باغ شاهزاده ماهان کرمان به واقع یکی از زیباترین و معروف‌ترین باغهای کرمان در شهر ماهان و یادگاری از دوران قاجار به شمار می‌رود. شهرت این باغ تا جایی ست که در آبان‌ماه سال ۱۳۵۳ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. ویژگی‌های منحصر به فرد باغ شازده ماهان آن را در زمره معروف‌ترین باغ های ایرانی قرار داده و در سال ۱۳۹۰ به همراه ۸ باغ ایرانی دیگر در میراث جهانی یونسکو هم وارد شده است. با ما همراه باشید تا در ادامه به معرفی باغ شاهزاده کرمان، تاریخچه باغ شازده ماهان و همچنین تاریخچه شهر ماهان، معماری باغ شازده ماهان و فضاسازی‌های آن، سیستم آبرسانی منحصر به فرد مجموعه، مصالح به کار رفته در باغ شاهزاده کرمان، آدرس و نحوه دسترسی به باغ شاهزاده، ساعت بازدید از باغ شازده کرمان، قیمت بلیط باغ، شماره تلفن باغ شاهزاده ماهان و جاذبههای دیدنی اطراف باغ بپردازیم.
معرفی باغ شاهزاده کرمان
باغ شاهزاده کرمان یکی از باغ های ایرانی با پلان مستطیلی شکل است و مشابه دیگر باغهای بزرگ ایرانی از جمله باغ فین کاشان، باغ ناجی، باغ فتح آباد کرمان و باغ شازده شیراز به ثبت ملی رسیده است. باغ شاهزاده ماهان در اصل خانه‌ای ییلاقی است، که محل اسکان دائمی و یا فصلی مالک باغ بوده است. درواقع باغ دارای ورودی زیبا و یک عمارت سلطنتی و حمام میباشد. استخرهای طبقاتی که در ۱۲ طبقه آب را از قسمت انتهایی به قسمت ورودی هدایت می‌کنند، زیبایی باشکوهی به آن بخشیده‌اند.
تاریخچه باغ شاهزاده ماهان
باغ شاهزاده کرمان در شهر ماهان و در نزدیکی کرمان واقع شده است. شهر ماهان علاوه بر طبیعت بکر و زیبا، آب و هوای بسیار مطبوعی داشته و به همین دلیل به یکی از محبوب‌ترین شهرهای کرمان تبدیل شده است. شهر ماهان که باغ شاهزاده را در خود جای داده است، در دامنه کوههای جوپار و پلوار واقع شده است. این شهر در مسیر جاده ابریشم قرار داشته و به همین علت مورد توجه بسیاری از افراد و تاجران قرار می‌گرفت. قدمت باغ شاهزاده ماهان به دوران حکومت قاجار باز میگردد و به دستور محمد حسن خان قاجار سرداری ایروانی در سال ۱۸۵۰ میلادی ساخته شده است. اما بنای درون آن بعدها توسط عبدالحمید میرزا ناصرالدوله فرمان‌فرمایان ملقب به شاهزاده ماهان و نوه ناصرالدین شاه قاجار ساخته شد. به همین سبب نام شاهزاده ماهان را بر این باغ نهاده‌اند.
درواقع باغ شاهزاده به سبک سنتی ساخته شده است. گفته شده ساخت بنا از سال ۱۲۹۸ تا ۱۳۰۹ هجری قمری، یعنی به مدت ۱۱ سال از دوران حکومت قاجار به طول انجامیده است. با مرگ ناصرالدوله، نیمه کاره رها شده است. داستانی که در مورد این باغ وجود دارد این است:
زمانی که بنّای این باغ خبر فوت ناصرالدوله را شنید از شدت خوشحالی کار خود را به صورت نیمه رها کرد. همچین تغار گچی را که با آن مشغول کار کردن بود، به دیوار کوبید. نیمه تمام ماندن بنا در قسمت‌هایی از باغ به وضوح مشهود است. با اندکی دقت میتوانید بخش‌هایی را در معماری باغ مشاهده کنید، که فاقد تزئینات گچی و ظریف‌کاری است. حتی در قسمت‌هایی از سر در ورودی هم جای خالی کاشی‌ها به چشم می‌خورد. البته زیبایی بی‌نهایت این باغ، هر بینندهای را مسحور خود میکند. به همین سبب ممکن است در نگاه اول متوجه این موارد نشوید.
