کلیسای گریگور مقدس تهران یکی از کلیساهای قدیمی تهران است که در حال حاضر نیز فعال است. نام اصلی این مکان کلیسای گریگور لوساووریچ مقدس است. البته در میان اغلب مراجعان کلیسا گریگور مقدس نام آشناتری است. این کلیسا در محله مجیدیه واقع شده که به عنوان مرکز ارامنه در تهران شناخته می‌شود. ما در این مطلب ابتدا تاریخچه ساخت کلیسای گریگور مقدس را بیان می‌کنیم. پس از آن به بررسی تاریخچه حضور ارامنه در محله مجیدیه می‌پردازیم. زیرا این موضوع از مواردی است که کمتر به آن پرداخته شده و می‌تواند برای اغلب افراد جالب باشد. در بخش بعدی اطلاعاتی در مورد معماری بنای کلیسا ارائه خواهیم کرد. سپس به معرفی شخصیت حقیقی گریگور روشنگر یا همان گریگور لوساووریچ می‌پردازیم. در پایان نیز آدرس کلیسای گریگور مقدس را بیان می‌کنیم.

تاریخچه کلیسای گریگور مقدس

کلیسای گریگور مقدس نیز مانند اغلب کلیساهای تهران پس از سکونت جمعیت قابل توجهی از ارامنه در محله مجیدیه احداث شد. در حقیقت هر زمان که جمعیت ارامنه در منطقه‌ای افزایش می‌یافت ساخت کلیسایی مخصوص آن محله توجیه‌پذیر بود. البته ساخت مدرسه و کلیسا از ضروریات زندگی برای مردم ارامنه محسوب می‌شود. زیرا برای پرورش کودکان ارمنی آموزش زبان ارمنی و اصول فرهنگی و مذهبی ارامنه ضرورت دارد. این اتفاق در محله مجیدیه در سال 1975 میلادی مقارن با سال 1353 شمسی رخ داد. تعدادی از خیرین ارامنه زمینی برای ساخت کلیسای محله خریداری کردند. مابقی هزینه‌ها اعم از خرید مصالح ساختمانی، هزینه ساخت، هزینه حقوق مهندسین و سایر کارکنان توسط فردی به نام “گریگور ملیکیان” پرداخت شد. در نتیجه فرایند احداث کلیسا خیلی زود به سرانجام رسید. این کلیسا تحت نظر شورای خلیفه‌گری ارامنه اداره می‌شود. هیئت امنای منتخب شورای خلیفه‌گری به طور افتخاری اداره کلیسا را برعهده می‌گیرند.

تاریخچه حضور ارامنه در محله مجیدیه

داستان سکونت ارامنه در محله مجیدیه تهران به سالهای بعد از جنگ جهانی دوم باز می‌گردد. در آن زمان طبق قانونی در شوروی سابق اگر شهری جمعیتی بیشتر از 700 هزار نفر داشت می‌توانست به یک جمهوری مستقل تبدیل شود. به همین دلیل ارمنستان فراخوانی برای حضور ارامنه در این شهر داد. عده زیادی از ارامنه ایران به سمت ارمنستان حرکت کردند. اما خیلی زود ظرفیت ارمنستان که کشور فقیری بود تکمیل شد.

در نتیجه ارامنه زیادی بی‌خانمان شدند. در آن زمان مستوفی الممالک وزیر دربار قاجار که فرد ثروتمندی بود پولی در اختیار شورای خلیفه‌‌گری ارامنه قرار داد. شورای خلیفه‌گری نیز زمین وسیعی در محله مجیدیه که آن زمان ماسه‌زار بود خریداری کرد. بدین ترتیب این زمین در اختیار 400 خانواده ارمنی قرار گرفت و به محله ارامنه تهران تبدیل شد. با افزایش جمعیت و ساخت مدرسه و کلیسا این عنوان برای محله مجیدیه باقی ماند.

معماری کلیسای گریگور مقدس تهران

برای ساخت این کلیسا ابتدا فراخوانی برای ارائه طرح کلیسا انجام شد. در پی این فراخوان 18 طرح مهندسی برای بنای کلیسا ارائه شد. مسئولین امر، طرح مهندس جوانی به نام مهندس “ژیرایر سیمونیان” را انتخاب کردند. البته در طرح اولیه که توسط سیمونیان ارائه شده بود تغییراتی با صلاحدید متولیان صورت گرفت. مراسم تقدیس این کلیسا توسط شادروان اسقف اعظم آرداک مانوکیان در چهاردهم ژانویه 1983 میلادی مقارن با سال 1362 شمسی انجام شد. از آن تاریخ تاکنون این کلیسا میزبان ارامنه تهران است.

