تکیه عبدالحسین خانی بابل، از تکیه های ایران در روستای زیبای مقریکلا استان مازندران قرار دارد. در تکیه روستای مقریکلا مازندران، از تزیینات مختلفی چون نقاشی، کنده کاری و گچ بری استفاده شده است. از لحاظ معماری نیز ساختمان تکیه از تالاری وسیع و چند اتاق تشکیل شده است. این تکیه در سال 1296 قمری ساخته شده است. قدمت تکیه عبدالحسین خانی بابل با توجه به تاریخی که در آن دیده می‌شود، به زمان زندیه تا قاجار برمی‌گردد. در این مطلب به بیان محل قرارگیری، تاریخچه تکیه بزرگ مقریکلا، معماری و وضعیت کنونی تکیه روستا مقریکلا می‎پردازیم.

تکیه بزرگ مقریکلا

تکیه عبدالحسین خانی بابل همانطور که از نامش مشخص است در شهرستان بابل استان مازندران قرار دارد. این حسینیه بزرگ و تاریخی را به تکیه مقریکلا نیز می‌شناسند. مقریکلا یکی از روستاهای زیبای بخش بندپی غربی است که از بابل 21 کیلومتر فاصله دارد.

بانی تکیه مقریکلا مازندران چه کسی بود؟

تکیه زیبای مقریکلا توسط حاکم وقت این روستا در زمانی حدود 300 الی 200 سال پیش ساخته شد. نام بانی این تکیه، “عبدالحسین خان فرزند میرزا اسماعیل خان” می‌باشد. به همین دلیل این بنا به تکیه عبدالحسین خانی بابل معروف شده است. این فرد در 18 سالگی توانست به زودی درجه سرهنگی خود را بگیرد. به دلیل افتخارات زیادی که عبدالحسین خان کسب کرده بود به حاکم وقت این منطقه از بابل منصوب شد. عبدالحسین خان حدود 3 دانگ از تمام اموال خود را برای ساختن این تکیه صرف کرد. مزار وی نیز در کنار همین تکیه قرار دارد. متاسفانه تاریخ فوت عبدالحسین خان از روی سنگ مزارش پاک شده است. در نتیجه اطلاعات دقیقی از طول عمر و سن ایشان در هنگام فوت در دسترسی نیست. در ادامه مطلب داستان ساخته شدن تکیه روستای مقریکلا و زحمات وی آورده شده است.

تاریخچه تکیه عبدالحسین خانی بابل

 قدیمی‎های روستای مقریکلا، داستان جالبی از سرگذشت ساخته شدن این تکیه تعریف می‌کنند. براساس این داستان، ایده ساخته شدن تکیه عبدالحسین خانی بابل، خواب عجیبی بوده است که عبدالحسین خان می‌بیند. عبدالحسین خان در این خواب خیمه‌های لشکر امام حسین(ع) در روز عاشورا را می‌بیند که در روستای مقریکلا گسترانده شده‌اند. در سوی دیگر و رو به روی این خیمه‌ها نیز لشکر ابن زیاد و دشمنان امام حسین (ع) صف کشیده بودند. عبدالحسین خان بعد از دیدن این خواب تصمیم می‌گیرد تا خواب را برای یکی از عالمان بابل تعریف کند. بر اساس گفته‌های نقل شده، تعبیر این عالم، ساختن یک تکیه برای عزاداری امام حسین بود.

عبدالحسین خان نیز فرصت را غنیمت شمرد و در اسرع وقت یک معمار ماهر از شهر اصفهان استخدام کرد. این معمار اصفهانی را به “معمار باشی” می‌شناختند و در عرض 12 سال توانستتکیه روستای مقریکلا را به زیبایی تمام کند. ستون‌های چوبی به کار رفته در این تکیه به ستون‌های داخل چهلستون شباهت می‌دهد. عبدالحسین خان برای ساختن تکیه هزینه بسیار زیادی کرد. او همچنین برای این تکیه زمین‌های بسیاری را در خود روستای مقریکلا و همچنین روستاهای اطراف وقف کرد.

از تکیه عبدالحسین خانی بابل در دوره‌های مختلف بهره‌های فرهنگی مختلفی برده می‌شد. برای مثال در ابتدا این تکیه مدرسه علوم دینی بوده است. از سال 1306 تا 1346 یعنی دو دوره پهلوی اول و دوم، مدرسه نظامی مهمی در بخش بندپی بوده است. در دوره معاصر نیز تکیه روستا مقریکلا محل جمع شدن عزاداران اباعبدالله بوده است. همینطور در قسمت شمالی تکیه و اطراف آن یعنی حدود 4000 متر زمین‌ وقف شده بود، به محل “ناهارخوران” عزاداران معروف است. در این محل دسته‌هایی از 12 روستای اطراف می‌آمدند و در روز عاشورا برای امام حسین (ع) عزاداری می‌کردند.