معماری باغ شاهزاده ماهان کرمان
همینطور معماری باغ شاهزاده ماهان کرمان یکی از زیباترین و کامل‌ترین نمونه‌های باغ ایرانی شیب‌دار یا مطبق به شمار می‌رود. ساختار پلکانی آن و جاری بودن آب در مقاطع افقی و عمودی سبب جذابیت بیشتر این باغ شده است. باغ شاهزاده کرمان با وسعت ۵.۵ هکتاری خود در پلانی به فرم مستطیل با طول ۴.۷متر و عرض ۱۲۲ متر قرار گرفته است. این باغ دو اشکوبه، از دو قسمت غربی و شرقی تشکیل شده است. در این باغ منحصر به فرد ایرانی تمامی عناصر به گونه‌ای چیده شده‌اند که تاکید را بر محورهای اصلی بنا قرار داده‌اند.
تقارن معروف معماری سنتی ایرانی هم در همه اجزای باغ به چشم می‌خورد. بنای اصلی با متراژ ۴۷۸ متر مربع، در انتهای باغ و درست در میان خط تقارن محور اصلی قرار دارد. وجود بنا در انتهای باغ کشش ایجاد کرده و انسان را به سوی خود می‌خواند. فاصله سردر اصلی تا بنای کوشک ۲۳۵ متر است.
اگر بخواهید به بازدید این نگین در دل کویر بروید، نخست سردر دو طبقه و زیبای آن را در مقابل خود خواهید دید. از میان این سردر جذاب، زیبایی و سرسبزی باغ در قابی نفیس به چشم می‌خورد و بیننده را مجذوب خود میکند. جالب است بدانید که در طبقه بالای سردر ورودی، اتاقهایی وجود دارد. که برای اقامت و پذیرایی از مهمانان تعبیه شده است. البته علاوه بر سردر ورودی اصلی، ورودیهای فرعی دیگری نیز در طول باغ وجود دارند. پس از عبور از سردر اصلی، منظره زیبای باغ در مقابل دیده‌هایتان گسترده میشود.
تامین آب باغ شاهزاده ماهان کرمان
آب یکی از اجزای اصلی در باغهای ایرانی است. این عنصر جدا نشدنی در باغهای شیب‌دار یا مطبق با حرکات پلکانی در سطوح مختلف، جلوه ویژه‌ای به منظره باغ می‌بخشد. تامین آب باغ شاهزاده کرمان، با استفاده از قنات انجام می‌پذیرد. از آنجایی که شیب طبیعی در سراسر باغ وجود دارد، معماران ایرانی نیز برای آبیاری درختان و گیاهان موجود در باغ، از این شیب و ساختار پلکانی باغ بهره گرفتند.
اولین منظرهای که در باغ مشاهده میکنید مربوط میشود به ۱۲ سطح پلکانی به همراه آبشارها، دو حوضچه و فوارههایی که دور تا دور آن با درختان بلند قامت پوشیده شده است. این ۱۲ سطح پلکانی در باغ شاهزاده ماهان، آب را به شکل فواره‌های مختلف در تمام طول باغ حرکت می‌دهد. آبی که در این باغ حرکت دارد، از رودخانه تیگران تامین میشود، که از ارتفاعات کوه جوپار سرچشمه می‌گیرد. حرکت آب علاوه بر زیبایی بصری که به وجود آورده است، پوشش گیاهی اطراف آن را هم سیراب میکند و سپس به سوی بیرون باغ جاری میشود. سیستم آبرسانی باغ آن‌چنان منحصر به فرد است، که هنوز هم تعجب همگان را بر می‌انگیزد. در واقع آب جاری در این باغ علاوه بر سیراب کردن زمین‌های باغ، به دهات اطراف هم می‌رسد.
