مسجد سردار ارومیه

مسجد سردار ارومیه، با نام­‌های مختلف مسجد تاریخی سردار ارومیه، مسجد ساعت و یا به گویش محلی ساعتلو شناخته شده است. این نامگذاری به دلیل داشتن یک ساعت قدیمی در بالای سردر ورودی مسجد است، که بر روی مناره آن کارگذاری شده است. در واقع جد پدری عظیم السلطنه سردار، بنای این مسجد را در دوره قاجار پایه گذاری کرده ولی بنام سردار معروف شده است. در این مسجد دو شبستان ساخته شده است که به شبستان­های بزرگ و کوچک معروف هستند. پس از معرفی اجمالی این مسجد، در ادامه مقاله به شرح تاریخچه، مشخصات معماری، پیشبینی وضع آب و هوای شهر ارومیه، نحوه دسترسی، لوکیشن دقیق، آدرس و ساعت بازدید مسجد تاریخی سردار ارومیه می‌پردازیم.

 موارد زیر را نیز بررسی می‌­نماییم.

• تاریخچه بنای مسجد ساعت چیست؟
• معماری مسجد سردار ارومیه چگونه است؟
• مشخصات شبستان بزرگ چیست؟
• مشخصات شبستان کوچک چیست؟
• نحوه دسترسی به ارومیه چگونه است؟
• مسجد سردار ارومیه در کجای ارومیه قرار دارد؟
• نزدیکترین جاذبه های گردشگری به مسجد سردار ارومیه کدامند؟
• دیدنی­های دیگر شهر ارومیه کدامند؟

تاریخچه بنای مسجد ساعت چیست؟

شهر ارومیه به عنوان مرکز استان آذربایجان غربی، جاذبه های تاریخی و فرهنگی و همچنین نواحی و مناظر طبیعی زیادی جهت جذب گردشگران داخلی و توریست‌های بین المللی دارد. به جز جاذبه­‌های مشهور، در این شهر زیبا، جاذبه‌های ناشناخته بسیاری وجود دارد. با معرفی این جاذبه‌ها از جمله مسجد سردار ارومیه، امکان آشنایی گردشگران با آنها فراهم می‌­شود.
در سفر به ارومیه، لیستی از جاذبه‌­های دیدنی این شهر تهیه نمایید و در لیست خود نام مسجد سردار ارومیه با معماری خیره کننده‌اش را نیز وارد کنید.

ویژگی­های مسجد سردار ارومیه کدامند؟

تاریخ پایه گذاری بنای مسجد سردار ارومیه به دوران قاجاریه می­رسد. موسس این مسجد عبدالصمد خان پدر آقا محمد بوده که آقا محمد جد بزرگ عظیم السلطنه سردار می­باشد. بازسازی و مرمت مسجد به وسیله سردار و در سال ۱۳۳0 هجری قمری انجام گرفت. به درخواست سردار یک سال پس از بازسازی در سال ۱۳۳1 هجری قمری، یک ساعت بزرگ بر سر در مسجد سردار ارومیه نصب گردید. به همین دلیل این مسجد به نام­های مسجد ساعت یا ساعتلو معروف گردیده است.

معماری مسجد سردار ارومیه

مشخصات معماری مسجد سردار ارومیه را به اینصورت تجسم نمایید که در ورودی دارای صحن نسبتا وسیعی با دیوارها و نمای آجری بوده و بر روی منار واقع در سردر مسجد یک ساعت بزرگ قدیمی نصب شده است. در داخل مسجد، دو شبستان برای محل نمازگزاران مسجد تعبیه شده است. یکی از این شبستان­ها به نام شبستان­ بزرگ و دیگری به نام شبستان کوچک معروف بوده که کاملا از هم جدا هستند.

