غارهای کهجوق مراغه(چهل غار یا قیرخ کوهول)

غارهای کهجوق مراغه، از سری غارهای تاریخی و باستانی کشور ایران در شهرستان مراغه استان آذربایجان شرقی است. غار چهل غار در نزدیکی رصدخانه تاریخی مراغه قرار دارند. قدمت غارهای ایران گاهاً به میلیون‌ها سال پیش می‌رسد. این غارها محل تحقیق و پژوهش باستان شناسان زیادی بوده‌اند و اطلاعات زیادی را در رابطه با تاریخ تمدن بشر در اختیار پژوهشگران قرار داده‌اند. غار کوهول کهجوق مراغه ازجمله جاهای دیدنی مراغه محسوب می‌شود. در ادامه با ما همراه باشید تا بیشتر در مورد غار کهجوق، شهرستان مراغه و رصدخانه مراغه ویژگی‌های غار کوهول بیشتر آشنا شوید.

شهرستان مراغه

این شهر را بیشتر با رصدخانه مراغه اثری با ارزش تاریخی به‌جای مانده از خواجه نصیرالدین طوسی وزیر هلاکوخان می‌شناسیم. مراغه که در 127 کیلومتری شهر تبریز قرار دارد در دوران ایلخانان مغول به پایتختی برگزیده شد. و در آن زمان از اهمیت سیاسی بسیار زیادی برخوردار بود. مراغه با قدمت بی‌اندازه خود تاریخ چندین هزار ساله‌ای را با خود به دوش می‌کشد که غارهای کهجوق مراغه از مصداق این تاریخ غنی است. و توانسته گردشگران زیادی را برای این شهرستان جذب نماید. علاوه بر غارهای تاریخی مراغه، این شهرستان جزء 10 شهر تاریخی ایران است که بافت تاریخی و فرهنگی خود را حفظ کرده است. نزدیک به 515 اثر تاریخی و فرهنگی را در خود جای داده است. از این تعداد 300 اثر تاریخی خود را در فهرست ملی ثبت کرده است. سالانه گردشگران زیادی به مراغه سفر کرده و از این آثار بازدید می‌کنند.

رصد خانه مراغه

بنای رصدخانه مراغه از آثار با ارزش و ماندگار دوران حکومت ایلخانان است. که به دستور وزیر خبره هلاکوخان و دانشمند بزرگ، خواجه نصیرالدین طوسی بر روی تپه‌ها بلند مراغه ساخته شد. این رصدخانه چشم انداز بسیار زیبایی دارد که از فراز آن می‌توان به راحتی دریاچه ارومیه را مشاهده کرد. رصد خانه مراغه در بین دو روستای طالب خان و حاجی کرد قرار دارد. رصد خانه مراغه در نوع خودش یک سازمان علمی پژوهشی معتبر در زمینه اختر شناسی محسوب می‌شد. هلاکوخان برای حمایت از ایده خواجه نصیرالدین طوسی، کتابخانه‌ای نیز در کنار آن احداث شد و برای آن حدود 400 هزار جلد کتاب نیز تهیه کرد.

رصدخانه مراغه در دهه 50 خورشیدی در دوران پهلوی دوم توسط تیم باستان شناسی پرویز ورجاوند و گروهش کاوش و کشف شد. متاسفانه بخش اعظمی از این رصدخانه از بین رفته است و تنها بخش‌هایی از پی بنا و سدس این شاهکار علمی و تاریخی باقی مانده است. باستان شناسان تشخیص داده‌اند که عمارت اصلی رصدخانه به شکل استوانه‌ای بلند باشد و چند ساختمان در اطراف آن نیز قرار دارد. حدس زده می‌شود که این ساختمان‌ها کتابخانه رصدخانه مراغه و محلی برای استراحت و اقامت کارکنان رصدخانه باشند. بعدها یک گنبد سفید رنگ برای حفاظت از این رصد خانه درست کرده‌اند تا از آسیب‌ها بیشتر به آن جلوگیری شود.

غارهای کهجوق مراغه

غارهای کهجوق مراغه که آن‌ها را بیشتر به اشتباه با نام چهل غار مراغه می‌شناسند، در شهرستان مراغه استان آذربایجان شرقی قرار دارند. این غارها که دارای قدمت تاریخی و باستانی بسیار زیادی می‌باشند. غارهای کهنوج مراغه از جمله جاذبه‌های بکر و دست نخورده ایران می‌باشند. غارهای کهجوق مراغه از جاذبه‌های بسیار جذاب برای گردشگران و غارنوردان است. سال‌ها پیش غارهای تاریخی یا همان چهل غار مراغه محلی برای تحقیق و پژوهش باستان شناسان و پژوهشگران تاریخی بوده و اطلاعات زیادی را راجب تاریخ تمدن بشر از این غارها به دست آورده‌اند. غارهای کهجوق مراغه به دلیل ارزش چندین هزار ساله قدمتشان از اهمیت بالایی برای اطلاعات تاریخی و پژوهشی کشورمان دارند.