با توجه به طراحی منحصر به فرد هدایت آب در باغ، شاهد رشد انواع درختان و گیاهان در باغ شاهزاده ماهان کرمان هستیم. درختانی همچون سرو، کاج، نارون، هلو و آلو، از جمله گیاهان موجود در باغ هستند. همچنین وجود تعداد زیادی از درختان میوه در این باغ، آن را به بزرگترین باغ میوه ایران مبدل ساخته است.
فضاسازی باغ شاهزاده ماهان
باغ شاهزاده کرمان با وسعت ۵.۵ هکتاری خود از فضاهای مختلفی از جمله ورودیهای اصلی و فرعی، حوض، عمارت اصلی، بالاخانه، حمام، عمارت شاه‌نشین، باغ خلوت و مواردی از این دست تشکیل شده است، که با نظمی خاص در کنار یکدیگر ردیف شده‌اند. سردر دو طبقه باغ از دور خودنمایی میکند و پرسپکتیو جالبی از فضای باغ قاب کرده است. این سردر یکی از زیباترین سردرها را در میان باغهای ایرانی دارد. در طبقه بالای سردر، اتاقهایی برای پذیرایی از مهمانان در نظر گرفته شده است.
بنای اصلی محلی برای سکونت مالک باغ بوده است. در پشت بنا باغی اختصاصی برای اهالی در نظر گرفته شده، که پر از درختان میوه است. سمت شرق بنا گرمابه قرار دارد که طبقه بالای آن به سکونت نگهبان اختصاص داده شده است. بخش‌های خدماتی باغ به صورت مماس با دیوار باغ و در قسمت خارجی آن قرار گرفته است. در قسمت غربی عمارت نیز اتاقهایی ساخته شده که به صورت نیمه کاره رها شده‌اند. چشم‌انداز فواره‌ها و آبشارها و هماهنگی درختان با عمارت سفید رنگ داخل باغ، فضایی جذاب را پدید آورده که هر گردشگری را مجذوب خود میکند.
عمارت باغ شاهزاده ماهان
در حین بازدید از باغ، در انتهای آن کوشک با بالاخانه نمایان میشود. فاصله بین کوشک تا سردر ورودی حدود ۲۳۵ متر بوده که عمود بر محور اصلی باغ میباشد. همان گونه که اشاره شد، عمارت انتهایی باغ مساحتی در حدود ۴۹۰ متر مربع دارد و فضایی فوق العاده زیبا را برای سکونت و همچنین پذیرایی از مهمانان فراهم میکند.
این عمارت در بالاترین نقطه از باغ و انتهای گذرگاه اصلی قرار گرفته و از دیوارهای اصلی جدا شده است. در حین بازدید از ایوان بالاخانه نظاره‌گر تصویر بینظیری از باغ خواهید شد. که تا عمر دارید از ذهنتان بیرون نمی‌رود. تصویری که هیچگاه از خاطرتان فراموش نشده و به ماندگارترین تصویر از باغ ایرانی تبدیل میگردد. عمارت موجود در باغ هم اکنون توسط بخش خصوصی به رستوران تبدیل شده و پذیرای مهمانان محترم مجموعه است.
گرمابه و برج مراقبت شاهزاده ماهان
گرمابه باغ شاهزاده، در سمت شرقی عمارت قرار دارد. بخش بالایی این گرمابه در قسمت شرقی عمارت هم ساختمان مسکونی برای اقامت نگهبان باغ ساخته شده است. این ساختمان در واقع محل سکونت دائمی محافظ اصلی باغ بوده که از آن به نام زعیم باشی هم یاد میشود. لازم به ذکر است که ساختمان مسکونی نگهبان دارای عمق زیادی بوده و به همین دلیل نسبت به دیگر اتاقهای موجود در باغ، بیشترین میزان بیرون زدگی را از دیواریست که دور تا دور باغ شاهزاده کرمان را میپوشاند.