قسمت‌های آجری دیوارهای بیرونی مسجد سردار ارومیه با آجرهای قرمز و سبز با طراحی­های لوزی شکل تزیین شده است. از دیگر تزیینات مسجد، کاشى‌هاى هفت رنگ با رنگ‌هاى متنوع زرد، سفید، صورتى، قهوه­ای، مشکی، سبز و آبى است. روی این کاشی­ها تصاویری از گل و بوته نقش‌ بسته که در بالای دیوارهای پیرامون مسجد کار گذاشته شده است. در لابلای نقوش گل و بوته، نوشته­هایی که بیشتر از آیات قرآنی هستند، دیده می­‌شود. در ساخت قسمت اعظم بنای مسجد سردار ارومیه از آجرهایی با ابعاد 20 در 22 سانتى‌متر با ارتفاع 5 سانتى‌متر استفاده شده و ملات گچ و خاک برای چسباندن مصالح به کار گرفته شده است. دیوارهاى اطراف و پوشش سقف­های مسجد ساعت نیز از آجر می­باشد.

مشخصات شبستان بزرگ چیست؟

ابعاد هندسی شبستان بزرگ مسجد سردار ارومیه، به شکل مستطیل بوده و به درازای ۲۲ متر و پهنای ۱۸ متر گسترده شده است. این شبستان قسمت اصلی و با اهمیت مسجد را تشکیل داده است. به ارتفاع یک متر از پایین دیوارهاى شبستان بزرگ، به سبک ازاره در مساجد قدیمى ایرانی، با کاشی‌ها سبز رنگ و در ابعاد ۲۰ در ۲۰ سانتیمتر، کاشی‌کاری شده که گذشته از دادن جلوه­ای آرامبخش به شبستان، تمیزکاری دیوارها را آسان تر کرده اند.

در ضلع جنوبی شبستان مسجد سردار ارومیه یک محراب با کاشیکاری­زیبا و با رنگ زمینه زرد، واقع است. آیات قرآنی معروف به آیه الکرسی، در داخل حاشیه­‌های اطراف محراب نقش بسته است. در بالای درگاه قوسی شکل محراب، در یک چهارگوش کتیبه­ای مزین به نام­های الله، محمد، علی، فاطمه، حسن و حسین به چشم می­خورد.

شبستان بزرگ مسجد سردار ارومیه

در سمت جنوب شرقى آن دوازده ستون هشت ضلعى از جنس سنگ وجود دارد که برای استحکام مسجد تعبیه شده اند. سرستون‌های این ستون­های سنگی که به سبک هنری مقرنس تراشکاری شده اند، به استواری ستون­ها افزوده و جلوه زیبایی را به مسجد بخشیده است.

سقف‌­های گنبدی شکل شبستان مسجد سردار ارومیه با آجرهای قرمز که با نقش و نگار برجسته در کنار هم قرار داده شده اند، پوشانده شده است. برخی از طاق‌­هاى گنبدی شبستان با رنگ سبز نقاشی شده‌ اند و آجر رواق‌­ها با مهارت خاصی روی هم چیده است. برخی دیگر از فضاهاى داخلى سقف­های گنبدی شبستان تا لبه­های سنگی ستون­ها در سال‌‌هاى اخير سفید کاری شده­اند.
نور شبستان از طریق دو گوشه شمالى و جنوبى مسجد سردار ارومیه تامین می‌گردد. سقف گنبدی توسط یک تیغه نازک، به دو قسمت مساوی جدا شده و در هر قسمت پنجره‌ای برای نورگیری نصب شده است. بعضی از پنجره‌های چوبی و قدیمی با پنجره‌های آهنی تعوض شده اند. ساختار قدیمی و چوبی شبستان به مرور به منظور نصب پنجره دچار تغییراتی شده است.