از جمله غارهای مهم و مشهور کهجوق مراغه می‌توان به غار قیرخ کوهول، غار باستانی و کهل هامپوئیل که به غار کبوتر نیز مشهور است و غار چپر یا همان چپر کوهولی می‌توان نام برد. غارهای دیگری از غارهای کهجوق مراغه وجود دارند که در نزدیکی رصد خانه مراغه وجود دارند و در سال‌های اخیر کشف شده‌اند.

غار هامپوئیل یا غار کبوتر

غار هامپوئیل که به غار کبوتر نیز معروف است، از مهم‌ترین و قدیمی‌ترین غارهای کهجوق مراغه است. این غار با قدمت بسیار زیاد خود، نزدیک به 150 میلیون سال پیش از قدیمی‌ترین غارهای ایران و خاورمیانه است. غار هامپوئیل که غار مهمی در بین غارهای تاریخی مراغه است، غار هامپوئیل در 15 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان مراغه است و در روستای گشایش قرار دارد. این غار قدیمی و باستانی از آثار با ارزش دوران عصر حجر است. که در کنار قدمت 150 میلیون ساله‌اش، بیانگر آثاری از زندگی 200 هزار ساله بشر را در این قسمت با خود به همراه دارد. این غار از سری غارهای کهجوق مراغه، از اعماق بسیار زیادی برخوردار است. همچنین غار هامپوئیل مراغه، دارای چاه‌های عمیق و تاریکی است که این چاه‌ها در درون غار به وفور یافت می‌شوند.

در کنار عمق زیاد چاه و وجود این حفره‌ها که در اکثر غارهای تاریخی مراغه دیده می‌شود. در غار کبوتر سفره‌های آب زیر زمینی و دیواره‌های آهکی نیز که در محوطه‌ی این غار به طور وسیعی گسترده شده‌اند، وجود دارد. یکی از محل‌های این غار که همچنان از قسمت‌های ناشناخته و دست نخورده این غارها است که کمتر دیده شده است. وجود رسوبات آهکی به جای مانده در اثر گذشت سالیان دور بر بیشتر قسمت‌های این غار است. غار هامپوئیل قدیمی‌ترین غار از غارهای کهجوق مراغه، به دلیل داشتن قدمت بالا، عمق زیاد، سفره‌های آب زیرزمینی و چاه‌ها و حفره‌های متعدد، در فهرست آثار طبیعی ایران به شماره 235 قرار گرفته است تا از آن به روش بهتر و موثرتری حفاظت شود.

قیرخ کوهول

یکی از غارهای تاریخی مراغه قیرخ کوهول است که در بین چهل غار مراغه از شهرت بیشتری برخوردار است. غار قیرخ کوهول کهجوق در 20 کیلومتری شهرستان مراغه قرار دارد. این غار در 3 کیلومتری بخش کهجوق و 5 کیلومتری روستای مغانجیق می‌باشد. غار قیرخ کوهول از آثار قدیمی و کهنی است. که در دل کوه‌های روستای مغانجیق، در نزدیکی رودخانه مغانجیق و طبیعت سرسبز این منطقه قرار داشته و از غارهای دست ساخته مراغه می‌باشد. که توسط انسان‌های آن زمان حفاری شده است. این غار از غارهای کهجوق مراغه در دامنه‌ها مغانجیق به دو قسمت غارهای شمالی و غارهای جنوبی تقسیم شده است.

قصرهای زیرزمینی مراغه

غار قیرخ کوهول کهجوق مراغه، که به قصر زیرزمینی مراغه نیز شهرت دارد. دارای 3 ورودی مستقل و جداگانه است که هر کدام از این ورودی‌ها یک طاق قوسی شکل دارد. قصر زیر زمینی یا همان قیرخ کوهول اتاق‌ها و حفره‌های تو در تو متعددی دارد که هر کدام از اتاق‌ها به این 3 ورودی‌ها، به طور جداگانه راه دارند. همچنین اتاق‌های این غار نیز با همدیگر مرتبط هستند. و با وارد شدن به هر کدام از اتاق‌ها می‌توانید به اتاق دیگری دسترسی پیدا کنید. قیرخ کوهول از گذشته‌های دور محل شکل گیری تمدن‌ چند هزار ساله بشر بوده است.

چهل غار مراغه

در کتب قدیم که در اواخر دوران قاجاریه توسط تعدادی از نویسندگان و تاریخ نگاران معتبر آن دوران نوشته شده است، از روستای قدیمی کهجوق مراغه به گهیرکهل یا کوهول یاد می‌شود که در اصطلاح همان قصر زیرزمینی مراغه نام دارند. این لغات با گذشت زمان در ترکی آذربایجانی امروزی تلفظشان تغییر کرده است. و در اصطلاح عام‌تر، به قیرخ کوهول شناخته می‌شوند. همچنین برخی که با اصطلاحات ترکی آشنایی خوبی ندارند به اشتباه این غارها را به چهل غار مراغه می‌شناسند.