باغ خلوت و خصوصی در شاهزاده ماهان کرمان
در پشت کوشک فضایی اختصاصی وجود دارد. در فضای اختصاصی پشت عمارت درختان میوه قرار گرفته است. که می‌توان از آن به عنوان باغچهای اختصاصی نیز یاد کرد. نهر ورودی باغ در ابتدا وارد باغچه اختصاصی شده و سپس در کل باغ جاری میگردد. این قسمت از باغ که در پشت بالاخانه قرار گرفته است به ساکنین این فرصت را می‌دهد. تا بتوانند فضایی خصوصیتر را در اختیار داشته باشند. گذر از سایه درختان در این باغ کوچک خصوصی، طراوتی چند برابر به روح بازدید کنندگان می‌بخشد.
مصالح به کار رفته در باغ شاهزاده ماهان
مصالح اصلی باغ شاهزاده ماهان، اندوه کاهگل و آجر و گچ است. دیوارهای باغ را اندود گلی پوشانده است. و برای تزیینات بخش‌هایی از عمارت و سردر ورودی، از اندود گچی استفاده کرده‌اند. کاشی‌کاری‌های زیبا و منحصر به فرد آن به خصوص در سردر ورودی، هر بینندهای را مجذوب خود می‌کنند. کف‌سازی‌ها با استفاده از قلوه سنگ و ملات انجام شده‌اند. همچنین باغچه‌ها و پله‌ها را با آجرهای مورب حاشیه سازی کرده‌اند. پله‌ها هم آجری هستند. اما در پاده‌روها و شکاف کرت‌ها سنگ به کار برده شده است. تمامی مصالح به کار رفته تناسب زیادی با یکدیگر داشته و همین امر باعث میشود به این باغ نگین کرمان نیز اطلاق گردد.
امکانات باغ شاهزاده کرمان
محل قرارگیری باغ شاهزاده ماهان در بین مسیر ارگ بم و کرمان بوده و از نظر استراتژیک موقعیت مناسبی دارد. این باغ دارای امکانات متنوعی برای بازدید کنندگان و گردشگران میباشد که در ادامه به معرفی آن می‌پردازیم.
رستوران باغ شازده کرمان
عمارت شاه نشین باغ فضایی دلچسب را برای پذیرایی از مهمانان فراهم کرده است. به علاوه اگر بخت با شما همراه باشد، میتوانید از نشستن در فضای سرسبز و رویایی باغ هم لذت ببرید. رستوران عمارت در روزهای خوش آب و هوا پذیرای مهمانان در فضای باز است. در ضمن در این رستوران خدمات اینترنت رایگان هم ارائه میشود.
مهمانسرا باغ شازده
باغ شاهزاده کرمان دارای مهمانسرایی است، که مهمانان بتوانند شب را با خیال راحت در آنجا اتراق کنند. با این وجود لازم نیست نگران اقامت شبانگاهی خود باشید. اگر از تماشای این باغ دیدنی سیر نشدید، یک شب را در باغ ناصرالدوله بگذرانید.
اسب سواری در باغ شازده
اسب‌سواری یکی از امکانات موجود در باغ شاهزاده کرمان است. که برای بازدید کنندگان باغ فراهم شده است. بنابراین اگر به اسب سواری علاقه دارید، مانند شاهان قاجاری با اسب در باغ و اطراف آن به گردش بپردازید.
غرفه‌های فروش صنایع دستی در باغ شازده کرمان
خرید سوغاتی یکی از بهترین قسمت‌های سفر است که آن را برای همیشه جاودان می‌سازد. به همین سبب برخی از اتاقهای عمارت شاهزاده ماهان به فروش صنایع دستی اختصاص یافته‌اند. بنابراین پیش از بازگشت از این باغ زیبای ایرانی حتما سری هم به غرفه‌های صنایع دستی آن بزنید.
