است، اما در سالهای اخیر با ساخت و سازهای جدید شهری و ساخت مترو، تا حدودی به پایه‌های پل آسیب وارد شده است. اما باید اهتمام خود را به خرج دهیم که از این بیشتر به این سرمایه ملی آسیب وارد نشود.

سی و سه پل اصفهان در سال 1310 به ثبت آثار ملی ایران رسید و شماره ثبت آن 110 است.

پیشبینی وضع و آب وهوای اصفهان

قاعدتا برای بازدید از هر جاذبه طبیعی یا تاریخی، می‌بایست وضع آب و هوایی شهر یا منطقه آن را بررسی نمود. تا هم بتوان برنامه‌ریزی مناسبی کرد. هم این که با لباس مناسب بازدید و سفر را آغاز نمود. بدین منظور می‌توانید دمای فعلی و پیش‌بینی وضع آب و هوایی شهر اصهان را در پنج روز آینده مشاهده نمایید.

شهر اصفهان وضع آب و هوایی

لوکیشن 33پل اصفهان

در قسمت بالا آدرس دقیق سی‌و‌سه پل اصفهان آورده شده است. در ادامه لوکیشن دقیق این پل آورده شده است. شما می‌توانید به کمک گوشی همراه هوشمندتان، تا رسیدن به این جاذبه فرهنگی بهتر و ساده‌تر مسیریابی کنید.

بخشی از عکس‌های این پست را جناب آقای حمیدرضا فلاح کهن و سرکار خانم پریا مقدم عزیز عکاسی نموده‌اند.