باغ واله در تخت فولاد اصفهان يكي از تكاياي زيباي مجموعه‌ي تاریخی، فرهنگی و مذهبی تخت فولاد است. در تكيه واله، محمد کاظم واله، عارف و خطاط بزرگ اصفهان دفن شده است. در اين محتوا تلاش شده است تا به معرفي باغ واله در تخت فولاد شهر اصفهان، قدمت آرامگاه محمد کاظم واله اصفهانی، معماری آرامگاه محمد کاظم واله اصفهانی در باغ واله اصفهان، تزيينات بقعه واله، معرفي محمد کاظم واله اصفهانی، آثار محمد کاظم واله اصفهانی، تعريف تكيه، بهترين زمان بازديد باغ واله، آدرس و شرايط بازديد از باغ واله در تخت فولاد اصفهان و ساير جاهای دیدنی اصفهان پرداخته شود.
معرفي باغ واله در تخت فولاد اصفهان
باغ واله در تخت فولاد اصفهان محل آرامگاه محمد کاظم واله اصفهانی است. باغ واله، باغي به وسعت هزار و پانصد متر مربع بود. بخشي‌هايي از اين باغ، جهت احداث تکیه‌ي حاج محمد جعفر آباده‌ای و مسجد رکن الملک از باغ اصلي واله جدا شده است. در حال حاضر باغ واله حدود چهارصد متر مربع وسعت دارد. در وسط اين باغ، مقبره‌ي محمد کاظم واله اصفهانی قرار دارد.
محمد کاظم واله مورد احترام حاج محمد حسن‌خان صدر، حاكم وقت اصفهان ( سومین صدراعظم فتحعلی شاه) بود. باغ واله و ساختمان‌هاي ساخته شده در آن نيز توسط حاج محمد حسن‌خان صدر به وي براي اقامت، عبادت و تدريس اهدا شده بود. پس از اقامت وي در اين مكان، نام باغ به باغ والهیه معروف شده است. باغ واله در حقيقت بخشي از چهارباغ‌های بزرگ صفویه به نام باغ نگارستان است.
مقبره‌ي محمد کاظم واله نيز در همان سال وفاتش يعني در سال 1229 هجری قمری، به دستور حاج محمد حسن خان صدر اصفهانی ساخته شده است. در قسمت غربی مقبره‌ي واله، اتاق‌های محل اقامت و عبادت آقا محمد کاظم هنوز پابرجا است.
قدمت آرامگاه محمد کاظم واله اصفهانی
قدمت اين بقعه و باغ واله به دورهي قاجاريه مي‌رسد. تكيه والهیه با شماره‌ي ثبت ۹۰۶۱ در سال 1384 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
معماری آرامگاه محمد کاظم واله اصفهانی در باغ واله اصفهان
معماری آرامگاه محمد کاظم واله با پلان دایره‌ای شکل بر روی سکوی سنگی هشت ضلعی در باغ واله احداث شده است. اين بقعه از آرامگاه و مقابر داراي گنبد کوتاه بر روی مزار است. در اين بقعه هشت ستون سنگی دو متری بنا شده است که هشت جرز کوتاه آجری در روي آنها قرار دارد.
فاصله‌ي بين هشت جرز، در بخش بالايي به صورت چهار طاق بزرگ و چهار طاق كوچك است كه بر زيبايي اين بقعه افزوده است. چهار طاق بزرگ در چهار جهت جغرافیایی است. فاصله‌ي بین ستون‌ها و طاق‌ها در این آرامگاه كاملا باز است. لذا معماری آن یک حالت بی‌وزنی به گنبد آرامگاه داده است. این آرامگاه نماد پرواز ملکوتی روح این هنرمند است.
در زمان احداث گنبد و بقعه آجری بود. و در سال پنجاه شمسی يعني حدود نيم قرن پيش، کاشی‌هاي فیروزه‌ای به آن اضافه شده است. در عكس‌ها‌ي قديمي نيز بقعه فقط آجری است. این آرامگاه بارها بازسازي شده است.
تزيينات بقعه واله
این آرامگاه داراي کاشي‌کاری‌ها‌يي با طرح اسلیمی پیچ در پیچ در زمینه‌ي فیروزه‌ای است. ايشان در زمان حیاتش، سنگ قبرش را با خط خوش و زيباي نستعلیق شکسته و نسخ با بيتي از اشعار خودش طراحي كرده بود. پس از فوت وي این سنگ قبر بر مزارش گذاشته شده است.
بيت سنگ قبر این آرامگاه با این مضمون است:
«تو را خواهم نخواهم رحمتت گر امتحان خواهی / در رحمت برویم بند و درهای بلا بگشا»
سنگ قبر این آرامگاه از باارزش‌ترين سنگ‌هاى کتيبه‌دار شهر اصفهان است. در گنبد این آرامگاه اشعاری از طلعت اصفهانی با قلم استاد فضایلی به كار رفته است.
محمد کاظم واله اصفهانی كيست؟
محمد کاظم واله شاعر، عارف و خوشنویس اصفهانی در دوره سلطنت فتحعلی شاه قاجار بود. وي در سال 1150 هجری قمری در اواخر دورهي زنديه در اصفهان به دنيا آمد. وي براي تحصیل خطاطی به كشور عراق سفر كرد و سپس به اصفهان برگشت. ايشان در خطوط رقاع، تعلیق نستعلیق و ناخنی ( نوعی خط بدون مرکب ) مقام استادی را داشت. در واقع ايشان بزرگ‌ترين خطاط قرن سيزده هجري قمري است.