آدرس و نحوه دسترسی به باغ شاهزاده کرمان
باغ شاهزاده یکی از دیدنی های کرمان است که در شهر ماهان قرار دارد. ماهان در دو کیلومتری شرق کرمان واقع شده است. آب و هوای این منطقه بسیار مطبوع بوده و در دامنه کوههای تیگران میباشد. برای دسترسی به باغ شاهزاده کرمان لازم است در ابتدا خود را به کرمان برسانید. سپس مسیر کرمان به بم را انتخاب کنید. پس از طی ۳۵ کیلومتر از جاده کرمان به بم (۶ کیلومتری شهر ماهان) از جنوب این بزرگراه به جاده باغ شازده ماهان وارد شوید. پس از مسافتی کوتاه، باغ را در سمت شرقی جاده مشاهده خواهید کرد و میتوانید به بازدید این باغ بینظیر بپردازید.
برای انتخاب کوتاهترین و مناسبترین مسیر میتوانید از برنامه گوگل مپ استفاده نمایید. این برنامه دارای عکس هوایی باغ شاهزاده ماهان بوده و میتوانید علاوه بر مسیریابی، از قابلیتهای دیگر این برنامه مانند جستجو در اطراف باغ نیز استفاده نمایید.
ساعت بازدید از باغ شازده کرمان
باغ شاهزاده کرمان یک نمونه بینظیر از باغهای کرمان است که میزبان بسیاری از جهانگردان میباشد. بهترین زمان برای بازدید از این باغ در فصل بهار و تابستان است و میتوانید نهایت لذت را از بازدید باغ ماهان کرمان داشته باشید. زمان لازم برای بازدید از باغ ۲ تا ۳ ساعت میباشد. بهتر است زمانی را برای گردش در اطراف باغ در نظر بگیرید، در ادامه جاذبههای اطراف باغ را به شما همراهان معرفی می‌کنیم. به خاطر داشته باشید که امکان بازدید از باغ در تعطیلات رسمی وجود ندارد. شماره تلفن باغ شاهزاده ماهان ۳۳۷۷۲۱۰۳- ۰۳۴ میباشد و برای انجام هماهنگی لازم میتوانید با شماره ذکر شده تماس حاصل فرمایید.
قیمت بلیط باغ شاهزاده ماهان
باغ تاریخی شاهزاده کرمان همه روزه از ساعت ۹ صبح تا ۱۹ پذیرای مهمانان و گردشگران داخلی و خارجی است. لازم به ذکر است بدانید که بهای بلیط بازدید از باغ برای بازدید کنندگان داخلی ۲ هزار تومان و برای بازدید کنندگان خارجی 15 هزار تومان میباشد.
دیدنی های کرمان اطراف باغ شازده ماهان
این باغ دیدنی با وجود نزدیکی به شهر کرمان، با جاذبههای تاریخی و دیدنی بسیاری احاطه شده است. بنابراین اگر به بازدید از این باغ بی‌همتای ایرانی رفتید، دیدنی‌های اطراف آن را هم فراموش نکنید. مقبره شاه نعمت الله ولی نخستین اثر تاریخی اطراف است، که در ۹ کیلومتری باغ شاهزاده کرمان قرار گرفته است. همچنین در کنار این مقبره موزه‌ای به همین نام قرار دارد که نسخه‌های خطی نفیس از کتاب‌های تاریخی در آن به نمایش گذاشته است. برای رسیدن به باغ شاه نعمت الله ولی ماهان، باید از باغ شازده کرمان به بزرگراه هفت باغ بروید. پس از رسیدن به میدان، راه خود را به سمت شرق در پیش بگیرید. مقبره شاه نعمت الله ولی نرسیده به میدان امام خمینی در پارکی به همین نام قرار دارد.
آسیاب بادی کرمان از دیگر جاهای دیدنی کرمان است که بازدید از آن هم خالی از لطف نیست. برای رسیدن به این آسیاب بادی از بزرگراه هفت باغ به خیابان مصطفی خمینی وارد شوید. آسیاب بادی کرمان در تقاطع خیابان مطهری نرسیده به میدان علی ابن ابی طالب قرار دارد. پس از آن هم میتوانید به بازدید از کاروانسرای هندو بروید که در نزدیکی آسیاب بادی قرار دارد.