غار چپر یا غار کوهولی

این غار نیز از دسته غارهای کهجوق مراغه است. که خوشبختانه جزء غارهای بکر و دست نخورده ایران است که گردشگران زیادی برای دیدن این غار به مراغه می‌آیند. غار چپر کوهولی در 10 کیلومتری شمال شرقی شهرستان تاریخی مراغه و شرق روستای چوان سفلی قرار دارد. غار چپر کوهولی از غارهای تاریخی مراغه، یک غار طبیعی است که نزدیک به 200 متر آن توسط باستان شناسان کشف شده است.

این غار از سری غارهای کهجوق مراغه دارای تالارهای متعدد در اندازه‌های بزرگ و کوچک می‌باشد. در داخل این غار دالان‌ها و حفره‌های بزرگ و کوچکی قرار دارد که به صورت پیچ در پیچ است. این دالان‌ها به مرور زمان توسط رسوبات آهکی شبیه به گل کلم پوشانده شده‌اند. این غار یک ویژگی متمایز نسبت به دیگر غارهای کهجوق مراغه دارد. در این غار تاریخی، آبشارهای آهکی زیادی به مراتب دیده می‌شود. منظور از آبشارهای آهکی، دیوارهای آهکی است که به شکل آبشار رسوب کرده‌اند. همچنین یکی دیگر از ویژگی‌هایی که این غار را برای گردشگران ماجراجو جذاب کرده است. دهانه تنگ ورودی غار است که وارد شدن به آن را برای گردشگران سخت کرده است.

غارهای تاریخی مراغه

غارهای تپه تاریخی مراغه یا غارهای تاریخی مراغه در نزدیکی رصد خانه مراغه قرار دارد. این غار نیز از مکان‌های بکری است که جزء جاذبه‌های کمتر شناخته شده می‌باشد. بار زیادی را از تاریخ تمدن آذربایجان به دوش می‌کشد. غارهای تپه تاریخی مراغه در نزدیکی روستای طالب‌خان شهرستان مراغه است. در بالای صخره‌های این کوه‌ها بخشی است که به شکل جناغی کنده کاری شده است. در دل غار بخش‌هایی از رسوبات آهکی و ماسه سنگی وجود دارد. این رسوبات به صورت شکاف‌هایی است که به طرز طبیعی در اعماق این غارهای باستانی شکل گرفته‌اند. بر فراز تپه‌ها و کوه‌هایی که این غارها در دل و دامنه آن‌ها قرار دارد. رصد خانه مراغه را خواهید دید که در زیر این رصد خانه در داخل غار برای بار دوم محوطه‌ای جناغی شکلی حجاری و کنده شده است. که این حفاری‌ها و به صورت حجره‌هایی در دل کوه وجود دارند.

محوطه این غار به صورت طبیعی شکل گرفته است. اما در دوران تاریخی و باستانی قبل از اسلام توسط بشر به آن راهروها و فضاهایی با استفاده از کنده کاری و حجاری اضافه شده است. نکته جالبی که در رابطه با این غارهای کهجوق مراغه وجود دارد. این است که این غارها هم‌راستا با قلعه دختر مراغه و معبد تاریخی مهرجوی است. باستان شناسان این احتمال را می‌دهند که این سه بنا احتمالاً به همدیگر مرتبط هستند. همچنین احتمال زیادی می‌رود. که به دلیل شباهت معبد مهرجوی با این غارها، در ساخت معبد مهرجوی از آن‌ها الهام گرفته باشند.

آب و هوای کهجوق مراغه

برای بازدید از جاهای دیدنی مراغه، دانستن شرایط آب و هوایی و جوی این شهر از مهم‌ترین نکات است. در این بخش به آب و هوا و شرایط جوی این اشاره شده است. با مراجعه به این بخش می‌توانید از شرایط جوی این شهر در هر روز آگاهی یابید.

کهجوق آب و هوای

لوکیشن دقیق کهوج مراغه

برای دستیابی به زیبایی‌های طبیعی ایران، دانستن لوکیشن دقیق یکی از الزامات است. در این بخش برای کسانی که در سفر در ایران شهرستان مراغه را انتخاب کرده‌اند، لوکیشن دقیق کهوج مراغه آورده شده است. با مراجعه به این بخش و با کمک نرم افزارهای نقشه‌خوانی گوشی همراه هوشمندتان همانند گوگل مپ، تا رسیدن به این روستا و غار مسیریابی کنید.

اگر روش استفاده از نرم افزار گوگل مپ را نمی‌دانید، بر روی این لینک کلیک کرده تا شما را در روش استفاده از این نرم افزار یاری رساند.