آثار محمد کاظم واله اصفهانی
از آثار خوشنویسی محمد کاظم واله اصفهانی مي‌توان به يك نسخه از شش دفتر مثنوی مولانا به قلم نستعلیق، يک نسخه از کلیات سعدی، كتابت خوش و عنوان‌ها به قلم رقاع، کتابت عالی، با رقم: « انا العبد محمد کاظم الواله الاصفهانی « سنگ مزار خودش، پنج قطعه به قلم دو دانگ خوش ( در كتابخانه‌ي مجلس شوراي ملي ) و غيره است.
علاوه بر آثار خوشنویسی از وي، مجموعه‌ي اشعار با عنوان ديوان واله باقي مانده است. این ديوان مشتمل بر پنج هزار و هفتصد و هشتاد و پنج بيت، چهارصد و سي و نه غزل، يازده قصيده، بيست و هشت قطعه، سه تا مثنوي كوتاه، شش دو بيتي و صد و سي و شش رباعي است. نيز اثري به نام تذكره‌ي واله اصفهانی در مورد ذكر احوال چهار و هفت شاعر موجود است.
تكيه چيست؟
تكيه در معماری سنتی ایرانی نوعی مکان مذهبی در شهرهای ایران است. در واقع تکیه، نوعی بنايي مجللي است كه در بين درختان و باغ محصور شده است. این واژه به معني محل جمع شدن صوفیان و مكان اقامت صوفیان در زمان سفر نیز است. با مرور زمان به خصوص در دورهي ناصرالدین شاه قاجار به بعد تکیه‌ها، محلی برای عزاداری سیدالشهدا و محل اجرای نمایش‌های مذهبی و شبيه‌خواني تبدیل شدند.
در مجموعه‌ي تاریخی، فرهنگی و مذهبی تخت فولاد، بيش بيست تكيه ساخته شده است. برخي از تکیه‌هاي مجموعه‌ي تاریخی، فرهنگی و مذهبی تخت فولاد شامل تکایای میرفندرسکی، تكيه واله و باغ واله، مادر شاهزاده، آغاباشی، آقا حسین خوانساری، آقا مجلسی، بروجردی‌ها، تویسرکانی، جویبارها، خاتون آبادی، ریزی‌ها، سید العراقین، شهشهانی، فیض لسان‌الارض، فاضل هندی، محمد جعفرآباد‌ه‌اي، میرزا رفیعا، چهارسوقی، تکیه کازرونی و غيره است. هر كدام از آنها داراي معماري خاص و بي‌نظير است.
بهترين زمان بازديد باغ واله در تخت فولاد اصفهان
به جز فصل زمستان بقيه فصول سال، بهترين زمان بازديد از باغ واله است. در اين فصول باغ واله سرسبز و زيبا است. محمد کاظم واله اصفهانی در ميان درختان انار، كاج، درختچه‌زارهاي تزييني و غيره آرام گرفته است.
آدرس باغ واله در تخت فولاد اصفهان
باغ واله در ابتداي مجموعه‌ي تاریخی، فرهنگی و مذهبی تخت فولاد شهر اصفهان، در غرب خیابان فیض يا چهارباغ امین آباد سابق واقع شده است. اين تكيه در مجاورت مسجد رکن الملک و در شمال دروازه تخت فولاد قرار دارد. در واقع اين باغ تقريبا بيرون از محدوده‌ي تخت فولاد واقع شده است.
شرايط بازديد از باغ واله در تخت فولاد اصفهان
بازديد از آرامگاه و باغ واله در روزهاي پنج شنبه و جمعه از ساعت هفت الی نه است. البته در فصل زمستان تغييراتي ممکن است در ساعات بازديد رخ دهد.
مدت پیشنهادی بازدید از باغ واله حدود يك ساعت مي‌باشد. بازديد از آن نيز رايگان است. شماره تماس جهت اطلاعات بيشتر 91- 03136638890مي‌باشد.
ساير جاهای دیدنی اصفهان
از ساير جاهای دیدنی اصفهان به عمارت عالی قاپو، میدان نقش جهان، مسجد شیخ لطف الله، سی و سه پل، کاخ چهل ستون، محله جلفا، کلیسای وانک، چهارباغ عباسی، عمارت هشت بهشت، پارک ناژوان، خانه ملاباشی، منار جنبان، خانه مشیرالملک، کافه میدون نقش جهان و کاروانسرای سه اصفهان اشاره کرد.
آب و هوای اصفهان
برای بازدید از دیدنی های اصفهان اطلاع از وضع آب و هوا لازم است. به همین خاطر در این بخش به پیشبینی وضع آب و هوای شهر اصفهان در پنج روز آینده می‌پردازیم.
لوکیشن دقیق تخت فولاد اصفهان
هرچند پیدا کردن آرامگاه تخت فولاد در شهر اصفهان کار سختی نیست. اما با این حال برای راحتی در مسیریابی در این بخش لوکیشن دقیق گورستان تخت فولاد را ملاحظه می‌کنید.
منابع
- نگاهي به زندگي و آثار محمد کاظم واله اصفهانی، الهام مستاجران، دكتر سيد محمود الهام بخش، گردهمايي انجمن ترويج زبان و ادب فارسي ايران، دانشگاه يزد، دورهي 8، سال 1392
- عکس‌های این مطلب را جناب آقای مهدی شاه دلی عزیز ثبت نموده‌اند.
امتیاز شما به این صفحه:
باغ واله تخت فولاد اصفهان
باغ واله در تخت فولاد اصفهان از تکایای آرامگاه تخت فولاد است. در مطلب بالا به معرفی باغ یا تکیه واله، تاریخچه، ساعت بازدید و آدرس باغ واله تخت فولاد پرداختیم.