یخچال ترشنبه یکی از قدیمیترین یخچالهای استان تهران است. این یخچال یکی از آثار تاریخی و باستانی دوران قاجاریه است که در اسلامشهر تهران و در بخش چهاردانگه واقع شده است. این یخچال حدود 180 سال قدمت دارد و در بین یخچالهای سنتی دوران قدیم، تنها یخچال باقی مانده است. البته ناگفته نماند که این یخچال با کمک میراث فرهنگی بازسازی شده است و امروزه جزو یکی از آثار باستانی تهران به حساب میآید.
یخچال ترشنبه یکی از بزرگترین و محکمترین یخچالهای سنتی تهران است که فضای داخلی آن به بیش از عمق 40 متر نیز میرسد. این یخچال امروزه جزو یکی از مهمترین آثار باستانی و ملی کشور ما به حساب میآید که در بهمن سال 1382 با تلاشهای میراث فرهنگی به ثبت رسیده است.
معرفی کامل یخچال ترشنبه اسلامشهر تهران
اگر بخواهیم در تهران یکی از جاذبههای طبیعی و تاریخی را به شما معرفی کنیم، یخچال سنتی ترشنبه در اولویت قرار میگیرد. این یخچال در روستای ترشنبه شهرستان اسلامشهر قرار دارد که دلیل نامگذاری آن هم، نام همین روستا است. یخچال ترشنبه یکی از بناهای دوران قاجاریه است که در آن دوران برای نگهداری از محصولات کشاورزی و فاسد شدنی بنا شده بود.
طبق ادعای قدیمیترها، در این یخچال یک استخر آب بسیار کوچک قرار داشته که از آب از یک راه بسیار باریک وارد آن و سپس به یخ تبدیل میشد. جالب است تا بدانید آب این یخچال قدیمی از قنات تامین میشود. متاسفانه به دلیل کاهش بارندگی طی سالهای اخیر آب این قنات خشک شد. و تقریبا میتوان گفت 75 سال است که دیگر هیچ یخی از این یخچال بیرون نیامده است.
یخچال ترشنبه اسلامشهر تهران دقیقا کجاست
یخچال ترشنبه، در روستای ترشنبه، بخش چهاردانگه، شهرستان اسلامشهر و استان تهران قرار دارد. این یخچال در جاده احمدآباد اسلامشهر واقع شده است و از طرفی مرز بین منطقه 18 تهران و شهرستان اسلامشهر است.
در گذشته روستای ترشنبه اسلامشهر، به “حسام الشکر مالک”تعلق داشته است و پس از فوت این شخص، زمینهای این روستا به فرزندانش به ارث رسیده است. یخچال ترشنبه، در همین زمینهای وقفی قرار دارد که البته باید بگوییم مالکان آن، زمین این بخش و چند بخش دیگر را وقف کردهاند.
مساحت کلی این یخچال قدیمی، تقریبا 460 متر مربع است و زیربنای آن حدود 200 متر اعلام شده است. این مسیر دسترسی به این یخچال بسیار ساده است و شما میتوانید به راحتی و با خودروی شخصی با روستای ترشنبه بروید و از این یخچال دیدن کنید.
اهمیت تاریخی یخچال ترشنبه اسلامشهر تهران
شهر تهران برخلاف باور عموم، جاذبههای طبیعی و گردشگری بسیار زیادی دارد. متاسفانه به دلیل عدم اطلاعرسانی صحیح، بسیاری از این جاذبههای طبیعی به ثبت ملی نرسیدهاند و یا به عنوان یک قطب گردشگری به حساب نمیآیند. یخچال ترشنبه اسلامشهر تهران، قدمت 180 ساله دارد. این یخچال در گذشته برای مردم اهمیت بسیار زیادی داشت و یخهای مورد نیاز آنها را تامین میکرد.
مردم در گذشته از این یخچال بزرگ، به عنوان یک منبع اصلی تامین یخ و نگهداری از مواد غذایی فاسد شدنی استفاده میکردند. با مرور زمان و عدم اهمیت به ارزش تاریخی این یخچال ، متاسفانه دیگر نمیتوان یخهای طبیعی از این یخچال دریافت کرد. با تلاشهای میراث فرهنگی، این یخچال مرمت و بازسازی شد و بنای آن خوشبختانه حفظ شد. پس از آن در سال 1383 این یخچال به ثبت تاریخی رسید. اما هنوز افراد بسیاری هستند که با اهمیت تاریخی این یخچال آشنا نیستند. امروزه این یخچال یک بنای بسیار زیبا و بازسازی شده است که هنوز جنبه گردشگری پیدا نکرده است.
کشور ما بسیار متمدن و بافرهنگ است و در بین سایر کشورها، بیشترین آثار باستانی و بناهای قدیمی را دارد. برای حفظ این بنا و سایر بناهای مهم و باستانی بهتر است تا ما به نوبه خودمان، نسبت به بازدید از آنها اقدام کنیم تا نسلهای بعدیمان هم این بناهای تاریخی را بشناسند.
