آرامگاه پیر علمدار دامغان یکی از ابتدایی‌ترین مقبره‌های استان سمنان و جاهای دیدنی دامغان محسوب می‌شود. برج پیرعلمدار در شهر دامغان به عنوان دومین برج ایران شناخته می‌شود. وجود مکان‌های گردشگری متعدد در استان سمنان باعث شده است تا این استان به عنوان یکی از نقاط پر طرفدار توریستی در کشور ایران محسوب شود. قدمت آرامگاه پیرعلمدار دامغان از آرامگاه های ایران بیش از ۱۰ قرن است. در ادامه به معرفی مقبره، تاریخچه، دیدنی های دامغان و آدرس برج پیر علمدار دامغان می‌پردازیم.
دامغان کجاست
دامغان یکی از شهر‌های قدیمی کشور عزیز ما ایران می‌باشد که واقع در استان سمنان است. نام این شهر در زمان گذشته صد دروازه بوده است و به عنوان باستانی‌ترین شهر پارتی ایران شناخته می‌شود. این شهر در زمان حکومت اشکانیان پایتخت ایران بوده است. شهر دامغان از بخش جنوبی به دشت کویر و از بخش شمالی به رشته کوه‌های البرز محدود شده است. قدیمی بودن این شهر باعث شده است تا آثار تاریخی و باستانی بسیار زیادی از جمله آرامگاه پیر علمدار دامغان در این شهر وجود داشته باشد.
افراد مشهور استان سمنان
شخصیت‌ها و مفاخر بزرگ دینی، عرفانی و فرهنگی برجسته‌ای در استان سمنان متولد شده و پرورش یافته‌اند. از مفاخر بزرگ این استان می‌توان به بایزید بسطامی عارف بزرگ، شیخ ابوالحسن خرقانی، شیخ علاءالدوله سمنانی، فروغی بسطامی، منوچهری دامغانی، ابن یمین فریومدی، یغمای جندقی، حاج ملا علی حکیم اهلی سمنانی، آیت الله شاهرودی، علامه حائری سمنانی و تعداد زیادی از بزرگان علم و ادب و شعرا که در ایران مشهور بودند. تمامی این افراد در عالم عرفان و ادب می‌درخشند.
پیر علمدار دامغان کیست؟
این برج تاریخی و باشکوه آرامگاه ابی جعفر محمد بن ابراهیم است. که‌ایشان یکی از فرمانروایان حکومت آل زیار در ناحیه قومس بوده است. ابی جعفر یا بختیار که به ابوحرب شهرت دارد مالک اصلی این برج زیبا و باشکوه است. بر اساس یکی از کتیبه‌های موجود در این برج این بنا به دستور بختیار و پس از فوت پدر‌ایشان توسط حاجی حسین ملقب به بنای دامغانی احداث شده است. سال ساخت این برج بسیار زیبا ۴۱۷ هجری قمری می‌باشد.
برج علمدار دامغان
ارتفاع این برج در دامغان حدود ۱۳ متر است. این برج دارای گنبدی است که قطر داخلی آن ۴. ۵ متر است. این برج در دامغان به عنوان یکی از اولین بنا‌هایی شناخته می‌شود. که در آن از نقش برجسته آجرچینی به منظور خارج‌سازی نمای ساختمان از رج‌های هم شکل و یکنواخت استفاده گردیده است.
ویژگی های معماری آرامگاه پیر علمدار دامغان
بدنه استوار آرامگاه پیر علمدار دامغان از دو بخش تشکیل شده است:
بخش پایین که نیمی از ارتفاع کلی برج را تشکیل می‌دهد دارای آجر کاری ظریف، ساده و بدون بندکشی است. دروازه ورودی آرامگاه پیر علمدار دامغان نیز که در بخش جنوب غربی برج و روبروی مسجد و صحن واقع شده است همراه با تزئیناتش در این بخش قرار گرفته است.
در بخش بالایی آرامگاه پیر علمدار دامغان نیز هفت نوار تزیینات تسمه‌ای آجر تراش وجود دارند. این نوار‌ها همراه با کتیبه‌ای بسیار زیبا در بخش پایین پیش آمدگی سطح بالای دیوار قرار دارند. تزیینات و کتیبه موجود در این بخش برج باعث شهرت قابل توجه گنبد این بنا شده‌اند. این پیش آمدگی در حقیقت سازه‌ای می‌باشد که گنبد را نگاه می‌دارد.
ورودی آرامگاه پیر علمدار دامغان از دیگر جلوه‌های معماری بسیار زیبا و کهن ایرانی این برج زیبا است. این ورودی به صورت قاب مستطیل شکل طراحی گردیده است. ورودی این آرامگاه شامل سردر و تزیینات آن همچون حواشی، کتیبه و گچ بری‌های مناسب و ستون‌های پیل پا مانند است.