معماری این کلیسا و طرح گنبد آن با کلیسای هریپسیمه مقدس در شهر اجمیادزین کشور ارمنستان شباهت دارد. گفته می‎‌شود بنای کلیسا بسیار مقاوم است و در برابر زلزله ده ریشتری نیز مقاوم است. نمای این کلیسا سیمانی است و در ساخت این کلیسا مصالح مختلفی استفاده شده است. ستون‌های این بنا بتنی، فلزی و آجری است و در ساخت پلکان آن از سنگ استفاده شده است.

گریگور لوساووریچ کیست؟

گریگور لوساووریچ یا گریگور روشنگر اولین رهبر دینی ارامنه بوده است. گفته می‌شود در سال 302 میلادی و در نتیجه تلاش‌های گریگور روشنگر، تیرداد سوم ارمنستان مسیحیت را دین رسمی کشور اعلام کرد. جالب است بدانید که بنا بر شواهد تاریخی، گریگور روشنگر از خاندان سورن ایرانی بود. او در سزاریا (قیصریه) با آیین مسیحیت آشنا شده و مسیحی می‌شود. سپس به منظور دعوت پادشاه اشکانیان ارمنستان به مسیحیت به دربار می‌رود. اما پادشاه فرمان می‌دهد تا او را به سیاه‌چال بیاندازند. او به مدت 13 سال در سیاهچالی در دامنه کوه آرارات زندانی بود. تا اینکه پادشاه به بیماری سختی دچار شد و طبیبان از درمان او عاجز شدند. در این زمان به اعتقاد مسیحیان فرشته‌ای به خواب خواهر پادشاه آمد و گفت تنها گریگور می‌تواند او را درمان کند.

پس یکی از بزرگان به کوه آرارات می‌رود تا اگر گریگور زنده بود او را به دربار آورد. گریگور مقدس که به خواست خداوند زنده بود به دربار آمده و پادشاه درمان شد. سپس گریگور مردم را به شناخت خداوند دعوت کرد و در سال 302 میلادی به عنوان رهبر کلیسای ارمنستان انتخاب شد. گریگور در سالهای بعد هر جا که می‌رفت معابد خدایان اساطیری ارامنه را تخریب کرده و به جای آن کلیسا می‌ساخت. علاوه بر کلیسا او در ساخت مدرسه برای کودکان نیز بسیار فعال بود. گفته می‌شود گریگور مقدس سالهای پایانی عمر خود را در غار “مانیا آرک”سپری کرد. او پس از انتخاب پسرش به عنوان جانشین برای عبادت به این غار رفت و در همان مکان درگذشت.

آدرس کلیسای گریگور مقدس تهران

این کلیسا در محله مجیدیه تهران در خیابان شهید همایی که نام قدیمی آن شانزده متری دوم است قرار دارد. در خیابان شهید همایی در کوچه جمشید رویان بنای سیمانی کلیسای گریگور لوساووریچ مقدس کاملاً مشخص است.

کلیساهای ایران

از دیگر کلیساهای ایران می‌توان از کلیسا وانک، کلیسا صلیب مقدس تهران، کلیسای چوپان، کلیسا کانتور قزوین، کلیسا مریم مقدس، کلیسای ننه مریم ارومیه، کلیسای مریم مقدس خویگان، کلیسای میناس مقدس، کلیسا سرکیس مقدس، کلیسای بیت اللحم اصفهان و کلیسای سنت جوزف تهران نام برد.

آب و هوای تهران

برای بازدید از جاهای دیدنی تهران اطلاع از وضع آب و هوا لازم است. به همین خاطر پیشبینی وضع آب و هوای تهران را در پنح روز آینده مشاهده می‌کنید.

تهران آب و هوا

لوکیشن دقیق کلیسا گریگور مقدس

در بخش بالا آدرس کلیسا گلیگور مقدس آورده شد. برای سهولت بیشتر در مسیریابی لوکیشن دقیق کلیسا در این بخش آورده شده است. اگر در استفاده از گوگل مپ سوال یا ابهامی دارید، راهنمای استفاده از گوگل مپ را اینجا مطالعه بفرمایید.

عکس‌های این محتوا را جناب آقای مهدی غلامی عزیز ثبت نموده‌اند.