مشخصات شبستان کوچک چیست؟

شبستان کوچک دارای ابعاد هندسی مستطیلی با درازای 12 و پهنای 10 متر  می­باشد که در قسمت پایانی شبستان بزرگ واقع شده است. شبستان کوچک مسجد سردار ارومیه با یک درگاه درب ورودی به داخل شبستان اصلى وصل می­شود.
از نظر ساختار معماری، مانند شبستان بزرگ دارای چند ستون و طاق­های گنبدی شکل است ولی از نظر معماری داخلی تزییناتی ندارد و ساده است. در قسمت جنوبی این شبستان، محل ایستادن پیشنماز به صورت یک محراب آجرى ساده قرار دارد.
در سمت غربى قسمت پایانی شبستان کوچک، یک بالکن چوبى ایجاد شده، که با نقاشی و نوشته­هایی تزئین شده است. این بالکن چوبی به منظور استفاده بانوان تعبیه گردیده است.

نحوه دسترسی به ارومیه چگونه است؟

شهر ارومیه یا مرکز استان آذربایجان غربی در شمال غربی ایران قرار دارد. این شهر دارای مکان­‌های دیدنی و از جمله تعدادی مسجد تاریخی است که یکی از آن‌ها مسجد سردار ارومیه است. در حال حاضر این مسجد، پس از سال‌ها در شمال شرقی این شهر توجه گردشگران را به خود جلب کرده است.

اگر برای مسافرت به ارومیه، سفر خود را از شهر تهران شروع می‌کنید، ابتدا به سمت شمال غربی حرکت کرده و وارد جاده کرج می­‌شوید. از آنجا مسیر خود را با گذر از نظرآباد، زیباشهر و قزوین ادامه می‌­دهید. سپس در جهت جنوب غربی در یک مسیر هلالی، از شهرهای تاکستان و ابهر عبور کرده تا به زنجان وارد شوید. پس از آن در جهت شمال غربی، از جنوب استان آذربایجان شرقی گذر کرده و به شهرستان سهند می­‌رسید. با گذر از این شهر به سمت غرب وارد استان آذربایجان غربی گردیده و با گذر از پل دریاچه ارومیه، به سمت شهر ارومیه حرکت می­نمایید.

مسجد سردار ارومیه در کجای ارومیه قرار دارد؟

باید گفت محل واقع شدن این مسجد در خیابان امام ارومیه و امتداد راسته غلام خان می­‌باشد. برای پیدا کردن آدرس دقیق این مسجد و بازدید از آن لازم است به بافت قدیمی شهر بروید. اگر از سمت پل دریاچه ارومیه وارد شهر شده اید، از بزرگراه آیب­لو وارد خیابان طولانی ابوذر شوید و سپس مسیر خود را به سمت خیابان طالقانی بیایید. با گذر از این خیابان و سپس با نیم­دور زدن در میدان ولایت فقیه وارد خیابان امام گردید و تا راسته غلام خان پیش بروید. در اینجا مسجد سردار ارومیه را خواهید یافت.

مدت زمان بازدید از این مسجد حدود نیم ساعت است و به طور معمول در ساعت­های نزدیک به زمان­های برگزاری نماز می­توان به راحتی وارد مسجد شده و از آن دیدن نمود. برای بازدید از مسجد سردار ارومیه نیاز به تهیه بلیط نمی­باشد. جهت رفتن به مسجد از هر نقطه شهر، امکان دسترسی به وسایل نقلیه عمومی، تاکسی درون شهری و تاکسی اینترنتی وجود دارد. در نزدیکی مسجد امکان استفاده از اقامتگاه و رستوران برای گردشگران تعبیه شده است.

با این حال، در قسمت پایین متن لوکیشن دقیق مسجد ساعتلوی ارومیه آورده شده است، تا بتوانید به راحتی تا رسیدن به این مسجد تاریخی مسیریابی نمایید.