معماری تکیه عبدالحسین خانی بابل

به طور کلی تکیه عبدالحسین خانی بابل در یک زمین وسیع 2000 متری بنا شده است. پلان این تکیه مستطیل شکل است و از آجر به عنوان مصالح اصلی در ساخت آن استفاده شده است. بنای تکیه روستا مقریکلا در دو طبقه بزرگ ساخته شده است. بخش‌های اصلی که این بنا را شامل می‌شوند، یک تالار بزرگ و گسترده و تعدادی اتاق می‌باشند.

در تکیه عبدالحسین خانی بابل سعی شده است تا از هر فضای مفید آن برای تزیین و حکاکی استفاده شود. برای مثال در بالای دیوارهایی که در نزدیک ورودی اصلی تکیه هستند حکاکی‌های زیبایی دیده می‌شود. در این قسمت چند شعر از “اثر هفت بند محتشم کاشانی” به زیبایی روی چوب حک شده است. ستون‌های چوبی زیبایی در داخل تکیه و خارج آن نیز تعبیه شده است. تمامی آن‌ها به همراه درب و دیگر بخش‎های چوبی در داخل و خارج، کار نجار “لطف الله نوایی” است.

یک چوب بزرگ و طویل که به آن “نال” می‌گفتند در سقف این تکیه به کار رفته است. طول این چوب به قدری زیاد است که سراسر سقف حسینیه را پوشش داده است. برای حمل این چوب از جنگل تا تکیه از حدود 400 نفر و با استفاده از کجاوه بهره برده شده است. علاوه بر حکاکی روی چوب و دیوارها، گچ‌بری‌های خارجی تکیه روستا مقریکلا نیز دیدنی‌ هستند.

نقاشی های تکیه عبدالحسین خانی بابل

با رفتن به تکیه در دیوار خارجی آن، شاهد نقش حیوانات مختلف، گل و گلدان و چند درخت خواهید بود. نقاشی‌های روی چوب نیز به زیبایی این اثر تاریخی نه چندان کهن افزوده است. زیبایی دیگر تکیه عبدالحسین خانی بابل، ارسی‌های رنگارنگ به کار رفته در بخش شرقی آن است. در این قسمت از تکیه تمام دیوار شرقی با این پنجره زیبا پوشیده شده است. این پنجره ارسی علاوه بر دفع حشرات، در نور روز زیبایی خاصی به فضای داخل می‌بخشد. نکته جالب در رابطه با معماری تکیه عبدالحسین خانی، درب‌های اصلی و ورودی آن هستند. بر روی یکی از این درب‌ها نام ناصرالدین شاه قاجار دیده می‌شود و بر درب دیگر نام بانی تکیه یعنی عبدالحسین خان دیده می‌شود.

تکیه های ایران

از دیگر تکیه های ایران می‌توان از تکیه بیگلربیگی، تکیه معاون الملک، تکیه دزاشیب تهران و تکیه نیاوران تهران نام برد.

وضعیت کنونی تکیه عبدالحسین خانی بابل

اکنون تولیت تکیه عبدالحسین خانی بابل را سید نصرالله حسنی دارد. تا دو نسل پیش از او نیز خانواده وی این مسئولیت را برعهده داشتند. در حال حاضر وقف نامه زمین‌های اطراف تکیه عبدالحسین خانی بابل در اداره اوقاف شهرستان بابل موجود است. اما متاسفانه بخش اعظمی از این زمین‌ها به غارت رفته‎اند و ویلا سازی و مغازه سازی رونق زیادی گرفته است. بخش زیادی از این حسینیه به دلیل بی توجهی‌ها از بین رفته است. به ویژه چوب گرانبها نال تکیه نیز با گذر زمان و سنگینی بارش‌ها، خمیده شده است. در نتیجه با خم شدن نال، به ستون‌ها اصلی فشار آمده و آسیب وارده شده است.

دیدنی های بابل

از دیگر جاهای دیدنی بابل می‌توان به خانه آقاجان نسب و هفت آبشار بابل می‌پردازیم.

آب و هوای بابل

شهرهای شمالی ایران همواره به سبب آب و هوا و شرایط جوی معتدلی که دارد، همه ساله گردشگران بسیاری را به سمت خویش می‌کشاند. برای گردشگرانی که به این منطقه از ایران سفر می‌کنند، دانستن آب و هوا یکی از الزامات است. در این بخش به آب و هوای شهر بابل اشاره شده است. با مراجعه به این بخش می‌توانید با شرایط جوی این شهر در هر روز آگاهی یابید.

بابل آب و هوا

لوکیشن دقیق تکیه عبدالحسین خانی بابل

اگر به شهر بابل سفر کردید و قصد بازدید از زیبایی‌های این شهر را داشتید حتما به تکیه عبدالحسین خانی بابل سری بزنید. در این بخش لوکیشن دقیق این تکیه آورده شده است. با مراجعه به این بخش و با کمک نرم افزارهای نقشه‌خوانی همچون گوگل مپ تا رسیدن به این تکیه را مسیریابی کنید.

اگر روش استفاده از گوگل مپ را نمی‌دانید، با لمس و کلیک بر روی این قسمت می‌توانید با محیط این نرم افزار و روش استفاده از این نرم افزار آگاهی یابید.

عکس‌های این مطلب را جناب آقای احسان گنابادی عزیز ثبت نموده‌اند.