برای رسیدن به این کاروانسرای تاریخی کافیست از آسیاب بادی به خیابان پیروزی بروید. این خیابان را به سمت شمال ادامه دهید تا به تقاطع خیابان امام برسید. کاروانسرای هندو روبه‌روی شما در کوچه امام قرار دارد. میدان و بازار گنجعلی خان هم در فاصله اندکی از این کاروانسرا قرار دارند که با چند دقیقه پیاده‌روی به آن‌ها می‌رسید. از دیگر دیدنی‌های کرمان می‌توان به موزه مردم شناسی زرتشتیان کرمان یا آتشکده کرمان، باغ فتح آباد کرمان، باغ موزه هرندی، بازار تاریخی کرمان، مسجد وکیل کرمان، حمام وکیل کرمان و گنبد جبلیه اشاره کرد.
باغ ایرانی
مجموعه 9 باغ ایرانی به همراه دو باغ در هند و یک باغ در پاکستان به عنوان باغ ایرانی در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌اند. باغ شاهزاده ماهان در کنار 9 باغ چهلستون اصفهان، باغ فین کاشان، باغ ایرانی کاخ پاسارگاد، باغ ارم شیراز، باغ عباس آباد مازندران، باغ دولت آباد یزد، باغ پهلوان پور مهریز و باغ اکبریه بیرجند 9 باغ ایرانی ثبت شده در یونسکو هستند.
جاذبههای دیدنی اطراف کرمان
کاروانسرای رباط یکی از جاذبههای تاریخی منطقه است، که در سمت غربی کرمان قرار دارد. برای رسیدن به این اثر تاریخی از کنارگذر جنوبی کرمان به سمت غرب بروید و به بزرگراه رفسنجان- باغین وارد شوید. پس از عبور از کارخانه سیمان ممتازان و مسجد مهدیه دوربرگردان را دور بزنید و به جاده رباط وارد شوید. پس از طی مسافتی به این کاروانسرا می‌رسید. قلعه تاریخی خنامان هم از دیگر جاذبههای تاریخی است که در فاصله اندکی از کاروانسرای رباط قرار دارد. بنابراین شاید بهتر باشد بازدید از آن را هم در برنامه خود قرار دهید.
کاروانسرای سرآسیاب شش هم از دیگر جاذبههای تاریخی استان کرمان است که در شمال این استان در آزاد راه غربی کرمان واقع شده است. همچنین روستای تاریخی ده صیف، دریاچه شهداد کرمان، رود شور یا رود شهداد، بازار سنتی شهداد، کلوت شهداد، آسیاب آبی دوقلوی قاجار، ارگ راین، خانه تاریخی بهادرالملک، دشت گندم بریان و محوطه باستانی هخامنشی از جاذبههای تاریخی اطراف کرمان به شمار می‌روند.
آب و هوای شهر ماهان
در بخش‌های بالا به ویژگی‌های این باغ دیدنی اشاره شده است. در این بخش برای راحتی و لذت بیشتر از سفر به شهر تاریخی و دیدنی ماهان، آب و هوای این شهر آورده شده است. برای آگاهی از شرایط جوی این شهر در هر روز کافی ست به این بخش مراجعه نمایید.
لوکیشن دقیق باغ شاهزاده ماهان
برای رسیدن به جاذبههای تاریخی و دیدنی در هر شهر و هر دیاری، تنها داشتن آدرس و مسیرهای دسترسی کافی نیست. در این بخش برای مسیریابی بهتر و ساده‌تر، لوکیشن دقیق این باغ به عنوان یکی از زیباترین باغ ایرانی آمده است.
با مراجعه به این بخش و با کمک نرم افزار گوگل مپ گوشی همراه هوشمندتان تا رسیدن به این باغ تاریخی را مسیریابی کنید. اگر روش استفاده از گوگل مپ را نمی‌دانید، بر روی این لینک کلیک کرده تا شما را در روش استفاده از این نرم افزار یاری رساند.
امتیاز شما به این صفحه:
باغ شاهزاده ماهان کرمان
باغ شاهزاده ماهان از باغ های ایرانی و دیدنی های کرمان است. در مطلب بالا به معرفی، تاریخچه باغ شازده، جاهای دیدنی کرمان و آدرس باغ شاهزاده کرمان پرداختیم.