نزدیکترین جاذبه های گردشگری به مسجد سردار ارومیه کدامند؟

با توجه به اینکه این مسجد در بافت قدیمی شهر واقع شده، بسیاری از آثار تاریخی این شهر در نزدیکی این مسجد قرار دارند. از جمله اینکه این مسجد حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ متر با مسجد جامع فاصله داشته و پس از بازدید مسجد سردار ارومیه می­‌توانید از مسجد جامع هم دیدن نمایید. مسجد جامع ارومیه مربوط به قرن هفتم هجری قمری بوده و از نظر هنری یک اثر تاریخی گچبری مربوط به دوران مغول به شمار می‌­رود. مسجد جامع در مجاورت بازار ارومیه قرار دارد.

بازار ارومیه واقع در خیابان امام در سمت راست مسجد سردار ارومیه و در فاصله دو خیابان بعثت و خیابان منتظری قرار دارد. در این بازار تاریخی می‌­توانید به جز دیدار از آثار قدیمی، سوغاتی­‌های مورد نظر خود را از صنایع دستی ارومیه گرفته، تا شیرینی­‌های محلی خرید نمایید.

مسجد مناره نیز که از مساجد تاریخی ارومیه و یادگار دوره قاجار است، در جهت شمالی خیابان امام و در فاصله نزدیکی با مسجد سردار ارومیه واقع شده است. این مسجد که در مرکز شهر قرار دارد، را از مناره‌های بلند آن بشناسید.
علاقمندان توریسم مذهبی می­‌توانند از دیگر مساجد نزدیک به مسجد سردار ارومیه از جمله مسجد اعظم ارومیه و مسجد داش آغلیان بازدید نمایند. برای بازدید مساجد اهل تسنن در ناحیه نزدیک به مسجد ساعت، می‌­توان به مساجد بزرگ اهل تسنن و مسجد امام شافعی اشاره کرد.

دیدنی­های دیگر شهر ارومیه کدامند؟

در هنگام  سفر به شهر ارومیه، به جز بازدید از مسجد سردار ارومیه و دیگر جاذبه‌­های مذهبی و تاریخی، می­‌توانید از مشاهده جاذبه‌های طبیعی آن نیز لذت ببرید.
از جاذبه های طبیعی ارومیه، می­‌توان به دریاچه ارومیه، چشمه آب معدنی زنبیل در مجاورت دریاچه و حوضچه­‌های سنگی آن اشاره کرد. از دیگر مناظر طبیعی اطراف ارومیه می‌­توان از آبشار سوله دوکل که از بلندترین آبشارهای ایران در دامنه کوه دالانپر می‌­باشد، نام برد. همین‌طور تالاب گلمرز، رود و آبشار باراندوزچای، رودخانه شهرچای، کاظم داشی
یکی دیگر از مناظر طبیعی فوق العاده ارومیه، دره قاسملو با چشمه­‌های پاک و باغ­های سرسبز آن می‌­باشد، که از مهمترین گردشگاه­‌های ارومیه به شمار می­آید. در سفرهای زمستانی به ارومیه، از تفریحات و ورزش­های زمستانی پیست اسکی خوشاکو لذت ببرید.

آب و هوای شهر ارومیه

قاعدتا برای برنامه‌ریزی مناسب برای هر سفری، لازم است. تا قبل از سفر از وضعیت آب و هوایی آن شهر و منطقه مطلع شویم. به همین خاطر در قسمت پایین پیشبینی وضع آب و هوایی شهر ارومیه در پنج روز آینده آورده شده است. با استفاده از این اطلاعات مدیریت برنامه سفر و البسه لازم را اتخاذ نمایید.

ارومیه آب و هوای

لوکیشن دقیق مسجد ساعتلو

در بخش بالا آدرس دقیق مسجد ساعتلو ارومیه یا همان مسجد سردار آورده شد. در این بخش لوکیشن دقیق آن آورده شده تا با استفاده از تلفن هوشمند همراهتان تا رسیدن به این مسجد تاریخی به راحتی مسیریابی نمایید.

عکس‌های این پست را جنابان آقایان امیرحسین ممتازی و توحید جعفر قلیزاده عزیز گرفته‌اند.