آشنایی با ویژگی های ظاهری بنای یخچال ترشنبه
یخچال ترشنبه اسلامشهر تهران، با خشت و گل ساخته و بنا شده است. ارتفاع این یخچال بزرگ به 15 متر میرسد و مساحت آن 200 متر مربع میباشد. با مرور زمان این یخچال دچار خرابیهای مختلفی شد. که توسط میراث فرهنگی بازسازی و مرمت شد. این یخچال خشتی در زمانهایی که هنوز وسایل برقی اختراع نشده بودند، کار مردم را راه میانداخت و مردم تمام مواد غذایی فاسدشدنی خودشان را داخل این یخچال قرار میدادند.
از لحاظ معماری ظاهری، این یخچال مخروطی شکل است یا به نوعی باید بگوییم از دور شبیه کله قند است. در داخل سقف گنبدی شکل یخچال ترشنبه اسلامشهر، هوای بسیار خنکی جریان دارد. که هنوز هم شما میتوانید این هوای خنک را در آنجا حس کنید. شما میتوانید به واسطه دو درب کوچکی که در این بنا، تعبیه شده است، به داخل آن راه پیدا کنید. برای اینکه بازدید از این بنای تاریخی ممکن شود. اداره میراث فرهنگی، ضمن مرمت و بازسازی این بنا، در مسیر ورودی تعدادی چراغ روشنایی نصب کرده است. بنابراین شما میتوانید به راحتی از این بنا دیدن کنید.
گفته میشود در گذشته اهالی، یخهای این یخچال را به چهارراه یافتآباد و چهارراه قهوهخانه میبردند و میفروختند.
در حال حاضر از یخچال ترشنبه چه استفاده ای میشود؟
شاید این سوال برای شما پیش بیاید که در حال حاضر یخچال ترشنبه چه کارایی دارد؟ آیا فقط یک بنای قدیمی و تاریخی است و از آن بازدید میشود؟ و یا در حال حاضر برای مردم منافعی نیز دارد؟
به طور کلی اگر ما از منابع طبیعی و آثار باستانی کشورمان حمایت کنیم، این بناهای زیبا، ماندگار میمانند. تلاشهای سازمان میراث فرهنگی بسیار قابل تقدیر و ستایش است. چرا که یخچالهای دیگری هم در سایر شهرهای کشورمان بودهاند که به دلیل بیتوجهی تخریب شده و از بین رفتند.
طی 5 سال اخیر، شورای اسلامی شهرستان اسلامشهر، تلاشهای بسیار زیادی کرده است. تا یخچال ترشنبه را به یک مکان گردشگری تبدیل کند. شاید برایتان جالب باشد تا بدانید. علت اصلی هم سطح کردن ورودی این یخچال و قرار دادن چراغهای روشنایی در آن نیز به همین علت است. خوشبختانه قرار است در آیندهای نه چندان دور، این یخچال به یک قهوه خانه سنتی تبدیل شود.
خوب است تا بدانید، بخشی از فعالیتهای عمرانی مربوط به ساخت این قهوهخانه انجام شده است. و امیدواریم به زودی این مکان با تمام امکانات رفاهی افتتاح شود. بهتر است تا همه ما به سهم خودمان، پس از اتمام این پروژه، از این بنا دیدن کنیم و از این اقدام شورای اسلامی و میراث فرهنگی حمایت کنیم. ضمن تمام این موارد، خوب است تا خودتان، هوای خنک و طبیعی داخل این یخچال را استشمام کنید و از آن لذت ببرید.
آب و هوای اسلامشهر
اگر قصد سفر به شهر اسلامشهر را دارید، قبل از حرکت باید آب و هوای این شهر را بررسی کنید. در این بخش آب و هوای این شهر آورده است. با مراجعه به این بخش میتوانید از شرایط جوی این شهر در هر روز آگاهی یابید.
لوکیشن دقیق روستای ترشنبه اسلامشهر
در بخشهای بالا به آدرس و مسیرهای دسترسی به این یخچال تاریخی اشاره شده است. با مراجعه به این بخش و با کمک نرم افزارهای نقشهخوانی همچون گوگل مپ را به سادگی مسیریابی کنید.
اگر روش استفاده از گوگل مپ را نمیدانید و یا با محیط این نرم افزار آشنایی ندارید. با لمس و کلیک بر روی این قسمت، میتوانید با این نرم افزار آشنایی یابید.
یخچال ترشنبه اسلامشهر
یخچال ترشنبه اسلامشهر یکی از آثار تاریخی دوره قاجار تهران است. در مطلب بالا به معرفی، تاریخچه و آدرس یخچال روستای ترشنبه اسلامشهر پرداختیم.