جالب است بدانید بقعه پیر علمدار در گذشته دارای ایوان مقرنس بوده است. امروزه غیر از کتیبه زیبای آن اثری از این ایوان زیبا باقی نمانده است. آرامگاه پیر علمدار دامغان در فهرست آثار ملی ایران در تاریخ ۱۵ دی ماه ۱۳۱۰ با شماره ۷۹ ثبت شده است.
کتیبه های مقبره پیر علمدار دامغان
در مقبره پیر علمدار دامغان سه مجموعه کتیبه وجود دارد. هر یک از این کتیبه‌ها برای علاقه‌مندان به تاریخ معماری بیانگر حقایق بسیار زیادی در رابطه با طراحان و سازندگان این مقبره می‌باشد.
کتیبه بیرونی گنبد آرامگاه پیر علمدار دامغان
اطراف بخش خارجی گنبد آرامگاه پیر علمدار دامغان یک کتیبه زیبا نصب شده است که با خط کوفی مشبک ساده نگاشته شده است. عرض این کتیبه حدود ۷۵ سانتی‌متر است و از آجر برش داده شده در زمینه‌ای گچی در آن استفاده شده است. این کتیبه به عنوان نگین نمای ساختمان برج شناخته می‌شود. لازم به ذکر است که در این کتیبه سال ساخت، مشخصات سازنده، شخصی که دستور ساخت آن را صادر کرده است همراه با مشخصات فرد مدفون در این مکان نوشته شده است.
کتیبه داخلی گنبد
این کتیبه نیز با خط کوفی مشبک و از نوع محشی‌گره دار است که عرض آن حدود ۸۰ سانتی‌متر است. این کتیبه روی دیواره داخلی آرامگاه پیر علمدار دامغان و در بخش بالای آن نصب گردیده است و از نوع نقاشی روی زمینه گچی می‌باشد. در آن آیات قرآن مجید به زیبایی هرچه تمام نگارش شده‌اند.
یکی از انواع پیچیده و در هم بافته خط کوفی، خط کوفی محشی‌گره دار است. این خطر در حروف عمودی خود همچون الف و لام دارای‌گره چینی‌های حیرت‌آور می‌باشد.
کتیبه سر در
در بخش بالای سر در درب ورودی آرامگاه پیر علمدار دامغان یک کتیبه وجود دارد. روی این کتیبه با خط کوفی ساده و از نوع گچبری آیه شریفه بسم الله نگارش شده است.
آدرس آرامگاه پیر علمدار دامغان
آرامگاه پیر علمدار دامغان که در حقیقت برجی بسیار زیبا و باشکوه می‌باشد در استان سمنان، شهر دامغان، ضلع شرقی، محله خوریا و جنب مسجد جامع دامغان واقع شده است. برای بازدید از این بقعه پیر علمدار دامغان تنها به یک ساعت زمان نیاز خواهید داشت.
بازدید از آرامگاه پیر علمدار دامغان
لازم به ذکر است که بازدید از آرامگاه پیر علمدار دامغان همه روزه از ساعت ۸ صبح تا ۶ بعدظهر به غیر از جمعه‌ها امکان پذیر می‌باشد. همچنین هزینه بازدید از این آرامگاه بسیار ارزان و تنها ۲۵۰۰ تومان می‌باشد.
جاهای دیدنی دامغان
از دیگر دیدنی های دامغان می‌توان به مسجد تاریخانه، کاروانسرای شاه عباسی دامغان، امامزاده جعفر دامغان، دریاچه نمک دامغان و برج مهماندوست نام برد.
مسجد جامع دامغان
یکی از آثار تاریخی در مجاورت آرامگاه پیر علمدار دامغان مسجد جامع دامغان می‌باشد. مسجد جامع دامغان به عنوان یکی از آثار تاریخی زیبا در این شهر شناخته می‌شود. در ادامه قصد معرفی این اثر تاریخی و باستانی را داریم.
آدرس مسجد جامع دامغان
مسجد جامع دامغان یکی از جاذبه‌های گردشگری و دیدنی شهر دامغان است که در بخش شمال شرقی این شهر واقع شده است. مسجد جامع دامغان در ۱۵ دی ماه ۱۳۱۰ به عنوان یکی از آثار ملی ایران و با شماره ۸۱ به ثبت رسیده است.
تاریخچه مسجد جامع دامغان
به طور دقیق مشخص نیست مسجد جامع دامغان به دست چه کسی ساخته شده است. اما در منابع ذکر شده است که میرزا محمد خان و حاج شیخ محمد کاظم بانیان بخش‌هایی از بنای این مسجد هستند. و حاج علی بیگ نیز بانی مدرسه مجاور مسجد جامع دامغان می‌باشد. در رابطه با بانیان این مسجد تاریخی روایات مختلف بسیار زیادی وجود دارد. جالب است بدانید در سفرنامه استرآباد و مازندران و گیلان هارون الرشید بانی این مسجد ذکر شده است. اما اعتمادالسلطنه ساخت این مسجد را به زمان حکومت مامون نسبت داده است. وی همچنین در کتاب مطلع الشمس ادعا کرده است که مسجد جامع دامغان خرابه‌ای بوده است که توسط محمد خان سپهسالار مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است.
روایتی راجع به مسجد جامع دامغان
در این کتاب آمده است که مسجد جامع دامغان شامل صحن و شبستان است که از طریق راهرویی از مسجد جامع قدیم جدا شده است. این بنا که در بخش شرقی صحن مسجد جامع قرار دارد امروزه به عنوان شبستان سپهسالار به شهرت دست یافته است.
کریستی ویلسون باستان‌شناسان مشهور در رابطه با این بنا گفته است که در صورتی که کاشی کاری در بخش بالایی این مناره نیز در زمان کاشی کاری آن انجام گرفته باشد می‌توان آن را به عنوان قدیمی‌ترین تزیین کاشی کاری در نمای خارجی این بنا در نظر گرفت.
شهریار عدل از باستان‌شناسان معاصر ایرانی نیز در رابطه با این بنا این گونه عنوان کرده است که کتیبه کاشی را نمی‌توان از مناره آن مجزا حساب کرد. با در نظر گرفتن این استدلال که معمار این بنا محل قرار گرفتن کتیبه را پیش‌بینی کرده است و حروف روی کتیبه با حروف نگارش شده روی کتیبه آجر مناره هماهنگی دارد.
برخی از افراد قدمت مناره مسجد جامع دامغان را متعلق به نیمه قرن پنجم هجری می‌دانند. کریستی ویلسون تاریخ ساخت مناره مسجد جامع دامغان را سال ۴۵۹ ذکر کرده‌اند. اما تاریخ ساخت بنای اولیه این مسجد به قرن‌های اولیه هجری قمری نسبت داده شده است.
آرامگاه منوچهری دامغانی
یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری و تاریخی استان سمنان واقع در شهرستان دامغان آرامگاه منوچهری دامغانی می‌باشد. این آرامگاه در بخش مرکزی شهرستان دامغان، خیابان پویش، نبش پویش ۲ واقع شده است. درواقع این جاذبه گردشگری در تاریخ ۱۷ خرداد ماه ۱۳۹۹ با شماره ۳۲۴۱۱ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد. این اثر تاریخی تحت نظارت و حفاظت وزارت میراث فرهنگی کشور قرار دارد. و هر گونه دخل و یا تصرف و یا اقدام و عملیاتی که باعث تخریب و یا تغییر هویت این اثر شود. بر اساس مجازات‌های اسلامی، تعزیرات و مجازات‌های به عنوان جرم در نظر گرفته می‌شود. و مرتکب مورد پیگرد قانونی قرار خواهد گرفت.
بازسازی این بنا نیز تنها با تایید و نظارت وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری امکان پذیر خواهد بود.
آب و هوای شهر دامغان
اگر برای بازدید از جاذبه‌ها و جاهای دیدنی دامغان به این شهر سفر می‌کنید. بهتر است از آب و هوای این شهر نیز آگاهی داشته باشید. در این بخش به شرایط اقلیمی و جوی دامغان اشاره شده است. با مراجعه به این بخش می‌توانید از شرایط دمایی این شهر در هر روز آگاهی یابید.
لوکیشن دقیق آرامگاه پیر علمدار دامغان
برای بازدید از آرامگاه دیدنی پیر علمدار، تنها دانستن آدرس کافی نیست. در این بخش به لوکیشن دقیق این برج اشاره شده است. با مراجعه به این بخش و با کمک گوگل مپ تا رسیدن به این برج دیدنی را مسیریابی کنید.
اگر روش استفاده از گوگل مپ را نمی‌دانید، با لمس یا کلیک بر روی این قسمت می‌توانید با روش استفاده از گوگل مپ آشنایی یابید.
امتیاز شما به این صفحه:
آرامگاه پیر علمدار دامغان
آرامگاه پیر علمدار دامغان یا برج پیرعلمدار از جاهای دیدنی دامغان است. در مطلب بالا به معرفی، تاریخچه مقبره، دیدنی های دامغان و آدرس آرامگاه پیر علمدار پرداختیم.